De capella regis utriusque Siciliæ et aliorum principum liber unus auctore Josepho Carafa c.r

361쪽

nellum Buzzutum , Matthaeum Bueeaplanula , &Christophorum de Costantio. Horum nomina Menennius testatur ha

sisse se e libello quodam Nieolai Agnelli Paccae Neapolitani ,

cui titulus: Ordines di Societates militares Regni. IX. Aragoniis deinde Regibus imparantibus, aliud a Ferdinando I. Rege conscriptum est anno I 63. Equestre S dalitium , cujus insigne fuit pellis alpini muris, vulgo metum, cum hoc symbolo: Malo mori , quamfoedari

nempe Marinum Martianum Suessanormii Ducem , amnem suum , hostemque insensissimum , captum, & in carcerem conjei tum noluisset morti dare: qui tamen antea in ipsius Re gis vitam, dissimulato pacis tractandae causa prope Teanum colloquio, foedissime insidias paraverat. Huic Societati adscriptum Herculem Estensem Ferrariae Ducem , misso illuc Joanne Antonio Carasa, qui Torquem Societatis deserret, seribit Pigna in Historia Estensis familiae. Et Menennius in citato libello refert ex Pacca ad lectos Alphonsum Calabriae Ducem, Regis primogenitum, Herculem Estensem Ferram riae Ducem, Galeatium Ssortiam Ducem Mediolani, Al xandrum Stirliam Pisauri Principem, Robertum Sanseve rinum Principem Salerni, Franciscum Baucium Ducem Andriae Regis consanguineum , Iulium Antonium Aquavivum Ducem Atriae, Trojanum Graeciolum Ducem Melphiae, Antonium Piccolomineum Amalphitanum Ducem Regis consanguineum , & Pii ΙΙ. nepotem , Ursium Ursinum Nolae Comitem, ac Asculi Ducena, Antonium de Ruere Ducem Sorae Sixti IU. nepotem, Petrum Guevara Magnum Senescallum, Marchionem ristit, ac Regis consanguineum, Innicum Avalos Comitem Camerarium , & Alphonsum ejus filium Piscariae Marchionem, Honoratum Gaetanum Comi tem Fundorum, Ferdinandum Guevara Comitem Belcastri, Alphon sum Guevara Comitem Archarum, Marinum Caracaolum Comitem Sancti Angeli, Jaobum Caracetolum Comitem Burgentiae, Virginium Ursinum , & Joannem Jorda num ejus filium, Robertum Ursinum Tagliaeotii, & Albae Comitem, Diomedem Carata Comitem Magdaloni, Scipionem Pandonum Comitem Venafri, Andream de Capua Al-

362쪽

te villae Comitis filium, Matthaeum de Capua Palenae Comitem, Antonium Carata Montis tragonis Dominum, Galeatium Caracgolum Uici Dominum, Domitium Caracgoli Ruo-di Dominum, &Calabriae Gubernatorem, Galeotium Carasa Foruli Dominum , & Regis consanguineum , Guevaram de Guevara Arpatae mininuna, & Uallis Beneventanae Gubernatorem , Loysium de Aquino Castellioni Dominum , Albericum Carata, &Iacobum Carasa de Spina Castri veteris Dominum . Ritum vero ab Aragoniis Regibus adhibitum& in armandis Militibus, & in cooptandis Sociis lino exhibet Ioannes Brochartus in Q is Diariis manuscriptis , ubi post enarratam Alphon si II. coronationem ait, Rex coronatus ad Altare perius dictum, prius Corporali, di manibus Legati deoscularis,insignatis, iuxta ordinem superius di-Hum ascendit , Ο sedit infaldisorio ibidem bisarato Legatus ad Regis dextram , ut alias falisorio, cappa indu itii similiter sedit, misis edentibus, D. Ioannes Pontanus Regis Secretarius ex quadam eedula quam manibus tenebat, sam ad yyram Regis in eradu inferiori Altariam nunciavit de verbo ad verbum, er Heratos Regis adflnistram Pontani flans eadem verba successis ρroclamabat, ut ab omnibus intelligerentur. Sententia autem pronuntiationum , di proclamationum fuit: Rex ereavit III. D. Ioannem Borgiam Dueris Gandiae, S. D. N. . . . . Principem Tricaricensem, Comitem Garimoniis, Comitem Lauriae, O Comitem cir

