De capella regis utriusque Siciliæ et aliorum principum liber unus auctore Josepho Carafa c.r

191쪽

Neapolitani , ct praedinum Capellano Majorem exorta fuerint , quae adhue vigent, ct graviora In diem non fine Melium scandalo timeri possunt, nominepraedicti Caroli Regis pro eximia sua pietate huiusnodi malo muris adhibere remedia cum e*ii supplicavit, ut omnes, ct Angulas facultater, Dro , 'σrogativas in quascumque personas ct in quibuspis D eir , Capellano Majori unus Regni Neapol tam pro tempore exi mi ex antiqua ct immemorabui consuetudine, vel etiam ex indulto, er pristogio Sedis Apsolicae, pes alia quacum

fue ratione competentes , no ae confirmationis robore commu

nire . Ut his distidiis finem imponeret jam olim Clemens VIII.

anno I litteras in forma Brevis ediderat, a Clii caretio relatas, quibus constituit, Majorem Capellanum euram gereret animarum eorum omnium , quorum est in Palatio domicilium ; iisdemque per se, vel per alios Sacramenta administra re Poenitentiae, Eucharistiae, Matrimonii, Unctionis extre mae; Clericos Palatinos abGlvere in quibusdam casibus ab ex communicatione , & irregularitate; eorum causas discutere, in prima tamen instantia ; & Sacris operari in quacumque Ecclesia Prorex praesens adesset . Memorat hoc Clementis VIII. Breve Pignatellus tom. 6. Consult. 8 o. ubi nonnulla pro

fert Sacrae Congregationis Episcoporum , & Regularium De ereta in hac re, Pontificiis illis litteris consentanea, nempe in Tarentina die g. Aprilis i6I8. Neapolitana Augusti, ejus dem anni, Brundusina die 5. Septembris i 7. Gravinensi 2. Maji I 6 Is. Salernitana die I 6. Februarii i6i9. Neapoli tana II. Aprilis arao. Verum en im vero, quod Pontificiat litterae non eam omnem Majori Capellano iurisdictionem per mitterent, qua ab antiquissima consuetudine utebatur, Phi lippus III. Rex Hispaniae, & Proreges Comes Lemosensium , di Comes Beneventi, Pontificem exorarunt, ut ne Regiis j ribus , & inveteratae consuetudini vellet derogatum. Qua mobrem annuerunt Romani Pontifices, nedum Clemens VIII. sed etiam successores , ut illarum litterarum executio suspen deretur. Illud tamen cautum voluit litteris suis Clemens VIII. ut si Neapolim adire eontigisset Rex Hispaniae , aut ejus suc cessores, tunc Majori Capellano Neapolitani Regni omnia .

192쪽

eoni eterent jura , quae Magno CapeIIano Regis Hispaniae: Si untingat , inquit Ponti te , Mosesarem tuam , O prarempore existentra HV aniarum, O utriusve Siciliae Gihometi Reges tuos succesores a stra ictum Neapolitanum Regnum

personaliter accedere ibisue personaliter re re , aut eom.

morari et Capellanur M or tibi Regi , tui ue suere fibribus

actu Inserviem, etiaV orae Capelisnur ipse pro Regno Meas luam eonstitutur, di de uim miseret, omnibus 'iniugiis, foliatibus, ct gratiis, in ut is, ct maerogativis per nos, aut Romanos Pomifices 'Heces ra minos Capellans Majari Capellae Regia in Hispaniarum Regno exsenti, etiam domum, familiam Regiam sequentra comementibus uti, mi, go dere , illaque exercere etiam in s dicto Neapolitano Regno , quamdiu ibidem Reges moram re en juxta privilegiorum m-rumdem formam , continentiam, O tenorem uora praemissus Dratias, facultour , privilegis , σ Maealta in praesentibus Muris comprehens, libere, oc licite possit, di valeat, eorumdem tenore permittimus, coraceuimu , inpariter Indulgemus. uum sane erat, & consentaneum, ut praesentibus in Aula Regibus uberiora privilegia Magno illorum Capellano consese

rentur.

