장음표시 사용
141쪽
tar ammium debitis orationum suffragiis honoretur, Venerabi-lam in Chrisio Patrem Fratrem Dominicum de Grais de Aragonia Moserem Capellanum nostrum, in Magistrum Capellae no- μα Regalis praedictae ordinavimus , est' quamplustra Capellanoriam in dicta nostra Regali Capella , quam alibi fecimus, per nostras litteras paruimur , ut dim Capeltimi ad requi iuram dicti Metiyiri Capinae nostrae fervore in eadem nostra
Regali Capella, o vaeare in celebratione MI - , σ Di- sinorum o Hrumpossint temporibus M nunis, ideoque u lantes ipsos Capellanor nostros, tam illos actu vienus in ipsa nostra Regali Capella, fugm alior non servienter actu, supponere , ct aggregare jurisdimoni iam Magistri Capesiae nostrae , qui debet de omnibus miris Capellanis cognoscere, O videre , ct de eis justitiam ministrare , stat semper exitiueonsuetum: Hos omnes Eccusarum Praelator , σRectores, e alios supranominator fricte requirimas ἡ vobissique Principibus , σ aliis superim nominaris expresse mandamus sub poenarunciarum quinquaginta per quemlibet nos,o Fisu applieansedam miles quoties per eos fuerit contra factum , ae sub πο- strae irae, σ indignationis incursu , gusteras ex num in an ira de omnibus dissetulis Capellanis nostris , tam de tuis, qui actu non ferviunt , sediunt tantum ad distat nostras luteras ordinati Capeliani nostri, nullatenus intromittatis, neque -- pediatis aliquo praetextu, sed imos, et unumquemque I orum, pro quibusumque ea se ad dictum Magiserum Capri
nostrae, tamquam eorum Iudicem competentem Agulis vuI-bus remisiatis . Perspicuum fit ex illis verbis oscut semper ex titit consuetum, antequam Aragonii Regno potirentur, Magistrum Regalis Capellae in negotiis Capellanorum omnium
Regiorum jus dixisse. Hancque illi jurisdictionem Aragonii
Reges illatiam, incolumemque servarunt. Nam idem Rex Alphonsius in litteris datis anno I 3 a. ut Nicolaum de Rainaldo inter suos Capellanos cooptaret, etsi Capellae Palatinae actu non deser viret, hortatur Praelatos omnes, ne i mn pro quacumque mota, vel movenda causa ad eujusvis instantiam cogant , nec compe ποῦ fuinimo ad Capellanum nostrum M
142쪽
jorem, qui num es, ct Aro tempore fuerit uem eidei
Iudicem competentem damus , ct assignamur , illico remittant, qui de eo omnibus minifrabit riseisiae complementum. Tum MagnoJustitiario, aliisque Regiis Min illais dat in mandatis, ut curent haec jura Capellanis Regiis vindicare. Pariter cum Joannem Valent inuni ad Capellani Regii dignitatem evexit die . Aprilis, anno i 43. declaravit hunc Majoris Capellani s ro addictum, uamvis actu, ct personaluer nobis non ferviat, neque nostram Curiam eontinuosequatur. Et litteris etiam datis die a. Julii, anno hortatus est Acernensem Episcopum, ne in causa cujusdam Capellani Regii, cui nomen Jacobus de Iannieco, Magistri Regalis Capellae jura violaret. Similes litteras conscripsit Umbriaticensi Episcopo Ferdinandus Alphonsi filius die 3. Decembris, anno 1 73. ut Caro lum de Pycita Capellanum Regium sineret judicio sisti Episcopi Aversani Majoris Capellani. In eamdem rem scripsit die I9. Februarii, anno I 61. Episcopo Teanensi ; &die S. I nii, anno. I 76. Episcopo Telesino. Ferdinandi filius Alphonius, Calabriae Dux, anno I 73. Capellanis suis adgregavit Donatum Emitrium Martinensem, S Andream Streva tium Squillacensena, declarans hos Majori Capellano subjectos. Tamdem Fridericiis, postremus ex Aragoniis Neapolitanis Regibus, tum in litteris datis die 3 o. Ianuarii, anno 1497 , tum in aliis etiam litteris die a 3. Aprilis, I 98. declaravit, nonnisi Majorem Capellanum imminere iis, quos ipse in Capellanos Regios adsiciverat. Itaque Major Capellanus potestatem habebat juris dicendi in Capellanos omnes Regios ; habebat quoque potestatem ordinandi res sacras in Aula , & Divinum cultum moderandi. Hinc in Coronatione Alphon si II. Regis Iuliano Epistopo Tropejens Majori Capellano demandata est