nolae. Item Amili modo per aliam redulam , ut supra pronun-ι istam , di proclamatam , Rex ereavit , constituit III. D. I ir dum Boetium ejusdem S. D. M i Alexandri Papae etiam de domo Aragoniae, σ fecit 'fum Principem S uillari, Comitem Cariati, Regni Siciliae eitra Pharum Protonotarium, quo taliter pronunciato , idem D. 'Murgenuflexit coram Rege , qui imposuit sibi Elmettum, flve Ga leam supra aurem Ignis ais, ereavit eum mutem dicens: Icidio e S. Giorgio ii facti buon invallere . Deinde imposuit sibi Stolam albam, supra quam suam, ante imm non:m

juravit velis capitula illius observare. Tum rece o abeo, e

per ipsum D. 9 resum per eouanam auri de Sociis Hermes

363쪽

Harmellini observare: Rex eamdem colisnam humeris D. IH

fredi imposuit, ct ipsum Societati hujusmodi Hermetiani agis

gregasu . Postmodum Ur aliam cedulam Mili modo pronuntiatam σproclamatam Rex creavit , constituit Mag. D. Gentilem Virginium in num de domo Aragonia ,-Grandeui Contestabilem Regni. Insignis autem tam D. I redo, quam

Genita Virginio Grandis Contestabulatus hujusmodi non dedit, quia illis receptis debebant per civitatem a Baronibus affetari equitanter , quod hodie propter equitationem Regis Aerimm potuit , sed ad alium diem hoe reservasit. Creavit pshaee idem Rex decem septem alios M lites , quorum euiubet Gulaeam impossit, ct eum puncta ensissingulos inter aurem Anistram ,'summitatem Galeae tetigit dicens: Iddio e o S. Giorgio ii faecia buon Cavaltero. At Hus, qui collanar ereban , illis bumeris eorum imposit , sed nullum eorum de Societate Stolae sive Harmelum feeit. Primus dictorum δε- e septem fuit Ioannes de Sanguine Nobilis Neapolitanus Camerarius Regis , ct ut eredo , fecundus Martinelius Regis

Magiper Iupitiarius. Creatis Mutibus hujusmodi surrexu Rex , O' Legatur, qui imum Regem inque ad portas Ecclesiae,

extra portam a dextra Regia incedens a Navit , sequentibus Praelatis in eorum manuuis: Rex ibidem Legato praesent

ascendla equum, cuius fraenum pectorale, digro eram periis in copioso numero ornaverat, ct pallam perfringam suam digito annulari alligarGnisse manus fecit sceptrum in dextra ferens , sub baldaechino , quod Barones portabant , equitavit.

X. Memorat hoc loco Brochartus alteram insignem caeremoniam, qua creabantur septem Proceres Regni. olim enim in Neapolitano Regno septem praecipua fuere munera

totidem Magnatibus commissa, qui proinde post Regem primum locum occupabant. Horum primus dicebatur Magnus Comestabulus , eratque Imperator militum, & supremus Dux belli ; secundus Magnus Justitiarius , cui suberant Magistratus omnes, qui in negotiis tum civilibus, tum criminalibus jus dicunt , tertius Magnus Ammiratus, seu supremus classis, & rei maritimae Praefectus: quartus M. Camerarius,

364쪽

qui Regios proventus curabat; quintus M. Protonotari us seris' vandis Chartis Regiis addictus ; sextus M. Cancellarius, cui commissa erat custodia Regii sigilli ; septimus denique M. S nescallus , seu supremus Domus Regiae Presectus. Hi septem Proceres in publicis , Regiisque caeremoniis assidebant una cum Rege purpureis induti vestibus , singulique habuere suae dignitatis insigne, uti Magnus Comestabulus ensem, Magnus Justitiarius vexillum , Magnus Ammiratus facem, Magnus Camerarius Coronam Regiam, Magnus Protonotarius librum, Magnus Cancellarius Doctoralem lauream, Magnus Senescallus truncum Unicornis animalis. De eorum Origine , quae a Nor mannorum aetate repetenda est ) officio , ac jurisdictione, Tutinus in libro de hac re edito, Freccia in libro de Subseudis, aliique plures cum scripserint, hic caeremoniam in eorum inaum guratione adhibitam dumtaxat tractabimus, utpote quae saepe in Capella Palatina, absiluto Salero , peragebatur. Et ex Tutino quidem colligitur, Magnum Comestabulum flexis ante Regem genibus, ab eo accepisse ensem , cum his verbis: A

