장음표시 사용
261쪽
venit in contentionem de accusando, qui quaestor fuisset, quin repudiaretur. Itaque neque L. Plii loni in C. Servilium nominis deserendi potestas est data, neque M. Aurelio Scauro in L. Flaccum, neque Cn. Pompeio in Τ. Albucium t quorum nemo Propter indignitatem repudiatus est; sed ne libido violandae necessitudinis auctoritate judicum comprobaretur. Atque ille Cn. Pompeius ita cum C. Iulio ' contendit,
ut tu mecum. Quaestor enim Albucii fuerat, ut tu Vorris. Julius hoc secum auctoritatis ad accusandum aia serebat, quod, ut hoc tempore nos ab Siculis, sic tum ille ab Sardis rogatus, ad causam accesserat. Semper haec causa plurimum valuit; semper haec ratio accusandi fuit honestissima, pro sociis, pro Salute Pro VinCiae, pro exterarum nationum commodis inimicitias suscipere, ad periculum accedere, operam , Studi Um, laborem interponere.
XX. Etenim si probabilis est eorum causa, qui injurias suas persequi volunt; qua in re dolori suo, noureipublicae commodis serviunt; quanto illa causa hODeStior, quae nou solum probabilis videri, sed etiam grata esse debet, nulla privatim accepta injuria, Sociorum atque amicorum populi romani dolore atque injuriis commoveri Nuper quum in Ρ. Gabinium' vir sortissimus et innocentissimus, L. Piso delationem Hominis postularet, et contra Q. Caecilius' peteret,
sunt qoaestorum, quibus suos praeto rea accusare non est permissum. Vid. Ind. Histor ra. Cn. Pompeio. straboni. Pompeii Magni pater mit.
ra. C. In M. Caesare oratore, qui lepore et laeetua exeelluit. Alitis soliae dictator Id. de orat. II, 58. et maxime de Ome. II, et 4 , tibἱ de hae
Te disputatur. Qua morte fuerit sublatus narratur de orat. III, 3. XX. r. P. Cobis. Praetor fuit anno 665. Inde Aehaia siodo administrata , ab Aehaeia repetunda in est postia
262쪽
IN Q. CAECILIUM DIVINATIO. aeti
isque se veteres inimicitias jam diu susceptas persequi diceret: quum auctoritas et dignitas Pisonis valebat plurimum , tum illa erat causa justissima, quod eum sibi Achaei patronum adoptarant. Etenim quum lex ipsa de pecuniis repetundis sociorum atque amicorum populi romani patrona' sit; iniquum est, non eum legis judiciique actorem idoneum maxime putari,
quem actorem Causae suae socii, defensoremque sorlunarum suarum Potissimum eSSe Voluerunt. AH, quod
ad commemorandum est honestius, id ad probandum non multo videri debet aequius Θ Utra igitur est splendidior, utra illustrior commemoratio : α Accusavi eum, sicui quaestor fueram, qui cum me SOPS, CONSNe tu -
a judicium Conjunxerat; v an α ACcusaVi rogatu socio-α rum atque amicorum; delectus sum ab universau provincia. qui ejus jura sortunasque defenderem λωDubitare quisquam potest, quin honestius sit . eorum causa, apud quos quaestor fueris, quam eum, cujus quaestor fueris, accusare 3 Clarissimi viri nostrae civitatis, temporibus optimis, hoc sibi amplissimum pulcherrimumque ducebant, ab hospitibus clientibusque suis, ab exteris nationibus, quae in amicitiam populi romani ditionemque essent injurias Propul Sare, eorumque fortunas defendere. M. Catonem ' illum sa-
3. Vulgo eatisa paratra sis. Ernest. patrona e eod. Guel . restituit, eol
lat. etiam Orat. II, 48. I. V. L. 4. Actorem. Qtii susceptam legia et judieii eansam defendit. 5. In MS Urain. eniatim i unde Hilstiteram , ut paullo insta. 6. moriam. Qui sorti praesunt. mmiatim. Populi romani, qui prohineiaa decernit. . Cod. Lrsin. venissent. Rectius sorte Grere . ad Cle. Aeadem. II. 4
eorij. issent. I. V. L. - Non semel tamen occurrit apud veteres in enitiaecusativo, quamvis quietem signifi- t. Vid. Sanct. Minerv. selopp. Parad.Voss. Aristarch. de Construet. 65.
