장음표시 사용
291쪽
non ut iure,aut iudicio , ut denique recuperare amissam possessionem, sed ut ex iure ciuili surculo defringendo usurpare uideantur. Quo tamen in loco ut hoc obiter admoneamὰ uocem RH ET OREs omnino desiderari arbitrori ut sic legatu e Rhetores etiam hac instituendo, &c. locum autese aperiam. Peripatetici Ze Aeademici omnem ciuilem quaestionem aut finitam aut infinitam esse dicunt.Rhetores etiam qui soli res istas olim in elare consueuerant, nunc ueth a philosophis de possessione depulsi sunt, dum suos instituunt,liae ridem diuisione utuntur,docentq; quaestionem iam finitam,aliam infinitam esse. Sed ita tamen docent,ut non tanquam in disputatione artis suae propria quasi suo iure uersentur, & aperte profiteantur philosoplios nullum in ea ius habere : litemq; iis intendant, quod in alienam possessione irruerint:uerum quemadmodum solet ij,qui suo agros ab alijs possideri sciunt ae uident: sie isti Rhetores,ne longo tempore res sue usucapiatur, possessionem interrumpunt,& quod in illa re timeatum est.surculum defringunt.Nam finitam quidem quaestionem obtinent: uersim lacinia, id eli, parua aliqua ex parte. Philosophi enim Academici,qui nunc apud Philonem se exercent,precipuὸ
has caussas tractant. infinitam autem iidem dicendi magistri nominant tantum,& tanquam prim ribus digitis leuiter attingunt. VsvRPARs honore uti honore. Marcianus l. 7. D. de muri.& hon. Eum contra quem propter honores aptellatum est,si pedente appellatione hon
VsvRA,proprie usus:sed postea I uendi consuetudine usurae merces,Vsura nominata est Cic. Veta v. Quis hoc fieri posse iudicauit, ut quu Senatus publicanos usura saepe tutiiset,magistratiis a publieanis pecuniam pro usuris auderet auferre. &lib.Tuscul. i .Natura dedit usuram uitae tanquam
pecuniae,nulla praestituta die.quid e igitur quod
quaerare,si repetit quum uult 'Ergo: VsvRA est ut consuetudo loquendi tulit merces uel aestimatio usus pecuniae.ea uerli duplex est,na altera in generis sui nomine eosistit:altera scenus uocatur. Speciatim autem. VsvRA, est compensatio eius quod creditoris inter est usu caruisse suae pecuniae,dum ea debitor uteretur.nam usurae non propter lucrum petentium sed propter moram non soluentium instiguntur. l.cum quidam.&.si pupillo. de usur.Foenus autem suo loco explicauimus. VsHARuM autem species ex Astis partibus den minantur . quod ut intelligatur, illud scire oportet , sortem omnem semper ad centenarium numerum reuocari: summam autem usuram esse , , eum pars sortis centesima singulis mensibus persoluitur. Et quoniam ista ratione summa haec usura duodecim aureos annuos in centenos essest , duodenarius numerus Iuriscosultos monuit, ut Assem hune usurarium appellarent. Quemadmodum autem hie As non ex menstrua,sed ex annua pensione aestimadus est, similiter omnes eius partes ex anni ratione intelligedae sunt. ut si unus
Ita centenos annuatim pendatur,Vnciaria usura: si
bini,Sextans:si teriai,Quadrans:si quatemiario si quini, Quincunx: s seni, Semis: si septeni,S ptunax : si octoni, Best si nouem, Dodrans: si deni, Dextans: si undent, munx : s duodeni, As. Hinc VsvRA centesima qui est As usurarius dieitur, quusare sortis cent elima singulis mensibus penditur. omani enim Graecorum morem imitati, qui facilioris & commodioris doctrinae caussa quamuis summam sortis ad Minam,quq centum drachmas ualebat, perpetuo redegerui: quantamcunq; sortem similiter ad numerum centenarium reu
carunt. Itaq; Vsura centesima, de parte sortis centesma, sicuti apud Graeeos Drachmalis a drachma, quae pars est sortis ad minam redactae centesima, nomen inuenit . quapropter eam Plutarchus in Lucullo ἰκασα ita appellat. Eius exemptu apud
plius quo pdst siluam, poenae nomine in dies triginta, inq; denarios centenos, denarios singulos dati stipulatus est.P. Maevius. VsvRA bessis, cum in singulos centenos quotanis
octoni seluiuntur l. pen.C.de usur. HvRA maritima,uide FCenus nauticum. VsvRA maxima & grauissima, intelligitur centesima.in l. 7.f. 8.&l. q. D. de admin. tui.&l. 8. D. de nego.gest. VsvRA quadrans est, quum pars centesimae quarta quotannis fungitur: hoc est ex ectenis terni:apud Scaevolam l.2 .f. q. a. de ann.legat. VsvRAE quincunces, quum pars centesimae quinta quotannis penditur e hoc est ex centenis , quini.quarum fit mentio in l. i7. D. de usur. & l. II.& I6. . 2.D.de alim.& cibar. l. . D. de admi.
Quid petis ut num quos bis quicunce modesto Nutrieras,peragant avidos sedare deunces VsvRA semis est, quum pars centesimae dimidia, id
est aeni pro centenis penduntur. nam quum centesma sit as usurarum,reliquae usurae ex eius alsis non autem ex sortis ratione appellatione sumul. Eius mentio fit in l. 3 .D. de operibus pub. l. Io 2. De solui.Semissatis autem appellatur a Modestino l. I o. D.de pollicit. VsvRA triens est, quum pars centesimae tertia, hoc est quaterni in centenos penduntur. Eius mentiost in l. 26.f. I .D.Quandoq.dies leg.& L s.f. ult. D.ad leg. Falc.l. 7.f.9.D.de ad min.tui. VsvRA unciaria, quum pars centesimae duodecimae singulis mensibus soluitur, hoc est, unus in centenos.l.q7.I. q. D.de admin. tui .ubi tame VNC i Axusuras legitur.
V sv RARI A pecudia est, quae sub usuris debetur e
292쪽
Vlpia.l. H .D.de compensit .Quum alter alteri pecuniam sine usuris, alter usurariam debet , eo currentis apud utrunque qua nutatis ustirae praestandae non sunt. D LI 1.Sed si inuicein si usuraria
VsψRARIA uxor, pro usuaria : id est, qua quis pro
Volo deludi illum,dum cum hac usuraria.
Iupiter sic loquitur de Alcmena, Amphitruonis
uxore propria, ipsius usuraria. Vs v R A R i v si debitum, cuius usurae debentur. Iulianus l. 6.in si .D.de negot. gest.Etsi sortὸ non fuerit usurarium debit uin, incipit est e usurarium. Vsus seruitutis genus, pro itinere. Hoc ex Seruio
didici,qui ad illud Aenei. I I Limen erat caecae ae fores et Peruius usus, Tectorum Priami: usus, inquit , ue bum iuris. Via,actus, usus. Videtur dictum pro Consuetudine eundi. Vsus est ius alienis rebus quantum ad usuarii necessitatem satis est,utendi, alua rerum substantia l. i.