eipe fi tam gladium , in quo nostros adseriarios dejicies. Ue rum saepe in Capella Palatina inaugurabantur hujusmodi Proceres Regni. Ita Alphonsus II. in die coronationis suae, Jo Dedo Borgiae consanguineo Alexandri VI. contulit gradum Magni Protonotarii, & Virginio Ursino Magni Comestabuli. Sed horum munerum insignia alio die ipsis tradidit in Ecclesia Palatina, quod acceptis insignibus debuissent statim Civitatem perequitare ; id vero in die coronationis Regis fieri minime potuisset, cum ipsi Regi erat equitandum . Rem narrat Ioannes Brochartus in suis Diariis manu scriptis, simulque desieribit ordinem hujus caeremoniae: Feria sexta dicti mensis Maii ante meridiem, vel circa, in Casero novo.

Serenissimus Aphonsul Meuiae Rex dedit insignia Principalia D. I redo rurgia de Aragonia Principi Squillaei, videlicet

circulum aureum rotuvdum cem in modum fili, seu cor

dae, grossitudinis majoris digiti manus, quem capiti suo im posuit ,--ο vexilla , Aesendarda , una eum armis fuit, Aragonum in artata; quod assignatum fuit portandu)m aD. Calcerando rurgiae Mitti ordinis 5. Ioannis Hierosθω-

365쪽

toni, fratri Reserendissimi D. Cardinalis Monti regalis Legati ; ct aliis, campum habem sucum , sive glaudum, O duos monturior pares eum tertio tuis superposito, σsalam

auream ex passibus undecim aliquantulum per transvergum tendentem in altum, guod fuit traditum D. Bartholomaeo Serra

miri de familia dicti D. I redi portandum. Nuibus insigniis receptis idem D. I risus equitavit per Neapolim , hoe ordine: praeeserui, Tibicines ,-Fisulatores quo equebantur Nobiles , di Barones suo ordine , Mazaerii Regis , Huduo sonatores vexillorum Araedictorum, Hiraldus Regis, a Respris D. I redui, O ad ejus nistram D. Fridericusfr ter Regis , quos sequebantur alii Barones pos Rinos'. non per feeit circulum sutum, quia insegne oureum , quod in capite detecto gerebat , nimis eum premebat; rediit propterea ad Ca-sbum novum , ρuod exuerat. Haec ex consuetudine Neapol una debebot heri facta fuisse; sed propter raronationem Re os , ctetur equitationem fuerunt in hodie orogata. Paulo post describitur ab eodem Brochario ritus, quo tradita su runt Gentili Virginio Ursino insignia Magni Comestabulatus, his verbis: Feria quinta , decima quinta Maii, Reverendus Episcopus mastrensis euehrasu Mi et olemnem Pontificaliter, eui Serenu ui instansus Suiliae Rex interfuit. Finita M a , ace t ante Altare Cispellae in Castro noso, MI MIM hujusmodi celebrata fuerat praedictur Rex , ubi eo insedeje- dente, venit coram eo Magnificus Gentilis Virginius de Ara via manu longo rofaceo pauciis ulto urique ad terram Indutus , cujus pars ad dextram a brachio infra urique ad terram aperta erat, fini a vero pars plicata erat super brachium Inistrum, super brachium dextrum habebat bubam ,sive leta-dipium eisdem paueis subductum, in eapite biretum ros reum parvum etiam paucis sussultum, mi ipse Rex Anasit

flendardum unum magnum armorum Regis, ct Ursinormn aquartatum, EP baculum unum argenteum, sive mazairiam

in manu dextra, insignia Grandis Conte bilis Regni Siciliae , incit sibi pridem dati, eum quo, praecedenti flendaris a quodam Nobile portato, idem D. Gentilis Hirginius a finistris D. I redi equitatu per civitatem Neapolitanam moresosito