cura, ut una cum Pontilicio caeremoniarum Praefecto, & non nullis Proceribus Aulae, sacram rem omnem ordinaret, Epi scopias Regni convocaret, sacram suppellectilem, & instrumentum Omne praesto esse curaret, Regique adhaereret ad sacram caeremoniam peragendam . Quamobrem ille proximus
erat Regi Solio insidenti , una cum Eleemosynario, &Con fessario, & aliquot Aulae Magnatibus, tota Coronationis cae-
143쪽
remonia, Regemque a Solio ad Altare progredientem semper comitabatur. Idem ille Major Capellanus benedictione & precibus Ecelesiae sanctificavit Sponsalia & Conjugium Sanciae Aragoniae filiae Alphonsi Regis cum Ioisredo Borgia Alexandri VI. consanguineo: & in solemni Liturgia Capellae Palatinae prope Regem recitabat singulas Missae partes, quam solemni ritu celebrabat Episcopus Gravinensis. Eo temporis fungehatur hoc officio Julianus Mirtus Frangipanus Episcopus Tr pejensis Regius Consiliarius, & Supremus Moderator NeaΠΡlitani Gymnasii, isque subrogatus fuerat in locum Petri Brusta Episcopi Aversant. Nam imperantibus Aragoniis , saepe Episcopi hoc munus administrarunt, quin Episcssatui cederent , quod in Ecclesiis suis, sed in Aula illis esset commorandum . Ita quoque in Aula Regum Francorum secundae, &tertiae stirpis, Archicapellanos, & Magnos Eleemosynarios egerunt amplissimarum Ecclesiarum Episcopi, quin earum rem gimine se se abdicarent. Cujus rei causa fuit, quam fuse tractat Thomassinus, legitimam esse exceptionem non residendi, quum Epistopi in Aula versantur, ut Regi, ut Regno , ut Ecclesiis omnibus famulentur. Hinc in Aulis fere omnium Principum Episcopos adnotavimus, actualis residentiae vinculo annexos , Capellanos , Cancellarios , Consiliarios , Legatosque. viandoque tamen in Aula nostrorum Principum Majores Capellani Episcopatu aucti, illo munere abierunt: idque praesertim contigit , regnantibus Andegavensibus. Nam ex Regiis Regestis constat sub Ioanna I. brevi temporis spatio , ab
anno nempe I 3 3. ad annum usque I 3 F. iunctos esse munere
Magistri Regalis Capellae Episcopum Marsicanum, Fratrem Joannem a Gallinario, Fratrem Andream de Ualle Regia, &Fratrem Matthaeum de Acquaputida . Neque ex his alii, aliis vita functis successere: siquidem Andream de Ualle Regia , creatum anno 13 4. Episcopum Larinensem , obiisse anno 1363. testantur ad ingus, & Ughellius: & Matthaeum de Acquaputida electum Telesinum Antistitem anno IJ I. e vivis excessisse anno 13 8. idem scribit Ughellius. Idipsunt, imperantibus Aragoniis, colligi potest ex Albo Majorum Capellanorum in hujus operis calce. Dicendum itaque est, to
144쪽
tum hoc negotium nulla ineluctabili lege definitum sitisse , ita
ut neque Magistro Regalis Capellae necesse erat suo se abdieare munere, ii ad Episcopatum promoveretur ὁ neque Epist pus adigebatur Ecclesiae suae cura discedere , si Magisterio Capellae Regalis donaretur: sed juxta rerum, personarum, aetemporum circumstantias, vel promoti ad Episcopales insulas eo abibant munere, vel eodem adhuc Episcopi fungebantur. In Gallia olim Archicapellani munus, non fuisse perpetuo alicui addictum , inseri Balugius in notis ad Petrum de Marca lib. q. cap. 7. ex epistola 97. Lupi Ferrariensis, data ad Hilduinum Archicapellanum, qua asterit brevem, & incertam eam dignitatem. E contra Thomassino videtur Archicapellani munus minime temporarium fuisse; & quoad Lupi Ferrariensis epistolam, hac censet ille, designari incertissimam horam certissimae mortis, non vero revocabilem nutu Principis dignitatem .