Vsv s p Ruc T vs est ius alienis reb. utendi fruendi, salua rerum substantiassi i . D.de usus r. VsvspRvCTus est ius ex seruitute quaesitum, l. uti si ut, s. D. Si seruit. uind.atque ita intelligendu est qa dicit,usus fructus est iusma reuera ulusfructus est seruitus. sed jus & seruitus relativa sunt. Cu igitur ususfructus seruitus rei sit, ius uero Psonae, relinquitur usum fructum esse ius in seruitute quaesitum: alioqui colonus & commodatarius ius h berent utendi fruendi rebus alienus, salua earum substantiam on minus quam usu fructuarius. Verum inter illos de hunc ca differentia est,quod noque ager colono, neque equus commodatario seruitutem debet: fructuario uero debet. Unde intelligitur, usum ab usu fructu hoc differre, quod ille
ad necessitatem, hie et ad utilitatem ,hic etiam ad
utilitatem ac uoluptatem refertur. nam cui usus,
eidem omnium generum fructus,duntaxat quantum ad ipsius necessitatem satis erit, debebuntur. ueluti sylva, qnantum ad coquendum & calfaciendum opus e ex frumento, uino, & baccisar
horum, quantum ad ipsius familiam alendam: ex oleo, foeno,& strametatis, quantum similiter alias ad res opus erit,debebitur. qua ex re intelligitur quod Vlp. significat, in l. per seruum , I q. L i. D. eod. nimiru usum ab usu fructu hoc differre, quo Pars a tot . itaque cui fructus, eidem quicquid ex agro emolumenti percipi poterit,quamuis exemcitui alendo satis sit, debebitur: at cui usus, duntaxat quod ad ipsius uictum cultumque necesse est. denique Usus cst ius utendi re quapiam,quatenus ei cui conceditur iaccesse est: Vsus fructus, ius utendi fruendi aliena re, quantum eius salua substantia serre poterit.Vlpia n. l. per seruum, Iq.F. I. D.
de usu & habit. V si ructus an fructus legetur, ni hil interest. nam fructui & usus inest: usui fructus deest & fructus quidem sine usu non esse potest: usus sine fructu potest. denique si tibi fructus sine usu legatus sit inutile esse legatum, Pomponius scribit.sed si fructus sine usu, uideri constitutum qui & ab initio constitui potest. Haec ille: ex qui bus prima inter Via fructuarium S: Vsuarium differentia intelligitur nam cui ulus fructus debetur, eidem quicquid ex agro emolumenti percipi poterit,quamuis exercitui alendo satis sit, debetur: at cuiusus, duntaxat quantum ad ipsius uictum cultumque necesse est. Hinc illud Ciceronis in i . de Offic. Expetuntur autem diuitiae tum ad usus
uitae necessarios, tum ad perfruendas uoluptates.
Altera differentia est,quod Vsuarius ius suci tras. ferre in altu in non potest: at Fructuarius potest.
I utque eo, I I.& l. plenum, Q. . Opera S, D. eod. Cum enim usus expersonae certae conditione atq;
qualitate metiendus sit, ob camque caussam, α crescere&decrescere possit: transferri in alteram personam non potest . quippe cuius quantitas incerta sit. nam usuario plus debebitur si uxorem ducat,aut liberos habeat, quam cum ccxlebs erat: di uicissim minus si uiduus iit, liberis aue careat, quam cum S maritus de pater erat. I ertia dist
rentia est,quod usuarius fundi per se colendi ius non habet: ild enim sibi proprietarius retinet: at fructuarius habet. l. si habitatio, io . in s. cum l.
seq.D.eod. Iustinianus autem in Institutionibus etiam hanc disterentiam commemorat, quod MLario iandi fructus naturales tantum, non etiam claborati debentur: usufructuario uero utrique debentur. id est, non tantum ii quos terra sua spote proseri,uerum etiam ij qui arte de industria culturaque adhibita nascuntur: ueluti poma ceteraeque arborum bacce,item scaenum. ligna, & cetera quae sunt generis eiusdem, usuario pro modo &ratione suae necessitatis debetur.aut frumentum, oleum,uinum non debentur. In quo licet Trib
niani negligentiam ad intrari, qui pueris quorum disciplinam suscepit, Neruae sententiam inculcat,
quam a Sabino,Cassio, Labeone, Proculo,Vlpia no ,3e Paulo repudiatam atque explosam in Pandectis testatur.l. plenum, I 2.9. . El. fundi, i S. D.
eod. ubi Paulus scribit .sundi usu legato, licere usuario&ex penu quod in annum duntaxat susticiat, capere: quamuis mediocris piaedii eo in do fructus contumantur: ex quibus intelligitur,ei cui agri usus legatus, est, fructus etiam elaboratos deberi. quod tamen sic accipienpum est, dummodo usuarius partem impendii proprietario restituat. quam uiseni in frumentum,& uinum,dc o
leum in fructu magis, quam in usu numerentur: scenum tamen,& lignum,& arborum baccae, ite inque stramenta, non minus fructus,quam usus dici possunt. Quarta igitur differentia haec est, qud dusus gregis, in solo stercore: usus fructus uero , etiam in scutu reliquisque omnibus c*ntinetura. Plenum,
293쪽
plenum, D. . sed si peeoris,D.eod. ubi Vlpia.st, modico tamen lacte usuarium uti posse: neq; ita stricte defunctorum uoluntates interpretandasi esse. Dicet aliquis,Quid ita gregis fructus , item ut agri, pro usuarii necessitate non eoncediturpia in stereore solo, exiguus est usus.Resp5detur,quoniam alioqui non alius pecoris fructus, alius usus, esset: deinde quia plerunque in agro superest ali. quid proprietario,in grege uero .nequaquam. 5 UTENDvM dare, proprie est eommodare. Plautus in Trinummo, Nam beneficium homini proprium quod datum, is proprium erit. Quod datum utendum est,id repetendi copia es,
eum uelis. Sumitiiralitem etiam pro dare mutuu . ut in l. 2.D.de calumn Si gratuita peeunia utenda data sit, dic. Labeo ueris in l. t . D.eommod.Utendum dare. genus laciebat:& mobilibus eque atq; inam bilibus rebus attribuebat: Commodare uero , speciem:& mobilium duntaxat propriam.Sed,ut apparet, inquit Vlp.etia res soli commodari dicitur. Sicl. I9.6cl. l. s. r. D.illo tit.QAcaeuola lib. De iure civili xvi .Quod eui seruandu datu est, siue qlutendu acceperit, ad aliam rem atq; accepit usus est furti se obligauit. Hoc ex Gelli .ls.7. e. t S. VT1 & Abuti se differunt. Vtimur, inquit Boetius ijs rebus, quae nobis utentibus permanent: i Isautem abutimur, quae nobis utentibus pereunt. Cueero in Topie. Non debet ea mulier eui uir usum fructum bonorum suorum legauit, cellis uinariis, & olearijs plenis relictis, putare id ad se pertinere:Usus enim, non abusus relictus est. Itaque quarum rerum usus separari ab eorum corporiabus non potest,eari: m usus constitui non potest. I. 2. D.de usu frach. earum rer. quae ut . ueluti uini, frumenti, olei, pecuniae , &e. Donata in Andr. Vtimur, inquit, fructibus rei, quae ab amantibus saluo usu nobis subministratur: Abutimur, quando deperdimus & rem & fructum. nam usui est ageri domus: Abusui uinum,oleum,&e.huiusmodi . UT I LE s actiones dicuntur, quae eontra iuris stricti rationem,utilitatis,id est aequitatis caussa concedunturrindeque nome inuenerunt. Veluti Actio a Praetore constituta est aduersus eos.qui seruum alienum eorruperint, in duplu quanti ea res erit.
