장음표시 사용
322쪽
Deinceps haec omnia non dicta, sed scripta sunt contra eum et
quod ita factum est. Fingit Cicero adesse in judicio Verrem
comperendinatum, et respondere citatum et defendi. In ceteris enim orationibus defcnsor laturus, accusationis ossicium his libris, qui Verrinarum nomine nuncupantur, compensare decrevit, et quoniam accusare multos indecorum Tullio videbatur in una causa vim hujus artis et eloquentiam demonstrare. Nam et bene intelligentes omnem virtutem oratoriam quaecumquo in criminationibus constituta est, hic expressam vident, hi contra ex hoc defensionum vim in ceteris orationibus et nervos ejus ex hac virtute cognoscunt, quae in opprimendo exprimitur reo; igitur rerum scena sic facta est, ut dicit Tullius, non autem acta res est. Adest, inquit, Verres, respondet, defenditur. Ergo quum prima actione accusatus sit ac defensus Verres, nunc velut defensus iterum sic enim mos erat , in alfera acti ODe , accusatur ad ultimum rursus oratione perpotua. Crimina repetundarum, et alia Pleraque ex anteacta vita saepe firmantur.
Sumitur etiam hinc saepe defensio. Omnis enim confirmatio ab attributis personae et negotio sumi solet. Ergo attributa personae maxime in anteacta vita quaeri solent, negotium in ipso crimine. Libros igitur pro qualitate criminum Tullius dividens anteactis unum dedit, hunc scilicet solum; crimini ipsi repetundarum quatuor : unum de jure dicendo, alterum de re frumentaria, tertium de signis, quartum de suppliciis. Ad hanc
enim similitudinem poeta Virgilius Minoem judicem apud ins
ros, tamquam si praetor sit rerum capitalium , quaesitorem appellat. Tn.VI, 43a. Dat ibi sortitionem, ubi urnam nominat;
dat electionem judicum, quum dicit: α conciliumque vocato; dat cognitionem facinorum, quum dicit: α vitasque et crimina discitis. Ergo hic liber qui de anteacta vita est statum necesSeest conjecturalem habeat. Capita autem quae ipso Tullius secit, dividendo totam hanc accusationem, sunt haec. Primum in quaesturam ; deinde in legationem et vice-quaesturam; tertio in
323쪽
Praeturam urbanam, quarto in praeturam Siciliensem. Nam quum omnes eius actus quamlurae nomine, legationis, praeturae urbanae. Siciliensisque quadripartita librorum divisione cognoscantur; anteacta ejus omnia hoc libro comprehensa sunt ad eorum fidem, quae post dicentur. Prooemia sane hujus libri insimulatione constituta sunt, quasi verae accusationis; in Verrem audentem adesse atque dosonsum; in exhortatione judicum adreete judicandum; tum in minis contra adversarios; et in exhibenda ratione officii sui, cur ita maluerit accusare, ut prima actione tantum testibus uteretur. Quae omnia ejusmodi sunt, ut non tam nova dicero, quam dicta libri superioris instaurare videatur. Post haec omnia ipsius Ciceronis per honores Verri Scum criminibus junctos, divisio per ordinem currit.
