장음표시 사용
611쪽
hac illos ratione sibi philosophi nomen arrogare,& se, tanquam Peripateticos, Vendltare, ex diuturna,vt dixi, orum consuetudine iampridem animaduerti. Quos quidem si non iudicio, sed desperatione ad hanc sententiam, tanquam ad scopulum ab aestu, tempestate, aditu istos esse dicam, quod duarum ἰngua rum cognitionem in magnitudinena exhorruerint,quod maximos orationi illustrandae labores pertimuerint quis est , qui me iure possit reprehenderes praesertim vero cum ea studia 'quae a se aucta in ornata magister eorum voluit Aristoteles , ipsi sibi stuperan da,atque damnanda susceperint D corruptos hilius nostri saeculi mores , S peniciis de-pranatam veterem disciplinam philosophi
quondam etiam nobilissimi magistros dicendi studiose aud ebant i quidem Hermogeni Musonium diligentissime operam dedisse proditum est nunc rhetores a philosophis vel infantissimis irridentur. illi sibi dedecori esse duacebant, nisi ornate, quae sentirent , eloquςrentur hi sibi vitio tribuunt, nisi omnia impure, deprauate loquantur illi suo exemplo iuuentutem ad mentem in linguam excolendam in quodammodo subigendam , quoad poterant, impellebant hi perpetua linguarum excogitationera summa gloria ciuitatum stia.dia deterrere conantur; quamquam, ut diXι
612쪽
gratulor, ta perniciosa opinione nondu huius ciuitatis animos esse imbutos viget enim ut spero,in perpetuum vigebit in hac ciuitate antiquae disciplinae ratio in , quem in optima quaque hactenus semper habuit, eundem in hac rep. habebit locum eloquentia. Sed , ne in aperta undique urbe eiusmodi opinioni a ditus esse posset, nolui, a quibus vobis c uendum est et ante denuntiare , ac potius nimis vobis cautus in re fortasse non admodum necessaria iudicari, quam parum vestrae tilitatis,in laudis studiosus examinari tantum enim abest, uteos, qui non verbo tenus , sed re
ipsa, & veritate doctrinae philosephi sunt , xlla
ratione contemnam, ut ipsi eo im , qui illos non admirantur, sed prope venerantur, appetam principatum. Itaque, quod ab his stadijs mihi conceditur temporis .id omne libenter inaeorum praeceptis cognoscendis consumere soleo: ac tum denique ornate mihi dixisse videor,si quid aliquando sapienter me dixisse intelligo mamobrem me in bac arte tractanda omnino a nobilissimis philosophorum insti.
tutis,in maxime Aristotelicis recederem, statui vobis hoc anno libros Aristotelis de arte j rhetorica, atque poetica interpretari, partim ut intelligerent omnes haec etiam studia a philosophis esse prosecta partim ut ijdem scirent, quanquam natura in utroque genere maximuhabet
613쪽
habet momentum,tamen artem ipsam, ab optimo auctare traditam , imbecillam etia naturam posse quam maxime confirmare. Nolitenim iis assentiri, Auditores, qui poetam inge iiij magis viribus excitari, quana doctrina perfici pulcn eum via Musis potius,quam ab huius artis. doctoribus , erudiri sunt iam haec quondam a philo pbis,4 a poetis ad stud ij huius dignitarem amplitudinem compararia quae reuera aut nulla unquam fuerunt , aut
certe nunc nulla sunt. Vbi enim sunt istae Musae, Auditores , qaaerite peragrat Thraciam, ubi Libethra, perlustrate Phocidem ubi Parnas , circuite Boeotiam , ubi Helico sacrum eis este do cibum dicebatur jusquam eas, mi Ei credxta, repericlis. 3bitant enim nunc Muta, habuat in pulcherrimis, eruditissimis l.