quaerebatur an si quis filiu filiamve familias eorruperit,ea actio dari possit.Respondetur, utilem dandam esse:in qua officio iudicis aestimabitur.
quanti nostra intersitit.ut tantum, rq. D. deseri corrupi.Hinc Pomponius l.quia actionum , II.
De praescript.uerb.supplet Praetor In lege Aqui- Iia,qδ ei deest, reddendo actiones in factum ae-eommodatas legi Aquiliae.idque utilitas eius I gis existit. Hine utilitas stricto iuri opponitur a Paulo l. seruitutes, Io. D.de seruit. urb. Sc ab Vlpiano l. si longius, I9.in fin. D. de iudie.
UTILEs dies,uide Dies. UTIQUE , praecise,tantummodo. Up.l. s. D. de manum.uind. Praeterea&illud exigitur, ut non utique unum seruum habeat qui manumittit. UTI Qv E pro omnino,usquequaque. Vip. l. 7 . D. de iudie. Post peremptorium impetratum, agetur caussa & pronunciabitur: non utique secundum praesentem,sed interdum uel absens, si bona caunsam habui t,uincet. VTRVar utro in loco.unde Interdictu , vTRvarbie homo quo de agitur,maiore parte huiusce anni suit,quo minus is eum ducat,utin fieri ueto. l. I. D.Vtrub.Naeuius in Tarentilla: Vtrubi coenatuti estis: hicetne, an in triclinio eVvA pro pellieula,quae uuae instar in extremo palato dependet. uti docet Cornel. Cels lib.v I. cap. xlv.& lib vi r.ea. x Ii. Vlpianus l. q 6. r. D. de aedit .edict.Si uua alicuius praecisa sit tollere magis,quam praestare redhibitronem, quod morbus
VvLGo concepti,siue uulgo quaesiti dicuntur, qui patrem demonstrare non possunt:uel qui possunt quidem,sed eum habent,quem habere non licet. LI9.& l. 23. D.de stat.hoin.l. & l. s.D. de in ius uoca. s.f. I .D.de Iib.agnose. VvLGARis submititio: uide Substiti
VULGARrs actiones,usitatae,ordinariae, legitime. LI. D.depraescript.uerb. Hine VνLOARis formula,proustata actione de me lio, cuius sermula est cum noxae adiectione l. o.D.desuri. V vLωARia uerba , usitata, solennia. I. r. D. rem
V vLGARE pactum,quod plerunque in matrimonii eontractibus adiseitur l. s .D.de diuort.l. Baebius, Ο.D.depact.dorat. l.pactum.C.de pigact. nimirum hoc: Si in matrimonio sine liberis deeesserit. UvLGARis uxor quae dicatur, Budaeus & Alciatus eruditissimi uiri disputant, Ego nusquam hoc uia xoris genus me legisse memini.nam Ulpiani ue bain l. r J.f. I. D. de adult. quibus uxor uulgaris appellari putatur:aliud significant.Sed &, inquit, in ea uxore potest maritus adulterium uindicare,qus uulgatis fuerit:quamuis si uidua esset, impu M in ea stuprum committetur. Non enim relatiuum et v AE ad uxorem,sed ad uerbum Muli rem , quod subauditur, serendum est. ut si se sus, Si quis uulgarem mulierem,id est quae uulgo ex corpore quaestum facit uxorem duxerit:potest in ea uindicare adulterium t si tamen eo mortuo rursus ad ingenium redeat, impunὰ ut in uulgatiae publica meretrice libido uersabitur. Et haee i se species refertur apud Scaevolam in l. 7. D. degradac ad sin .ubi ait Privignum etiam dici, qui uulgo conceptus ex ea natus est quae postea mihi nupsit. Uxox est,quae in matrimonium conuenit. conu
294쪽
nit autem duobus modis:aut coemptione, aut usanam confarreationem, quae propria Pontificum erat, miti Coemptione, cum uir & scemina se
inuicem cinebant ut Seruius scribit in illud Virgilii: Teque sibi generum t hero emat omnibus undis. Veteri autem Romanorum legemi Uarro Iscriptum reliquit. mibentes mulieres tres ad uirum astes ferre solebant: atque unum quidem quuin manu tenebant, tanquam emendi causa marito dare,alium quein in pede habebant, in foro larium familiarium ponere . tertium in sacciperio cum condidissent,compito uicinali solebant resignare. Hinc Cueniebat, ut mulier quidem in manu mancipioque mariti cilci,aut eius curus in manu Inancipioque maritus erat, suaque illi itae res si Tet, quemadmodum Boetius in Top. S: Vlp.in Institui. multis locis tradunt .vir autem non in m num id est,potestatem uxoris erat: sed quod ce- emptus erat ud ei sui haeredis ius tribuebat: quod Cellius lib. S.cap. 2 in libro i8.cap. 6. N Boetius in Topicis testantur:itemque Dionys. hac de rescribens lib.Antiq. II. Moris autem erat ut uir mulierem interrogaret, an sibi materia. esse uel let,uicissimque haec uirum,an sibi pateria. di uellet. nam si uterm respondebat, uelle, mulier materfamilias uocabatur: quot 1iam ut ait Gellius non in matrimonium tantum sed in familiam quoque in ariti, S iis sui, ut diximus,liae redis locum uene- Irat. Cicero in Topic. Cum mulier uiro in manu conuenit,omnia que mulieris fuerunt, uiri fiunt Idotis nomine. Servius etiam in lib. Aeneid. v I i. per coemptionem, inquit, facio matrimonio sibi ii micem succedebant.Testari tame arbitratu suo Ipoterant .nam a tutoris potestate liberabatur,qupinateria. fiebat: tametsi quibusdam etiam in rebus Itiatorum potestas.sed mulio leuior, permaneret. quod Cic. in Murmiana exagitat. Vsii uero fieri matrimonium dicebatur, cum tutoribus auctoribus mulier in matrimonium alicui conueniebat, I quocum ea consuescebat, tua si cum iusto persocioque marito .adeb ut si ullis ille intra annii non interrumperetur,pro usu capta iam haberetur: et tamen intra annum usurpare,id est usum in tangere,ex lege XI i. tabularum liceret. quod ni faceret,quoad in eo matrimonio maneret, matrona,
inquit Gellius, dicebatur:etsi sibi liberi nati non
forent .a matris scilicet nomine,non adepto iam,