324쪽
Quum Cicero actione prima, tabulis ac testibus Verrem obruisset, vehementi ejus impetu exterritus Hortensius, de statu omni δε- Detus est, ore pro familiari reo summus Orator remondis; orat. 37. Verres ipse, antequam ex comperendinatione causa iterum agi posset, in exsilium abiit. Quum vero in hac accusatione suam eloquentiam continere ae refrenare eoactus esset Cicero, neque, pro rei gravitate ac sua dicendi laude, orationem habere potuisset, hoc in secunda actione sacere constituit; et quamvis hanc non exspectasset Verres, istum tamen totis eloquentiae viribus insequi voluit, et simul querenti Hortensio, nova hac agendi ratione oppressum suisse reum, ostendere multo lacilius causa casurum fuisse Verrem, si ejus facinora ab accusatore suissent explanata. Studium ejus forense praeterea Sem per in amicorum defensione versatum fuerat, neque aut a quemquam accusarat; quod quum saceret denique, statuit in hoc uno reo vim artis accusatoriae demonstrare; et Perpetuam
conscripsit actionem secundam, libris quinque divisam, in qua finxit Verrem comperendinatum in judicio adesse, respondere et delendi. Tota accusatio in quatuor capita distribuitur; quorum tria, quaesturae nimirum; legationis in Asia, Achaia et Pamphylia; et Praeturae urbanae, unde traxit nomen oratio , hoc libro continentur. Quartum caput, do praetura Siciliensi, quod proprium est hujusce quaestionis de repetundis, in quatuor, qui hunc sequuntur, libris tractatur. Quum vero mos esset apud Romanos ut a usator non ea tantum exponeret, quae ad ipsum crimen,
de quo postulatus esset reus, pertinerent, sed et totam vitam anteactam indagaret, in hoc primo libro Verris flagitia inde aquaestura usque ad praeturam urbanam exponuntur. Estque adeo hic liber quasi introductio ad ipsam accusationem, ut Praemissam scelera majorem sequuturae accusationi fidem asserant, et ad nova Siciliensis praeturae facinora judices quasi manu ducere
videantur. Fuerunt olim qui septem orationes Verrinas numerarent con
325쪽
tinuas; ita quidem ut primam appellarent, Divinationem nQ. Caecilium, secundam actionis primae prooemium, etc. Cicero tamen ipse accusationis in Verrem quinque libros numerat, orat. cap. 29. Idem saliunt alii veteres, ut Quintil. XI, Ii. A. Gell. I, 7; XIII, I 3. Auct. diat. de orat. 2o. Partes habet haec oratio exordium, seu longius prooemium. I-II; proPositionem et Partitionem in tria capita divisam, i a.
Haec capita reliqua tota oratione tractantur, I 3-61. Ceterum operae Pretium est monere, non unum quemque
actionis secundae librum justis orationis partibus constare neque id scri posse, quum Verrinae illae quinque unam tant tim, sed diversis capitibus distinctam accusationem contineant; magnificum ergo ac Perpetuum opus est, quod ideo tantum in
partes dividit Cicero, ut ad humani ingenii imbecillitatem accommodaretur, nec Oculos immensa quadam mole terreret.
In exordio Cicero montionem facit opinionis, quae per hos dies sermone vulgi percrebruerit: Verrem altera actione respou- Surum non esse, neque ad judicium assuturum; attamen cum adeo impudentem esse, ut praesto sit, ad audiendum et respondendum paratus. Hoc Cicero negat se moleste ferre, quia sic ipso laboris sui, judicos virtutis et severitatis majorem fructum laturi sint. Se enim acce sisse ad invidiam iudiciorum levandam; ideoque reum nocentissim uim accusare, qui si absolvatur, recusari non posso de judiciis a senatu ad alium ordinem transfercndis. Absolutionem vero ejus nec ipsum sperare, nec populum romanum metuere; esse tamen qui de impudontia ejus, quod adsit, quod respondeat, mirentur. Hoc autem fieri, quod scelerum suorum Poenis agitetur, et a mente consilioque deducatur,x-3. Etenim si vel ex hoc judicio repetundarum omerserit, alia tamen ei pericula impendere, quum peculatus, aut majestatis accusatus fuerit, 4, 5. Tum cxponit orator, quid adhuc in accusando Verre egerit, quid a judicibus speret, et quam rationem accusandi in hac altera actione sequuturus sit, 6-II. Totius autem causae Partitionem hanc facit, ut omissis pueritiae et adolescentiae Verris stagitiis, primum so de rius quaeStura in Gallia, deinde de legationo Asiatica, tum de Praetura urbana, postremo de praetura Siciliensi acturum denuntiet, I a.
326쪽
Primo igitur actionis secundae libro tria priora capita por-
Ac primum quidem agitur de rius quaε stura in Gallia. Quum
enim quaestor ex SCto provinciam sortitus Esset Consularem,
additusque esset consuli Cn. Papirio Carboni A. U. C. 699, venit in Galliam ad exercitum consularem cum pecunia Publica, quam, Prima occasione data, avertit, et consulem, exercitum , Sortem provinciamque deseruit; rationes male reddidit. Et postea, quum cum Cn. Dolabella , C. Malleolo occiso, pro quaestore haberet, quae ipsum gravabant crimina in illum contulit, ct in eum inimicissimum atque improbissimum testimonium dixit, I 3-I6.