X. Quid vero aequius, & convenientius , quam CARO-wM Raositita Gloriosissimum, & Clementi Inium Regem ntriusque Siciliae privilegiis pluribus prosequi, quae illius Capelsam, Capellanos, & Magnum Capellanum complectere tur Z Illius enim pIurima , & praeclarissima sunt merita erga Romanam Sedem , & Eccletiam universam ; quae ab atavis Regibus Galliae, &Hispaniae, a quibus originem ducit; quinque a praedecessoribus Neapolitanis Regibus , in quorum lo-

eum , ac dignitatem successit, magno in numero accumulatae sunto Neque enim est aliquis rerum anteactarum adeo imp

ritus , qui ignoret, quam praeclarissime quovis saeculo de Ap stoli ea Sede, & omni Ecclesia , Neapolitani Reges Normanni, Andegavenses, Aragonii meruerint. Quod nempe re giones hasces pulsis Saracenis, & Graecis, Catholicae fidei, &Patriarchatui Romano vindicaverint, Eoelesias pIurimas, Sincerdotia , Epistopatus excitaverint, ac ditaverint , Romin

193쪽

norum Pontificum leges , jura, dignitatem sanctissime coluerint ; eorum clientelae se , suosque commiserint ; Sedi Ap

stolieae Regnum tributarium fecerint ; Christianorum res in Palaestina copiis, & pecunia adjuverint; Romanis Pontificibus bello, aut schismate oppressis opem, & praesidium coni ierint . Ita millelmus II. Alexandro III. Ponti fiet armis Fri-derici I. Imperatoris exagitator Robertus Clementi U. contra Henricum VII. & Joanni XXII. contra Ludovicum Bavarum Imperatores, Glii bellinosque: Ioanna II. Martino V. .contra Braccium intentissimum hostein Sedis Apostolicae: Alphonius Eugenio IV. ad reprimendum Franciscum Ssortiam, milite, pecunia, consilio, omnique opera iubsidium validissimum praestitere. Insignia quoque suerunt merita Caroli III. erga Urbanum VI. & Ladistat Regis erga Bonifacium IX. atque Gregorium XII. vigente schismate Aventonensi ; nec non Ferdi nandi I. erga Pium II. Romanum Pontificem. Uerum nouob sola praedece ruin Regum plurima, & maxima benefaeta erga Romanam Sedem, CARo3.us BoRωNius bene, insigniter que de ea meruit , cum & nomine proprio, pluribusque titu lis promeruerit a Romanis Pontificibus praestantissina beneficia . Quod nimirum summa sit ejus erga rem Divinam pietas 3 summa quoque religio erga Romanum Pontificem, &Ecclesiasticum ordinem ue cuius auctoritati ut ne derogaret, statim ab adepto imperio, curavit a Romano Pontifice limites describi utriusque potestatis, editis Concordatis, quibus inter Sacerdotium & imperium pax firmaretur. Hisce itaque meri

tis Goriosissimi Regis Sapientissimus Pontifex BENEDICTUS XIV. deserendum esse decrevit, pluribus mi latis pri vilegiis, ut in ipso Constitutionis exordio testatur: Coneteris providae Apostoucae Sessis benignitati facilem δε,-Πberalemosendere ingratiis, ct saporibus elargiendis Chrisianis Primcisibus, qui ex praeuaris majorum suorum meritis , Osua

rum viramum ornamentis, Ferate erga Deum, de time, ct

obsequio erga hane Sanctam Sedem in conspectu omnium splen

dere noscuntur. Quamobrem hujusmodi Pontificia Constitutio recensenda est inter privilegia remuneratoria; quae licet in dubio censeantur personalia juxta L. I. s. de Constit. Prin

