De capella regis utriusque Siciliæ et aliorum principum liber unus auctore Josepho Carafa c.r

371쪽

ordine , fatendo eis ebe dee fare an Mon Ca aero. Promem di difendere e re a tutio mio potere la Santa Fede Catusica Romana, follevare , e disendere te redope , i Pupisii , e lepersone miserabili dalro ressioni conpariae, e eos opere per quanto mi sard perme . Oserparὸ inviolabi eme turteis leni soluti dere' ordine, eo, preseritu , come da prefcri vers. Porteia di continuo la Croee deITOrdine scondo dispon-gono si Statuti, e tot Santissima Trinitd , Beata Vergine, e S. Gennaro uite questi miri ται , Me presenii alprofrire

di quesia mia ultima polonid. Praestito juramento, ustii se Regi, eumque provolutum in genua duo sponsores induunt ordinis Vestimento, Rege quoque manum admovente in WInterea Cancellarius ab Altari ad Regis Solium pergens , haec pronuntiat verba: Accipe hane vestim immaculatam, quam securus perferat ante Tribunal Dei. Suscipe jugum Domin Dave, er onus leve, euo non gravari sed acquiescere ansemus debet. Ad haec Thesaurarius ordinis exhibet Regi Torquem & Cancellarius ad Tyronem versus: Credisne, ait ,

hae esse vis ea Crueis signum , in quo Gripui pependit , ut

fur morte nobis vitam eo IlIaret Z Cui Tyro: Credo. Rursus

Praesul. Et Me , s Ordinis Maii Ianuarii signum

quodHemper tuo pectori adbaereat. Disdietis Tyro Crucem deosculatur; eique Rex Torquem imponit, Praesule dicente:

Accipe hoe Agnum in nomine M. Trinitatis, Beatae MaricVirginis, di Sancti Panuarii Maroris , In FIDI, ct Chri

fiant nominis incrementum pectori tuo ideo Crucem commenda mus , ut tuos cordi proximior; O dextera fortiter dimicans idam defendas , di defensem toto arto reverearis. Osculata deinde Regis manu , eum Rex amplexu excipit , qui fur gens , salutato Rege , singulos Sodales amplinitur, & suo se sistit loco . Interea Praesule praecinente, decantant Musici Psalmum, Magnus Dominus laudabilis nimis'. quo finito sequuntur hae preces: V. Salvum fae servum tuum. Drusmeuroerantem in te . v. Mitte es D mine auxilium de fan-Ho. s. Et de Sion tuere eum. Nihil proficiat irimitus in eo. R. B Filius iniquitatis non usonat nocere ri. Esto ei

Domise turrit fortitudinis . A facie inimici. R Domin

372쪽

exaudi orationem meam. B elamor meus ad te volat. v. Dominus vobiscum. R. Es eum spiritu tuo. Oremus . Deut qui si eas impium, is non vis mortem peccatoris , Mase su/em tuam suppliciter depretamur, ut hunc famulam tuum de tua misericordia confidentem eaelestprotegat benignus au

xilla , di ossidua prolemone eonferves, ut tibi jugiter fer viat , , nutus tentationibus a leseparetur . Per Christari

Domuum no Irum. Amen. Tandem sacram rem ab luit ii gratiarum actionem Hymnus Te Deum.

XIII. Offetales ordinis pariter in Capella Palatina inaugurantur, hoc ritu. Ubi Cancellarius Rem Divinam egerit , is qui promovendus est, medius inter duos Equites , salutato Altari, procumbit ad Regis Solium; mox e sponsoribus alter a Rege petit, ut illi Crucem ordinis largiatur. Eum-dem Secretarius ordinis interrogat, an interpolita jaramen ti religione, sit ea, quae sui sunt muneris, facturus. Eo a firmante , ducitur ad Antistitem in Altari sedente n , Pontifiealibus indutum ornamentis, tactisque Evangeliis, flexis genibus, hoc sacramentum emittit: Io N. Ngiuro eprometto