366쪽

a Nobilibus ct Baronibus asoriatur . Circulus aureus impinnebatur , vexillum quoque tradebatur in signum investiturae Feudorum, iis, qui Reguli, seu Barones creabantur , qui que mox, acceptis instignibus, Civitatem magna pompa pere quitabant. Hujus rei saepe occurrit mentio in Annalibus Ne politanis Raimi to. 23. Script. Ital. a Muratorio evulgatis. Ibi anno i 43. Raymundus Ursinus Princeps Salerni, &Ber nardus Aquino Marchio Piscariae redimiti aureo circulo , &tribus praecedentibus vexillis per Civitatem equites incessisse leguntur . Hinc Joisredum Borgia circulo aureo, & duplici v xillo donatum a Rege exhibet Brochartus, quorum unum spe ctabat ad Principatum Squillaeensem illi concessum , quare γa Brocharto dicuntur Principalia insegnia; alterum vero ad ossicium Magni Proto notarii. Et in Annalibus Ralmi nuper laudatis, anno I 6. Dux Anaxiphitanorum, Pii II. Roma ni Pontificis nepos, creatus a Rege Magnus Jultitiarius dici tur equitasse cum uno stendardo & istud erat Ducatus insigne & uno pennone, hoe est, vexilli quadam specie , quod Magno Justitiario pra ferebatur. Nunc vero temporis nonnisi nuda supersunt illorum septem ossiciorum nomina , quae ho noris causa a Rege Magnatibus quibusdam conceduntur. XI. At vero Equestres Ordines, quorum Neapolitani Regei auctores fuerant, deficientibus ipsis, desecerant, & ho

minum memoria sere exciderant ό cum CAROLus BoRRONIUS ,

omnium antehac Regum, clementia erga subditos, animi magnitudine, & rerum gestarum gloria longe praeclarissimus, imperium utriusque Siciliae, non tam sibi ipse vindicavit, quam populorum votis, animis, benevolentia, plausu obla tum , exhibitumque accepit. Ne itaque rem aliquam missam. faceret, quae ad Aulae Neapolitanae splendorem , ad sui N minis gloriam, & ad eorum remunerationem , qui de Rege,

vel de Republica essent optime meriti , spectaret; in suis eum MARiA AΜALiA Augusti III. Poloniae Regis , & Saxoniae Ducis filia nuptiis, an plissimum instituti die s. Julii anno 3738. Equestrem ordinem sub S. Januarii Episcopi S Mari yris, praecipui Neapolitanorum patroni nomine, auspiciis,

ac patrocinio. Hujus Equestris Sodalitii se, suosque succese

367쪽

Rres , perpetuo iure , supremos sere Moderatores dixit;

eui, qui adscripti essent , histe adstringerentur ossiciis defendendi nempe ae tuendi, omni studio, totisque viribus Catholicam Religionem: Magno Magistro fidem&obedientiam promittendi, ac servandi: si quae inter Sodales geruntur inimicitiae, his extinguendis omnem operam dandi: a singula ri certamine sive offerendo, sive acceptando abstinendi; imo

ab aliis indie a pro viribus impediendi: singulis diebus Sa ctum Missae Sacrificium , & in Pasthate, & die S.Ianuarii se-sto Eucharisticam communionem sumendi: vita suncto e C0 fratribus aliquo, pro eius expianda anima ossicium Desunctorum recitandi, & Eucharistiam sumendi; tum unius solem nanis Missae celebrationem imperandi: denique interveni eum di Rei Divinae, quam in S. Januarii honorem, Magnus Urdinis Magister decreverit. Insignia vero quotidiana horum Sodalium statuit, sese iam rubeam undatam , ab humero dextro ad snistrum latus protensam , e cujus parte extrema

