Castruccii Bonamici Commentariorum de bello Italico liber 1. libri 3. pars 2. 2

251쪽

LIBER SECUNDUS. 8iceps patriae excidio oppidani assidentes, cum jam illi abiissent, vim frustra Britannorum, Sc stultitiam sunt

suam execrati.

Borbonii, praelio ad Augustam Batienorum majori hostium fuga, Quam caede facto, cum id neglexiosent, sibi quod fuerat conandum,

atque omni ratione essiciendum, ut perterritos insequerentur Subalpinos, minus expedito usii consilio in veteribus illorum castris consederunt, partitique sunt inter se, qui Forum Fulvii , qui Alexandriam oppugnarent. Philippus opportuno , neque infrequenti loco, qui locus est in agro Casalensi, & appellatur Servator, printorium constituerat. Equitatus ferme omnis Gallicus, Hispanus, & Ne politanus erat ad Augustam Batienorum secundum Padum, quo comm

252쪽

8L DE BELLO ITALICO, dius aquaretur, & per pontem sus in oppositum Laumellinum agrum pabulum conveheret facilius , hostes rapinis excursionibusque prohiberet.

His rebus, atque inanibus ex Victoria gratulationibus, & arcis Alexandrinae , quae nunquam oppugnaretur, munitionibus perspiciendis xi. dies tribuuntur . Tandem delectus, qui oppugnaret Alexandriam Caravacallus legatus, urbem oppugnare primum instituit: quae quidem Tanaro ab arce flumine dividitur, lapideoque rursus ponte adjungitur. Latiss1ma item fossa, muroque cingitur non mediocrem

in altitudinem elato, cujus ingens est crassitudo, eaque firmitas, ut facile

ictum repellat telorum Sunt etiam paribus excitatae spatiis turres opere Vetusto, ut, commutata urbium oppugnandarum ratione, nunc quidem magis

253쪽

magis ad speciem, quam ad defensionem Valeant. Unum tamen est projectum e muro propugnaculum, propter ipsum Tanarum, qua parte urbs in occidentem spectat, atque hujus summa esse propugnaculi opportunitas videbatur posse ad arcem tormentis concutiendam, si oppugnare illam n stri, quam infelici circumvallare consilio maluissent. Arx est probe m nita , aedificataque ex descriptione Vobanti Galli militaris Architecti, praeclara hominis diseiplina , & fama. Ignatius Isbardius Marchio Caralliensis arci urbique praeerat cum iii. Subalpinorum millibus, quorum pars

arcem , pars urbem tuebatur ; era que exiguus sane pro ambitu moenium urbis numerus desenserum. Hanc rem cum legatus animadvertis sit, non inutilem ad capiendum con-L 1 filium

254쪽

8. DE BELLO ITALICO, silium exiit avit Itaque pluribus irrumpere locis simulabat, dc murum ascendere ab ea maxime parte velle videbatur, qua propugnaculum esse diximus. Subalpini praemetuentes loco,

magno concurru eb contendunt , jaculisque, & adactis, ex propugnaculo telis deturbare stabeuntes conantur, caeteris muri partibus necessario propter militum paucitatem neglectis Interim nostri hac usi occasione , non

longe a porta, quae Genuensis dicitur , aggerem extruunt , omniaque prius sunt opera perfecta, tormentaque ad oppidum actit xx. , quam perfici opera illi sentirent, aut ps hibere possent . Alexandrini pro Vetere clientela Hispanis esse dicebantur amicissimi . Itaque sve studio partium, sive quod vereri se dicerent, ne per Vina expugnatum diriperetur

oppidum,

255쪽

L1BER SECUNDUs. 8s oppidum, omnes certe palam de de ditione loquebantur. Contra Subalpinis studium erat, oc virtus ad propugnandum acerrima , neque ulla, tam paucis militibus , diurni, nocturnique temporis ad laborem pars intemittebatur. Tertio demum oppugnationis die circumfunduntur nocte nostri ab ea etiam parte, quae ad

Τanari, & Bormiae confluentem Ver' git, oppidumque ex adscensu tentare videntur; eodemque tempore ab altera item parte , qua nostra erant opera exstructa , complura tormentis tela conjiciuntur. Corruunt urbis tecta nonnulla . Fremunt oppidaui. Ipsi consessi lassitudine, ac vigilia milites

jam non sustinent . Auget nox me tum, graViusque ex tenebris, metuque periculum aestimatur turbarum.

