장음표시 사용
281쪽
Status, quantum ad crimina causae repetundarum Pertinet, conjectura multiplex inest omnibus libris; quantum ad speci lem intentionem libri hujus refertur, qualitas negotialis extra scriptum in particula juris est constituta; inducitur enim postulatio de agendi novo genere; si quidem petit permitti sibi, non
uti oratione perpetua, sed breviter crimina proponere, ct ad singnia testes dare. Sunt autem capita orationis haec : an talis reus, cujus damnatio prosit reipublicae; an talia eius consilia ad corrumpendum judicium; an talia et tam manifesta crimina ad patrocinium desperandum; an hujusmodi ab eo, et ab ejus suffragatoribus et dicta et sacta ad eludendam accusationem, ut novo genere sit agendum Tullio. Quarum rerum quasi per narrationem facit domonstrationem. Expositio consilii sui, ut cum judicibus deliberatio videtur inducta; in qua ostenditur hertandum cum Hortensii astutia, non utendo horis omnibus ad dicendum; ad tollendam, si fieri possit, comperendinationem, Per testes crimina comprobando. Facit hoc Cicero, ut haec res non solum compendio ac brevitate moram temporis tollat, sed etiam circa artificium dicendi breviter etiam in hac parte vim oratoris
282쪽
Accusator constitutus, Cicero sibi centum et decem dies petierat , quibus in Sicilia testimonia, et tabulas conquireret; quum autem vix quinquaginta diebus tota Peragrata Sicilia, omnium
populorum ac privatorum injurias cognosceret, Romam ropente regressus, intellexit Verrem et ejus amicos nova ratione enicorustudere, ut res in annum proxime sequentem duceretur. Quum enim sibi a M . Glabrionis praetoris ceterorumque judicum severitate timeret Verres, unicam illam salutis viam Patere sentiebat , si rem per tres menses ad decembris nonas variis excusationibus prolatando, integram causam ad M. Metellum praetorem sibi amicissimum et alios judices deserret, quo tempore a consulibus Q. Hortensio et L. Metello defenderetur. Porro Donae sextiles erant quibus prima actio institui coeperat: et quum d com tantum dies superessent ante diversos ludos qui prope quadraginta dies erant ablaturi, ita calculum Ponebant Vorris patroni, ut post hoc duntaxat tempus Ciceronis accusationi responderent, et deinde dicendo et excusando ad Victoriae ludos ducerent, quibus peractis dies paucissimi ad usque D
vorum magistratuum electionem reliqui essent suturi. Ita refrigerata accusatione sperabant rem totam ad M. Metellum venturam. Quod ne fieret, Cicero rem ita instituit, ut omissis longi ot continuis orationibus, singulis criminibus Pauca praemitto-ret, testes ei latos interrogaret, quorum auctoritate crimina sit r-marentur ; et veritatis vi obrutum Verrem judicum sententiis
Haec est prima actio, erius quasi prooemium seu principium est brevis oratio, quae sequitur; qua id in primis sibi propositum habuit, ut astuta adversariorum consilia ostenderet, causasque quibus illi ad disserendum, ipse autem ad perficiendum judicium duceretur. Nec nisi admirabili prorsus brevitate obiter
Verris res gestas attingit. Ceterum multus est in judicibus ad recte judicandum commonendis, quin et terrendis, ita ut non tam habenda sit accusatio, quam praeparatio quaedam ad ipsam accusationem instituendam, quae in testibus interrogandis labra lisque proserendis constaret.
283쪽
Principio gratulatur judicibus orator de accusatione, qua conceptam per annos decem infamiam judiciorum licet illi eluere; ad invidiam enim ordinis senatorii s Penes quem tum judicia erant) maxime pertinere, ne reus omnium iam opinione
damnatus absolvatur, I. Verrem enim omnem spem salutis in
spe vel eludendi vel corrumpendi judicii ponere, a, 3. Εtisi vitarius tot vitiis flagitiisque convicta sit, ut nemo eum aliqua ex parte defendere possit, 4, S.