Crux pendet octagona, quatuor liliis ad quatuor angulos distincta, & in ipsius Crucis medio B.Januarii Episcopi imago Ponti- fealibus induti ornamentis , dextra manu benedicentis, sinistra habentis Evangeliorum librum,&mirifiei sanguinis ampullas; aliam preterea Crucem argenteam superiori vesti consutam , cum hoc symbolo: Inflnguines diu , quo significatur aretissma & religiosissima ea esse semera, quae sanguine obsigna

tur. Insignia autem selemnia, praeter recensita, decrevit , Torquem aureum egregio opere laboratum, liliis & Pontificalibus insignibus contextum , Crucem etiam in extrema Iarte babentem ; S pallium, sive talare vestimentum nobiissimum , coccineum, undatum, liliis aureis undique adspersium, aureo cingulo obstrictum, & anteriori parte commplicatum . Ubi quis a Rege ad hane Societatem cooptatur, hujus rei constius fit a Secretario ordinis, ad quem debet illa transmittere monumenta, quibus sui generis excellentia comprobetur. Id vero a Rege discutiendum demandatur duo-hus eiusdem Societatis Sodalibus, iique, re examinata ,sen tentiani sitam scripto tradunt a Secretario ordinis , Regi

exhibendam. Porro nonnisi viri praeclarissimi vel genere, X x vel

368쪽

vel dignitate , in eam Societatem adscisci solent; Cardinales, Antistites, Magnates Aulici, belli Duces, Reguli amplissimi . Habet praeterea hoc Equestre Sodalitium quatuor o

fetales , Cancellarium ex Antistitum numero seligendum, Secretarium, Thesaurarium , & caeremoniarum Presectum. Ad Cancellarium spectat Sacris operari, ad Secretarium Aeta& diplomata ordinis cultodire, ad Theseu rarium in lignia ordinis asservare, denique Praefectus caeremoniarum quidquid ad ritus & caeremonias spectat, moderatur. Amplissimmam hane Societatem BENEDICTUS XIU. nedum ratam habuit, verum et lim nonnullis donavit privilegiis, edita Constitutione pridie kalendas Iulii an. II l. quae incipit Bel sic benignitas. Nam primum indullit, Societatis pro tempore ex siens in Episcopali, seu ArebiγVcopali dignitate,prout in Statutis ejusdem Societatis continetur, eonstitutus , seu Presster ad audiendas Conribsiones Idoneus per Usum tamen Cancellarium ad hoe deputandus, vel per

si Constatres, eosdemque inciales extra fines dicti Regni

utrissi e Siciliae commorantes, ex approbatis tamen a locorum ordinariis Higendus, i os, ct eorum singulos, ab om nibus ct fingulis excommunicationis, suspensionis, di inter-diae, Missique ecelsasticissententiis, censuri . ct poenis a jure

quavis Olca ise, via causa latis, insisis , nee non ab omni bus eorum Mecatis , criminibus , excessibus , di deiactis , quantumcumque gradibus f mormibus , etiam Apostolus Sedi qualitercumque re satis non tamen de refervatis lo-ιorum ordinariis ) de quibus ore eons , O eorde contriti

fuerint; de refervatis autem qualuereumque Sedi Apossiex semel in pila, O in mortis articula, Giamsi mors scuta mufuerit, de aliis vero eidem Sedi non reservatis, quoties opus fuerit, in uero escientix dumtaxat ab osvere, ac eis , eo rum cuilibet pro commissis debitam absistionem impendere , ct poenitentiam salutarem injungere: nee non vota pro tempore per eos em ultramarino, vi ratiovis liminum Beatorumlo solorum Petri σ Pauli , ae S. Iacobi inci sella, nee non casitatis, reigionis votis dumtaxat exceptis ) in alia pioiatis opera commutare , nec non in morais articulo, etiamsi

mora

369쪽

mores non subsequatur , plenariam omnium peccatorum suorum remis onem ,-Indulgentiam, Asossicam nosram kenedictionem persi uis, vel per alium quemcumque Ido neum Sacerdotem per Angulos Fraires eligendum impendero Iossit , ae valeat. Praeterea Cancellario , Constatribus , dc Ossicialibus ordinis concedit domesticunt Oratorium ubic in que locorum fuerint , ubi singulis diebus semes peragatur Missae Sacrificium , exceptis tamen Pasclaate , Pemec alte,