194쪽

ubi: Princeps alicui ob merita Indulfit, personam vingrediuntur; attamen esse possunt , ac lapissime sunt realia , cum nempe proxime, & directe conseruntur rei, & dignitati, consequenter vero persenis, quae talem dignitatem obtinent, N perpetua sunt, atque ad succes res transeunt. Ea Constitutio data est a doctissimo Pontifice die Iulii, anno i 7 I. Pontificatus sui anno primo, quam in hujus operis calce integram exhibemus: cui additum est, anno sequenti, aliud Reseriptum , quod Motum proprium dicunt, ut innuatur, ex mera liberalitate, & spontanea concessione beneficia hujusmodi induloeri, quo Resicripto majora in Magnum Capellanun transieruntur jura. I. Igitur annuit Sanistissimus Pontifex, ut in Capella Palatina Neapolitani Regis, ad instar publicae Ee-elesiae, omnia Divina ossicia persolvantur; Missae celebrentur hora una ante diurnam lucem, & altera post meridiem ; S era Eucharistia publicae adorationi exhibeatur, & in supplicationibus circumgestetur, atque in Altari asservetur ; uti etiam Sacra olea asserventur non modo in Capella Palatina, sed etiam in Capellis omnibus Arctum , quinimo in Regiis triremibus , ac navibus bellicis , tempore navigationis. Et olim quidem asservatam Euchari itiam in Capella Palatina nostrorum Regum, & celebrata solemni ritu Divina ossicia, ex iis, quae dicta sunt, & quae Capite sequenti dicemus, compertum est. Quoad Regias triremes, Gregorius XIII. anno I 376. petente Ioanne Austriaco Supremo Classis Praesecto Breve edidit, Ad Apostolicae dignitatis apicem, quo concessit, ut in singulis triremibus adestit Capellanus Presbyter, cui in quocumque loco triremes steterint fas esset mortuos sepelire; ut Hellani a Vicario Generali dictat Classiis adprobati, licite possent Sacrum facere in qualibet Ecclesia, & hora una post meridiem ;ut Classariorum sacras Consessiones audirent, eisque Eucharistiam ministrarent; iisdem annuerent facultatem comedendi

ova in diebus jejunii; denique Indulgentiis nonnullis Classiarios donavit. Tum Paulus V. die Io. Septembris, anno I 6I . datis litteris in sorma Brevis, quae incipiunt, mi tum , concessit ad septennium, ut oleum Sanctum pro ungen dis infirmis asservaretur in Regiis triremibus , & deserr

195쪽

tur. Aliisque litteris ejusdem anni , quae incipiunt , is sit

nobis , indullit ad septennium, ut de viciniori Parochia de serretur Eucharistia ad triremes pro Uiatico infirmorum in ipsis triremibus existentium. Urbanus VIII. anno i 62 . diei . Februarii, dato Brevi , Spiritualium minum , permisit ad septennium, ut oleum Sanctum in ipsis triremibus asse varetur: & alio Brevi dato eodem die, & anno, pariter ad septennium annuit , ut Parochus e viciniori Parochia deserret Eueharistiam pro Viatico infirmorum in triremibus existentium ; & ut Capellanis triremium fas esset in locis dissitis ab Ecelesiis Parochialibus celebrare super Ara portatili , atque deserre Eucharistiam ad infirmorum Uiatieum . Extant hae Pontificiae concessiones tom. a. MSS. Chioccaretii. II. Ponti- sex annuit Regi , ejusque successoribus facultatem eligendi Presbyterum aliquem sive Saecularem, sive Regularem ab Episcopo suo approbatum , qui Majorem Capellanum agat in Neapolitano Regno, quem declarat exemptum ab omni ordinari a jurisdictione , & Praelatitiis insignibus uti posse. Tum Regi, ejusque successoribus , & Proregibus , aut Capellano Majori potestatem facit nominandi, & constituendi Capellanos, Clericosque, qui in Capella Regis, Arcibus, Castris,

Classe ineulabant sacro ministerio: quos tamen constet ex testimonialibus litteris suorum ordinariorum , seu Superiorum,

nullius criminis reos esse . Hos vero omnes prorsius eximit ab

ordinariorum jurisdietione , & Majori subjicit Capellano ,

ita ut ad hunc spectet illorum negotia sive civilia, sive criminalia , sive mixta distulere, ac definire , nec ulla sit provocatio a Majori Capellano ad Judicem alium. Ill. Ne exempt rum nimia multitudo ordinariorum jurisdietionem convellat, Sapientissimus Pontifex constituit numerum Capellanorum , , Clericorum , & Scholarium Capellae Regiae, & Arcium Nea-mlitanae Urbis, non ultra centum a Majori Capellano conscribi posse; in Arcibus vero totius Regni , non ultra duos, aut tres in singulis Arcibus ; denique in exercitu Regio terra, marique , nonnisi tot Capellanos constitui debere, quot actu inserviunt sacro ministerio. Regi tamen , ejusque successoribus