et P. Furitim Lusitanorum nomineaeeusavit. Celeherrimus est eius consulatus, hellum Hispanicum, et triumphus. Consul Hispaniam hortitus est,
263쪽
222 M. T. CICERONI spientem, clarissimum virum et Prudentissimum, cum multis graves inimicitias gessisse accepimus propter Hispanorum, apud quos couSul suerat, injurias. Nu-pers Cn. Domitium scimus M. Silano diem dixisse propter unius hominis, Egritomari, paterni amici atque
XXI. Neque enim magis animos hominum Docentium res umquam ulla Commovit, quam haec majorum consuetudo', longo intervallo repetita ac relata e sociorum querimoniae delatae ad hominem non inertissimum ; susceptae ab eo, qui Videbatur eorum fortunas
fido diligentiaque sua posse defendere. Hoc timent homines β; hoc laborant; hoc institui, atque adeo
institutum referri ac renovari, moleste serunt: putant fore, uti, si paullatim haec conSuetudo serperct ac Pr dire coeperit, per hominos honestissimos virosque sortissimos non imperitos adolescentulos, aut illiusmodi
quadruplatores, leges judiciaque administrentur. Cujus consuetudinis atque instituti patres majoresque nostros non Poenitebat tUm , quum P. Lentulus, is,
quum consulari et duee et exemitti Opus esset, ut ait Liv. XXXIII. 43 Ilitie Cleero . apud qnos consul fue
C. Fimbria eos . trigInta et quatuor antiIa ante hane Orationem habitam.
Ch. Domitius tribunus plebi . M. Sἱ-lano . qui quinquennio ante consul fuerat, pro Transalpitici hospIto M.tiomaro, diem dixit.-Οlim legebatur Derimo Silano. CorrexIt Ilotom. ex Verrinae Il. 4ο eodice, in qua laetum
XXI. t. Abundat conjeetura Ilotin marini. Neqne mero. I. V. L.
. consuetudo . . querimonia . I. e.
mos ille, quo querimoniae deseruntur ad . ete. - Non inertissimum. Modestitia laudare se non potuἰt; quamquam locutio negativa maiorem quam assidimativa signi Icationem saepius habeat. 3. mmines. Se l. norentes illi, de repotundia aecusat I. Lamb. ait suisse qui voeem homines ex adnotatione natam pratarerat. Falso. 4. P. Lentulus. Auua eius Lentuli. qnI eoniuravit eum Catilina. - Prin
ceps senatus erat is, quem Censores in recitando, innatorem primum legi sent. Primus ille s ritent Iam rogatus
di bat. Qui maximias honor habebais trie, sed nullo Imperio, nee potestate sic Princeps equestria ordinis. quem in recitandis equitum centuriis. primum appellassent.
264쪽
IN Q. CAECILIUM DIVINATIO. 223
qui princeps senatus suit, accusabat M'. β Aquillium, subscrip oro C. Rutilio Ruso; aut quum P. si Atricanus,
11omo virtute, sortiana, gloria, rebus gestis amplissimus, posteaquam bi S conSul et censor fuerat, L. Cottam in judicium vocabat. Iure tum florebat populi
romani nomen; jure auctoritas hujus imperii, civitatisque majestas, gravis habebatur. Nemo mirabatur in Africano illo, quod in me nunc, homine parvis opibus ac iacultatibus praedito, simulant et sese mirari, quum moleste ferant. Quid sibi' iste vult p accusatoremne se existimari, qui antea defendere consueverat; nunc primertim, ea jam aetate', quum aedilitatem petat 3 Ego vero aetatis non modo meae, sed milito etiam superioris, et honoris amplissimi ' puto esse, et accusare improbos, et miseros calamitososque de nitere. Et prosecto aut hoc remedium est aegrota: ac propes. HL Aviaialium. Repetum arvinreum. Patrem eius quem M. Antonius orator defendit; de quo vid. Verr. ,
6. P. Africantis. Minoe, Paulli AE- il stitia. repetundarum L. Cottam
Privatus ae savit: qui absolutus est, Me tanti adversarii potentia oppres-stis misse videretur. Pro Mur. ea P. 28. II t. cap. 21. Tacit. An n. III,
s6, et Valee. Naxim. VIII, I, II. Porro Cotta ille signis tur, mi ad
Plus est consulat om te; ennio pos Scipionis mortem , et eausam illam rPp tnndarum dixit, praetorIos, non consolaris, ut pleriqDe. non serva a temporis ratione, existimarunt. FERR. .sintiliant. Non mirantur, sed ideo mirari ae simulati , quἰa moleste serunt : cnr autem quod Αλἰ cano, summa iro, limit, id mihi non lieeat , homἰti; parvis opibus ae saeuitatibus praedito ps. Quid sihi. Advorsa, os loquentes
indvel . s. Ea jam relate. Η e dieituri nota quia artate admodum grandi in ne laerit Tnt ling. annos tantum natu 3ος sed quia non . nisi in adolescent a
solebant accusare et quam adolescenis
iam Cicero in defendendis amicis
1 o. Honoris amplissimi. Consulatus. Miserant ad ver arti Dori reete adaeeusationem desemdere Cicoronem et praesertim quum aedilitatem Potat. Respondet, non sedilis L inm esse, sed e eonsulis, neensare improbos. I. Et profecto. Postquam praeela ri Alma temporum veterum laudat; ne nomen suum eum maximia viris, qui accusare non dei rectarunt. veluti eonis sociavit. Illud etiam ad reip. salutem pertinere demonstrui.