XIII Progredimur ad ea tempora, quum a Gallis, Hispanisque occupato Neapolitano Regno , dissectoque in partes duas , ejecto Friderico Aragonum Principum ultimo, postquam diu illi de totius Regni imperio decertaverint, tandem Ferdinandus Catholicus, & successores Hispaniae Reges summa rerum potiti sunt. Qui cum remotissime degerent ab Aula Neapolitana, & Proregum opera uterentur ad imperium administrandum , jam plurima Aulae officia, quae imperantibus Regibus summo in honore habebantur, vel desiere penitus, vel nudo, soloque dignitatis nomine perdurarunt. Non ita tamen res se habuit quoad Majoris Capellani officium , quod cum praestantissimum haberetur in Aula Hispana, hinc eausa fuit, ut Magno Capellano Neapolitani Regni, major accesserit honoris cumulus, eo nomine, quod simul esset Major Capellanus Regis Hispaniae . Quamobrem praeclarissimi Episcopi hoc munere functi sunt, uti Joannes Pudericus Ar chiepiscopus Nazarenus, tum Tarentinus Ioannes Russo Ar chiepiscopus Consent in Thomas Gracciolo Antistes Triventinus , deinde Capuanus; Vincentius Spinelli Episcopus oppi densis, aliique. Et ut Hispanis, Neapolitanisque commune esset praeclarissimum hujus inodi officium , decrevit Ca-
145쪽
rolus V. Imperator anno ISI . Capitul. s. alternis vicibus ex indigenis, & exteris Magnos Capellanos seligendos . Quanta vero fuerit regnantibus Austriacis hujus dignitatis amplitudo , facile colligi potesst ex singulis partibus ejus ministerii. Primo namque Major Capellanus imminebat sacris rebus in Aula tractandis, Capellis , Capellanisque omnibus Regiis , Musicis, & Cantoribus Capellae Palatinae, uti non semel declararunt Proreges Comes Lemosensium die a . Februarii, anno I 6i . Cardinatis Zapata die a. Novembris I 6aa. Dux Albae die 3 o. Decembris I 6a . Hinc Aloysius Riccius in Praxi rerum eccletiasticarum Re l. 699. & sequentibus tradit, Capellanos Regios in causis tam civilibus , quam criminalibus co ram Magno Capellano conveniendos; itidem Palatinos Cantores illi subjectos, qui cum inserviant Capellat Palatinae , dicuntur de familia Regis, aut Proregis. Similia tradunt Revertera Decis Mis. Curte lib. 2. Jur. Feud. cap. a. n. I78. Ca rolus Maranta Controv. Iur. p. 3. resp. II. aliique nostrates
Scriptores. Tum Magno Capellano incumbebat suffragium ferre de concedendo Placito Regio, quod in Neapolitano Regno dicitur Regrum Exequatur . Exstant to. q. MSS. Ulaiocca-
relli , litterat Philippi II. Regis Hispaniae ad Alcalensem Ducem, Proregem Regni, anno I 369, die l7. Iulii, utem dio sublatis ambagibus omnibus, quae in concedendo Placito interponebantur , negotium istud absolveretur praevio suffragio Majoris Capellant: & Proregis litterae datae Majori in pellano, quibus ordo praescribitur concedendi Placiti Regii, quod ne aliqua avaritiae labe adspergatur, statutum est, ut jura Majori Capellano, ejusque Ministris ex ea re debita, e Regio deinde aerario solverentur. Ibidem plurima occurrunt suffragia a Majoribus Capellanis lata, ut Proreges consulerent, an Placitum Regium esset nec ne concedendum: quo ip- de omnibus fere eccletiasticis Regni negotiis, S de Regiis juribus vindicandis sententiam dicebant. Beneficia omnia Regii juris commissa suerunt curae Majoris Capellant. Huic enim Princeps Petrepersiae Prorex Regni dedit in mandatis anno ISo9. die δ. Januarii, ut inquireret, operamque om
146쪽
