Pars Secunda Sive Orationes Omnes

발행: 1827년

분량: 659페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

71쪽

3o M. T. CICERONIS

cur quo conceditur: cui magistri A fiunt, oi domini constituuntur, qui, qua logo et qua conditione pereat, pronuntient; de quo hominu praeconis vox praedicat , ot protium conficit; huic acerbissimum vivo vi dontiquo sutius ducitur'; si lanus id habendum sit, quo

non amici conveniunt ad exsequias cohonestandas, sed bonorum emptores, ut carnifices 7, ad reliquias vitae lacerandas et distrahendas. XVI. Itaque majores nostri raro id accidoro voluerunt Proetores, ut ConSiderate fieret, comparaveriant .

Viri boni, quum palam fraudantur, quum experiundi potestas non est, timide tam n et pedetentim istuc descendunt, vi ac nocossitate coacti, inviti, militis vadimoniis desortis, saepe illusi ac destituti. Considerant enim, quid et quantum sit, alterius bona proscribero. Jugulare civem ne jure quidem quisquam bonus vult: mavult enim commemorare, Se, quum POSSet Perdere, PUPUrcisSU, quam, quum Parcere potuerit, perdidisse. Haec in hominos alionissimos, doniquo inimicissimos, viri boni iaciunt, et hominum existimationis, et communis humanitatis causa: ut, quum ipsi nihil aliori scientes incommodarint, nihil ipsis jure incommodi cadere possit. Ad vadimonium non venit. Quis p Pro

piter aera vita honos ae mortis lauda

tegi potest; sed homini probri da

mnato ne Illa quidem recuperanda sumae ratio inperest; quom moriaturq odam modo ante mortem. Ceterum

quid de i,to iuvenili et ambitioso dἰ-cendi genere Cicero ipse aentiat, vid. in orat. 4. Magistri. Sie dicebantur, quihonis debitorum publiee vendendis praeerant, auctoritate praetoris gall.s nine des erevineios . Domini autem creditores erant , qui bona vendi iu-hobant. 5. Proineat. Cuius hcim; nis nomen pronuntiat, et euius ex bonIs in an .etione venditis consectam peeutilae anmitiam Publice recitat. 6. Indisistir apud Grai. e quibusd. d. et Mss. I. v. I.. male. . carnifices. Videtur Orator toto hoe loeo ad veterem illum morem respicere . quo ex XII tabb. legibus li- ebat ereditniatius deh;iorem, qui solvendo non erat, Areare, et ejus membra inter se partiri. Vid. A. Gell. XX. r. XVI. I. Comparaνerunt. Ediet Is

eonstituerunt.

72쪽

pinquus. Si res ista gravissima sua sponte Videretur, tamen irius atrocitas necessitudinis nomine lovaretur. Ad vadimonium non vonit. Quis Θ Socius. Et iam gravius aliquid ei deberes concedere, qui cum te arit

VoluntaS Congregasset, aut fortuna Conjianxisset. Ad

vadimonium non venit. Quis Θ Is qui tibi praesto som- per fuit. Ergo in cum, qui somel hoc commisit, ut tibi PrdeSto non esset, omnia tela conjecisti. quod parata Sunt in eos, qui permulta male' agondi causa fraudandique si erunt Si dupondi us J tuus agoretur S X. Naevi, si in parvula re captionis aliquid vererere , non statim ad C. Aquillium, aut ad eorum aliquem, qui

consuluntur, concurrisses Quum jus amicitiae, Soci tatis, asinitatis agoretur; quum Ossicii rationem atquo existimationis duci conveniret; eo tomporct tu non

modo ad C. Aquillium, aut L. Lucullum , sed no* ipsum β quidem ad te retulisti' Do haec quidem locum loquutus es si IIorae duae 7 suerunt; Quintius ad vadimonium nun venit: quid ago P Si mehercule haec tecum duo verba focissos, Quid ago P respirasset cupiditas atque avaritia paullulum; aliquid loci rationi ot consilio

dedisses; tu te collegisses'; non in eam turpitudinem venisses, ut hoc tibi esset apud tales viros confitendum, qua tibi vadimonium Don sit obitum, eadem te hora consilium cepisses, hominis propinqui fortunas

funditus evertore.

u. Male agendi causa. Mala sile. 3. Stiponditis. nuo asses. Vid. Numm. Tabul. nostri Liv. vol. XII, P. II 3. - ritis. Nempe praeconum . et tili in Naevii merces. - Alii, setis.

