Castruccii Bonamici Commentariorum de bello Italico liber 1. libri 3. pars 2. 2

261쪽

L1BER SECUNDUS. SI

sentiori septis custodia, non dessemisoni jam, non eruptioni locum esse

intellexerunt, atque aucto tormentorum numero, vehementiti labefactati

murum, percellique, ac discindi propugnacula viderunt, simul veriti sunt, ne, facto a nostris non longe ab orpido in Pado ponte, navibusque aliquot onerariis depressis, subsidiis ipsi,& commeatibus intercluderentur, consilium carperunt ex oppido noctu profugere. Itaque postero die disse,ctis tormentis omnibus, quae erant in oppido, & projecto omni commeatuum genae, ne cui Borboniis usui esset, cum in arcem confugere

simulassent, ut ipsis consilium clamesses oppidanis, accensis aliquot in muro ad speciem funalibus, ea porta, quae est ad Padum, sese multa de nocte seras proripiunt, stibiidque uni-M L Versi

262쪽

0L DE BELLO IΤALICO, versi scaphis excepti refugiunt, perque Laumellinum agrum ad sitos mirabili silentio evadunt incolumes . Celeritas tanta fuit illorum, nostrorumque tam remissas , ac negligens inexplorandis hostium consiliis animus, ut, cum primo diluculo eorum pro- feetio voce manuque ab oppidanis ex muro significaretur, insidias nostri Vererentur , neque prius profectos crederent, quam intromissi vacuam os fenderunt urbem a defensoribus, &Subalpinorum admirati necessarib calliditatem irris ii se fuisse perdoluerunt. Forosulviensis hic fuit oppugnationis

Philippus, his rebus gestis, Oc- cimianum proficiscitur, pauloque post

Catile venit. Subalpinorum cohortes XX. quae cum dcccc. circiter equitibus ab Rege Sardiniae relictae in sp culis

263쪽

LIBER SECUNDUS s 3

culis prope Casile constiterant, jam cum esset ad portas primum Philippi agmen, alia ex parte oppidi sese properantes ejiciunt, flumenque trans

gressi ad reliquos seos advolant, qui castra antea jam a Casali Tridinum

transtulerant.

Mons , qui Ferratus dicitur, unius sere diei longe ab alpibus spatio disjunctus leniter ex aequata planitie assiirgere incipit, tum collibus, vallibusque distincius amoenissimis, duobus dextra, sinistraque Tanaro, Padoque fluminibus alluitur, ad ip- serumque fluminum confluentem d sinit . Hujus est montis regio optima,& fertilis, & regionis princeps urbs est Casile propter ipsum sita Padum, habuitque quondam, ut illa tempora

ferebant, arcem munitissimam, quae patrum nostrorum memoria expugnata

264쪽

s, DE BELLO IΤALICO, gnata a Gallis, & eversa est. Unatum erat virtus Praefecti, maxima loci defensio: nam Roccaetas Hibe nicus praestantis animi vir, nulla periculi denunciatione permotus, cumdc. militibus victori exercitui opponere sese non dubitavit. At Galli elati spe celeris, ut ipsi arbitrabantur, victoriae, & fortasse majorum suorum eodem in loco virtute nimium feroces , eam sibi arcem oppugnandam deposcunt. At vero sive cunctationis

taedio, cujus gens est intolerantissima, sive quod, non satis perspecto arcis situ, primo illam impetu expugnari

sine tormentis posse temere crederent, magno certe cum detrimento repulsi sunt. Itaque morari necessarib, expectareque coguntur, dum tormenta adducantur, quorum erat subvectio

durissima propter anni, ut diximus,

265쪽

LIBER SECUNDUS. II tempus, Viasque Omnes alto, tenacique luto corruptas.

Interim Gagius Padi , Tanarique pontes, Ticinique fluminis ripas

certis obtineri stationibus jusserat, nequa proruere hostes, & circumvenire a tergo nostros possent: eodem etiam tempore & erat ad Hastam occupamdam Pompejam Gramondius Gallorum legatus prosectus, & iple G gius Ticinum, Parmamque cohortes, alasque identidem submittebat, quae Vievillati, Castellaretas exercitus augerent. Quarum rerum expectatione varia angebantur hostes, neque Certum invenire poterant, progredi ne Philippus longi , an regredi malle . diverssique rapiebantur. Rex enim Sardiniae, Hasta a nostris Pompeja occupata, omne ad se bellum trans