Tum narrantur ea, quae Verres machinatus sit atque etiamnunc moliatur, ut hujus praetoris horumque judicum severitatomessu at, et ut res ita ducatur, ut anno Proximo apud M. Μ tellum praetorem sibi laventem causa dicatur, 6-IO. Cui rationi satis astutae ut occurrat, Hortensio denuntiat, se consilium c pisse neceMarIum, ut Perpetuam orationem in alia tempora reservet, nunc autem Verrem tabulis, testibus, privatis publi- eisque literis auctoritatibusque accuset. Hortonsili rationem esse,
ut secundum hi nos ludos sibi respondero incipiat, suam, ut reum ante primos ludos comperendinet, h. e. eum in diem perendinum adesse iubeat, ad causam iterum diccndam, D. Omnino autem sibi propositum esse, anno Proximo, quo sedilis suturus erat, iis hominibus resistere, quorum improbitate et audacia senatorius ordo prematur et urgeatur infamia judici rum, I 2, 13. Tantum abesse, ut in hoc ipso judicio aliquid committi patiatur, quod malam hominum existimationem de senatorum judiciis, praesertim ubi de pecuniis repetundis agatur, eonfirmare possit, I 4. POStremo judices ad severitatem excitat, in primis praetorem M'. Acilium Glabrionem rogat, ut in hoc judicio causam severitatis, integritatis, fidei, religionis, causam
denique senatus suscipiat, I 5-I7. Iterumque denuntiat se prima actione hoc acturum, ut omiSSa Perpetua oratione, breviter explicatis criminibus, singula Statim interrogando, argu mentis atque oratione firmet, ad eaque testes accomm det, I 8.
Habita est haec oratio in foro ad aedem Castoris, eodem anno quo superior, M'. Glabrione Praetore, cui sorte obtigerat quaestio de repetundis, et lectissimis ex senatu judicibus. Senator autem ex hoc anno erat Cicero, quippe quem censores Gellius et Lentulus, qui tum erant , in senatum legerant. Agi autem
284쪽
coepit causa nonis sextilibus, duravitque novem diebus ad xlx kal. Sept. Tam vehementi Ciceronianae accusationis impetu exterritus est Hortensius, ut Verris desperata salute, defensionem omnem omitteret, et ipse Verres non alteram actionem e spectans, sua sponte abierit in exsilium, in quo quum consenuisset, eum proscriptio triumviralis , quae Ciceronem jam antea sustulerat, abstulit. Proscriptum Verrem ab Antonio fuisse narrat Plinius, XXXIV, 3, quod Corinthiis vasis se ei cessurum negavisset. Non absurdum fuerit monem Plutarchum , in vita Ciceronis, de tota Verris lite sic loqui, ut plane hospes et peregrinus in historia romana esse videatur. Vide ad Cic. vit. Rualdi Animadv. XXX, et ultim. ad hanc Orat. notam. it .
286쪽
I. Q con erat optandum maxime, judices, et quod
ciorum sedandam, maxime pertinebat; id noti humano consilio, sed prope divinitus datum atque oblatum vobis summo reipublicae tempore videtur. Inveteravit enim jam opinio perniciosa in reipublicae, vobisque Periculosa, quae non modo Romae, sed et apud exteras nationes Omnium sermone percrebruit, his judiciis β, quae nuno sint, pecuniosum hominem, quamvis sitI. r. Vestri ordinis. Senatorii, penes quem de m ab hine annIa erant iussi-eiI. - Mil, nostra. I. V. L. . Summc. I. e. maxime necessario, In quo vertitur totius reIp. salus. sic ad Att. I, et, is summam existimatio Nema, Pro re . . qua omnia Pende existimatio. id nov. ad Liv XXVI. ro. nuhnhon. ad RutiliomLnpum, P. II. 3. Pernieiosa. Quia spe impunitatIaes renatior futura mi improbitas. 4. Sie ΜSA et edd. quam plurimae. sed noδὼqtia est In eod. Frane. Prim. et In ed. Lamhin. Gratu. Beck. etc. I. V. L. - Male, ut arbitror. Nam . qnam via in senatum adaeitiis, Cicero eurat suum nomen, quod erat Popu
lare. a senatorum Causa separandum.
S. His judieiis. senatorii ordinia.
287쪽
nocens, neminem Posse damnari. Nunc, in ipso discrimine si ordinis judiciorumque Vestrorum, quum sint parati, qui concionibus 7 et legibus hanc invidiam senatus inflammare conentur, reus in judicium adductus est C. Verres, homo vita atque lactis, omnium jam opinione, damnatus, Pecuniae magnitudine, sua ' spe
ac praedicatione, absolutus. Huic ego causae, judices, cum Summa voluntate et exspectatione populi romani actor accessi, non ut augerems invidiam ordinis, sed ut infamiae communi succurrerem. Adduxi enim hominem, in quo reconciliare existimationem judiciorum amissam, redire in gratiam Cum populo romano, Satisfacere exteris nationibus possetis; depeculatorem 'aerarii, vexatorem Asiae atque Pamphyliae, praedO
nem juris urbani, labem ' atque perniciem provinciae Siciliae. De quo si vos severe 4 religioseque judicaveritis ; auctoritas ea, quae in vobis remanere debet, ho
6. Diserimine. Perieulum enim erat, ne iudicIa a senatorihus ad equites transferrentur; et da hae re legem C. Aurelius Cotta praetor iam Prinmulgaverat, quae lex in proximo erat,
. coneionibus. L. Quintium signi-seat tribtinum plehis , hominem maxime popularem ac saeti sum. Quem ita in Citientiana oratione deserihit Cieero e . L. Quintius homo maxime
popularis, qui omnes rumorum eteoncionum ventos colligere e nauea se . me. . Et infra e vi habetur una et altera eoncὲ . vehemens et gravis ἔae pisse peetiniam iudiem, ut inno centem reum condemnarem, tribunus
plebis elamitabat r agi fortunas omis nitim Seebat, titilla esse indieia : qui metitii tim Inimieum haberet, ineo
8. Stia spe. Ut sperat et praedirat. s. Atigerem. Et ipse oratione mea. senatorem Verrem accusando. sie optime Holom. Errat autem hoe In Ioeo Mancit. qui ita interpretatur: Non ut
quemquam aut ipse corrumperem, aut a reo Corrumpi sinerem.