4. Addebatur olim, .sed ne ipsa quidem te eonsuluistis, quod glos emaest. At potuit servari vi ne ipse quidem .. I. V. L.

5. Alii, ipse. I. V. L.

6. Alii, i. es. Horae . . sIne interro. gatione. I. V. L. . mro dure. secunda hora est elapsa . ex qua Quintium exspecto. 8. D collegisses. A eupiditate ad rationem fuisses revocatus. s. Consilium e pisse. Nota voeea has eum ius; nitivo e re e coniunctas. vid. Maeeob. de disser. Gr. Lat. verti. p. 689 , ed. GrUnov.

73쪽

3a Μ. Τ. CICERONIS

XVII. Ego pro te nunc hoc consulo post tompus,ot in aliena re, quod tu in tua re, quum tempus erat, consulere oblitus es. Quaero abs te, C. Aquilli, L. Luculle, P. Quintili, M. Marcelle : vadimonium mihi non obiit quidam socius et mnis meus, quicum mihi necessitudo VetuS, controversia de re peCuniaria recens intercodil : postulono a praetore, ut rius bona mihi possidere liceat λ an, quum Romae domus HUS, UXor,

liberi sint, domum potius donuntioni pQuid est, quod hac tandemrde ro vobis possit vi dori 3 Ρr.ecto si recte

vestram bonitatem atque prudentiam cognovi, non multum me fallit, si consulamini, quid sitis rospOn- Suri : Primum, exspectare '; deinde, si latitare ac diutius ludificare videatur, amicos ConVenire; striderere, quiSprocurator sit; domum denuntiare. Dici vix potest, quam multa Sint, quae respondeatis ante fieri oportere, quam ad hanc rationem exti' mam necessariam deveni ro. Quid ad haec Naevius p ridet scilicet nostram iamentiam, qui in vita sua rationem summi ossicii desideremus, ot instituta honorum Virorum roquiramus. . .

Quid mihi, inquit, cum ista summa Sanctimonia ac diligentia 3 viderint, inquit, ista officia viri boni t do

me aurem ita considerent non . quid habeam , sed quibus si robus invenerim, quaerant; et quemadmodum natus, et quo pacto educatus sim, memini: Votus esto, re De scurra multo facilius divitem, quam patremfamiti liasi fieri posso M. Haec illo, si verbis non audet, reriamis; Ernrat. ω D rrs e altu. I. V. L. 4. Sehntr delet vitta considerent is, ex libr. Ursini. Idem habet meminearint. I. . L. s. utilitis rebus. Qua ration hona comparaverἱm. Vertis sunt Naevii 6. Vettis est. Suharad. adagium. . Patremfamilias. Latine pater is XVII. a. Denuntiem. Terti m s reti . Denuntiatio est civilia intempellatio , quae debitori solemnIter fimhat, antequam conveniretne ad iudἔ-

cem gall. signifer a domicile .

a. Exspectare. subaud. responde Litis oportere. 3. Coniicit Holom. a nee necessa

74쪽

quidem vera palam loquitur. Etenim si vult virorum honorum instituto vivere, multa oportet discat, atque dediscat: quorum illi aetati utrumque dissicito ost. XVIII. Non dubitavi, inquit, quum vadimonium desertum esset, bona proscribere. Improbo : Verum, quoniam tu id tibi arrogas, et concedi poStulas, concedamus. Quid, si numquam deseruit λ si ista causa abs te tota per summam fraudem et malitiam ficta est 3 si vadimonium omnino tibi cum P. Quintio nullum suit quo te nomine appellemus 3 improbum P at etiamsi desertum vadimonium esset, tamen, in ista postillatione et proscriptione bonorum, improbissimus reperiebare: num malitioSum 8 non negas : Dau-

dulsentum p jam id quidem arrogas tibi, et praeclarum putas: audacem cupidum Z perfidiosum λ vulgaria et

obsoleta sunt; res autem nova atque inaudita. Quid ergo est 3 vereor mehercule, ne aut graVioribus utar verbis, quam natura fert, aut leVioribuS, quam causa postulat. Ais esse Vadimonium desertum. Qua sivit a te, stati in ut Romam rediit, Quintius, quo die vadim Dium istuc factum esse diceros : respondisti statim,