Secundo loco agitur de legatione rius Asiatica. Quum enim Cn. Dolabellae provincia Cilicia Obtigisset, Verres legationem sibi apud eum cupidissime expugnavit. Qua in legatione quae surta secerit in Achaia, Deli, in Asia narratur, II-23. Deinde quae morint ejus flagitia in libidinibus et stupris exponitur, inprimis insigno facinus Lampsacenum. Quum enim Lampsaci do- vertisset ad Philodamum hominem nobilem, filiae ejus vim inferre voluit, et quum Lampsaceni Philodamo ejusque filio ita
Succurrerent, ut Verres ipse vix salvus evaderet, per Dolahellam apud C. Neronem Asiae praetorem essecit, ut Philodamus ejusque filius damnarentur, ct securi percuterentur, 24-33. Sequitur avaritiae exemplum apud Milesios, quibus praeter lanam publicam ablatam, iniquos sumptus in adventum, Contumelias et injurias in magistratum Milesium, myoparonem pulcherrimum abstulit et vendidit, 34, 35. Idem iste quum in locum C. Malleoli comitis ac sodalis sui, in quaestorio munere
successisset, simul pupilli Malleoli tutor factus, in ejus bona scelestissimo impetum fecit, et quum H-S vicies quinquies Sia,Soo D. redegisse constaret, ut Romam rediit, nullam libellam pupillo, nullam matri eius, nullam tutoribus reddidit, 36, 37. Pro quaestore vero Lyciam, Pamphyliam, Pisidiam,
Phrygiamque frumento imperando, aritimando, aliisque rationi-hus pecuniam exigendo vexavit, 38, 39. Postremo loco crimina a Verre in praetura urbana commissa Pertractantur, ubi primum docetur, qualis in odicto constituendo fuerit, exemplis edictorum do mulierum hereditatibus,
327쪽
4o-44. Et de hereditatum possessionibus, 45, 46. Deinde quae ejus crudelitas et superbia in plohem romanam fuerit, quae decretorum novitas et iniquitas, 47, 48. Tum quomodo in tuendis pi licis aedificiis versatus sit, 49. In primis in aede Castoris, quam quum tuendam habuisset P. Iunius, Post ejus mortem filium impuberem, nova locatione, omnibus bonis patriis exuit, 5o-59. Denique quomodo publicum judicium exercuerit, 6oseqq. Verum hujus partis pleraque una cum ceteris usque ad
finem libri primi interciderunt. Dissili do by Cooste
328쪽
I. NEMisΕΜ vestrum ignorare arbitror, judices, hunc per hosce dies sermonem vulgi , atque hanc opinionem populi romani suisSe, C. Verrem altera actione
r ponsurum' non esse, neque ad judicium assuturum. Quae fama non idcirco solum emanarat, quod iste certe statuerat ac deliberaverat non adesse; verum etiam, quod nemo quemquam tam audacem, tam amentem, tam impudentem sore arbitrabatur,
a. Responsurum. Praeconi et acenia torem et reum citanti: praesto suturnio in iudieio, ut apud Phaed. . eitati non respondent . . Tune enim remonis dera dicebantur, quum a Praeeone appellati prodirent, seque adesse testati debitum in juduio chi Ioeninoeeuparent. sie infra vi Praesto est. respondet. defendituris; et Verri II, 4o : incitatus aeeusator M. Pacilius ti scio quo casu, non respondit, non assuit a. sic Meon. Graev. Ferrat. Na
r. Vulgi. Ad h. i. adnotat Quintil. IX, 4 : . Cur hosce potius quam hos praeque enim erat asperum. Rationem Ortas e non reddam, sentiam esse meis litis. Cur non satis sit sermonem vulgi
fissa μ eompositio enim patiebatur. Ignorabam; sed ita. ut audio, hoe animna aeeipit plenum sine hae geminatione non esse .. Nonnulli libri ve- ere ulgo, populo is , quos et Tulliana elegantia et Quintiliani auetoritas h. l. refellit.