a Dis Trino ct uno, alia Beatis a Vergine Maria, ct alglorioso S. Gennaro G bene e sedumente fersis sua Maesis neιmio implego, a cui a Θ degnata di promuoverint . Saro fm ne sedeo olla Ma d sua, Copo, Sozram, e Gran Mastro, ct a suoi Serenis mi Successori , ebe Dranno Copi di que Ordine, in tutu coecasioni, che si 'atteia detranore , lita, e suo G S. M. Prometra di dipender sempre lasanta Fede Cot tolles Romana, se WAve, i pupilli, e se persone miserabili in ressioni conparate , opere , per quanto misard per meo, re in Diuud piis obesa dis sto neue eonsilua o-niris uo alia ista carica, io eo uriscondo robligo dif- de s ο τ ullo di S. 3 I. Tum Antistes benedie ionein pronuntiat, porrecta illi Cruce in argenteo bacili: Benedie Domine Iesu Chrse hane Crucem tuam, per quam eryusi Mun dum a Daemonum potesate , ct superosi passione tua furae forem peccati, qui gaudebat In ρ varieat ne primi hominis per si I senti sumptionem. Per Cissum Dominum nosirum. A m. Accedit deinde Praesul ad Solium Regium, ubi stans,

373쪽

conversusque ad ordinandum genibus flexum , eum interrogat: Credis, ne hoe esse v ira ex Crucis signum die. uti p. grapho antecedenti legitur. His dictis, ordinandus osculatur Crucem , quam illi Rex collo imponit, Praesule dicente: Suscipe ho inum die. Deinde Regis manum deosculatur, Rad suum se recipit locum. Tum Psalmus Magnus Dominus, preces, & tandem Hymnus Tr decantantur. Denique si qui absens a Neapolitana Aula in Societatem est cooptandus, id muneris a Rege alicui Antistiti, vel Socio ordinis demandatur, isque alios delignat, qui in ea caeremonia vices agant Cancellarii ,& Secretarii Societatis; Sodales etiam, si qui illic sunt, monet, ut ad novi Socii inaugurationem peragendam conveniant.

XIV. Diximus tum a Sin iis Uelleris aurei in Hispania, festum S. Andreae Apostoli tutelaris, tum a Conseatribus Ordinis Spiritus Sincti in Gallia, sterum Divino Spiritui diem;& a Sodalibus ordinis Periscelidis in Anglia , festivitatenia S. Georgii Cappadocis solemni ritu celebrari. Et quidem antiquo more receptum est in hisce Equestribus Sudalitiis, ut stata sint sacra, & dies solemnes indicti, quibus cuncti interesse debeant, quemadmodum olim a Sodalibus Equestris Ordinis S. Michaelis Archangeli in Gallia, & Lunae Crescentis apud Andegavenses Principes, & alibi passim usitatum , constat. Sed & apud Neapolitanos Reges idem mos viguit: siquidem Confratres Equestris Societatis Navis a Cirolo II LRege conscriptae sub S. Nicolai Episcopi patrocinio , singulis annis hujus solemnia agebant in Ecclesia ab eodem Rege sin honorem Sancti Episcopi excitata; de qua re Beatillus ii Historia Barensi. Pariter Equites Nodi, seu Spiritus Sancti ,

quos Ludovicus Tarentinus conscripserat, sacrum diein Pentecostes singulis annis celebrarunt solemni pompa in Capella Arcis Lucullanae, vulgo Castello delinis . Ut enim constat ex Statutis illius Societatis supra relatis, conveniendum erat omnibus ad agenda Comitia, & solemnia Societatis, ex aerario Regio subministrata pecunia illis, quibus esset inopia rei familiaris. Et in hisce agendis selemniis candida gestabant indumenta, ensem manu tenebant, auditaque Liturgia, Hy

mnum

374쪽

mnum deeantabant invoeationis Spiritus Sanisti, tum Comitia habebantur, omnesque eidem mense accumbebant. Ex