Donis sob. Discedens in memoriam rediit Quintius, quodio Roma in Galliam prosectus sit; ad ephemeridem rovertitur : invenitur dies prosectionis, prid. kal. sob. Notiis seb. si Romae fuit, causae nil dicimus , quin tibi vadimonium promiserit. Quid Z hoc inveniri qui po- tost Θ Prosectus ost una L. Albius, homo cum primis honestus : dicet testimonium. ProSequuti sunt fami-

milias qui eumque sui iuris est, h. l. vir probus et frugi signifieatur. XVIII. r. Aberat non . quam h. l.

necessariam voculam ex Iunt. Ernest.

post Lamh. addidit. Habet etIam Garai. a. Ephemeridem. latine I. cie. pars secun a . diaritim, libelltis est in quem quotidianae aetiones reseruntur.3. Catisre nil die tis. Non recusa mus, non insitIamur. Notanda locutio. Sie Terent. ω Non causam dicam , quin , quod meritus est, sat ..

75쪽

b4 M. T. CICERONIS

liaros ot Albinna, et Quintium : dicent hi quoquo

testimonium. I bi orae P. Quintii, testes tot, quibus Omnibus causa justissima est, cur Scire potuerint, nulla, cur mentiantur, cum adstipulatore M ttio comparabuntur. Et in hac ejusmodi causa P. Quintius laborabit λ et diutius in tanto motu miser periculoque vorsabit ar3otvohemontius cum gratia advorsarii perterrebit. quam

fidos judicis consolabitur 3 Vixit= enim semper inculte,

solaritim 7, non in campo', non in conviviis versatus ost; id egit, ut amicos observantia, rem Parci morata rotin rot; antiquam officii ration om dilexit, cujus Apion dor omnis his moribus obsolevit. At, si in causa

pari discodoro inferior videretiar, tamen OSSot non mediocritor conquerondum: nunc, in causa Superiore, Nerit par quidem sit, postulat; inseriorem ' osso se patitur, duntaxat rasque eo, ne clam bonis, sama, fortunisquo omnibus, Sex. Naevii cupiditati crudolitati quo dedatur. XIX. Docui, quod primum pollicitus sum, C. Aquilli,

uSam omnino, cur PoStularet, non fuisse; quod ne- quo pecunia debebatur, et, si maxime deberetur, commissum nihil osse, qua ro ad istam rationem pervon in tur. Attende nunc, ex edicto praetoris bona P. Quin iii

4. Adstiptititor . Cum eo qui tria mea lumniam testimoni atio ronsumat. Adstipulator est is, qui saeti vadimonii testis est. s. maii. Totus hie loens eo speis elat , ut adversarii gratiam, non viris ute . sed luxu et profusia sumptibus quaesitam orator imminuat; et Quintii solitudinem ae innocentiam sublevet. 6. Natiaria tristi. Fuit severior et ιolitudinis amans, alienus a conveniatibua hominum. o. Solaritim gali. cadrari solabe) Tradit M. Varro primum soliaritimata tritum Romae fuisse aeeundum B atra , In eolumna a M. Valerio Mes.salla, anno UAIa 402. Plin. VII, GO. Censor. cap. r9. Ad solarium n hiloset otiosi homines deambulabant. Vid. Indie. Latinit. 8. In eamρo. Martio, in quo Iudiet xercitati nes omnium generum praebebantur. s. Inferiorem. Quamvis in meliora causa ait Quintius, sibi vos minus sa- vere quam Naevio non abnuit, dum-m dia non usque eo pr grediatur hie favor, ut eum bonis Naevio Impune

76쪽

possideri y nullo modo potuisse. Recita edictum : Qui

FRAUDATIONIS' CAUSA LATITARIT. Non Est is Quintius; nisi si latitant, qui ad negotium Suum, relicto procuratore , proficiscuntur. CUI HEREs NON EXSTABi T. Ne is quidem . QUI Ex SULII CLUSA SOLUM VERTERiT. Dici id non potest. QUI ABSENS IUDICIO DEFENSUS NON