Natali Domini ,& aliis huiusmodi solemnitatibus; & quidem

hora una ante auroram , & altera post meridiem. Si onfratres in locis interdictis morari contigerit, fas eis est Eucla aristiam &caetera Sacramenta accipere; Missae, & divinis Uificiis privatim celebrandis adesse , una cum suis d. inusticis , & consanguineis , dummodo non eorum causa latimi lit in terdictum , vel eorum culpa minime tollatur. Quin si in t acis interdictis extremum obierint diem, tumulari in Ecclesia licite pollunt. Quadragesimae tempore, & aliis diebus anni, quibus interdictus eli usus lacticiniorum , eis vesci integrum et Denique diebus B. Januario sacris, nempe primo Sabbatoinensis Maii, die decima nona Septembris , die decima sex ta Decembris, ac singulis octavae diebus, si pietatis causa aliquam adierint Ecclesiam , peccata etiam sua apud Sacerdotem consessi fuerint, Eucharisticum in seper panem sumpserint, plenariam Indulgentiam consequuntur. Atque haec sunt hujus nobilissimae Societatis initia, statuta, ossicia, &privilegia . Pergimus ad ritum quo inaugurantur Sodales. XII. In Capella Palatina solemni ritu in hanc Societatem ii adsciscuntur, quos Rex statuit eo honore assiciendos. Ibi Rex Solio inlidet, prope Regem sedent in scainno cap teri Sodales ordinis ; e regione vero quatuor ossiciales, Can cellarius , Magister caeremoniarum , Thesaurarius , Secre tarius. Cancellarius Sacrum facit, quo expleto, induit Pontificalia ornamenta , & sedet in saldistorio ad Altare . Tum, demulta mitra, benedicit equestria insignia , quae illi exhibentur in argenteo bacili, pallium , torquem , ensem , ein gulum , hac formula: Adiutorium nostrum in nomine Domini.

fecit extum di terram. v Dominus vobiscum. D

370쪽

cum spiritu tuo . O m. -r insim virtutis Triumpis . tor omnium rerum Creator , ct Sanctificator , Intendμ a praeer nostras, ct hoc indumentum militaris gloriae Ministro tuo ferendum , ore tuo proprio benedicere an ore digneris , ct hune fersum, qui styo utetur , tibi devote O laudabiliter fervientem, gratum efficere digneris. Per Dominuua nostrum. Amen. Adhan Tyro medius inter duos Sodales, qui sponsorum vices gerunt, salutato Altari, ad Regis Solium accedit , ibique genua submittit: tum e sponsoribus unus Regent illius nomine deprecatur, ut Tyronem donet torque & vestimento Societatis. Mox eumdem Rex sciscitatur, an armatus sit Miles. Qui, si cingulo militari haud donatus fuerit, eo donatur a Rege , hoc ritu . Praefectus Regii stabuli porrigit Regiensem, quo Rex ter percutit humeros Tyronis, issiue ensem deosculatur ix ense, & equestri cingulo a duobus spon-sbribus cingitur. Tum Praesul Sacra faciens, accedit ad Solium Regium , ae stans, hasce preces inchoat. Accipe gladium hune in nomine Patris, , Filii, ct Spiritus Sancti,

edituam, ad confuse nem inimico in Crucii Gripi ae Fidei arisianae, quod maxime ferentis animi praesuntia commendat , ius neminem injusti laedas, quod i e praesare dignetur, qui eum Patre, se Spiritu Sancto vivit, O regnat Deus in saecula faecularum . Tyrone respondente: Amen . Quod si Militare cingulum jam induerit, haec caeremonia omittitur . Tum Maetarius Ordinis Tyronem sciscitatur , an jurare velit, servaturum se se ordinis Matuta. Quo respo dente, se paratissimuin esse, desertur a duobus sponsoribus ad Antistitem sedentem in sal distorio ad Altare. Ibi flexis genibus, dextra laranu tangens Evangelioru in dicem, i git hane iuramenti formulam: Io N. N. prometto a Dio ΠΙ-

, ct uno, alia se re Hergine Maria, a S. Gennarad'eser feriis a sua Maesu, ciso, Sorano, e Gran Ma pro des Reri ordine di S. Gennoro,ina suoi Sereni mi Sue cesser , ebe sor anno Casi di ques'Ordine in tuite creeosoni,