sed cum spe & omine mox adipiscendi. Haec neq; manu mancipioque mariti, neque sui iuris erat: sed semper in tutorum potestate permanebat. qasi intestata moreretur, agnatiis proximus familiam ha bat. Haec ex Ciceronis Topic. Orat. pro Flacco, Boetio in Top. Collio lib. I. cap. 2.& libro i8. cap. 6. Quae si uera sunt, uideamus ne in illa oratione pro Flacco me dum subsit his uerbis quae subiiciam: In manum, inquit, conuen rat. nunc audio. sed quaero utrum usu, an coemptione. Legendum enim uidetur IN M ATR I M NIYM CONvLNERAT : de quo tamen doctiorum hominum sintentia in expectabo. Illud in inime praetermittendum est, tametsi iurisconsultorum nostrorum tempore,quorum ex scii piis Pande ctarum libri coagmentati sunt, Materia.& Matrona plerunq; pro cade usurpatetur, quemadmodusuperius a nobis dei non ilia tu est: tainc eode ipso tempore Conuentionem in manum usurparis litam fuisse, Matrent quese .proprie appellatam ense, quae in uiri manum conuenc rat. id quod ex V Ita piani Institui .ca. xx r i. intelligitur, ubi inter suos haeredes numerat uxorc qiis in manu est,& nuru quae in manu est filii , que iii potestate habemus. quod etiam cap. x x i x. perspicue inculcatur: rit
milii dubium non sit iterba haec Festi ,quae subseribam codem pertinuisse: esseque , si tempus illi spectenuis, non abluida, ut quidam exiit imauit , sed & certi l si ma S uerissima. Maici familias, in quit , non antc dicebatur, quam uir eius pateria milias dictus csset mec postulat hoc nomine pilares in una familia praeter unam appcllari. Sed nec uidua hoc nomine,iace quae sine liliis est appellari potest. Quem locum sic intelligo, ut quae liliota.
nupta sit, non antc co nomine utatili, quam is suit uiis ci iactus sit meque consentaneum iit, ut ii los iras uittat,quae materia appelletur, nurus candenominis dignitatem obtineat.& cum illud nomeex mariti familia, in quam, ut ait Gellius al ita est, consecuta sit. profecto quae uidua cli, mater-fa. proprie dici non pol. Vtrum aute ante liberos susceptos non ita dicereturo quide ahit mare non ausim: cum Boetius ad stipulatione coeptionisi Iud uerbu adscribat . nisi sorte dicamus itipulatione ad ome,no ad ueritatem rcferri oportere: at': ad ebcbtracto matrimonio etiam ante liberos susceptos eodem modo Materia.cile dictam, quemadmodum Matronam dici superius docuimus. amatris scilicet nomine, non actito iam ut tacilius scribit ted cum spe ex omine mox adipiscendi. Servius in lib. Ac ne id. x i. Mater initias, in . quit, illa dicitur, quae in matrimonium conuenit per conuentionem . nam per quandam iuris solennitatem in familiam migrat mariti. Quod autem Vlp. scribit in l. . D. delus qui sunt tui uel alien matresfamiliarum eodem modo dici quo patres se. hoc est,quae suae potestatis sunt, siue luat pubς .res,sue impuberes: hoc ad instituti sermonis de
Rubricae rationem reuocandum est tui qui alterius in familia non sunt, patres & matresfamili rum appellentur.
Vxo Ri AE rei actio est, quoties post diuortium de dote contentio est inquit Boet. in Top. Cic. ubi Cic huius in actionis formula, uerba illa selennia fuisse ait, Qv AN Tubi aequius melius. quod idem
in III . Ossi c.commemorat, eiusque -rei uestigia sunt in si . l. penult. D. solui. mat. l. si cum Corne
IiusA r. D. de solui. UxoRIs nomen in clericis & sacerdotibus honesti sesimum
295쪽
Grgeos idem significent, apud Latinos tame no- nillil habere discriminis, docuit Gulielmus Philander in Anno.in Vitruvium. Na Xystos,inquit Latini uocant porticus tectas,ubi athlete per hyemem exercebantur:Xysta autem subdiales ainbuia lationes,ubi sudo coelo suas exercebant palestras uide Vitruvium ii. s.ca. I I .di lib. s.ca. ι o.Xystici autem dicuntur certatores, qui in Xystis exercenturivi .l. .-de his qui not. Et generaliter ita omnes opinantur,& utile uidetur,ut neq; thum lici,neq: Xystici,neq; asitatorcs, ceteraq; Corum in inisteria, qui certaminibus sacris deseruiunt, ignominiosi habeantur.
ONA, cingulum duplex, pecuniae quam aliquandiu conse uare uolumus, gestindat idoneum. Ulp. l.6. D.de bo. damnat. Nec si ronam circa se ha- buerit, protinus aliquis uindi-eire debebit.Gracchus apud Gellium ii. I s. cap.r 2.Itaq: Quirites, quum Roma prosectus sum, zonas quas plenas argenti extuli, eas ex prouin-
ut ex hordeo in aqua resoluto. Iii Aegypto pi simum appellatur in I.eum qui, 9.C. de epist. de cler. Neq; enim,inquit clericis incompetenter adriinctae sunt,quae dignos faeerdotio uiros sua e uersatione secerunt.
EN I A, ξ πα, proprie hospitum
munera.Vlpia. pro muneribus X quae prouincialibus magistra lib.eorumq; comitib. dari solent, usurpat in l.6. s. s. D. de off. proconsNon uero,inquit in totum xenijs abstinere debet Proconsul,led modum adiicere. ut neq; morose in totum abstineat, neq; auare m dum xeniorum excedat. Pli. lib. Epist.v. Qua me iuuat, quod in caussis agendis, non modo pactione, dono,munere,uerumetiam xeniis semper stinui. XENODOCHI-ο πιο domus hospitibus recupiendis parata.apud Iust l.illud, r6. C. de sacros. eccles. XENON εμν,domus hospitibus recipiendis parata. ide quod cisonis ν.apud Iustinian.l.sancimus, ig& l.ult.C.de sacr.eccl.de alibi frequenter. XE NODAROC H l , Onπαρ u, qui peregrinis res ad clarat.ildem,opinor.qui Parochi,qui praebent ligna salemq; ut ait Horat.li.Serm. I. Arca.l.ult.b.