FUERIT. Ne is quidem. J Quo tempore existimas oportuisse, Naevi, absentem Quintium defendi, aut quomodo Z Τum , quum postulabas, ut boua possideres Nemo assuit e neque enim quisquam divinare poterat, te postulaturum; neque quemquam attin bat id recusare, quod praetor, non fieri , sed ex edicto suo fieri jubobat. Qui locus igitur absontis deson lotidi procuratori primus datus est Quum pr serit, has P Ergo assuit: non passus est; libellos dejecit Sex. Alphentis: qui primus erat ossicii gradus, servatus Pst a procuratore summa cum diligentia. Videamus, quae deinde sint consoquuta. Hominem β P. Quintii Hoprotion dis in publico; conaris abducere: non patitur Alphenus; vi tibi adimit; curat, ut domum reducatur ad Quintium. Hic quoque summe constat procuratoris diligentis ossicium. Debero tibi dicis Quintium: procu-

aeerandus permittatur. - olim abstat isseis. Ded It eod. Franc. I. . L. XXIX. t. Alii . possidere. I. V. L. a. Qui fatidationis. Hic et In seia quentibus, subaudiendum est: ω ejus bona possideri, vendique jubebo ... 3. Diei. Verba haee raraeIs inclusa. ad aerisum vero necessaria, ex Lamh. Dosiard. sellistκ et M Hotom. repo fuimus. Ahsunt a I. V. L. et Garat. quamvis in notis, illi haeo omnino recipienda censuerint. 4. Non feri. Nire in h. i. haesere multi. optimo tamen explicat Cinacius, nempe creditorem. etiamsi decreto praetoris non indigeat, ut mitistatae in possessionem, jussu tamen permissuque praetoris indigere, qui nullus sit, nisi nciminatian e ncipia. tur. Ainia nullum erat praei ris haede re decretum speciale , quod permitteret Naevio nominatim Quintilbona possidere: ergo Quintius non debuit adesse. ut reeusaret id quod ad se nominatim non pertinebat. Nemo putavit recusandum quod praetor seri iubebat, non ηἰmpliciter, sed ex edicto suo. De Prael. ediet. vide ad eate.

Vere. I. s. mminem. Servum.

77쪽

36 M. T. CICERONIS

quitur. Iudicium Postulas : non recusat. Quid aliud sit absent in defendi, ego non intelligo. At quis erat procurator Credo aliquem ejectum homi nona, egentem litigiosum, improbum, qui posset Τ Scurrae divitis quotidianum convicium sustinere. Nihil minus. Eques r inanias locuplos, sui negotii bene gerens; deniquo is, quom, quoties Naevius in Galliam prosectus est, pr

Curatorem Romae reliquit. XX. Et audes, Sex. Naevi, negare, abSentem defensum

osso Quintium, quum cum defenderit idem, qui te solebat ct, quum is judicium acceperit pro Quinti O, cuitu ot rem et famam tuam commendare proficiscens et concredere solebas; conaris hoc dicere, nemino m Qxstitisse . qui Quintium judicio defendoret λ - Postulabum , inquit, ut Satisdaretur. - Ιnjuria Postulabas. Ita jubebare. - Rccusabat Alphenus. - Ita; verum praetor docerneba .-Tribunt' igitur appellabantur. - Ηic,

te, inquit, toneo; non est istud' judicium pati, nequo judicio defendere, quum auxilium a tribunis petas.

6. Vndiari mis. Vades ab eo poscissisiondi in judicio; vadimonium in

uis ut subeat.

. Qui posset. Qui, quae quotidie

in eum jactantur a Naevio, maledietapotest perferre. XX. I. Positi alam. Dialogi sormalaior Naevituti et Cieeronem. παν. Petebam ni Alphentis satisdaret. Cic. Noli merito postulabas. o. Atqui johebat praetor. Ge. Nihilominus re-ensabat Alphenus. Ναν. Ita sane, verrim Pronuntiarat praetor. Ge. Itaqtie hi ἰ hunos Alphenus appellavit. Λαν. Miu te teneo, etc. - eo satis iaretiar. iubebare Vulg. . sati daret. vi

debare M.

u. Tribtini. Illi magistratuum omnium de retis intercedere poterant. ante Sullam , qui hane ela intercessimnem ademerat.