receptissimo igitur hoc instituto deerevit Sereniis mus Rex CAROLus BoRBONius singulis annis festum diem S. Ianuarii a Soetis hujus amplissimi Sodalitii in Capella Palatina celebrandum . Eo die Sodales solemni vestimento Ordinis induti, &quatuor ejusdem Societatis Officiales adeunt salutatorium Regis cubiculum, ibique Principem expectant, quem mox comitantur ad Capellam Palatinam ; ad cuius fores Cancellarius ordinis Regem adspergit aqua benedicta. Tum Rex se det in Solio a cornu Evangelii , & ad Regis latus insident se nano sitne postergati Socii omnes , servato inter eos antiquitatis Ordine; e regione vero assident in simili stamno ossiet ales Societatis. Rem Divinam facit Pontificali apparatu Caneellarius ; qua expleta, Sodales pariter Regem comitantur ad indes usque suas. Quandoque non in Capella Palatina , sed in nobilissima S. Ianuarii Capella , quae adlveret Metropolitanae Ecclesiae, celebrantur lemnia: tum vero Socii occurrunt venienti Regi usque ad fores Metropolitanae Ecclesiae, & discedentem pariter usque ad eas sores comitantur. Cardinales ,

R Episcopi, qui in hanc Societatem adsciti sunt, intersunt Rei Divinat induti sui ordinis ecclesiastico vestimento, sed simul getantes Torquem Societatis. e

375쪽

CAPUT X.

DE RITU PRAESTANDI SACRAMENTA. Mius, quo in Gallia Episcopi recens promoti jurant Regi

delitatem. ii. De quibusdam aliis sacramentis quae in Aula Regum Galliae uesantur. m. Ritus jurani a GaIliae Regibus init Hera. iv. Risus praefandi hominii, dijurandae Adeluatis Principi Apurieensium in Hisama. v.Defaeramento edendo a Curicis Aiax His M. vi. Et quo Regei ΗM'anias obligantfoederibus eustodiendis. vii. M tui jurandi fidelitatem Regi Lusitaniae. viii. B Regi Sadidiniae. Dκ. De juramentos dellitatis in Metua. κ. Et in Neapolitano Regno. xi. Risui hominia exhibendi apud Neapolitanos usitatur. Nsignis est in Aula Principum cieremonia, qua subditi fidena suam eis obligant, interposita juramenti religibne; vel Principes ipsi sacrin mento promittunt servaturos te subditorum jura, aut inita foedera ad Regni tranquillitatem . Et haec quidem sacramenta , aut in ipsa Regum inauguratione, aut in Regni Comitiis, sepe in CD pella Palatina, & coram Magno Capellano praestari solent. Hujusmodi est in Gallia fidelitatis sacramentum Regi exhibendum ab Episcopis recens promotis , juxta vetustissimum illarum partium usum, de quo fuse agit p. a. de Benes lib. I. cap. 47. do stissimus Thomassinus. Is ibi tradit, nulla quidem vetustioribus saeculis Episcopos Galliae sacramenta edidisse, Carolum Magnum , & Ludovicum Pium justis addi

istos caulis ea coepisse exigere, cuius rei diserte meminit anno 836. Concilium Aquisgranenia II. can. I a. at non in Episcoporum consecratione, sed in Regni Comitiis, una cum

caeteris ordinibus praestitum id obsequii i deinde Episcopos,

praesertim Ηincinarum Remensem haec iuramenta detrectas se, quod humanae, & Divina leges eos a juramentis prohibe Υy Ient,

376쪽

rent , & nefas esset manus sacro Chrisnate delibutas , atquetra standis sacris rebus dicatas, juramentis , & hominiis secularibus profanare λ hinc Reges induetos , ut a caeteris juramentum , ab Episcopis promissionem exprimerent . Uerum posteriores Reges Carolinae prosapiae juramenta Episcopa- lia in integrum restituerunt & quamvis rursum data esset opera, ut haec hominia exploderentur , cum de proscribendis investituris aetum fuit; ae Urbanus II. in Concilio Claromontano, anno I S. &Paschalis II. in Concilio Lateranensi a praestandis hominiis Clericos prohibuissent ; deinde

tamen acquievere Romani Pontifices , ut rejectis investituris, sacramenta, & hominia retinerentur: tum Innocentius III.