265쪽
desperatae reipublicae, judiciisque corruptis ac contaminatis paucorum vitio ac turpitudine, homines ad legum de sensionem , judiciorumque auctoritatem, quam honestissimos δ et integerrimos diligentissimosque accedere; aut, si ne hoc quidem prodesse poterit, prosecto nulla umquam medicina his tot incommodis reperietur. Nulla salus reipublicae major eSt, quam eos, qui alterum accusant, non minus de laude, do honore, de sama sua, quam illos, qui accuSantur, de capite ac sortiariis sui S pertimeSCere. Itaque semper ii diligentissime laboriosissimeque accusarunt, qui Seipsos in discrimen existimationis venire arbitrati sunt.
XXII. Quamobrem hoc Statuere, judices, debetis, Q. Caecilium, de quo nulla umquam Opinio fuerit, nullaque in hoc ipso judicio exspectatio futura sit;
qui neque, ut ante collectam' famam conservet, ne
que uti reliqui temporis spem' confirmet, laborat;
non nimis, hanc cauSam severe, non Dimis accurate,
non nimis diligenter acturum : habet enim nihil, quod in Ossensione= deperdat; ut turpissime si flagitiosissimeque discedat, nihil de suis veteribus ornamentis requiret. A nobis multos obsides 7 habet populus romanus, quos ut incolum CS COI Servare, tueri, Con-ra. corruptis. Propter eos qui aeceperunt pecuniam : eontaminatis . propter iudicum infamiam quos mainculosos senatores appellat Cie. ad Att. I. 13. t 3. Honestissimos. Ad personam resertur, et ad excludendam Capellium valet. XIII. 1. Opinio ferit. Qnem nemo vimqtiam In patronorum numer ha hueri . u. con Irim. Quam nullam eollegit.
4. Non nimis. Parum, minus quam oporteat.
5. In offensione. si qtiid peccaverit, .i ab osseti aut religione declinaverit. nihil est illi quod perdat.
6. O turpissime. Etiamsi infamia et perfidiae erimine notatus, ex illa causa diseederet, non amen prIstinos hono rea quos numquam habuit), Pos et amittere. o. Obsides. Nolia Cieero apud populum Pignora deposuit. Nempe et existimationem a ae Collectam, et
266쪽
IN Q. CAECILIUM DIV ΙΝΑΤΙΟ. tia 5
firmare ac recuperare POSSimus, omni ratione erit
dimicandum. Habet honorem, quem petimus; habet Spem, quam propositam nobis habemus; habet existimationem , multo Sudore, labore, vigiliisque collectam: ut, si in hac causa nostrum officium ac diligentiam probaverimus, haec, quae dixi, retinere per ' populum
romanum incolumia ac salva possimus; si tantulum ossensum titubatumque sit, ut ea, quae singulatim ac diu collecta sunt, uno tempore Uni VerSa perdamu S.
Quapropter, judices, Vestrum est deligere, quem existimetis facillime posse magnitudinem causae ac judicii sustinere fide, diligentia, consilio, auctoritate. Vos si mihi Q. Caecilium anteposueritis, ego me dignitate s superatum non arbitrabor : populus romanusne, tam hortestam, tam se Veram, diligentemque ac-CuSationem neque vobiS placuisse, neque ordini ψ vestro placere, arbitretur, provideto .