I.D.de munac hon. Hi quoq; qui custodes aediti uel archiotae,uel logographi,uel tabularii, vel xenoparochi,ut in quibusdam ciuitatibus. XYsTiCi, a sto. stus autem & stum,cu apud runq; fieri Pli .lib. 22.testatur. Vlp.l. 9. D. de trit. uin. Ol.Certe Zythum,quod in quibusda prouinciis ex tritico,uel ex hordeo, uel ex pane conscitur, uini legato non continebitur. Et insta identidem eadem in lege.
296쪽
Ius Ci VILE PERTINENT, ELEMENTA,
Typographiis adolescentibus hiris studiosis. stis con Di, Ius Ciuile ue Irum, Romanorum esse,non Atheniensium, aut Cartaginensium, aut Lacedaemoniorum, optimi s humani i adolestentes. quapropter qui in Reip. mana cognitione bene uersati Funt' tanto faciliorem ad furis uestri prudentiam aditia his bent,quauto Germanu acibus Italo, Corneliν Taciti .De moribus Germanorum librum: aut Italus facilius Germano, Italici belli b Iloriam a Plutarcho uel Appiano desicy iptam,intelliget. non enim tota
ius uestrum in philosiophando acute distulando positum est: veluti de imrosius,de iure accressendi,de toto spartibus,de diuiduo s indiuiduo: sidmaxima N poti ma pars in ψ .Romana practica, ut nuc loquimur, id est Uuforensi uersatur ueluti de Pratorum iuri dictione, aut Proconsulum,ac Pr dum prouinciae, notusquisis locus in Pandectis reperietur, in quo non illius Di mentistitaq; Ciceronis, Liui, Plutarchi aliorum limonem magnopere ad iuris uectri cognitionem prodesse,nemo nisipianὲ imperatus,non intelligit. Quodsi contenti se hoc tempore possemus nostra quisq; ciuitatis ac patriae institutis, ridiculam an operam mPandectis uestris cognscedis poneretis. Sed pioniam dis itatis, ese aliquida Romanis Iur consultis itasitatibter Dr acute excogitatu ut in hominum nostrorum ingenia cadere tantasiubtilitas non 'fit propterea in isiorum libris peruolutandis acperdiscendis noctes dies s cosemitis quos tame labores quam inaniter maxima Pars hominum siuperioribus siculis erantiaris,non dissicile dctu est caussam autem illius utpratores uestri loquebatur nequitia,hoc est imped flustra inutiliter copumpti, qui iudiciolo praediis sunt,ignorantia Romanarum antiquitatum attribuunt. Vua cum itasnt,erit Lmanitatis uenirae, adolescentes optimi,consitum nostrum boni consulere qui studiorum ue Irorum utilitati inseruientes, hunc in locum nonusta quae ad Reipublica Romana cognitionem pertinebant, iecimus. Valete adolestentes humanismi, di bonis consili ,dum atas uestra fert,obtemperate. Deus studia ut stragulernet.
297쪽
Citi A Minutia de paee Chartaginiensum. Tulere M. Acilius, & Minutius, Tribuni pleb.Cornelio, Aelio Coss. Anno ab urbe eondita DLi i. Vellemne iuberentne se
cist Carthaginiensibus pax fieret & que eam pace
dare,quemque ex Africa exercitus deportare iuberent λDepaee,uti rogas,omnes tribus iusseruirpacem dare P. Scipionem, eundem exercitus deportare. Liuius lib.x x x.
ΑCi Ll A de coloniis deducendis. Tulit C. Acilius
Tribun. pleb. Cornelio,Minutio coss. Anno ab VC.DLvI. Vt quinque coloniae in oram maritimam deducerentur: dus ad ostia fluminum Vult urni, Literniqueir una Puteolos , una ad C sirit Salerni .his Buxetu adiectit.tricen familie in singulas familias iubebatur mitti.Liuius libro 3 2. ACILt A, REPETvNDAR v M. Tulit M. Acilius Clabrio. Vt repetundarum caussa una actione absolueretur:id est, ut neque reum competendinari , neque caussa ampliari liceret. Item ut qui accusatores conitituti ellent,potestatem haberet literas & publicas & priuatas conquirendi, obsignandi,&Portandi. Cic.Verrin. 2.& s. &inse
AxavT A DE LEGI avs. Tulit Aebutius Tribunus pleb.Vt duodecim Tab. capita quae Resp.pro
ter antiquitatem obsoletasque res inutilia eLient , abrogarentur. : solae Legis actiones Cen-xumuirali ii caullarum manerent. l. li. I 6.c. I o. A avTi A LICI Ni A.Vide Licinia Aebutia.