Veterum poetarum ., tantiquorum eius artis
magistroruin scriptis, atquc ibi sacrarium suu au iustissimum collocaiunt. Quare, qui se ad
eorum lectionem studiose contulerat , qui l. singulate ii iam dicendi vim , quam um pote-etit fuerat imitatus , hunc dena uanis Musis amicum esse δε ex earum praescripto versus facere pradicabimus , hunc amabimus, hunc ad nil iur, hunc denique in caelum laudibus e flareimus. Quamobrem si es vllaetanta potes este , quae vestras mentes ad laborem
P si quali quibusdam facibus inflammare: haec
614쪽
hic studia illa sint, in quibus merito quodam quasi ardore gloriae conflagretis. Etenim , si athletae,ceteri , civi viribus freti corporis i ad depugnadum descendum , omni neruorum conatu,diuturnae prope laudis gratii in aliquo populari consessu contendunt quanto vos acrius niti viribus ingenii decet, quibus in
maximo prope orbis terrarum theatro postis perpetua,aeternaq; laus est constituta' nam ut corpus mortale, atque caducum est , animus immortalis, atque aeternus: sic ea , qua corpo Iis robore pariuntur, fragilia, quae vero animi viribus, perennia,& sempiterna putanda sunt. quae e etiam praestantiora ex: scunt, quod omnia sunt in vestra virtute ac diligentia sita, cum caetera plerunque fortuna fallacis albi
iri gubernentur.' Vrgete igitur hanc tam
praestantem occasonem,iuuenes, atque,Iepudiatis malis suasoribus, in haec studia incumbite,quibus nulla aut ad sum uberiora, aut delectatione suaviora,aut ad laudem illustriola reperiuntur. Habetis aetatem oportunissimam ad disciendum , scriptores ornatissi-inos ad limita luna, interpretem vel cum ante alias,tu hoc maxime pe vestratu viditatu studio vehemeter in custa alios fortasse populos contenere eloquentia decet: vos,ad tanta gloria, Lamplitudinem imperi j, atque reipublicae natos , et co paranda profecto in dormire non decet. Veneti, habita, M. D. L I V.
615쪽
I s est , qui miretur, Auditores, cur aliarum omnium artium plures hoc tempore , quam litterarum in- studio elaborent, is tum denique, meo iudici, mirari deserit, cum veram huiusce facti causi a mente , ac cogitatione comprehenderit. Mihi quidem in hoc acrius intuenti cum multae aliae probabiles huius rei rationes tum haec una in primis posse reddi videtur, quod reliquae artes , vel propter v sum, vel propter oblectationem , magno nunc apud homines in pretio sintditterarum studia, vel rerum obscuritate , vel discendi labore, prope ab omnibus deserta iam diu obsolescat. quanquam o omnium litteraru eadem videtur esse conditio. ut enim earum quoque studium maxime vendibile est, ita vehementissime a nobis hoc tepore celebratur. Age enim , legia, ac iuris cognitio summas afferre opes iurisperito in ciuitate existimatur morbo tu cura dorti ratio magna item habere ad tuenda itam adiumenta creditur:ergo omnino non improbantur. at vero philosophiam, A eloquent et im
616쪽
id est bene omni propositare sentiendi, dicendique rationem , pauci admodum amplectuntur. Sed de philosophia alio loco : nunc, quod ad nos attinet de eloquentia dis putemus qui clem in hac ciuitate eo indignius
opugnatuit quin, at unde pulsa,ab hac rep.
aumanius excepta, ac iam per multos annos liberalius culta est ut verendum magnopere ideatur,sii, quod ali alia ratione moliuntur, effecerint, ne ex nobilissim hoc libertatis,Mglotiae domici fio,in quo iampridem honestissime commoratur, exacta, vix regione vlla inueniat, in qua libera conquiescat. Qua obrem praestantiam hominis ali merito hoc loco vel bis extollant:de virtute alij atque de optima rep.disputent: ego vero,cui in hac ciuitate patrocinium eloquentiae publice commendatum est, eloquentia studia , ut solao, publice ex hoc loco defendam a quo autem defendam ξ non ab alienorum quorundana ab
his studi j hominum impetu,quod priore anno suscepi, sed ab eorum , qui dicendi in primis grauitatem S copiam admirantur quo fit, ut haec,quam illa, que ni admodum iustior, sic acrior defensio futura sit siqvidem tum aiarbaris,apertissimis hominibus, nuc a diserissimi inimicis in huius potinimum gloria: upidis,id est a suis clamir clara haec dicen d ratio oppugnatuI. Est enim non leue genus quoddam
617쪽
quoddam hominam qui eloquentia studio
tenentur illi Quidem , verum eam non et adtrorum nominum sic contineri sed in quodam ingenisgenere vectari statuunt: atque 4 a..turam ipsam , qua non repugnante magna se atque praeclara omnia allecuturos esse ditacendo conndunt , est anaplexantur, ut locum prope nullum in hac fiatilitate do firma relinquant vi de amem, aut ivibiis potissimum
rationibias, ut ita sentiant,ad'ducuntu Iimii