liberum hi designandi Capellanos ultra praefixos limites, si ita

196쪽

eis expedire videbitur . Caeterum hujusmodi Capellani, Clericique Palatini, Arcium totius Regni, castrenses, maritimi exempti sunt, cum Regis obsequio actii sunt addi isti. iv. Permittit Majori Capellano Pontificalium usum in Capella Regis , R in Ecclesia S. Sebastiani sita in Arce , quae Castes ovo dicitur. In aliis vero Ecclesiis , nonnisii praesente Rege , aut Regina, aut Prorege ; & dummodo Episcopus loci in eadem Ecclesia praesens non sit, qui Pontificalia agere velit. In Ecclesiis vero Cathedralibus , & Metropolitanis , praeter praesentiam Regis, Reginae, aut Proregis, requiritur consensus Episcopi illius Ecclesiae. v. Concedit Majori Capellano facultatem agendi Rem Divinam per se , aut per alios ab ipsis deputatos in quacumque Ecesesia , quam Rex, Regina , aut Prorex adierit. At in Ecclesiis Cathedralibus , aut Metropolitanis requiritur Episcopi consensus. vi. Praesente Rege, vel Regina , aut Prorege in qualibet Ecclesia fas est Majori Cape,

lano designare Concionatorem , cui ejus Superiores concio

nandi munus minime interdixerint. Idque illi fas est in Capella Regis , & Ecclesia S. Sebastiani, etiamsi neque Rex, neque Regina , neque Prorex adessent. In aliis vero Ecclesiis

ipsi subjectis , s Rex , Regina , aut Prorex minime praesen tes sunt , potest quidem Gncionatorem designare , sed q uia suis Superioribus juxta Tridentini decreta , concionandi facultatem obtinuerit . vi I. Majori Capellano datur facultas conserendi Tonsuram Clericalem , minores , majoresque is

cros ordines Seholaribus Capellae Regiae, & Ecclesiae Par chialis S. Sebastiani ; aut eisdem eoncedendi litteras dimissoriales , ut ab eorum ordinariis , vel aliis Episcopis promoveantur ad sacros ordines. Tum ab luendi vel per se, vel per alios, nedum praedictos Scholares , sed etiam Capellanos,& Clericos Capellae Regiae ab excommunicatione Canonis, &ab irregularitate , in quam incidit excommunicatus, si Sacris

Operetur. viii. Majori Capellano committitur spiritualis cura Regum , Reginarum, Regiae prolis, Aulicorum, omnium que Regibus actu inservientium , ubicumque Rex , aut Aula fuerit , etiam ruri recreationis causa. Insuper omnium , qui

in Palatio Regis, & viridario , statione triremium, atque

197쪽

Areibus Neapolitanae Civitatis commorantur. Ad horum Oim 'nium Confessiones excipiendas potest Consessarios adprobare ,& constituere , qui tamen , si e Regularium coetu sint, expetere debent suorum Superiorum consensum. At Regi, & Reginae liberum est eligendi quem velint Presbyterum ex adprobatis a Majori Capellano. Neque soIum Poenitentiae Sacramentum , sed etiam alia Sacramenta , in ipsis quoque mortis periculo, potest Major Capellanus vel per se , vel per alios HIatinis , caeteri sique in locis ipsi subjectis existentibus ministrare ; eosdem vita functos Ecclesiasticae sepulturae mandare vigente etiam Interdicto. Ex his sequitur, RHe Stelliam adeunte, adhuc ad Majorem Capellanum Neapolitani Regni spectare posse sacrum Aulae ministerium , & Sacramentorum administrationem , cum in Constitutione Pontificia id juris tribuatur Majori Capellano , ubicumque Rex, aut Regia Curia, seu Aula fuerim , etiam ruri recreationis causa. In Quoad matrimonia celebranda; si uterque contrahens degerit in locis subiectis jurisdictioni Majoris Capellani, ibi faciendae sunt proclamationes , & conjugii benedictio danda esta Majori Capellano, vel Presbytero ab eo deligato . Si sponse domicilium alibi extiterit, proclamationes in utriusque sponsi Parochiis agendae sunt, conjugium vero celebrandum in Parochiali Ecclesia , ubi mulier habet domicilium . Exteris vero spontis, lato decreto ab ordinario loci de matrimonio licite inter eos contrahendo , potest Maior Capellanus vel per se, vel per alios benedictionem nuptialem impendere. Pariter Major Capellanus licite potest Bapti sinum conse re nedum insantibus , qui ratione originis ei subjecti siunt, sed&Turcis, Iudaeisque, qui bal ligandi sunt praesente Rege , vel quos Rex e Baptismo suscipit. κ. Majori Capellano sit potestas eligendi, ac statuendi Capellanos, seu Presbyteros, qui in expeditionibus, sive terrestribus , sive maritimis , ubicumque lacorum Regis militares copiae fuerint, eis Sacramenta Bapti sint, Poenitentiae, Eucharistiae, Matrini nil ,& Unctionis extremae, administrent. At sin statione, non in expeditione milites versentur, tunc hujusnodi Capes-