.Q.Aelius Tubero Tribunus plebis, Cornelio, Sepronio, Coss. Anno DLviit. Vt Latinae duae colaniae,un.t in Brutios, altera in Thiuinum agrum aeduceretur.Liuius lib. xxxi tr l. At La A.DEiecit.ded Tulli idem. Ut in agrum Latinum Thurinu coloniae deduceretur. Liu.li.3 s. Agi t A DE eomitiis.Tulit. Aelius Cos. cumi M.timio, Ann. DOC V ι .Vt quoties cum populo ueretur,augures de eceio seruarent, inagistratus
de obnuneundi, id est denunciandi agi per Iouem non licere,& legislationi intercedendi potesti.eui haberent.Nam quum lex serretur, Augures de coelo seruabant:magistratus, si quid obse
uatum erat,nuo impediti comitia pollent,nunciabant.Cic.in Pisoniana, ubi centum ante Pisonis di Gabinii consulatum annis latam hane fuisse legem scribit,oratorie & suo more. Mentio est a'pud omnes frequentissima. AELrA Sanctia quae nominatur in Topicis Ciceronis,inducenda est auctoribus antiquis libris:senteliaque ipsa & historiae ueritate postulante. idque
iampridem interpretum nonnulli docuerunt. ΑΕLi A sENTIA de manumissionibus.Tulere Sex. Aelius,C.Sentius Coss. Ann. DCCLur. Vt qui strui mae causa uincti a domino quibusve inustae notς suerant, quive propter noxam torti, nocentesve inuenti, quive traditi ut ferro aut cubestiis depugnarent . quive in custodia filissent, ii si manumitterentur non ciues Ro. sed dedi titiorum numero essent:id est,ut neq; connubium,neque commercium,neq; testamenti factionem haberent.Vt minore triginta annorum seruum uindicta aut testameto, nisi caussa apud consilium Probata,manumittere non liceret. Ne dominus annis uiginti minor, seruum nisi caussa apud con
silium robata manumitteret. Vt seruus ab eo domino qui Lilaedo no est testameto liber esse ius sus,& heres institutus, & si minor sit triginta an iris,uel in ea causi sit ut dedititius fieri debeat, ciuuis Rom.& heres si di tame alius ex eo testameto nemo bae res lit.Quod si duo pluresve liberi haeredesve esit iussi sunt, piimo loco scriptus liber &haeres sit Ut si patronus libertii inopem non aluerit,primum libertatis caussa impositis tam ipse , . Aquam is ad quem ea res pertinebit,multeturidein ipsius haereditate,tum ipse tum ipsus liberi pri- uentur,nisi haeres institutus sit. postremd a bonorum possessione remousatur, praeterquam secun Adum tabulas. Net dominus in manumittendo seruo seruaue te ei de contrahendo matrimonio, que ciuis Rom. libertate imminuat,imponat:si secus faxit, ad eius legitima haereditate ne admittatur. Vip. & Iustianianus in Institui .ite Iulianus i. qui soluedo. Ar Paulus l.s is qui,s s.cii is qui, S 7.l.qui soluendo. 6o.l.si non lex.83.D.de haeredibus instit. l.scien dum, To. D.de uerborum signiscat. l. I . C.qui ma nun .non possit. 3 .f. ι .D.de suis & legit.l.s patronus, 3 .D.de bon. liberi. ΑεLi A de Statilio.Tulit C.Aelius Tribun. ple. quadamnatus est Stennius Statilius Lucanus, quod Thurinos infestasset. Plinius lib. 3 4.cap.6. Aa i ΛEMILIA
298쪽
AEMILIA CIn Ax l A.Tulit M . Aemilius Lepidus Cos. cum QA utatio Catulo, Anno DCLxxv. Hac non sumptus coenarum , sed ciborum genus & modus prs finitus est. Gellius libro 2. cap. r. . Macrobius Satum. lib. s.cap. II. AEMILIA DE CENsv RA. Tulit Mam. Aemilius Dictator, Anno CCC xx. Ne censi aquae usque eo quinquennalis fuerat,plus quam annua ac semestris eliset. Liuius lib. .&9. ALLI MA Dp TsRMi Nis. Tulit . Eius hoc ea
put legitur in libro De agrorum conditionibus ualde corruptum:sed ex Roscia , quam suo loco deleribemus , sic castigauimus : Quae colonia hac lege deducta,qubdue municipium constitutum erit, qui limites decumani, quaecunque focis in eo agro crunt,qui ager hae lege datus assignatus rit,ne quis eos limites decumanos obi pilo,neve quod in eis immolitum, neve quid ibi politum habeto, neve eos arat neve eas follas obturato,neve quis sepito , quo minus suo itinere aqua ire fluere possit.Si quis aduersus ea quid secerit, in res singulas quotiescunque secerit , ram 3,colonis,municipibusve iis in quo nagro id facium erit, dare damnas esto: peoiniae qui uolet petitio hac lege esto. AM IA LAn s NA de Cn. mpeio.Tulere T. Ampius T. Labienus Tribuni pleb. Metello, Afranio
Coss. Anno DCxCII l.Ut Cn. Pompeius uictoreu A si i ludis Circensibus eo rona aurea & omni cultu Mumphantium uteretur,senicis autem prae
levta coronaq; aurea. Velleius lib. 2. .
AMMARTA LEx diccbatur ab antiquis ea, qua finiuntur anni magistraciis tapiendi. Festus. uide Villia.
Aini A SUMPTvAR A. Tulit Antius Restio. De sumptu in eonuiuis.&,Ut qui magistratus esset, magistratumve capturus esset,ne quo ad ecenam nisi ad eeitas personas itaret.Gell. lib. 2. cap Macrobius lib. .cap. ip . si T. a. Ainl sT rΑ DL Satricanis i Tulit M. Antistius Trib.ple.Fostio ut opinor Plautio coss. An ocxxxv. 'ti Senatui de Satrieanis clitibus Ro.sementiae serenda iiis esset. Liuius lib. et ANTONiΑ IvDICIOR A. Tuli M. Antopius cos. cum C. Iulio , Anno DCC ix. Vt terti, iudicum decuria,ὰ centurionibus,antesignant ii, dis , manipularibus fieret.Cie. Philipp. r. Ze . t ΑΝ-Ni A DE Dic nura. Tulit idem Triumuir R. P.C.Ne 'uis ullam ob eausam de Dictatore ereando referret, neve Dictaturam oblatam aediperet.qui secus faxit, eum ut necare ius fasque eLset. Appia. Emphyl. s. l. t ANTONi A DF nomine mensis Iulii. Tulit idem.
Vt qui mensis antea Quintilis uocabatur 9 quod a Martio qui priscis temporibus primus fuerat, ruintus esset: is a C. tulit Caesaris nomine Inlius einceps diceretur subd hoc mense ad quartum Idus Quintilautius natus et t. Macrob. lib. Sat.11.1 muri r A A
ANTON1A os suffragiis pop. Tulit L. Antonius. Cicero Philipp. 7.
ANTONIA DE sacerdotiis.Tulit iden Vt ius e optandorum sacerdotum a populo' ad illorum collegium itcrum transferretur. Dio lib. I 7. APPvIErΑ'DE coloniis. Tulit. L. Appuleius Saturninus Trib. pleb. C. Mario vi. L. Valerio Coss. Anno DCLl Ii.Vt in singulas colonias ternos ciues Rom. C. Marius facere posset. Cicero pro Balbo. APPvLἘiA AGRARIA. Tulit idem , eodem at no . Ut quem agrum C. Marius Cos. in Gallia
pulsis Cimbris, inditionem populi R. redegissetis populo Rom.diuideretur,& si ita lex sciuisset,
intra diem quintum a singulis senatoribus in caiurareturiqui non iurasset, ei multa para eslet. Appianus lib. De bellis ciuil. t. APPvis A MA EsTATis. Tulit idem . Meminit Cie lib. De oratore secundo, ubi de caesi Nor ni loquitur,quem maiestatis Appuleia leget postulatum desendit Antonius. APPVLEIA DE METELLO . Tulit idem. Vti Q.
