장음표시 사용
51쪽
virium primariarum, quae in corpore antinali resident. Optiuae hae definitio cum usu loquendi apud maiores nostros aeque ac apud recentiores Onsentit, quippe cum iam in veteri, quem mallem equidem Hippocrati nostro ascribere, libro I. epidemiorum multa occurrant, quae huc summo iure possunt referri. Postquam enim auctor, naturam esse morborum medicam, elocutus esset, sic pergit Iol. III p. 606. d. Κ.J ἀπαίδευτος ηφυσις ἐουσα, καὶ ο ριαθουσα τα δέοντα ποιέει Notatu dignis-stina haec pavea verba, clare enim indicant naturam L e complexum virium corporis animalis certis esse atque determinatis legibus subiectam, neque ratione praeditam vel instructam operari ea, quibus pus est' ). In ποιινηιιατι Galeni ad hunc locum
της ψυχῆς, γροτερον δ το τῆς φυσεως εἶναι, δεῖσθαι δ' υμφω Προς διαφιονην υ τροφῆς μονον, ἀλλα καὶ αέρος. Et cum auctor mox addiderit: Ἀνθ ρωπου φυγη ε φυεται ἄχρι θανατου ην δ' κnυρωθῆ μα κ νουσω και et ην η τοδεσωμα φέρβεται addit Cominentator p. 61.J το φυεσθαι προσθέσεως λέγουσιν εἰρῆσθαι κατα τῆς γενομένης ἐν αυτοῖς ξἀριφοτέρων των ουσίων γῆς τε τροφῆς και του ψος. - incliquet: - . Maiores nostros, missa Statili etymologia voculae v et quae φουσιν εχει, consensum assumsisse inter principiuin vitale, quod in plantis est, et illud, quod in antinalibus dominatur utriusque utein παρξιν , et στίαν posuisse in humido primigenio, sive πνευματι et 4ιφυτω θερμω. - . Eosdem magnificam quamdam atque dignissimam habuisse de anima organica sententiam, utpote quae, φυσις dicta, ἀπαιδευτος omnia sua opera secundum ertas exerceat leges atque determinatas. Haud itaque tam facile darem Maebridio, consuetudinem accedere, ' ut anima haud amplius sit suarum actionum sibi conscia,
sl axime placent, quae ad hunc locum vere Hippocraticum monet Commentator magnus Pergamenus sed Κ. Vol. XVII. B. p. 223.J:δι rour οὐ on απλως ἀκουειν χρή, omσων δὲ φυσιες ατροί 'βαθυνερρ γα νοηυα καr την λαι τηνδε περιέχεται, διαρθρω- σιος κριβεστερα σεδαενον et post per totum ποακηti multa profert egregia et ζιολογα, divinum istud effatum amplius il
52쪽
sed est necessaria quaedam legum series naturae praeseripta, quibus utitur ad exercendas actiones determinatas. Magnifica ae plane divina eloquentia, ut in ipsis labris sessitasse videatur persuadendi dea, loquitur de legibus naturae necessariis promtuarium omnigenae eruditionis inexhaustum, Herde rus meus. Ide enisur Philosoph de Gesch de Mens ch h. h. II. Si loquitur Galenus de natura, tanquam δημιουργω καὶ τεχνιlati neque tamen his verbis, tanquam prorae aut puppi fidendum solet
enim noster nimis varius et mutabilis semper esse, et modo abline stare, iam ab illa parte. Sic naturai mox complexum ampellat humorum quatuor primariorum, mox complexum virium corporis humani. - . Ab Herophilo inde receptam et divulgatam de quatuor facultatibus, nimirum attractrice, continente, mutante et excernente cuiuslibet visceris sententiam, cui et Galenus et post emi quampluriini qualitatum occultaru1 amatores
lavent, vanain SSO, neque eum OStrorum temporum ratione atque scientiarum consentire. Respicimus enim magis magisque ad vires, quae in corpore animali actionibus praesident, neque, quomodo easdem exerceant, nostrum unquam erit, dilucide exponere.