3. Non est istud. Non ita male illud Cleoroni objieiebatur: tribunos enim appellando. Alphentis Dd iam magis recusare quam judicio ae eΛ-dere videbatur. Ipsa vero do hae remanifesta erant edicti verba. Ideoque in hoe multus est orator, ut a Pro eatore non de iudieio, sed de satisdati ne tantum appillatos tributi s tendat. Ceterum non id iuris erat Alpheno, proenratori quippe, ut fiatisdationein d clinaret. Vide Gaium, IV s6 et IOI. 4. A tribunis petas. In hoc ergo acis euaatur ab Hortensio Alphenus, quasi

78쪽

Hoc ego, quum attendo qua prudentia sit Hortensius,

dic tiarum esse eum non arbitror; quum autem antea

dixisso audio, et causam ipsam considero, quid aliud dicere possit, non roperio. Fatetur enim, libellos Alphenum dejecisse, vadimonium promisisse, judicium quin acciperet in ea ipsa verba , quae Naevius Odebat non recusasse; ita tamen', moro et instituto, per eum magistratum, qui auxilii causa constitutus est. Aut haec sacta non Sint, necesse est; aut C. Aquillius, talis vir, juratus Τ, hoc jus in civitato constituat, Cujus procura tor non recti sarith omnia judicia, quae quisque' in Verba postularit; cujus procurator a Praetore tribunos appellare ausus sit, eum non defendi; ejus bona recte possideri posse; et misero, absenti, ignaro, omnia vfortunarum Suarum, omnia Vitae ornamentu por Sum

mum dedecus et ignominiam d ripi convonire. Quod

si probari nemini potest; illud certo probari omnibus

necesse est, de sensum esse judicio absentem Quintium. Quod quum ita est, ex edicto bona possessa non Sunt. At enim tribuni plebis ne audierunt quidem. Fateor, Si ita est, procuratorem decreto praetoris oportui SSeparere. Quid, si M. Brutus ' intercossurum se dixit palam, nisi quid inter ipsum Alphenum et Naevium Converti iudietum per eos deel; naro umluerit. . Turbantes iura tribtini is ait Lucan. I. III. 5. Uerbri. ConeἱpIebatur sormulaiodieii ab aetore: probabat ne a reo. vel improbatiatur.

6. Ita erimen. Manea vIdettir phrasis. quam supplendam propcin t G-- vicis r ω at reetigavit sati dare : Ita tamen is , ut more et instituto appellaret eum magistratum, etc. qui sensus. et titilici interpolato verbo, satis patet. . Iti itis. saeramenti si de ad rellagi se et sanete indicandum obligatus. s. olim aereperitis. Contra aeningum. Cod. Frane. recusarit. s. Qure quisque. ordo est: In vertia quae quisque postularit, i. e. aemudum formulam quae uteἱque aetori ri re placuerit. ro. Omnia. Ale Ilotom. e d. Vni g. abest.

it. AlIi, diripi. I. V. L. Q. M. Bruttis. Tribunus plebis, et is ipse, ut opinatur Hotom. qnem in C;salpina Gallia Cn. Pompei interfecit.

79쪽

38 M. T. CICERONIS

veniret videturne intercessisse appellatio tribunorum, non morae δ, sed auxilii causa

XXI. Quid de indo fit λ Alphenus, ut omnes intelligere possent, judicio defendi Quintium, ne qua subesso

posset aliena aut ipsius osticio, aut hujus existimatione Suspicio, Viros bonos complures advocat; testatur, isto audiente, se pro communi necessitudine id primum petere, ne quid atrocius in Ρ. Quintium absentem sino

uin facere conetur; sin autem inimicissime atque in-DStissime contendero perseveret, Se paratum CSSe omni ro in atque honostia ratione defendere, quod petat. non

deberi; se judicium id , qnod odat, accipero. Rus rei

conditionisque tabellas obsignaverunt viri boni complures : res in dubium venire non polost: sit, rebus omnibus integris, nequo proscriptis, neque posscSSi S bonis, ut Alphenus promittat Ni aevi O, sisti Quintium. Venit ad vadimonium Quintius : jacot res in Controversiis, isto calumniante', biennium, iisque dum in- Veniretur, qua ratione res ab usitata consu tuditio recedorct, et in hoc singularo judicium causa - omnis concludersetur. Quod osticium, C. Aquilli, Commemorari Procuratoris potest, quod ab Alpheno praeteritum osse videatur λ Quid assertur, quare P. Quintius abSen Silogetur osso defensus p An vero id, quod Hortensium, quia nuper injecit, ct quia Naevius semper id clamitat,