Metello Numidico Consuli quiad legi ipsius A
frariae,quae intra suintum dilani iurati in eam iuebat ,non paruisset, aqua de igni interdiceretur. Appian .lib. De bello caua l. i Cicero pro Sextio,& alibi. ΑQv I 3A DA DAMNO iniuria dato. Tulit C. A quilius Gallus,Trib.plebis: uti scribit Vlpian LI. D. adleg. Aquil ex quo plebiscitum uerius
appellatur . Eius tria carita fuere, quorum pri Amum de tertium his extat uerbis di. seruumser uamve, alienum alienamve, quadrupedem repecudem iniuria occiderit: quanti id in eo anuci plurimi fuit,tantumas dare dominoi damnas cito. Ceterarum. rerum p ter hominem & pecudem meiso, si quis alteri damnum faxit, quod usserit, fregerit, ruperit iniuria:quati ea res erit in diebus a riginta proxumis,tatu aes duci date damnas esto Aduotius iniiciantem ita duplum tunici elio ut
Non dubitam autem CE RI ' RE EMNE P TC UrDEM pro Vel restituere: quod menduini mirum est, in multorum eruditorum ocule, L at pectumque sugisse. Hanc autem sputa est ei legem. de qua Cinoro in Bruto sc loqui tur ι Atque e crietemporeaccusator de plebe dia caesdenus fuit '. quem ego audiui iamlenem. 'uturi ab L. sum-lio multam lege Aquilia de iustitia petiuis leti
de formula diximus in Orit. Mol Comoedo ια anidii intelligi; quati plurimi aestimationem An
maduertendum etiam aliud praeteTeaa huius ile' Augis eaput fuissedi seruus. sciente domiuo noxam a iocuisset dominus suo nomine eius rei caussa tin-neretur.L2.D.de noxalai . hi i ibi. t uti si ATTRl A TARPEIA DE M TA. Tulere Sp. Tarpeius, A.Aterius COIS.AmIO OxCVIi I. Vt Omnibus
299쪽
bus magistratibus multe dieede ius esset, quum antea solis Consulibus id licereuita tamen ne uel duos boues,uel triginta oues excederent. Vt quii multa pecoris armentique a masistratibus diceretur,bos centussis, ouis decussis aestimaretur.
Dionustus libro decimo, Gellius libro secundo,
cap. I .& Festu, lib. I .in voce Peculatus . ATIA DE sACERDOTiis. TulieT.Atius Labienus Tribunus plebis, L. Iulio, C. Marcio Cos s.
Anno DCxCIx. Vt populus iacerdotia cquemadmodum olim lege Domitia mandaret, quum antea sacerdotes lege Cornelia a Pontificum collegio crearentur. Dio lib. 37. RTILIA DE DEDITITI Is . Tulit L.Atilius Tribunus plebis , Claudio , Valerio Coss. An. DxLII I.Omnes Campani, Attellani,C l lini, Sabatini,qui se dediderunt in arbitrium ditionemque populi Romani, Fuluio Proconsuli, quaeque una secum dediderunt,agrum urbem lup, diuina humanaque,utensiliaque siue quid aliud dediderunt.de his rebus quid fieri lielitis, tuos rogo Quirites. Plebs. sic iussit, Quod Senatus maxima pars censeat,qui assidetis a uolumu4. iubcinusque. Haec Liuius lib. 26. ii - . ATILIA MARTIA DE Trib. militum. Tulere L. Aelius,C. Martius Tribuni plebiu Iunio Aemilio Cos. Anno: x Lia. Vt Tribuni militum se ni deni in quatuor legiones a populo crearentur. Quae antea Qerquam paucis suffragio . Populi r dictis locis,Dictatoruin & Consulum ferme fuerant beneficia.Liuius lib. 9. . δATILIA DE T v TELI s. Tulit.Vt mulieribus pupillisve tutores non habentibus. a Praetore & maiore Tribunorum plebis parte darentur. Vlpian. Opite Instit. I 2.Imperator, De Atiliano tutore. Liuius lib. xxxIMAT INIA DE USU CAPIONI Eus . Tulit. Vt quod surreptum esset, eius rei aeterna auctoritas esset, nisi si in eius cui surreptum inci, potestatem reuertisset. Gellius libro IT. cap. 7. Paulus i. q.s. . D. De usurpata Iulianus I. I s.ciuia. tit. Cicero Verri n. I. AT INIA DE TRIB. PLER.. Tulit. Vt qui Trib. e.esset,idem senatoresset:dicendaeque in senatuententiae ius haberet. Gelidib. I. .cap.ult.
AVRELIA DE TRIEvN. PLEB. Tulit C. Aurelius Cotta Cos .eum L.Octavio, Anno DCLxxv I I I.
Vt Tribunis pleb. liceret postea alios magia stratus capere: quod lege Sullae iis erat ademptum. Pedianus Cornelia L. Verri. I. Liuius lib. 97.Velleius lib. 2ΑvRELIA IvDICIARIA . Tulit C. Aurelius Cotta Praetor, M. Crasso , Cn. Pompeio primum
Coss. Anno DCL xxxiii. Vt iudicia quae penes solos senatores erant, inter senatores,&equestremordinem, di Tribunos erarios communicarentur. Cicero in Verrinis saepe Asconius in easdem. in Orat. pro Cornelion in Piasonem.Florus uero Epitome 97. Velleius lib. I. ubi tamen Tribunos erarios non nominat.
alternis annis quaterni Praetores crearetur.
Liuius librci .Festus nominat libro deci
cilius Metellus.C. Flaminius, L. Aemilius C E Ns dedere ad populum ferendam. Plinius lib. xxxv. 'x VII. CAECILIA Di DIA' DR DLEGi us . Tulerunt
Q. Caecilius Metellus,T. Didius Coss. i no DCLv. Ne multis de rebus coniunctim una r satione ad pCpulum serretur, ne populo necesse esset in coniunctis rebus compIuribus , aut id quod nollet accipere, aut id quod uellet repudiare.Cicero millipp. ς .pro Domo sua,& ad Attit. epist. I. CAECILIA decenseribus. Tulit in cilius, in F.Metellus Pius.Scipioi Cos. cum Pompeio. Anno DCCI.Vt Censoria potestas, quam RClodius Tribun .plebis imminuerat , restitueretur.
CAECI LIA repetundarem, lit.Nominatur a Valerio Max lib.sexto, P. I I.
Cas L i A , de suffragiis. Tulit Caelius Tribun. plebis, aecilio, T. Flaminio coss. Anno DC xxx.Ut etiam in perduellionis iudicio qJ Cassia lege Tabellaria exceptum erat , populus non uoce sed tabella sententiam serret. Cie. libro
Deleg. I CADuc ARI A.Vide Iulia Caducaria. CALODi ΑλDE Metello reuocando. Tulit Q.