Ia porum calamitate perierant, & describendos eorum omnium annuos proventus: & ut facilius hoc iungeretur officio, Magistratibus omnibus Regni praecepit, ut Archiepiscopo Nazareno Majori Capellano in hac re opem ., praesidiumque conserrent. Rursum anno I 339. Alcalensium Moderator Regni Majorem Capellanum interpellavit, ut Beneficia omni vi Regii juris describeret. Protulit haec monumenta to. 6. MSS.Chi occaretius; ubi etiam plures leguntur relationes a Magno Capellano datae, ut vindicaret Regi quaedam Beneficia , quorum memoria perierat. Praeterea, si quae cirea eadem Bene
cia excitatae sunt quaestiones , an essent Regii juris, an Regiae collationis , vel praesentationis, hae defini Lantur praevio Majoris Capellani suffragio. Neque permutationes, vel resignationes hujusmodi Beneficiorum absolvebantur sine Maioris Capellani suffragro; sique de Jurepatronatu Regio erat pronuntiandum, illius sententia praemittebatur . Et ita semper usitatum fuisse, dicitur in quadam Consultatione, quam de hac re ad Proregem dedit Consiliarius de Curtis Majoris Capellani
Consultor, anno I 567. R ita quoque faciendum, Decreto Rogis anno i 369. sancitum est, uti legitur to. I 7. MM. Chi caretii. Tum in aliis quibusvis negotiis ad Ecclesias Regias spectantibus, consueverunt Proreges Majoris Capellani sententiam expetere. Ut cum anno II 87. Episcopus Puteolanus
contenderet sibi decimas deberi sulptauris, quod e Puteolanis fodinis percipiebant Moderatores insignis Nos omii sub titulo SS. Annuntiatae. Et cum Ecclesiae Episicopales Regiae nominationis Brundusina, & Uritana ab uno, eodemque Episcopo administrarentur ὁ moxque Uritani a Philippo II. Rege enixe petiissent, ut sibi proprius daretur Epis opus , id de mum a Rege impetrarunt, explorato prius Majoris Capellani suffragio. Sed & Ecclesiae Regii juris suis Rectoribus viduatae ,
illius curae incumbebant. Si quid enim in iis resarciendum , restituendum , renovandum erat, Majoris Capellani mandato absolvebatur. Et in quibusdam litteris Proregis Dueis Alcalensium anno i 368, quas exhibet to. 3. Chioccarellus, ad Regem datis, dieitur ex vetustissimo more fructus vacantium
Ecclesiarum Regii juris administrari ab eo, quem Prorex desi
147쪽
gnaverit, atque de Majoris Capellani sententia in ipsarum
Ecclesiarum usum expendi. Ex Ecelesiis vero Regiis peculiari ratione subest Maiori Capellano Eccletia S. Nicolai Barensis, quam circa undecimi saeculi finem a nonnullis Barensibus mercatoribus constru stam , & Sancti Episcopi Reliquiis illuc advectis ditatam, ab Urbano II. & Patribus Melphitani Concilii consecratam , a Paschale II, & a Normannis Principibus pluribus privilegiis auctam, Carolus II. Andegavensis uberioribus cumulavit beneficiis , Capellae Regiae dignitate decoravit, Canonicorum itidem Collegio, quorum unum sese constituit, ob summani e jus erga Beatum Episcopum pietatem, quod ma ritimo praelio victus, & captus ad illius opem confugisset. In signi huic Ecclesiae, & ejus Clem praeest Antistes cis nune est vir genere, & virtute amplissimus Petrus Caras, Teatinus a cujus soro datur provocatio ad Majorem Capellanum. Is proinde judicem agit illius Cleri in causa appellationis. Is etiam illorum nomina, & merita perscrutabatur, quia Rege promovendi essent ad Ecclesias Episcopales Regiae nominationis. Tum vigilabat, ne ulli ederentur libri, qui Regiis juribus , aut tranquillitati Reipublieae adversarentur, cujus rei plurima exstant exempla to. I . MSS. Chi caretii. Ibi plura leguntur Edicta a Proregibus lata, ne ulli promulgarentur libri sine Regis consensu; quem ipsi concedebant, explorato an tea Majoris Capellani suffragio. Et quoad libros alibi editos, si quid Reipublicae tranquillitati adversarentur , excubabat vir aliquis doctus, ne ab exteris regionibus Neapolim adve herentur. Praeterea in aliis