Breviloquentia usus sum in recitandis, quaecunque exstant in maiorum nostroruin de natura humana monimentis, cum satis
perspicerem, amplam et distusam rationem ad volumen magis dit susum extendi posse, quam patitur huicce syntaginati praescriptorum imitu in ratio. Addam adhuc pauca circa vitam, sanitate in et te inperamenta, ut praemissis his eo facilior pateat transitus ad pathologicain partem OStri συγγρα ιειατος.
Quum viva sint ea corpora, quibus insunt vires primariae et activae, solemus cum philosophis naturae durationem nuncupare vitam, quippe cum natura complectatur quascunque
Ν. I. Ηο et mechanici severiores negare haud ausi sunt, utpote cum de oor 3, qui tamen notionem corporis humani, quod sit machina mere veraulico- pneumatica, fundamenti Ioco posuit, Vltam tamen collocet in eo, quod adsit principium actuosum omnium virium eiusdem, id quod pendeat a pressione et motu sanguinis. 2. Thom Campaneri a Stylensis, Vir maxime singularis, qui, ut ego quidem arbitror, Statilianus sere ante Statilium nit, animam putat esse calidum innatum ηδ , a perenni motu spiritus it lis arctissime cum hoc calido innato oniuncti, pendere vitam, ceteras autem partes non movere, sed moveri ε). Alio loco vitam iudicat esse solidarum, humidarum et spiritualium partium consen-
53쪽
sionem, mutuis officiis et usibus in aniniali per calorem innatum
contentain. onne haec viri contenitui saepius subiecti proposita optime coiisciitiunt cum thesibu veterii in atque optimorum medic rum Tho in. illis ius ipse, quamlibet varia protulerit satis absumta, a id anten negavit vitam esse animae prorsus similem, at, ipso conceptu in humore genitali depositae quam deincep a calore materno exsuscitatam, incipere paullulum gliscere, micare et ad sanguinem, quamdiu animal aetatem degerit, commorari esse eamdena sortasse adeo subtilem, ut sanguini forma vaporis vel sum praesit in . - . Frie de r. Ilois in annus, qui ad summum sere gradunt doctrinae pervenit, vitavi tantiam ponit in motu pereunt cordis alterno et arteriarum, sine respectu ad vires quaslibet, quae eumdem producere valeant q). Hunc aeque modeste ac solide refutat inuiortalis Statilius, inor de I sser entia mixti corporis et vivi, ad cuius sitient haec αξιολογα επεα addit: κα per dei gratiam scio, quid Scribam, et audacter pro voco inite homines, rationi suae recte coni potes, ut viilii circa se hasce equidem in se utique implices cs, desectum aliquem Moli- dae, directe ad rem pertinentis demon 'trationis commotistrent. A partihus ossin anni taut oerha avius et Pitcarnius. 5. s. apt. au Helinon ipse vitam uinanam esse lucem sor-nialem autumavit qua exstincta e vestigio mori hominem 7 .
35. His itaque praemissis, per se luculentor patet, definitionein
uuae, quod sit coniunctio nitimae rationalis uua corpore, haud nostros promereri calculos, quilipe cum saepius seiuncta anima, vita adhuc sit superstes, remanentibus viribus primariis. Nequaquam enim dependent vires corporis uinani prorsus ab anima, sed nexu quodam tantum cum eadem combinantur. Quodsi cessant in i iacunque parte Vires organicae atque primariae, sequitur, mortem eiusdem partis instare: gat, quantum lubet, anima in eamdem partem, nunqua in reviviseet, nisi restituantur balsamicis, roborantibus, stimulantibus vires eiusdem necroticae partis. Mors universalis itaque est necessaria sequela exstinetae initianulae, ut loqui solebat illis ius, sive destructarum et pene desinentium virium totius corporis. Triplicem modum assumsit Frane Valles ius ovarruviensis β), quo mors consequi possit, vel e suffocationem caloris nativi, vel per vehementiam
morbi agentis in virtutes corporis humani, vel per resolutionem virium corporis iam debilium. 36.
Quoniain duratio naturae est vita, ad vitam non vel una requiritur, vel altera tantum vis, sed universus initivi virium corporis humani complexus, quas omnino in ratione quadam ad se invicein esse, ne se mutuo destruant, portet. Vires enim
s. n. 67 Blas human. S. 2. 68 Controvers. Lib. A. c. 7. f. 429. .