in Concilio IU. Lateranensi unum id vetuit; ut ne laici a Clericis iis exigerent fidei sacramentum , quibus nulla temporalia contulissent. Exinde in Gallia illis dumtaxat Episcopus incubuit necessitas hominii exhibendi , quorum Ecelesiae aliquo Regio seudo donatae essent , reliquis omnibus uno in Reges fidei sacramento defungentibus. Denique Franciscus I. hominii necessitate Gallos Episcopos absolvit , atque ad haec usque tempora nonnisi fidelitatis juramentum ab ipsis exolvitur. Et olim quidem non Archiepiscopi , & Episcopi dumtaxat , sed etiam Abbates , & Abbatissae haec persolvebant saeramenta in Capella Regis , peracto Sacro , aut ad Uesperas , praesente Regis Consenario , uti legitur apud Carolum Degrassalium lib. a. Regalium Franciae: deinde vero ad nostram usque aetatem , non jam Consessarius Regis , sed Magnus El eemosynarius exeipit hujusmodi sacramenta dumtaxat ab Episcopis emittenda. Veterem juramenti formulam exhibet Almonius lib. 4. de gest. Franc. cap. 2ψ. Ego mumarus

Laudunensis Ecelesiae Episcopus , amodo , deinceps Domino seniori meo Carolo Regi si delict obediens secundam ω-nserium meum ero , Aut homo suo seniori, o Episcopus , per remm suo Regie e debet. Iuramentum ab Arnulpho Arehiepiscopo Rementi exhibitum in Concilio Remensi anno 980. Hugoni Capetio Regi, & Roberto filio, in praesentia Regis , Episci porum , Cleri, & populi , ita habet: ybus gratia Dei praesentente Reworum Archie copus ,

377쪽

promitto Regibas Franeorum Hugoni , ct Roberto me fidem plenissimam servaturum, consilium, O auxilium secunduin metum scire oe posse, in omnibus negotiis praebiturum, inimicos eorum nec consilio , nee auxilio ad eorum infidelitatem

frienter adiuturum; haec in conspem Dipinc Majestatis , bonorum Spirituum , ct Iotius Ecclesiae eripem promitto, pro bene servatis laturui ncmia aeternae benedictionis. Si vero quod nolo, O abs, ab his deviavero , omnis benedictio mese sertatur in maledictionem , ct flant dies mei pauet , ct

Episcopatum meum aecipiat alter , recedant a me amici mei,su ueperpetuo inimici. Ad confirmationem sacramenti manu tangebantur sacra Pignora , unde corporale dicebatur fa-cramentum , quod iniquo serebant animo Episcopi Concilii Carisiacensis in epistola ad Ludovicum Germaniae Regem , quasi Episcopali dignitati minime conveniret . Sed in hominiis praestandis manus supponebantur manibus Domini ad servitu-tein, subjectionemque denotandam , & hine hominia Ecclesiae subinvia suere. Saeculo decimo tertio is erat ritus edendi

ab Episcopis juramenti , quo usus est Willelmus Episcopus

Andegavsosis anno Ia9I. Fecimus Regi 'Hippo juramentum fidelitatis in hune modum , videlicet quod sua nosis , ad eo lum posita in modum Crucis ante pectus , ct manu ad pecturmissa , libro Gangeliorumcoram possu , dixit nobis de ma dato Regis Dominus de Chambeo Miles: Vos juratis Domino

Regifidem , ct legalitatem , OAM ejur Regi Francorum pseum , ct quod fervabitis eisdem crepora , σ membra , σvitam , ed jura riua , sonorem suum temporaum ; ct si

petat a vobis eo dum bonum , σε Adeo , Abi dabitis. Ita

iuratis. Et nos respondimur'. Ita juro. Hodiernum vero hujus caeremoniae ritum describit Petratius lib. a. de Orat. Reg. Gall. cap. 6 .6S. Antequam Episcopus recens consecratus ad jurandam Regi fidelitatem accedat , Bullas promotionis suae Magno Eleemosynario exhibeat , necesse est ἱ ut is inquirat , an Regiis juribus , & Regni statutis consentiant. Has ubi ille probaverit , diem constituit ad iuramentum prae standum , quo die Episcopus Rocchetto , S Mantelletia indutus adesse debet Sacro , quod in Capella Regis , praesente. Ty a Pri