Callidius Tribunus plebis, ut in Metellus qurubd in Saturnini legem iurare noluerat, exilio
amnatus erat, in ciuitatem reuocaretur. V
Ier.Max.libro quinto,capite secundo. Cicero pro Plancio. CALPvRNIA repetundarum. Tulit L. Calpumius Piso Tribun.pleb.L. Marcio, M. Manilio Coss. Anno DCII i I. nulla antea quum fuisset. Ut quibus in prouinciis magistratus populi R. eorumve comites pecunias contra lebes cepissent, earum prouinciarum homines iudicio Romae constituisto suas pecunias repeterent. Cic. De ossic. 2. in. Bluton Verrina v. CAL vRNIA , de anibitu. lit C. Calpurnius Puso cos.cum M.Glabrione, Anno DCLxxxv I. Vt ambitus damnati omni honoris petitione prohiberentur, certaque pecunia multarentur, Diolibro 26.Cic. pro Muraena , pro Comes. & in
300쪽
CALPURNIA DE. IvlYATE . Sisenna historia. libro quarto, Milites ut lex Calpurnia conees rat, uirtutis ergo ciuitate donari. Haec Nonius
CANULFL lA , de patrum connubijs.Tulit C. Canuleius Tribunus plebis, M. Genutio 3c C. Curtio Coss. An. CCC x. Ut plebi cum patribus connubiorum ius esset. Vt . Tribuni militum consulari potestate promiscue ex patribus ae plebe crearentur. Augustinus libro De ciuitate Dei s. cap. 3 7. Liuius lib.quarto . CAssIA AGRARIA. Tulit Sp. Cassius Consill eum Virginio , Anno CCLxv II . Vti ex agro Hernicis , quibus cum foedus i numerat, adempto,dimidium Latinis,dimidium plebi diuideretur.Lex tamen non tenuit. Liuius libro iscundo, Valerius libro quinto, p. 8. CA&sIA DE/sENATu . Hanc tulit L.Cassius , L. F. Longinus, Tribunus ple. C. Mario,L. Flacco Coss. Anno OCLIIII. Vt quem populus damnasset,cuive impe rium abrogasset, in senatu ne esset. Ascon.in Cornel. CAssIA DE svs FRAGIas . Tulit L. Cassius Tribunus plebis, Lepido & Mancino Coss. Α no DC xv I . Vt iudices sententias , quas uocessieebant, tabellis ferrent: in Lis etiam populus ipse, duntaxat quum de multis iudicaret, non de capiter nimirum in perduellionis iudicio. Cicero in Laelio , ubi hanc legem biennio post Cabiniam latam scribit:. item in Bruto, & libro De legibus 3.item Asconius in Cornelianam,de
CAssi A Da Pauli triumpho. Tulit QCassius
Praetor, Aelio Iunio Coss. Anno DLXXXVI.
Ut Paulo, Anteio ,& Octauio ex bello Macedonico eum uictoria redeuntibus, quo die urbem triumphantes inueherentur, imperium esset. Liuius lib.qs. CAssi A DR senatu supplendo. Tulit C. Cassius Praetor, Dictatore Iulio Cesare. Ut in numerum Patriciorum qui Senatui deessent, alii sublegerentur.Tacitus libro I I.Suetonius autem in Iulio Caesare scribit,eum Senatum suppleuisse, patricios allegisse,Pritorum,Aedilium,Quaestorum, minorum etiam magistratuum numerum
ampliasse.Utrum autem illa Cassia lege,an alia,incertum est.
CiNCIA Da donis & muneribus. Tulit M.Cin- eius Tribunus plebis , Cornelio , Sempronio
Coss. Anno DxLIM ., Ne quis ob eaustam orandam donum munusve caperet. Liuius libror Tacitus lib. I 3.Cic.in Catone, ad Atticum l. di de Orat. secundo. stus hanc muneralc a Plauto uocari scribit.Neque muneralem legem, neq; lenoniam,Rogata fuerit necne, flocci pifimo. on i A de liberali caussa.Tulit Ap. Claudius Decemuir,cum collegis, Anno CCC Q.Vt quu quis
in seruitutem assereretur, uindicia secundum li-hertatem daretur. Liuius lib. t 3. Dionysiib. ro. CLAUDIA' de senatorum quaestu. lit Qu. Claudius Tribu.pleb. P.Cornelio,T. Sepronio Cosy. Anno D xxxv.Nequis Senator, quive Senatoris pater fuisset maritima nauem,quae plus quam trecentaru amphorarum esset, haberet. Id satis habitum ad fructus ex agris uectandost quaestus omnis patribns indecorus uisus est. Liuius lib. 2 r. CLAvni A de seribarum negociatione. Uidetur proximae Claudiae pars nisset. Suetonius in Domitiano, Scribas quaestorios, negociantes ex consuetudine,sed contra Claudiam legem uenia in praeteritum donauit.Aliud ea de lege nihil reperio. CLODi A de annona. Et P. Claudius Tribu.pleb. Pisone, Gabinio coss. Anno DCxCv.Vt frumentum populo,quod antea semis aeris ac trientibus in singuloς modios dabatur, gratis daretur, et Sex.Claudio frumentaria procuratio mandaretur. Ascon in Pisonianam, Cice. pro Sestio, de in Pisonem,& pro Domo. CLonia de comitiis. litidem. Nequis per eos dies quibus cum populo agi liceret, de coelo se uaret.Ut omnibus fastis legem ferri liceret: qua de caussa legem Aeliam A: Fusiam a Clodio sub Iatam toties Cicero querituriin Sextiana,Pisoniana:& in hane Meonius,& Dio lib. I 8. CLOD1A de ui.Tulit idem Videtis qui ciues Ro. sine iudicio populi indictaque;caussa necassent, quaestio haberetur. Tulit autem ob Ciceronem& alios, a quibus necati erant Catilinatij, quamuis nominatim de Cicerone nullam faceret inentionem.UEleius lib. 2. Dio. xxxv I Q. Cieero ad
Attic. lII. Hanc legem,opinor, intelligit Cicero in Orat pro Domo,ubi de lege Clodia loquitur, quae est de Iniuriis publicis. CLODi A de M.Tullio. lit.idem.Vt M.Tullio Ciceroni quod salsum S. C. retulisset . quod ciues Rom.indemnatos necasset,aqua Ze igni interdis ctum esset,neve ei intra quingenta passi tu millia liceret esse,ne quis de ipsius mestu aὸ senatum referret,ne quis sententiam diceret, ne di siputaret,ne loqueretiir,ne pedibus iret in sententiam, ne scribendo adesset. Pro domo sua, Post reditum inseru& lib.ad Att. III .& Dio.lib. I 8. CLODi A de prouinciis . Tulit idem. Vt Gabinio Syria, Babylon.Perse: Piseni Macedonia, Achaia,
Thessalia,Graecia,omnisque Boeotia proconsulari imperio mandaretur et iisque cum exercitu in eas prouincias iuris pecunia ex aerario attribueretur.Cicero Pro domo,& in Sextiam.
CLooi A de intercessione.Tulit idem Clodius. Velibera &soluta in ferendis legibus Tribunorum plebis potestas esset,neque intercessione impediretur.Cicero in sextiana Nouem enim Tribunis unus obsistere poterat. Dio. lib. 3 8. CLODIA de collegiis.Tulit idem . Ut collegiatia est,conuentus artificum a Numa instituti, de magna