quibusdam ecclesiasticis negotiis , quae ad Principem deseruntur ab iis, qui ejus opem, & pro tectionem implorant, consueverunt Proreges Maioris Capellani suffragium expetere. Ut enim statutum est olim legibus Regni editis a Roberto Rege, quae dicuntur Capitula, atque inscribuntur, Ad Regale fa grum: servatorium pro lateo contra Curicum: Conservatorium pro Clarito contra Curicumi De Spoliatis pro laico eontra Gericum, Neapolitani Principes protectionem suam impendunt Clericis, laicisque, ad eos coniiugientibus, ne suis juribus deturbentur. Hujusnodi negotia ad Principem delata , olim sub Aragoniis a Supremo Se
148쪽
Ias natu Regis seu Consilio S. Clarae remittebantur ad Magnam Curiam Uicariam, cum hac sormula, fer ala forma Capitulo in Regni. Sed imperantibus Austriacis remitti consueverunt ad Magnum Capellanum, uti constat plurimis exemplisto. i Chi occarelli , cum ea sermula, ut providea ervata forma Capitulorum Regni. Denique hujus muneris pars prae stantiis nia censenda est administratio Neapolitani Gymnasii, quod a Friderico II. Imperatore excitatum, Carolus I. Andegi ventis pluribus collatis beneficiis, pristinae restituit dignitati . Qui ut majoribus privilegiis magis incenderet adolescentes ad scientiam comparandam , Magistratum constituit, quem Justitiarium Scholarium dixere, ad jus dicendum in illorum negotiis sive civilibus, si ve criminalibus: facultate iniu- per saeta adeundi Neapolitanum Antistitem, si remotis sciren-1ibus tricis, vellent sua negotia componi. Plures, qui sub Andegavensibus hoc munere functi sunt, memorat Summontius in Historia Neapolitana. Ille tamen incumbebat juri reddendo: siquidem rei litterariae praeerat Rector Academiae , qui unus erat e Gymnasii Magistris. At supremam Gymnasii ejusdem administrationem Magno Cancellario demandari consuevisse, colligitur ex Roberti Regis litteris, quibus anno I 3II. praefecit Neapolitano Gymnasio Matthaeum Filomarinum , Custodem Regii Sigilli, deinde Neapolitanum Antiltitem. In his enim litteris, quas exhibet Chioccarellus in Episcopis Neapolitanis, dicitur, quia rane Caneriurium Regni nosyri, ad quem 'ssus stadia Eura, regimen, ct ordinatio pertinet, non habemus, de tua circumspectione ae Ade eo F., eis dem Studii gubernationem , ordinationem dispositionem, ercuram , prout ad dictum Cancellarium pertinere noscitur ii-hi praesentium tenore committimur, dirigue ad nosrae benepla
thum Maiestatis. Hinc Ingitramus Stella Regius Capellanus&Consiliarius, Magnus Regni Cancellarius, & Archiepiscopus Capuanus, supremus fuit Moderator Neapolitani Gymnasii. Deinde a Joanna II. huic addita sunt Collegia Doctorum utriusque Juris, & Philosophiae , ae Medicinae, eaque etiam Magno Cancellario subjecta, uti legitur in illius diplomate apud Tapiam lib. I. Jur. Reg. de ossicio Magni Caneel
149쪽
Iarii. At sub Aragoniis Regibus quandoque Major Capellanus Seholas publicas moderabatur, uti Iulianus Mirtus Frangi panus, Episcopus Caiacentis, deinde Tropejentis , Major Capellanus Ferdinandi I. Regis . Ita quoque sub Austriacis; nam Antonius Lauro Episcopus Stabientis, Ma jorque Capellanus regnante Philippo II. prae suit Neapolitanae Academiae . Et hane administrationem Majori Capellano confirmavit Comes Lemosensium Prorex Regni anno 16Iς cum amplissimas extruxit aedes scholis habendis , & sapientissimas condidit leges ad illarum dignitatem fovendam, augendamque. Rursumque id confirmatum est ab ejus successore Duce Ossinae, lata Constitutione die a a. Novembris , ejusdem anni, quae in scribitur , de Regimine Studiorum , qua Majori Capellano committitur cura Gymnasii publici, & auctoritas in Schol res omnes quarumvis scientiarum. Alia deinde Constitutione edita die 3 I. Novembris I 629. statutum est , neminem