54쪽
plures in eodem subiecto sese evertunt irvieem et exstinguunt, nisi adsit quaedam ossinitas, vel aequilibrium, quo continentur. De modo, quo equilibrium aut assinitas ista constituatur, desinire aliquid nemo potest, nisi qui abstrusas naturae latebras pertis oculis conspexerit, quod, quamdiu spiritus hos reget artus mortales, non sperandum. Cum autem scopus esset corporis, ut nctiones exerceat, requirebantur ad singulas actiones non unicavis, sed complexus viri uin qua in eo omnes convenire debebant, ut unctionos rite peragantur. Latet nos adhiic, proh dolor ratio irritabilitatis ad vim vitalem, et huius ad illam, et sic quoque caeterarui virium ad se invicem. Quamdiu alitem hoc fuerit, nihil hic uininis exspectandum sufficiat scire, cum virium aequilibrium in corpore humano necessario requiratur ad rite peragendas unctio ite debitus, in et ipso aequilibrio virium quo lite
consistere sanitatein Namque sanum corpus omnes suas, ut saltim praecipuas actiones ita erficit, ut lilia inde consequatur molestia; istiusmodi lex sanitatis ot omnino universalis et ad diiudicandalia sanitatis latitudinem optime inservit.
N. I. Benigne z0nniveati nil parngraphum hancce, quictimque omnia Oxplicare atque luce ni ridiana clarius videre conantur. Non os- Atinius, Nisi, priori concludere, adesse de here in stati sano aequilibrium et proportioite in iustam ac nequat inter vires corporis animalis sine quiliu quidem nullo nodo rite unctiones eiiisdem ossunt exerceri . . Consentiunt in eo sere innes, ut συμμετοίαν quamdam condition uui naturalium assui iant in desinitione sanitatis statuenda. Sic sanitatem dixerunt inpirici veteres, esse constantiam actionum secundum Datiiram se habentiu in 'o in symmetria contractionis et diffusionis consistere sanitatem, contendit inter alios tu trian iis q). - sui post Dioclem Carystium et Praxagoram Coum ui agis respexerunt ad utino ruin corporis uinani tralitates, ex tot uni moderato stati explicare conati sunt sanitatem,llinc in thr. de natiira latiniana, de mori, in quarto, et de genitura varia leguntur, quae hanc complectuntur theoriam, quorum nihil prorsus ad Hippocratem reserendum Praxagoras enim primiis, ut mihi videtur, fuit, qui pathologiam ii moralem introduxit. Gale ius autem, qui omnia antecessorum suorum dogmata novit, recensuit et accurate distincta mox reiecit, mox ipse assumsit -- nitatem haud esse hsolute elementoruin, ex quihus constamus, ut medium temperanientum tiam ei cras ian appellant, alit dehitam coli venientiain, quasi symmetriam nuncuparit; sed esse talem corporis constitutioiiein, in ii nec doloribus torquemur, nec in
Oheundis vitae actioni hus impedimur; qua autem ut fruamur, pus esse ut partes similares debita calidi, frigidi, humidi et sicci temperie sint dotatae compositae ver ex his, ut organa aliavo corporis membra dehit Si tu, magnitudine, figura et iumero constent. Homiliem itaqtie omne naturae actiones rite exercentem optimo
habitii, quem νεξίαν nominat, praeditum, esse sanum Ne
55쪽
non eri Flud diu quidem ah de iusti et moderati in sanitate recedit, quamlibet magis moraliter, quant physice exponat eamdem 7 3. - . Errare autem ii videntur, qui in exponenda sani tale magis ad functiones, quam ad vires easdem Prodiicentes coi silium transserunt. Eosdem resutat Galenus 3 cum ait O to
ἐνεργεῖν ἔπι τὸ γιαίνειν, αλλα το AYNAΣΘΑΙ. Nam neque
durante somno, neque quiescentes, functiones peragimus, sed potentia tamen haudquaquam destituimur. - Sanitatem porro corporis humani meus Sennertiis τε potentiam autumat, eas, quae secundum naturam sunt, actiones exercendi, a partium omnium naturali constitutione pendentem. Cum autem dividantur corporis partes, iuxta veterum doctrinam in Moιο αερῆ et νομοιο αερῆ μοθω, quorum illa πρῶτα προς ἐκ-ω σιν ωρια r et qualitates sic dictas occultas ad suam requirunt constitutionem, haec autem συαπαθεία et antipathia aut etiam συμμετρία afficiuntur, partes dissimilares insuper organicarum actionum Sint instrumenta, hinc in desilienda sanitate vel aegritudine ad partes dissimilares Uaoοία νοαοιομερῆ tautum respiciendum praeter harum partium constitutionem naturalem postulatur quoque unitas sive conti liuitas integra. - . Virium Athona supponatur affinitas, functiones rite ac sine molestia perficiuntur, hinc quoque eucrasia humorum, hinc excreta et voluntarii motus ii, qui debent esse Varias itaque desinitiones ummo iure
ad hancce unicam revocare possumuS.