Iani debent de consensu Episcopi, vel Vicarii Generalis , vel

198쪽

Paroelii loci, Par hialia munia peragere; qui tamen conse sus eis habentibus litteras testimoniales Capellani Majoris haud est denegandus. Quoad matrimonia militum in Hationibus existentium, ea celebrari debent coram Parocho loci simul, R Capellano castrensi. inoad caetera Parochialia officia , uti in benedicendis domibus, ducendis funeribus, & aliis hujusmodi , haec a Parocho loci peragenda sunt vero renuente , agi licite possunt a Capellano militum. Atque haec circa milites stationarios constituta, locum etiam habent circa eos milites, qui in Arcibus Regni commorantur. xi. Milites Neapolitani Regis ex iis regionibus , ubi viget haerulis, possunt in aetiiali expeditione absolvi a crimine haeresis, aut apostasiae a fide a Majori Capellano, vel Presbyteris ab eo delegatis . Extra Italiam vero, & Insulas adjacentes competit haec facultas Majori Capellano quoad militos omnes Regis. XII. Iisdem militaribus copiis, imo etiam Geminis, omnibusque

castra sequentibus, cum contra hostes arma moventur , potest Major Capellanus permittere usum carnium, OVorum, casei, & laeticiniorum, iis diebus, quibus nefas est hisce cibis uti. Uerum nec in Hebdomada sancta, nec omnibus diebus Veneris, & Sabbati totius anni potest indulgere carnea cibaria. Olim Gregorius XIII. petente Ioanne Zunica Principe Petrepersiae , & Regni Prorege, Brevi dato die 3. Martii,

anno II 8o. quod exhibet tona. a. MSS. Chiocearellus, concesserat militibus tunc, & pro tempore existentibus in Praesidiis,& Arcibus Neapolitani R ni, ut Quadragesimae tela pore ovis,& lacticiniis vesci lieite possent. xui. Benedictio triremium, ac navium, atque vexillorum, aliaeque hujusmodi ecclesiasticae Caeremoniae, quae ad Regis militiam spinant, adscribuntur Majori Capellano. xiv. Potest Major Capellanus

permittere iis omnibus, qui ejus spirituali jurisdictioni subjecti sunt, nempe qui in Aula , viridario Regio , Arcibus,

statione triremium, Hospitalibus militum degunt , tam inseribus , quam foeminis , ut in diebus festis opus laboriosum agant, dummodo causa urgeat, de Sacrum audiant. Denique

conceditur Majori Capellano omnimoda jurisdictio ordinaria quoad omnes ejus spirituali curae subjectos , uti sunt Palatini, milis