ro. Des tilatorem. Furem, quum esset Cn. Carbonia quaeator. II. Uereatorem Asire. Qnnm Iega tua Et proquaestor Dolabellae, Ciliis eIam obtineret, unde Asiam quoque est depopulatris. II. Prindonem juris violatorem emmani iuris quum praetor urbanna esset. I 3. Labam. Propter sagitIa. Parnielem. Ob Iatmeinia. - Meilio . Prouἱnelae ent per Mennium Praefuit 34. Sisere. seeundum leges.
Religioso. Ex inrisiurandi vestri relἱ-
288쪽
rebit: sin istius ingentes divitiae judiciorum religionem veritatemque β perseegerint; ego hoc tamen assequar, ut judicium potius rei publicae, quam aut reus judicibus , aut accusator reo defuisse videatur.
II. Equidem, ut de me confitear, judices, quum multae mihi a C. Verre insidiasty terra marique sacrae sint, quas partim mea diligentia devitarim, partim amicorum studio officioque repulerim; numquam tamen neque tantum periculum milii adire visus sum, neque tantopere pertimui, ut nunc in ipso judicio.
Neque tantum me exspectatio accusationiS meae, Con
cursusque' tantae multitudinis, quibus ego rebus vehementissime perturbor, commovet, quantum istius insidiae nefariae, quas uno tempore mihi, Vobis in . M'. Glabrioni praetori, sociis . exteris nationibu S, ordini , nomini denique senatorio facere conatur : qui ita dictitat, iis esse metuendum, qui, quod ipsis Solis SatiS eSSet, surripuissent; se tantum rapuisse, ut id
a 5. Malebat Manalicis smeritatem. Male. Quum eodem sensu veritas
II. r. Insirim. Cieero, qnum rediret e sicilia, quam colligendis in Vedirem testimoniis peragraverat, Doluit a Rhegio terra Iter ne re propter Verrisi ἰdIas: a Vibon . quae est ortis In agro Bruttia . Veliam . Luraniae oppl. dum, parvulo navigio transiit. Cons. Vere. II, 4o. a. concursus. Nam hoc tempore propter ludos et lustram plebs rustiea
3. Vobis. De ipsIs jud eum perhonia.
- ordini. De universo senatu dieitur. Frustra voeulam vobis eontra rassiidem rei ieiendam censet Graeν. 4. Metis. Siculis: eos per consulem deterrendo ah ae satione. Ins. e. D. - Exteris nationiδω. Legem de repetundia earum eansa Ialam, quantum in avi eat, tollendo. Vid. P. I 4.
ordini. Faetendo, ni iudieia aenato Tibus auferantrar. - Nomini. Ut illod non tam honoei sit, sed potitis ignominiae. Planum est quod insidiarum gentis his omnἱhus atrueret Verrea rei ἱpsa orator paullo infra. eap. 3. explicat. Iste olim postquam pecunia Ciceronem Dostra oppugnare, et aedi-lItatem ei corruptis sns glia adimere tentasset Ins s), alia nune ratione
fius 4 1 se ei, tempus terendo, e nais batur subducere, opporto Oa indlees Exspectans, quos eorrumperet. Ista autem si eὲ sue deret fraus . tune tantae ἱtisamiae et iudices. et praetor. et aena tua conseia esse Wἱdehantae :itaque metum C; ero cum his omni
289쪽
inultis satis esse possit; nillil esse tam Sanctum, quo lnon violari, nihil tam in unitum β, quod non expugnari pecunia possit. Quod si, quam audax est ad conandum, tam esset obscurus' in agendo; sortasse aliqua in re nos aliquando sesellisset. Verum hoc adhuc percommode cadit, quod cum incredibili ejus audacia singularis stultitia conjuncta est. Nam ut apertus in
corripiendis pecuniis suit, sic in spe corrumpendi ju
dicii perspicua sua consilia cotiatusque omni hias secit Semel, ait, se in vita pertimuisse, tum, quum primum reus 7 a me factus sit : quod, quum e provincia recens esset, invidiaque et infamia nota recenti, sed vetere' ac diuturna flagraret, tum ad judicium corrumpendum tempus alienum' offenderet. Itaque quum
ego diem v in Siciliam inquirendi perexiguam Postu-
max Ime arat ad gloriam, ani ad titilitatem intererat, iudieia minime eo rumpi. si enim in errorem Hoetonsti,tii hos tumeta indoeti sti; aeni. quam uJa non pecunia tentati. ad disserendum iudieium . non tamen apod Poptilum eorruptionis famam vitabant, neque illam apud honos instam Inuidiam,
inod reum nocentissimum ad certam turpeanque absolutionem dimisissent. 5. Munitiam. Alludere vἱdetur Orais
nis : is nullum esse oppidum tam muni in m quod non expugnaretnr. mod usellus auro nuatus posset in ill ascenderes. Att. I. a 6. Cons. Ioetim similem Demosthen. in Theoerin. 6. Obseurtis. Deculiana sua facinora. Aie Horat. Epist. I, 18 : a plerumquem devitia occupat obscuri speciem , tacitumna acerbi .. . Retis. A me nomen eius ad praetorem est delatum.