Temperamentu in puto esse relationem aut proportionem virium corporis humani primitiuarum ad paritum solidarum aeque a fluidarum constitutionem, eamque singularem et diversam, pro variis parentum ein peramentis, pro Varia educatione, vitae genere, laboribus aut studiis, pro varia aetate et sexu, pro vario denique climate. Ainplissimus hic sese aperit eoinpus, cuius linites haud adeo facile deteraninantur, ut hacee pella uncta, quae huc reserri iure possint, complecti valeam. Quum temperamenta saetant, ut quae haec afficiant subjecta, alia multo minus, et v. ., veniunt hic praecipue caussae temperatnentorum diversae considerandae, quae sunt 1 irritabilitatis varii gradus. Vivacior enim irritabilitas, cuique sere Stimul parens, diu durans et cum celeritate agens, cum robore et singulari sortitudine in musculis, quae cui agilitate incredibili brevi temporis dispendio et singulari onstantia agit, lacit sere sola choleri cum temperamentum. Lentam e contrario vix stitnulo obtemperantem, nisi validissimus fuerit, observabis contractilem musculorum naturam, siphlegmaticum corpus examinas. 2 Sensilitatis varia ratio. Cum grandiori cerebro et sensilioribus nervis holericam observamus complexionem, sanguineam autem cum minori gradu seusilitatis, sed altiori contractilitatis. Cum parvo cerebro et hebetioribus sensibus phlegmaticam aut phlegmatico melancholicam animadvertimus tarditatem, quae requirit aeriores stimulos
et in statu sano at in pathologico Contractilitatem maiorem
56쪽
eonstituore videbis cum haud notabili sortitudine partium solidarum, sed aequali ac optima sanguinis mixtione temperamentum sanguineum, cum maximo autem robore solidarum partium et eruoris maiori opia melancholicum aequo multo minorem autem cum maxima opia tum ne phlegmaticum temperamentu in. 4 Viin vitae vividiorem cum aequa mixtione fluidorum in famam ii e Ps, cum maiori autem phlogisti copia in ch o lericis, iusto autem magnopere minorein cum debilitate solidorum in Id eam ad Le Ps, cum robore ea ruandem in m est a ni hi licis reperies. 38.
Monendum ainen, annes, quos iam diximus, virium corporis humani, diversa teinperatnent constituentes, gradus miniine ita coinparatos esse, ut proporti et assinitas inter ipsas laedatur, quain libet prona sint talia corpora, si altior adsit gradus teinperamenti, ad varios morbos. Sub latitudine nil sanitatis complectimur omnia phaenomena corporum a temperamentis derivanda quum stinctiones maxime necessariae absque molestia rite exerceantur, licet haudquaquam quae vivaciori et alacriori modo in hoc temporamento praestantur actiones, in illo eodein modo exerceantur. - Quae ad mutationem temperamentorum attinent, vorsantur in variis remotis, maxime autem diversis caussis, quae brevibus hic proferre placet. Sunt autem praecipue Victus potusque varia ratio educatio, exempla, linitatio et lactatio; elima, coeluin et natale solum incrementuin cognitionis aetas ipsa, sexus, hominu in consortium et munera publica copia denique et inopia rerum cui ad vivendum, tum ad proficiendum summo necessarium. Ain plioribus haec illustrare argumentis instituti ratio dissuadet patet autem exciam dictis, omnino non sufficere quatuor tanti in varietates temperamentorum, sed multo plura dari teinperamenta, quae neque prioribus prorsus aequalia, sed tantum analoga videantur.