I 3. Moriae. Trἱbunos appellavit Al-Phenus, non morandi et impedIotidἱ indἰeii ea sa, sed tantum ut auxilium contra iniustum decretum impliaraIet. Alii legunt more. frustra. XXI. I. Edd. vett. ω se iudieici id Lambinus, is in id q. e. . I. V. L. unum in ius venism erat, formulam qua Petitor agere vellet edebat; si eam Probaret reus, dicebatur is judicium accipere . . id. ad rate. vol de Iudieiis. u. cnumni M. Ludiscante, ter

giversante.

3. constie dine. A more iudiei xum et actione rei pecuniariae. 4. catisa omnis. Quae plura iudicia desiderat, quum plura sint eius cais pira ; nempe de re meianiarἱa primo et postea de deserto vadimonio. de L .

Est tranatalici ab iis qui in angustias rediguntur.

80쪽

dicturum arbitror, non fuisse β NTevio parem certatio-

Quod si velim confiteri, illud, opinor, concedent, non procuratorem P. Quintii neminem suisse, Sed gratiosummisso. Mihi autem ad vincendum satis est, fuisse pro- Curatorem, qui cum experiri posset. Qualis is fuerit, si modo absentem defendebat per jus 7, et per magi St -

illarum partium. Quidni qui apud te esset educatus;

qtiem tua puero Sic instituisses, ut nobilis, ne gladiatori quidem, cederet. Sicut tu semper summo concupisti, idem volebat Alphenus : ea re tibi cum eo par Conten

tio erat. Bruti, inquit, orat familiaris; itaque is intercedebat. Tu contra Burrhi uni, qui injuriam decernebat; omnium deniquo illorum ', qui tum et poterant Per Vim et Scelus plurimum, et, quod poterant, id

audebant. An omnes tu istos vincere Volebas, qui

nunc, tu ut Vincas, tantopere laborant 3 Aude id dicero, non palam, sed lus ipsis, quos advocasti. Neque ' enim

s. Non fine. In;quos fuisse Naevio

tribunos, apud quos gratiosi fuerunt Alphenna et Quintἱus, riterque Marianarum paruum et popularis. Qua

hieelione utebatur Hortensius , ut Naevium stillanum a Marianis Oppres-atim Ostendere et illam vero mἱre In ipsum Naeuium detorquet noster, istumque a vieto Mario ad Sullam transfugisse invidiose arguit. 6. Ilio tempore. L. ScIpione, C. Norbano eo . qui bellum aeerrimum eum L. Sulla gerebant. 7. Per itis. Atite praetorem. - Per magistratiam. M. Biratum. - Alterumhoe per vulg. abest. 8. Ahesi enim. I. V. L.-Illarum ,

s. Nobiti. Ludἱt si verbo hoc, quod et de iis usurpatur, qui genere clari sunt, et de iis, qui in quavis arte

commendantur. Ita nobilitatis nomen ipsum oderat Naevitia, ut nulli si Wegenere, sive arte nobili, ne gladiatori quidem eodere vellet. Quo verbo Nam vii acidaeta et in nobilitatem radiuin

desigDatur.- eo cederet olim inaeis ret, faveret, vereretur, uteretur M. Con-

jeest Hotom. eederet. Dedit Fran . eod. ro. IIIoram. Nempe Marianorum. qnibus tune favebat Ninvitis. Et qn postea per summa in persὶdiam deseruit. lat. ad victorem Sullam transfugeret. xl. Lesa. Sullanos, qui nune to sua gratia ne potentia adjuvant. II. Amtie ... effecisti, erant Post mersi impetrabar. Transposui Ernesti. Beek et Sehuix improbant.

SEARCH

MENU NAVIGATION