inerepta ab istina quaesturae tempore. Per continnos quatuordec;m annos mansit ad hanc diem. s. Alienum. Adversum, eontrarium. quia reus a mo factus ex et 2 quo uot Te, non erat quod in divitiis sui, tillam apem collo re et quia ante tam aeve
rum tribunal sistebatur, quod peeunia non e rumpi posset. a . Diom. Dies semineo genere, temptis signiseat, inquIt Aae Dἰtis: at dies horarum do decim generia est masculini. Porro imoa ad inquirendum positilavit Cicero rentum et decem. Qiithna ei dat Is, Nereia amici quum
vellent ean am Istitia in annum ae quentem Protrahere. qno anno Praetor futtirus esset M. Μetellus, consulIa ater. Verris amie; Imus IDD. cap. et 8 subornarunt Rupilium quemdam, sive Oppium, quὲ senatorem . nescio quem, reum saeer t. et tantummodo centum et octo dies postularet. In ea malitia hoe erat eis commoda : Rupilius aedicet, ratione temFnia quod
290쪽
lavissem, invenit iste, qui sibi in Achaiam biduo breviorem illem postularet: non ut is N idem conficeret diligentia et industria sua, quod ego meo labore Et vigiliis consequutus sum. Etenim ille Achaicus inquisitor ne Brundisium quidem pervenit; ego Siciliam totam quinquaginta diebus sic obii, ut omnium Populorum privatorumque literas ' injiariasqtie cogno- Scerem : ut perspicuum cuivis esse posset β, homitiem ab isto quaesitum esse, non qui reum suum adduceret , sed qui meum tompus obsideret. III. Nunc homo audacissimus atque amentissimus hoc cogitat. Intelligit, me ita paratum atque instructum in judicium venire, ut non modo in auribus Vestris, sed in oculis omnium , sua surta atque flagitia defixurus sim. Videt, senatores multos esse testes audaciae suas; videt multos equites romanos, frequenteS Prae
terea cives atque socios, quibus ipse insignes injurias secerit. Videt etiam tot tam ' graves ab amicissimis civitatibus legationes cum publicis auctoritatibus' ac
hrevItis postulaverat, priorem agendi loeum obtinebat; et dum riua ex Aehaia reditus exspectaretur, dum accusando tempus tereret, suos Ciceroni dies adimebat , et ea sa Verris saeue ad praetorem alium , aliosque judices, perveniebat. Vid. argram. et in . tr. - Ernest. habet is diem In
ra. Abeat A. Dedit LamhIn. - Non quod ae tam diligentem et itid trium putabat, sed ut meum empus obsideis ret; non id ei propositum suit. quod ego meo labore ae meis uigiliis In Stellia praestiti . ut in Achaia investIgaret et colligeret, ea q - ad rondemnandum reum pertinebant. sed id apeetavit ut mihi tempus eriPeret. ra. Literas. Testimonia publiea , tabulas publieas. a 3. Sie Grais. Lall. ete. Alli, possis. x 4. Ad eerel. In indietum; non
qui reuera eum aecusare vellet, quem reum fecisset.' et euius causa tempti
illud posititasset, sed qui meum tem pus impediret, et oecuparet. III. t. Mne. Verres antaeia sImul et dementi quodam surore impulsus , illas iam meditator Insidias, quae ad totam remp. pertinent, ut aupra dixit Cicero. 2. Graevitis addidit ram, quod habet vetus interpres. Habent quoqueum Parisienses. I. V. L. 3. Anetor intutis. LiterIs a rom muni civium datis.