30. Quae eum ita se habeant, ex prolatis liquid constat, definitionem veterum et variorum recentiorum, presso pede veterum vestigia sectantium, quam temperament statuerunt, esse nimirum concentum, seu debitam mixtionem quatuor supposititiorum
elementorum seu qualitatum primarum q), haud amplius valere, euius, sicut et nominis temperamenti inventorem perperam statuunt Hippocratem in libro de votori medicina, uel autem salso ippocrati tribui certo certius mihi est. 40. Pauca adhuc eaque properant ealam de sympathia mirabili inter partes corporis humani varias adiiciam, priusquam ad pathologi--T5 Desinit me dic. c. 10. Setineri instit med. ih. I. c. 5. Galen meth med. Lil . VII. C. 3.
57쪽
eam partem pellae transeam. Pliaenoanenon istud singulare, ubi assecta liqua parte mox alia, eaque saepius reinotissima assicitur,.
alia ratione, quam ex virium organo insitarum consensu expli- eandi, vanus est conatus. Ossum equidem inοdmia, quo agathae sive illa pars in remotissimam per nervos haud satis dilii- cidare, attamen nervos et vires corporis humani sola esse, quae consortium hoc constituant, prorsus persuasum habeo. Hinc alios sympathiae modos plane nego, cum ex nexu nervorum pateat
semper, posse hanc illa inve partem, ab hoc illove membro asseeto amet, sed quare potius haec quam illa patiatur pars dilucide exponere plane neminis est, nisi qui leges sympathiae adhuc eunctas incognitas cognoverit. - Qui per nexum Ohim, sive is fiat per continuitatem, sive per contiguitatem, explicant baenomena
consensus, eos ad nervorum tamen commerciuin refugere oportet.
Si sopor post pastum, declaratur perperam ex pressione ortae a ventriculo instituta possumus, missis aliis copiosis theoriis, melius ex derivatione vis nerveae ab encephalo ad stomachum eam- dein somnolentiam planam sacere; sic glandis pruritus in assectibus calculosis ex coniunctione plexus enalis cum plexu permatie optime declaratur. - Analogia sunctionum et praecipue se cretionum nisi reducatur ad nervorum commercium, nihil facit ad exponenda sympathiae phaenoinena. Dolor palpebrae ante insultum catarrhi oritur ex coniunctione nervi phrenici cum pare octavo et tertio, quod palpebras movet. Labii superioris tumor in scro-sulosis ex rami infraorbitalis nervi maxillaris superioris et hypο- glossi modii maxillaris inferioris tu plexu stoanachico nexu explicari potest. Qui hic ad analogiam secretionum in ventriculo et labiis observatarum consilium transferunt, tantum altest, ut nostros calculos promereantur, ut potius fit Ariadneo prorsus destitutos nos
videamus in eiusmodi labyrintho Musculi delloidei in hac hi algia
Pictonum et metallica paralysis ex consensu nervorum plexus eoeliaci et cervicaliuin brachialium solo exponendus videtur.
41. Magis nostris temporibus magisque respicero solent inedici ad
organicam partium solidarum constitutioncm in exponenda sympathiae theoria, quorum testes sunt maxime iis set ea hi y ὐτοὶ,
celeberrimo opere, tu artus in tractatu de metis systematis nervosi, rochaska in Annotat academ Fasc. III. feci. I. et plures alii.