magistratus, veI quos iam adeptus est,.vel quos exspeetat; ut mox dicti
8. Per psy tum. Cuius suffragiis magistratus dabantur. s. Dignitate. Non mihi praelatum a vobis suisse Caecilium, propter meri tum, existimatio; non putabo vos id
eisse, quod Caecilium digniorem
qui aeenset existimetis; vos vero sis mete, ne populus rom. tam honestam, pro sociis aesti et, contra eorum Pras. donem, tam 1e eram, quam mea tura est, aeensationem, n que vobis, ni a Verre corruptis, neque ordini estis, seu senatorio, quia Verri sa- vel , placere aeristimet. ro. Grinni vestro. In eamdem auis spieionem, si athi Caeciliua praeseratur. enatum universum adducit , male iam iudieiorum nomine andientem. gr. Proiadere. Vestra eausa , non mea. Non sine aeuleo hoc verbo ora. sonom cIaudit, et demonstrat eorum multo ploria quam sua re ne se ab
eis ad aeeusandum deligi. nisi sorte in popoli rom. offensionem omnino
267쪽
Quura lege vetustissima annui essent Romae magistratus, annua quoque provinciarum administratio erat, quae a solis magistratibus regi poterant; idque satis manifestum est ex omnibus historiis. Verum bellis undique urgentibus, coepti sunt Consules, et praetores in provinciis retineri post elapsum annum Sui magistratus, et, prorogato imperio, illi proconsules, hi proprariores sere dicebantur. Quod quum esset extra ordinem, praeter senatus decretum, populi etiam rogatio necessaria erat, ut Cuipiam prorogaretur imperium in provincia, teste Dione lib. XXXVI, et Asconio ad orationem pro C. Cornelio : qui dicunt, antiqua Consuetudine receptum fuisse, ut ex S. C. populus solveret legi-hus, hoc est, aliquid permitteret contra legum praescripta. Idem etiam constat ex Livio pluribus locis, ut lib. VIII:α Actum cum tribunis est, ad populum ferrent, ut quum P. Philo consulatu abiisset, proconsid rem gereret, quoad debellatum cum Graecis esset .. Et lib. X: a L. Volumnio ex S. C. et scito plebis prorogatum in annum imperium estu.
Lib. XXVII: 4 Quod in L. Veturio, idem in C. Aurunculeio decretum ab senatu, latumque ad populum est de prorogando imperio .. Et quamvis lib. XXXI dicantur Patres prorogasse imperium T. Quintio; id non jure suo fecerunt, sed quia rem illam tribuni pl. iudicio Patrum permiserant. Ceterum, sicut in mandandis extraordinariis provinciis,
de quibus alio loco, ita in prorogando imperio, illud sibi
postea senatus usurparit, ut hoc etiam praestaret sine ulla
populi rogatione; quod multis exemplis ostenditur. Apud Sallustium de Bello Iug. a Sed paullo ante senatus Metello Diuiti orale
268쪽
Numidiam decreverat .; hoc est, prorogaverat: decretam enim sibi consuli jam per biennium eamdem provinciam obtinuerat. Apud Plutarchum in Gracchis : . Ut igitur Patres Gracchum diutius in Sardinia detinerent, ut orestes consul in Sardinia maneret, decreverunt αἰ prorogarunt scilicet ultra annum imperium Oresti , Cuius erat quaestor C. Gracchus. Apud Appianum lib. I de Bello civili : α Sex. Caesar, quum deponendi muneris Consulatus tempus a Cessisset, proconsul a senatu electus est.. Ex quibus locis patet, senatum aliquando imperium prorogasse iis temporibus , sine populi rogatione. Quae quum ita se haberent, lata deinde est lex Cornelia de imperio a L. Sulla dictatore: . Ut qui provinciam haberet, is tamdiu obtineret imperium, quoad in Urbem introiisset . , reserente Cicerone epistola slib. I: qua lege factum est, ut nemini in posterum prorogaretur imperium, quod non amplius ad annum daretur, sed ad tempus indefinitum. Etenim quum praetores proVim clarum obtinerent imperium, quoad in Urbem rediissent, quid opus erat prorogare ipsis imperium ante reditum eorum in Urbem p Contra tamen quispiam : An, si numquam rediissent , imperium numquam deposuissent P minime; nam ubi
senatus sucCessorem misisset, decedendum erat cadein lege Cornelia, qua triginta tantum dies Concedebantur magistratui ad decedendum, postquam successorem in provinciam ingressum noverat, teste Cicerone epist. 7, lib. III, ad Appium : . Sed eo discessisti, quo ego te ne persequi quidem possem triginta diebus. qui tibi ad decedendum lege, ut