256쪽

sc DE BELLO ITALICO, mul veritus, ne inter tumultum C ptae urbis, nocturnique temporis lucentiam ipse intercluderetur a nostris, qui, si irrumperent, pontem occupaturi videbantur ; subito in arcem cum suis confugit, pontemque restitidit . Quo ficto Alexandrini Borb nios prima luce accersent, oppidoque recipiunt. De arce non oppugnanda dei,

beratum jam erat apud Philippum, α, quanquam Hispani, & Genuem se, non obseure dissentire viderentur,

decretum tamen erat, ut obsideretur. Cur ' enim contrucidari milites cur

fieri paterentur operum sumptus imgentes cur denique arcem tanta jactura oppugnarenti quae necessariam circumvallata deditionem sibiret, &sequeretur ultro, brevique fortunam reliqui belli P His rationibus, atque aliis,

257쪽

LIBER SECUNDUS . 8 aliis, quas memoriae prodere non satis causae putamus, pervicerant in concilio duces nonnulli, ut, neglecta oppugnatione , circumsederetur arx , atque ita loquebantur , quasi certi essent armorum exitus , neque ulla commutatio rerum accidere posset. Postea vero, conversis rebus, cognitum sero est, rejecto sortiore, comsilium valuisse minus salutare , expe istataque obsessionis tarditate, esse a Cem amissam, quae permagni erat ad

Italicum bellum momenti , & quae expugnari facile tunc a Borboniis p terat, si tantum ipsis consilii fuisset,

quantum erat virium . Sed opportu,

nis locis praesidia sunt posita , facta

que est arcis circummunitio aristior,& Vielmus Lessus cum Ligustica legione , cohortibusque aliis de omni exercitu relictus , qui toti negotio

prae Dissiligoo by Corale

258쪽

83 DE BELLO ITALICO, praeesset , commeatusque in arcem comportari prohiberet . Instituta interim ad Forum Fulvii oppugnatio anni tempore adverse impediebatur . Id erat oppidum in ripa positum Padi, paulo eAtiore natura loco, arce tenui, atque opere ipsam oppidum partim vetusto, mianusque nrmo, partim recenti munitum ; sic tamen, ut, qua sunt C silc versiis recentes intermissae munitiones, Usa tumuli acclivitate oppidum defendatur. Tunc autem major erat ex coortis imbribus oppugnandidissicultas. Abierat enim jam egregia illa coeli tempestas, quae Borboniorum coeptis incredibili felicitate tamdiu obsecundare posse videbatur, si per duces quosdam consulia, ut Vudebatur , bellum trahentes fortunae

rui beneficio licuisset; fluvii, qui

259쪽

LIBER SECUNDUI . 8s frequentissimi sunt in ea regione, commoti assiduis tempestatibus admodum creVerant, magnaque erat omnibus locis , atque itineribus facta labes, atque proluvies, adeo ut nisi aegerrime supportari tormenta, &contineri in opere milites non pos

sint, ipsa denique, aggere dilapse,

opera non consisterent. Tamen administrante Aramburo legato , qui diligentiam in expugnando oppido adluberet, dissicultates superaverat pertinax militum labor, erantque Opera persecta, tormenta constituta, jam que pars murorum telis concussa Procumbebat: cum repente Suba ini, qui praesidio erant oppido, eruptionem faciunt , stib occasumque solis ad nostra opera accedunt. Nostri, cum alius langueret a quotidiano labore, alius in opere Versaretur incau-11 tius,

260쪽

DE BELLO ITALICO, tius, re nova perturbati initium fugae faciebant; hoc magis, quod Ocpraesenti hostium , qui intolerantius succedebant, δί longinquo muralium

tormentorum malo infestabantur. Ibitum Hispanorum Praetorianorum Centurio propter rei militaris flagitium ira flagrans , confossis milite , qui terga vertebat, reliquos quosque acer bioribus verbis interrogans, lolerentne praetoriani milites fugere, inclinantes rellituit & Varennensis eodem tempore legionis de exercitu Genuensi, itemque Virtianae legionis Pyrochitrophori, Belgaeque Praetoriani inter se cohortati, ne, integros quos superavissent , victos extimescerent, cuneo se sto, ruunt in hostcs, eos que, multis vulneratis, atque interfectis, in oppidum repellunt. At illi, ubi nostris refectis operibus, de dili