58쪽
42. Aecingo me iam ad gravissimum diseeptationis meae caput, quo nihil ad utilitatem in re modica praestantius, nihil autem quoque magis requirit industriae et sedulitatis omnes nervos, ut moliar, quaecunque mihi proposui. Sicut enim omnes humani generis cognitiones in id dignitatis evehuntur, supra quod haud potest adscendi, si scientifice tractentur, ita quoque optandum, ut ars medica, bilosophia sumina, nil scientia gradum possit elevari, quod tamen ad nostra usque tempora, ubi probabilitatem in arte ad videntiam attolli adhuc difficile fuit, arduum sane ac plenum periculosae alea est facinus. Cum soleant, quicunque sacris initiantur Asclepiadeis, primis tantum labris, ut ita loquar, philosophiam degustasse, haud multum emolumenti ab iisdem xspectandum. Accidit ainen nonnunquam, ut qui cruporibus, ubi maiori studio litorarui disciplina agitari coepit, anathematico egregie pulvere versati, aut qui Philosophiam, scientiarum omnium facile principem, quanto possent studio avido complexi essent, animam darent medicinae excolendae suerunt viri, quibus omnia suppetebant, quae consequi ingenio, aut usu homines, aut diligentia possunt, quorum tamen conamina speciosa felicium succo suuin coronide haudquaqtiam ornata suerunt. Delitescebat enim vitium in ipsa temporuin ratione et more medicorum ex mechanicis aut homicis principiis et Osologiam et pathologiam totam derivare, qui autet sentes eiusanodi videntur, uti iure applieari ad artem medicam nequirent, imo maius adhuc ex iisdem ueret
Ego auteam, quamlibet instructus matheseos et philosophiae speculativae clementis, haud ainen possum inficiari, quo propius
consideravi atque accurata mentis trutina examinavi instituti et conatus mei rationem, eo magis deterritum atque virium infirmitate mearum ita percussum esse, ut vi ac ne vix quidem audeam, coaevis meis principia Osologica et pathologica, qua meo arbitrio ad scientiae sormam magis redigere possunt aegritudinum seientiam, communicare. Quamobrem sumina animi submission rogatos volo quoscunque iudices, ad quorum subsellia forsan adducetur haecce mea pella, ut benigne ad mendas et desectunt acutioris ingenii ac iudicii conniveant, et ea, qua pollent, animi benignitate, tanquam tentarne iuvenile, accipiant et sententiam
59쪽
44. Allius iteraim atque accuratius circumspeeta status morbosi in eorpore animali ratione, quominus ad sublatii in virium corpori eiusmodi insitorum aequilibrium, sive amniintea earuindem laesam eonsilium transferain, haud possum impedire. - priori lioeiam luculenter patet, quoniam omnes mutationes rei pendent heius natura, non ab ossentia, a qua pendent attributa eum autem natura corporis animalis sit Omplexus eiusdem virium primitivarum β. 32. , siquid constat, Omnes in orpore animali mutationes etiam fieri et contingere per vires eiusdem Statu vero sano et naturali dest complexus virium in ea ratione, ut unetiones omnes absque molestia rite possint peragi neque excedat una aut altera. Quodsi itaque unctio una aut altera laedatur, necosse est, laedantur antea vires eisdem stinctionibus praesidentes. Hinc nihil manifestius, quam virium laesionem praesupponi, si status morbosus consequitur. Iam vero vires aliter laedi non possunt, praesertim ne, quae in consensu et complexu, aut potius in aequilibri quodam sunL, nisi ratio uitius vis ad alteram tollatur, i. e. nisi amitilibrium tollatur. - egritudinem dicimus statum morbosum, recedentes omnino a principiis quorumdam accedentos autem ad ideam Doet Danielis, viri tantis adornati virtutibus, quantas persecta et natura et industria morialis conditio reeipit, ita boni et Hippocratici medici, ut natura non disciplinaeonsultus esse videatur, quem cognovisse cui iis familiaritate coniuncta usum fuisse nec in neternum Poenitebit. Quodsi itaque aegritudinem appellamus scitum morbosum, speciatim respicimusne ad morbum ipsum, nec ad passionem, nec ad symptoma, quae omnia mox ordine tractabianus. - posteriori item elucet, nostram egritudinis definitionem iustam esse et adaequatam cogita enii tibi quemcunque Volueris statum morbosum, nunquam aderit, nisi virium eonsensus laedatur; quaecunque vel levissima