199쪽

milites . elassarii, & qui in Arcibus, Hospitalibus militum,

stitione triremium commorantur i ita ut ibi fas sit ea omnia agere , quae Archiepiscopi , Episcopi, caeterique locorum ordinarii agunt in suis Dioecesibus , exceptis tamen , quae

sunt Ordinis Episcopalis. Eosdem omnes potest , vel per se , vel per alios absolvere ab omnibus peccatis ὴ iis quoque , quo rum absolutio est Episcopis, & locorum ordinariis reservata. Vae vero sunt Ordinis Episcopalis , haec tantummodo in Regia Aula, ubi Rex, aut Regina, aut Prorex moratur, & iii Ecclesia Parochiali S. Sebastiani , illi agenda permittuntur. xv. Praeterea Motu proprio ejusdem Gloriosissimi Pontificis novis privilegiis aucta eii facultas Majoris Capellani quoad

militares copias , etiam auxiliares, dummodo sint in actuali expeditiqns, nempe auctoritate absolvendi omnes in exercitu Regio existentes a quibuscumque delictis, etiam Episi opis, i cqxum ordinariis', aut Sedi Apostolicae reservatis: commutanili , relarandi, dispensandi, absolvendi illorum omnium vota, juramenta, irregularitates, &censuras ecclesiasticas, juxta tamen Canones, & Tridentini decreta et concedendi illis omnibus plenariam Indulgentiam , imminente morte, at que in Nativitate Domini, Pasthate, & Assumptione B. Uirginis; tum etiam concedendi Indulgentiam decem annorum illis omnibus, qui in diebus festis ad concionem audiendam accesserint: celebrandi Missam una hora ante auroram , & altera post moridiem , R in quocumque loco decenti, & in Altari portat ili; quinimo, si gravissima urgeat necessitas, etiam bis ini die: benedicendi sacra omnia instrumenta , oceptis iis, in quibus sacra unctio est adhibenda: reconciliandi Ecclesias, Opellas, & Coemeteria, ac oratoria quomodolibet polluta, in iis locis, ubi Regius exercitus steterit et denique celebrandi Missam pro expiandis Defunctis in quocumque Altari etiam portatili, quae liberandae alicui animae e Purgatorii poenis suffragetur . Cum igitur Aulicis, militibusque Major Capellanus immineat, hinc illorum spiritualia negotia ad ejus iudicium remittuntur : quemadmodum Rescripto Sum mi Pontificis BENEDICTI XILL anno elapso I7 8. factum novimus; cum Alphonius Caraia Dux Montisnigri, Tribu-Z nus

200쪽

278nus militum, seu Dux unius legionis peditum , quae Comitatus Molitii dicitur, & Regis a cubiculo aurea clave donatus , datis supplicibus ii liis petiisset a Romano Pontifice , ut sibi facilitas concederetur legendi libros , quorum liuerdicta est lectio, atque ruri , & sibi habendi domestici oratorii.

CAPUT U.

DE LITURGIA PALATINA .

De Uiurgia in Oratorio Palatino Imperatorum Orientis. II. Ordo celebrandae Liturgiae in Capriga Rerum Galliae . tit. Et in Capella Rerum nix. iv. Ac sium Sardiniae. v. De Uiurgia in Aula Regum Siciliae . uti Et Retum Neapol toreum . vii. ordo Liturgiae in Capella Palatiis μιν litana, NPnantibus Ara niti. viii. D submum sui I eulis , Wque ad haec tempora. IX. De Regis mens in m gnis flammibus. κ. Rum olim obsemati in mensa Regum Neapolitanorum. Apellae Palatinae Summorum Principum pubIi- eis Ecclesiis aequiparantur , ubi Divina inmcia omnia Qlemni ritu peraguntur a Clericis pIuribus illarum obsequio addit his , quibus ει-pe Reges adesse solent , non privatim tantummodo, sed Regia plano pompa, tuncque sacrum ipsum ministerium, vulgo dici seser, pella Rerie. Id quisdem iam diu in more suit apud Imperatores Orientis, ut poto qui insigniores anni sestivitates Pascha, Magnam Hebdomadam, Nativitatem Domini, Festum Spiritus Sancti, Exaltionem Sanctae Crucis in Oratorio Palatino reIebrarunt s Iemni pompa , ac splendido apparatu, uti refert Codinus in libro de Officiis Aulae, & Ecclesiae Constantinopolitanae. His diebus Imperator accedebat ad Ecclesiam Palatinam , Imperialibus indutus ornamentis, serens dextra manu Crucem, sinistra lampadem: praeibant Lampadarius praeserens accensam lati adem, ut mos fuit Graecis Imperatoribus ; nonnulliqudi