329쪽
qui tam nefariis criminibus, tam multis testibus evictus in, ora judicum adspicere, aut OS Suum Populo romano ostendere auderet. Est idem Verres, qui suit
semper; ut ad audendum projectus , Sic paratus ad audiendum β: priosio est; respondet; defenditur. Ne hoc quidem sibi reliqui sacit, ut in rebus turpissimis,
quum manifesto teneatur, Si reti crat, et absit, tamen impudentiae β suae pudentem exitum quaesisse videatur. Patior , judices, et non moleste sero, me laboris mei, vos virtutis vestrae fructum esse laturos. Nam si iste id fecisset, quod primo Statuerat, ut non adesset; minus aliquando, quam mihi opuS esset, Cognosceretur, quid ego in hac accusatione comparanda constituendaque elaborassem: Vestra Vero laus tenuis plane atque obscura, judiceS, OSSet. Neque enim hoc a vobis populus romanus exspectat, neque eo potest esse contentus, Si condemnatus Sit is, qui adesse noluerit; et si sortes sucritis in eo, quem nemo Sit ausus defendere. Iino vero ad Sit, reSpondeat; Summis opibus, summo studio potentissimorum hominum defendatur; certet mea diligentia cum illorum omnium cupiditate: vestra integritas cum i Stius Pecunia; testium constantia cum illius patronorum minis atque potentia : tum demum illa victa videbuntur, quum in contontionem
mat; os autem responsurtim aecipit. aliasi per Hortensium orationem sit hab; iurus Verres, et adnotat reum Initidieto tacere. et per patronum tantummodo respondere. Vere, sed non erat hie netis. 3. Seholias . anon. et quidam aer. ih. conoicitis. I. . L. - ulgatam ut Qxquisitiorem et hoc sensu non semel mecurrentem defendunt Graev. Ernest. nec L.
4. Proieritis. De eo nempe dicitur qui audaeiae est eminentis ac proiectae. 5. Atidiendum. Suhaud. oinnia sibi obiecta probra : qui promptus est ad quidvis probrum audiendum, qui nullo pudore sussunditur. 6. mpudentiis. AlIquo saltem p doris vestigio impudentem vitam obin
tegat. o. Pratior. Verumtamen gaudeo Verrem non abiisse e sie enim laudem -- remus . ego ex mea diligentia , vos ex integritate vestra. Summa cum digni-
330쪽
IN VERREM AC T. II, LIB. I. I 8
certamenque venerint. Absens' Si iste esset damnatus, non tam ipse sibi consuluisse, quam invidisse vestrae laudi videretur.
II. Neque enim salus ulla reipublicae major hoc tempore reperiri potest, quam Populum romanum intelligere, diligst ter rejectis' ab accusatore judicibus, Socios, leges, rempublicam, senatorio consilio maxime posse defendi: neque tanta fortunis omnium pernicies potest accedere', quam opinione populi romatii rationem veritatis, integritatis, fidei, religionis, ab hoc ordine alaudicari. Itaque mihi Videor magnam, et maxime aegram, et prope depositam reipublica partem suscepisse; neque in eo magi S meae, quam vestrae laudi existimationique servisse. Accessi enim ad invidiam judiciorum levandam, Vituperationemque tolloiadam : ut, quum Iaaec res pro Voluntate populi romani esset judicata, aliqua ex parte mea diligentia constituta auctoritas judiciorum Videretur; Postremo,
ut esset si hoc judicatum, ut finis aliquando judiciaria
Controversiae constitueretur. Etenim sine dubio, ju
tato Iraboris frueres In honesta laodo ponitor . Vide Cortium ad Sallust. Cat.
g. Absens In exsilium voluntaritimante latam aententiam prosectus. Damnatus. Namque ideo non vitaba
t ne damna Io, et damnatum hie ipstimisi stipponitur. II. r. me tempore. Quo populus il Iam veterem iudieiorum vim requirit. DI.ta. 3. m. RHeetis. I. e. eleetia. Vid. Aet.
iseei aere . quod habet ni jam quaedam edd. I. V. L.-Qtiam opinione. Quam petive judicando sacere, ut populus
I. Ge. pars secunda. r m. op elor aequitatem , est. In Matiatorum iudicita remanere non posse. 4. Panem. Itidieta. - Deposierim. Desperatam. Μetaphora de aegrotis stimp a. qui desperati ante ianuas suas deponebantur, ut a praetereuntibus viserentur ae eurarentur, aἱ quid sorte opis in eis esset. Ide serv. ad aen.
s. Constitura. Constahilita. 5. Lambino placebat vi quum essethoe ludie. a Nureto is ut ut esset h Alii aliter eonilesunt. Legit Holom. . et snisis. Ceterum doeet I. F. Gron. Observ. III, 6. tie saepe idem esse ac tittit, victimne. Quod etsi verissimum est, Parvam tam eu h. I. Obscuritatem