opinor, Cornelia constituti essent αἱ adeoque perspicuum est, quemlibet tamdiu Obtinuisse provinciam cum imperio sine prorogatione, quamdiu SUCCeMor missus esset. Advertendum tamen est, et quidem ex supra dictis, legem Corneliam gratiosam fuisse magiStratibus, non onerosam; ut, si nihil novi senatus statuisset, retinere possent imperium, qui vellent; decedere de provincia, qui otium Urbis
269쪽
Hoc idem, quamvis ex Cicerone satis Constare videatur, eonfirmare conabor multis aliis tum conjecturis, tum veterum testimoniis, ne quispiam suspicari possit, legem illam Corneliam suisse aliquando abrogatam ... In Primis, quum L. Lucullus septem annos Cilicias, et Asiae praefuerit, Cilbriae triennium P. Lentulus, ac deinde totidem annos Ap. Claudius, Macedoniae biennium Piso, Syriae triennium G hinius , ne singulos persequar; cur ne verbum quidem apud historicos de imperii prorogatione p Ante Sullam nusquam
sere memorant, remansisse aliquem in provincia, quin de prorogatione mentionem etiam facianti cur hoc nusquam attigit, aut Cicero ita in Epistolis accuratus, aut Plutarchus
et Appianus ita in historia verbosi 8 Nimirum, quod lege
Cornelia sublata fuerat prorogatio imperii, et retinebantur provinciae, donec fili Cessor advenisset... Secundo, Caesari per legem quidem Vatiniam data fuerat a populo Gallia citerior, sed ulteriorem senatus dederat, ut patet ex oratione de provinciis. At quare in eadem oratione Caesaris inimici esse
mittendum successorem Censent, quum multo aequiore sen
tentia uti possent, non esse prorogandum Caesari imperium , maxime ultra triennium, quod attinebat ad Galliam ulteriorem p Videamus, quid eo loco respondeat orator:
α Simul, inquit, et illud facit, ut quod illi a populo datum
sit, id non violet; quod senatus dederit, id senator properet auferre o. Quinam hic est loquendi modus p id senator auferre dicendus est, quod novo suo beneficio non proroget 8 et post triennium properabat auferre, quod, finito anno, jure, ac lege cessabat, nisi prorogatio accessisset pItaque nullum verbum de prorogando Caesari imperio in ulteriore Gallia, factum est in senatu , quod lege Cornelia obtinebat, nisi missus esset successor: atque adeo oratione pro Balbo Cicero ait: a Lege Sempronia succedendum non censuit .r epist. 7, lib. I, ad Lentulum: a et nε 'ege Sempronia suocederetur facile persectum est α; nullum verbum
270쪽
de prorogatione. .. Tertio, epistola 9, lib. I, Laec habetur
controversia : Quum Appius minitaretur, Se Successurum
Lentulo in provincia Cilicia sine lege curiata de imperio, venit in dubium, possetne Lentulus retinere provinciam, et ab ejus ingressu prohibere Appium sine curiata lege illuc venientem; qua de re ita Cicero : . Varias esse opiniones intelligo: sunt qui putent, posse te non decedere, quod sine lege curiata tibi succedatur .. Hinc vero disputare quispiam possit: senatus decreverat Ciliciam Appio, non ergo
prorogaverat Lentulo; nam ridiculum suisset eamdem provinciam uni decernere, et alteri eodem tempore prorogare. Imperium tamen non prorogatum retinere poterat Lentulus, si jure potuisset non tradere provinciam successori sine curiata lege venienti, quod unum dubium erat; non igitur necessaria erat prorogatio. .. Quarto: C.Verres ex praetura urbana Siciliae praefuit per triennium, additque causam Asconius: a Quia successor non est prose tuss; deor verat autem senatus Siciliam Arrio cuidam, primo anno elapso, ut ex Verrinis colligitur; qui quum aut non potu rit, aut noluerit ire in provinciam, retinuit imperium ver- res sine ulla prorogatione. Quid enim Verri senatus prorogaret, quod Arrio successori mandaverat L. . Quinto: quum Pisoni et Gabinio acerrimus inimicus esset Cicero, eosque
quam primum vellet de provinciis decedere, his fere interia
rogationibus utitur oratione de provinciis : α HuiC non sum
mittetis P hos de provinciis, si non aliquando deducendi
essent, diripiendos non putaretis Θ. et nusquam loquitur de prorogatione, quum tamen multo acrius posset urgere his verbis; hos non modo non revocabitis, sed ultra biennium, quasi bene de rep. meriti essent, prorogabitis etiam imperium 8 Praeterea multa habet Cicero in eadem oratione, quae, Si requiratur prorogatio, aut falsa sunt, aut absurda; ait enim: α Restituissetis vestram auctoritatem, iis, Per quos erat amissa, revocatis; et iis ipsis praemiis extor Disitired by Cooste