superuacane uni laborem suscipi censent, si, coflue stadio ad summam peruenire, loquonti ae gloriam pollinia, frusta doctrinae adiumenta,
atque praetidia quaerant. deinde, cum multo faciliore est ediaturae viam optuetur,asti: obscuritat ac proeptor varietatem , multitia,-dinem reformidant postremo,mouentur etra nonnullo ru excplo, qui quaqua nec praecepta ulla didicerunti, nec ea sciae curarunt non minimam tamen a dicendo laudem sunt adepti. Quae omnia quam leuia, atque inania nc, decreui vobis , Audito ies , hodierno dies, quo requentes,ut soletis,in hunc locum ad ira termissa haec litteratum studia reuocanda conuenisti ostendere nimiriim ut, in hoc senere non olum quid sequamini, sed etiam quid declinetis,me potissimum au-etores, quod ita voluistis , habeatis .Ego enuri sic statuo atque hoc quidem maximis et tiam ae
618쪽
sapientissimis viris auctoribus , confirmo, neminem non modo sine dicendi doctrina, sed ne omni quidem siue sapientia excellere laude ulla eloquentia posse. Illa autem sa-NS mirari non possum: tam rudibatque hebeti quenquam ingenio reperiri, qui . cum totum hoc genus animo comple ista tu , Ite aliquomodo a natura seiungat, atque sola vel natura , vel ratione duce se proficere quidquam
ad nominis celebritatem posse in hoc studij genere putetmeque idem intelligat , se , dum
naturam exornat Partem ipsam,qua λ natura coca protecta est, Xornare. . Etenim,quici est
aliud liae siue ars , siue studium , sine Aerci
raro intuentes, i in dicundo suscipiunt' aut, qua de imo in il iri iam hinc alam ei O qu en ς' pepererunt, quam cum ab initio ali temeret, alii consuetudine dicerent,qui quid esset, quare hi apertios quam illi , dicerent, obse 1aarunt liquidem haec antiqui iiim praece
bomines eloquentiae laudem assecuti sint, sed vi,qua sua sponte oratores faccrent, ea iu-G:cio delegerint', oratione deseripserint,ribas Bustrarint, partibus disia ibuerint. Hanon eloquentia ex artaticio', sed artificium ex luenta ictu git , atque inicium quidem di
619쪽
cendi natura, principium artis natu iae obser uatio introduxit. Hoc tam praeclaro undamento iacto, in eodent, ut diXi, Ie Ium genere artem veIsari,atque naturam, nunc, quae deinceps innum elabilia consequantur, quibus mi- raolliter augeri, atque ornari ars ipsa possit,
attendite. Hoc enina dices, non eundem se lum artis effectum esse,atque natur , sed mul, to etiam nobiliore in a praestantiorem quam natu Iae quam Obsem quia natura , ni si expoliatur, ac perficiatur ab arae , per se rit-dis est, de imp hcta neque enim ea nos tales genui ut, eam solam spcciantes , cursum vitae praeclara conficere sine ratione, atque Ocitana Osiamus paruulos Untum in nobis silenti excitauit igniculos , atque exiguas quasdam rerum 'citias mi*rΠ auri itaque ars adhibenda suit, ut ad ea, quae vix inchoara acceperamus , Onsequentia e quireret,
quoad esse id , quod cuprecamus , effectum. Etenim it ad singula veniamus inuid in pa- .randa domo aut ivdm Iingi natura potuit, aut arte solertius Zilla viam tantum haec etiam .dignitatem quaesiuit illa tectum solum , haec atria quoque,&vestibula fabricauit cilla de hique , ut solis , imbris iniurias arceremus, haec, ut ibi etiam aliqua cum honestate ac de
lactatione commolaremur , ostendit. Referte uvia animum ad milviarem, S iratoriam lau-
620쪽
clem profecto rep et retis, vino , naturam se cuti , omnem Vim,quacunque'pe possumus, a corpore , a capit , a vieta nostra propulsanaus, diuturna autem obseruatione diligentem quandam rationem armorum , telorum, copiarum atque in lacliarum comparauimus:
sic, quanquam ita facti a natura sumus ist&blandiri is,a puc quos dicimus,&'rem gestam
1iarrare,in nostra confirmare , contraria refutare in ad extremum deprecari, conqueri sponte possimus , anaen nos haec multo acutius, ornatius,ac diligerrus,quadam accedente doctrina esse facturos Adde , quod tardius opus suum natura prodit, subsidiis autem rationis instrvina relaturius , quid enimῖ non ne valetudinem per se quisque , etiam sine me di .camentis, et tueri , vel recuperare potest scut autem adhibentur nempa id fiat celerius. Terra item , vatio leguminum genere foeta, fruges sua sponte fundit a quanto citius', si
aliqua colendi quasi disciplina accellerit mod si in iis , quae in nostra potestate non
sunt,naturam ipsam , per se sorde lentam citi. dustria incitamus , atque acuimus' profecto multo facilius id faciἡmus in iis 'quae nostro prorsus ingenio comparantur. Quid, qu bd multa, arte duces, adepti bona sumus , quibus omnino nobis a natura fuerat anterdictum3 Etenim maris , atque nauigationis sum na