cephalalgia vel pyrexia, Vel Phlegmasia, vel, si ad morbos ipsos r edere cupis, sepsis, ira bilis, caehexi vel syphitiitea, vel seorbutica, sive, cum ad symptomata respicis, deliria, profluvia, excretiones uneeunque lienatae lisque viribus laesis ne imaginari quidem tibi poteris. Quid accidit ex gr. in hydrocephalo interno quem in east hoc determinato esse ortiam in in lante
debili a terrore subitane supponam. Nonne caussa ante Θ-don προηγονιώνη subitane8 in hic Produxit sanguinis eoacervatio-nom in encephalo, unde irritabilitas partium humores serosos in oneophalo secernentium et resorbenti uin adeo deminuitur aegritudo ut mox unctiones earumdem partium laedantur, oriatureolluvies serosa morbus, qui si topicus est, ut infra pluribus monstrabitur, audit, ut hie Passio unde symptomata hydro--phali pleraque a Pressione aquae stagnantis in vasa cerebri et nervos pendent. - in quoque cuicunque notum est, deformitates varias orporis animalis ad statum morbosum haudquaquam
60쪽
pertinore, nisi vires inde patiantur. Sareomata varia externa nihil mor Usum complectuntur, nisi Vasa maiora premant, aut nisi interna sint et Per pressionem nocivos producant essectus. 45. Est idcirco status quidam neuter inter sanitatem et mor-hum, qui tamen plerumque sub latitudine sanitatis comprehenditur, ubi sciliret nonnullae tantuin vel paucae vires patiuntur, vel ptiires, attamen adeo leviter sim assectae, ut parvam, non dicam, nullam inde sentiat homo niolestiam. Huc iure reseruntur
1 teinperamentorum gradus quidam determinati, quibus videlicet
virium quarumdam ad alias ratio laeditur, ut parvain inde percipiant subiecta negrotationein, quam tamen ipsi saepius, in plerumque sanitati nihil obesse utant. hlegmaticus, ex. α alacriter et vivaciori ratione actiones eas nequit perficere, quas sanguineus aut cholericus exercet. Melancholici digestio, secretio et excretio multo lentius tardiusque perseitur, quam sanguine aut choleriit; et quamlibet aliquatenus inde ametatur, haud tamen solet se aegrum dicere. Sanguineus ex motu corporis haud valido sed mitiori sudoribus copiosis et lassitudine saepius valida afficitur, neque tamen, a edat licet saeptiis hiimorum orgasinus sat notabilis, aegris sese adscribit Cholericus haud raro assectibus levibus graviter laborat, quamvis tamen nonnunquam bilis corruptio levis,
nausea etc. oriantur, ali aegrum sese esse, fatetur. De his,
ut de statu neutro generatim loquitur Galenus in lib. I. de sanitat tuenda. c. 5. - 2 Praedispositi ipsa, sive proelivitas
ad varios morbos, in temperamentorum, anni temporum, SeXus, aetatis, vitae generis, Victus potusque ratione landata. Esse liquid praeter naturai necidens in praedispositione, haud inficiandum, neque tamen ad statum morbosum proprie reserenda erit, si iiistam serre volumus sententiam. Exemplum unieni sufficiat: Tempore grassantiui tetartaearum autumnali, si in hoc illove subiecto caussae debilitantes sunt admissae, si iam levibus patitur intestinorum obstructionibus, qua haud ullam inserunt molestiam, ne iii lanctionem ipsam intestiuorum subvertunt, expectanda tamen erit in eiusmodi homine etartaea, nisi accedat curatio Prophylaetiea. in liquet, quid sit praedispositio, et esse omnino ad
statum neutrum reducendam eamdein. N. Monendum tamen, haudquaquani maiores nostros διαμέσει sua idem voluisse exprimere, quod nos praedispositione quod ex infra dicendis magis patehit.
3 Graviditas ipsa sibi soli relicta, neque morbis accedentibus,
est omnino status neuter in te sanitatem et aegritudinem. Virium omnium corporis seminini aequilibrium quidem penitiis quamos non tollitur, adsunt tamen caussae sufficientes, quae quarumdRm partitim vires adeo debilitant, ut consequatur aegrotatio, quanquam aegras se esse negent mulieres. - Dantur praeterea gradus aegritudinis, qui .disserunt pro diversa virium laesione, uno οπ3.