consequi posse Doetoris gradum, sine praevia Majoris Capellani adprobatione . Atque hae sunt partes praeclarissimi hujus officii ; ad easque implendas habet Major Capellanus suum Forum, & ministros ad jus dicendum requi litos, Consultorem quoque Iuris peritum, e Conliliariis Consilii S. Clarae,
quem Rex statuit e tribus a Majore Capellano exhibitis. N stris vero hisce temporibus, quum huic Aulae , & huic Regno, post diuturnam suorum Principum absentiam, Deus Optimus Maximus CAROLUM BORBONIUM REGEΜ praefecit, longe major accessit Magno Capellano dignitas, & auctoritas. Is igitur in Aula Gloriosissimi Principis, & ubicumque locorum Rex fuerit, Sacris operatur, Sacramenta Ecclesiae aut per se, aut per alios administrat, & curam gerit animarum in Aula. Praeest nedum tapellae Palatinae, ejusque Clero, sed & Capellis eu Eccle- sis intra Arces construetis, earumque Capel Ianis; quἱn etiam Capellanis militum terra marique, & rei sacrae si ve in castris , sive in navibus Regiis peragendae: benedicit Regiam mensam, Regemque adeuntem Ecclelias adspergit aqua benedicta: refert ad Regem de concedendo nec ne Placito Regio: inquirit nomina , & merita eorum, qui a Rege donandi sunt Sacerdotiis sui juris, quorum tres Regi proponit: vacante aliqua
150쪽
la Ecclesia Regiae collationis, Principem ejus rei eonscium facit, proponitque ciconomum , qui illius Ecclesiae proventus administret. Invigilat edendis libris, statuitque eos, quorum cen surae subjiciendi sunt, antequam typis committantur: denique ins gne , & celeberrimum Neapolitanum Gymnasium, ubi tot doctissimi viri tradendis disciplinis, ac rei litterariae illustrandae operam navant , moderatur. Jam vero ex iis omnibus , quae ducta sunt, constat disertissime , quanta sit affinitas ister veterem Archicapellanum Regum Francorum , & MDjorem Capellanum Regni Neapolitani, eo praesertim nomine, quod plurima ecclesiastica negotia ad Principem delata, Majoris Capellani suffragio ab lvantur. In eo tamen is & veteri Arellicapellano, & Magnis Capellanis aliorum Principum praestat, quod ejus curae, & jurisdictioni subdantur Capellae, &Capellani Arcium totius Regni, Capellani itidem castrenses, S maritimi, tum milites, qui terra, marique Regiis stipendiis aluntur, uti ex dicendis compertum erit. XIV. Antequam huic Capiti finem imponamus , varii recensendi sunt tituli, quibus variis in Regnis Magnos Capellanos donarunt. In Aula Regum Francorum primae stirpis
dicti sunt Abbates Palatini oratorii, quia instar Abbatum praeerant Ecclesiae Palatinis, ejusque Clericis. Tum sub secunda stirpe, Archicapellani vocabantur, quod Capellanis omnibus imminerent; & hinc quandoque Summi, & Magni C pellani nuncupati fuere. Nam in epistola Concilii Carisiacensis ad Ludovicum Fulradus nominatur Summus Capellanus Regis Pipini: & Guntharius' dicitur ab Hin aro Remensi Magnus Capellanus Regis Lotharii. Is idem in Concilio Aquis granens nominatur Archicapellanus Sacri Palatii. Angilbertus appellatur Abbas, & Minister Capellae ab Hadriano Papa in epistola ad Carolum Magnum. Hilduinus dictus est Antistes Sacri Palatii ab Agobardo Lugdunensi in quadam epistola ad ipsum data : & Drogo Metensis Episcopus, Archipalatinus Praesul in apologetico Ebbonis; & alibi Senior Capellanus. Primicerii quoque titulus Magnis Capellanis datus legitur, ut Angilberto, & Angliramo. Archipresbyterum Franciae appellat Fulradum Hadrianus I. in epistola quadam a Flodoardo