ferri, ipsamque imperii sui sedem

266쪽

96 DE BELLO ITALICO, Augustam peti Taurinorum arbitrabatur. Austriaci autcm, tantum Ticini , Parmaeque copiarum contrahi cum viderent, Mediolano, Mantuaeque timebant: & cum vellet uterque sibi consulere, 'neque alter sine altero posset, non ado dum conveniebat inter eos, quid agerent, Mquam belli rationem potissimum insisterent. Neque praeterea Vacabant a bello aspera Alpium culmina , cingebaturque Sardiniae Rex, in tanta Omnium rerum dissicultate, eb etiam copiarum, & cogitationis suae partem derivare. Nam . quanquam Sardiniae Regis legatus Leutronius, ob defensum superiore anno Cuneum, summae homo

virtutis habitus , & fidei ab ea parte

non cessaret, tamen Lautrecchius de exercitu Gallico legatus D. Columbani Fanum caeperat, quod Ocelo imminet ,

267쪽

LIBER SECUNDUS . 97het . ipsumque expugnare Ocelum

cum cohortibus xii. conabatur: & Murapiscensem Gallorum item legatum, qui Ligusticam oram asservabat eam, quae vergit ad occidentem Elcm, Cebam in maritimis alpibus ut tandem oppugnaret, Genuenses hortabantur , reeteque monebant; quod Ceba recepta, propter loci opportunitatem , & levi incolarum, qui ferocillimi homines sunt, & Subalpunis infestissimi, praesidio ipsa protegebatur ab hostibus ora, & Galliae

Narbonensis commeatus maxime ad

bellum necessarii facile explicabantur. Sed longe esse alia Mirapiscensi mens videbatur. Dum vero Genuensibus Galli imperitiam bellandi, Gallis contra Genuensis incuriam objcctant

agendi, interque se de belli ratione disputant, belli tempus abit. Oce-N lum

268쪽

DE BELLO ITALICO,lum certe Leutronii virtus , Cebam Mirapiscensis indiligentia defendit, de avertit utrosque demum a bello gerendo , quae suberat hyems iis in I in paulo maturior, & Regi Sardiniae peropportuna , quem adversus Borbonios, saeviente hyeme, ipsa per se altitudo Alpium , itinerum dissicultas , frigorum, niviumque immanitas , dc vis tutaretur. Ita Oceli, Cetaeque arcium oppugnationes, m

ximae in maritimis, Cottiisque Alpibus opportunitatis, dilatae toties fi gitiosis hominum consiliis, ad extremum anni tempore adverse dimita

sunt.

At Catilensis arx tormentis De tona tandem advectis, constitutisque,

atque aliquot ollis immissis incendiariis ad deditionem compellitur . Dedititios Philippus productos omnes qui Dc

269쪽

Uegarii erant milites, neque apud se sacramentum dixerant, Dertonam ad opus in arce faciundum mittit, reliquos accepta fide adversus se, suoLque sectas arma non laturos, dimittit incolumes. R caesum vero Prinsectum summopere collaudat, quod strenue arcem defenderit, & profici- stentem in Britanniam, ut esset in Caroli Stuartii exercitu miles volum rarius , non vulgari commendatione prosequitur, quae sortem ejus, m gnumque in Casalensi oppugnatione perspectum animum signincaret. Jam hyems aderat summa, &Br nolium Salius Genuens exercitui praepositus Genuam cogitabat , cui

discedenti praeclarum ipse Philippus

consilii, magnitudinis animi, summi denique in patriam amoris testim nium dedit. Copiae Genuenses, Li-

270쪽

1oo DE BELLO ITALICO, gustica legione ad obsidionem arcis Alexandrinae relicta, nonnullisque cohortibus Dertonae , Placentiaeque collocatis, reliquae cum Esterio castrorum praefecto in Ligustica ora ad Lnes Galliae Narbonensis hyemare jubentur . Casili sua Malibrius hyberna

constituerat. Hastam Pompriam, e

pugnata jam a Gallis arce, cum T. cohortibus Montalius legatus Gallorum tenebat. Philippus cum reliquo exercitu, Gagioque in Galliam Cisalpinam regrediebatur . Erat de tibnere ejus, ut hostibus diutius celare tur, incerta edita in vulgus fama. Aliter enim, ac ipse de Regis Philippi Patris sententia, atque auctoritate constituerat, Placentiam proficisti dicebatur quem vulgi rumorem illa multum res adjuvabat, quod eo exercitus - pars properare in hyberna