378쪽

3S , Principe celebratur. Lee o Evangelio Saeerdos, qui Saeris operatur, sanctum Codicem tradit Clerico alicui, a quo defertur ad Episcopum . Is vero salutato Altari, & Rege, a ceptoque libro, ad Regem accedit, flexisque genibus, librum praebet Regi deosculandum, mox tum ipse, tum Rex manus Evangelio superimponunt. Adhaec Magnus Eleemosynarius Antistitem illum sciscitatur, an velit promittere ,& jurare Deo, & Regi super sancta Evangelia, se ditiones omnes suae Dioecesis, oppida, arces in Regis fide servaturum, Regi se fidelem futurum, nil contra Principem moliturum, imo si quid in Principem moliri noverit, colascium ejus rei Principem facturum. Cui reponit Antistes, se se is ita jurare, ac promittere Deo , &Regi; eique Rex subdit: Dieu Mus e a F lagraee . Surgens deinde Episcopus, si-lutato Altari, & Rege , reddito libro, suo se loco restituit.

Tum debet totius rei gestae documentum propria manu, pro prioque sigillo obsignatum exarare, atque Magno Eleemosynario tradere ; qui etiam aliud documentum Episcopo exhibet, quo testatur, illum test die, tali mense, & anno con suetum juramentum fidelitatis exolvisse. Neque enim Galli canis Episcopis recens promotis conceditur bonorum tem ratium suae Ecclesiae administratio ante praestitum hujusmodi sacramentum , ea quippe bona statim post Episcopi mortem nomine Regis administrantur jure Regaliae, de quo sese agit Petrus de Marca lib. 8. de Cone. Sacerd. & Imperii. Oli in praestito iuramento, quaedam pecuniae summassiluenda erat ab Antistite Comiti Palatii, seu Senescallo Franciae, quae nu bendis nobilibus puellis, quibus nullae essent opes, concedebatur: sed Francisti I. Regis decreto anno I 126. hujus distribuendae pecuniae cura demandata est Magno Eleemosy

nario.

II. Sunt & alia sacramenta , quae non in Capella Palatina, sed in aedibus Regiis praestantur. Ita ii Proceres, qui bus coneredita sunt Aulae, vel Regni primaria ossicia , sedenti Regi in suo cubiculo , junctis cum Rege manibus, te gente sectamenti sermulam , qui est a summis imperii nego

i iis , jurant Regi fidelitatem. Quod si is est e supremis belli

379쪽

Ducibus, quos nuneupant Maresseallos Franciae, huic a Roge traditur virga in signum collati imperii militaris: Duces vero Pretorianae Legionis gentis Francorum, & Scotorum , en cineti ad juramentum praellandum admittuntur , uti testatur in rem. Galliae lib. 3. cap. I. q. I. Dulirantius. Mamgnus quoque Eleemosy narius jurat Regi fidelitatem, ejusque

juramentum , uti & aliorum Procerum Regni Rex ipse exeipit; attamen juramenta, quae a caeteris Clericis Capellae Regiae emittuntur, a Magno Eleemosynario excipiuntur. Nam Cleriei antequam in Clerum Palatinum adsciscantur , fidos se Regi sore sacramento promittunt coram Magno Eleemosynario: quod jam in usu suisse saeculo decimo sexto regnantibus Francisco II. Henrico II. & III. & Carolo IX. ex pluribus monumentis ostendit Petratius lib. I. cap. i6. Qvj & ibi observat, illud esse discriminis inter Clericos Palatinos Regum Galliae, & Regum Hispaniae in hujusmodi exhibendo sacramento, quod nempe Clerici Aulae Hispanae D. Petro , Eeclesiae Romanae, Romano Pontifici, Regi, Reginae, Principi Asturicensium, & Magno Capellano fidelitatem promittunt hanc vero soli Regi pollicentur Clerici Palatini Regum Galliae . Caeterum mos est antiquissimus, ut Palatini Cleriei sacramento fidem obligent suam. Id enim constat ex querelis , quas detulit Carolus Calvus in Concilio Tullensi ad Saponarias anno 83o. de Ganelonis Archiepiscopi Senonensis perfidia, qui illi sacramento fidem suam devinxerat, ex quo fuerat Clericus Regiae Capellae: Vaeabat tune Pastore Metropolis Senonensis, quam juxta consuetudinem caree

forum meorum Regum , 'Memori tune rico meo in Cape

Is mihi serviemi , DI more liberi inrita se mihi remmenda verat , ct fidelitatem sacramento promiserat, ad gubernan

dum commisi. Memoratur etiam a Carolo Calvo in proclamatione adversus mentionem Toutoldus Clericus Capellae Regiae , qui mihi se commendavit delitate ueramento mo- misit. Exinde propensissimos fuisse Reges in promovendis ad Episcopalis sedes Clericis Palatinis existimat Thomassinas.

Uerum ubi promovebantur novo, se sacramento adstring baxit, ut patet de Ganelone, quem praeter editum sectamei

tum I

380쪽

tum , cum primum Regiae addictus est Capellae, tria alia protulisse Licramenta, cum nempe creatus est Archiepiscopus , , tum quando imperium inter fratres Reges divisum fuit , ac denique ubi Carolus Calvus Regia exornatus est Corona , colligitur ex litteris Patrum Concilii Tullensis ad eumdem datis. III. At inita foedera iurantur a Galliat Regibus λlemni ritu in Ecclesia , ut plurimum Palatina. Resert Petratius lib.

2. cap. 63. Regem Christianissimum anno II 39. in Metropolitana Ecclesia Parisiensi , celebrata Liturgia , solemni sacra mento fidem suam devinxisse custodiendis foederibus initis cum Hispaniae R e , & Angliae Regina , praesentibus horum Principum oratoribus. Ita etiam anno I 663. die I 8. Novem bris , uti refert Dumontius lib. I. q. 37. Caeremonialis Galliae , in thedrali Parisiensi Sacris operante Episcopo Carmnotensii Suffraganeo Parisiensis Ecelesiae , Rege Gente in Solio , praesentibus oratoribus Principum , & Magnatibus Aulae , absoluta Liturgia , sacramento firmatum suit foedus in ter Regem Christianissimum , & Helvetiorum Senatum , prae hente Regi Evangeliorum librum Cardinali Antonio Barberino Magno Eleemosynario , & decantato postea Hymno gratiarum adtionis . Attamen Qedus inter Ludovicum XIII. R gem Galliae , & Carolum I. Angliae Regem sancitum , anno I 629. juratum fuit in Ecclesia Palatina Fontisbellaquei , &ad Vesperas , ut idem narrat Dumontius lib. a. c. 6. Gre monialis Galliae. Decantatis namque Uesperis, Rex Solio insedit , & prope Regem tum Cardinalis Richelius , qui vices agebat Magni Eleemosynarii , tum caeteri adstabant Pr ceres Aulae; adhaec a caeremoniarum Praesecto ductus est ad Solium Anglus orator , isque Regi Christianissimo exhibuit tabulas initi foederis ab Anglorum Rege subsignatas. Interea ad Cardinalem Richelium delatus est a quodam Clerico Capellae Regiae sacer Evangeliorum Codex , quem ille ob tulit Regi deosculandum , statutisque a Rege manibus super Sacrum Codicem , lectaque a Secretario juramenti formula , se ita facturum juravit , & propria manu tabulas subsignavit , tum Anglum Oratorem amplexu excepit. His peractis, Pala tini Cantores quasdam Antiphonas decantarunt , tum a Fecia