Nouus commentarius de verbis iuris, Franc. Hotomani iurisconsulti, antiquitatum Ro. elementis amplificatus. De legibus. De magistratibus populi R. De senatu & s.c. De iurisconsultis, eorumque formulis. Quibus propter argumenti affinitatem typographus

발행: 1564년

분량: 423페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

261쪽

uerborum Iuris . a 43

litus es, minus multi iam te aduocato caucia cadent. SCRIPTvRA, ratio pecuariorum:uide Mancipes. SEC ssus,rus a enum & suburbanum, quo an, mi relaxandi caussa secedimus. Vlpianus l. 2I.s.

s. De recep.qui arb. Quid tamen de arbitro loquitur 3 si in eo loco qui sit circa urbem adesse iusserit λ Pegasus admittit ualere iussum. Quod puto ita uerum esse,si & eius sit auctoritatis arbiter, ut in secessibus soleat agere, & litigatores facilὸ eo loci uenire possint. Idem i. I6.D. mandati, ut in hortis quos Rauennae habebat, in quos omnibus annis secedere solebat,sphaeristerium saceret. Plinius lib. 2.epist. i 7. Iustisne de caussis eum tibi uideor incolere , inhabitare , diligere secessum, quem tu nimis urbanus es, nisi co cupiscis. SECTro Latine dicitur,quae postea confiscatio a pellari coepta est:quum alicuius bona publica tur.deriuata ex eo appellatione , quod praedam ex hostibus captam milites inter se secabant ae diuidebant.Caelar lib. belli Gall. r. Postridie eius diei refractis portis quum iam defenderet nemo, atque intromissis militibus nostris sectione eius oppidi uniuersam Caesar uendidit,Com.Tacitus

Reliquias sectionum Neronianarum nondum in fiscum eonuersas reuocatis ab exilio concesiit. Cicero de Inuent. 2.Hoe commode reprehenditur.si dici possit ex hostibus reus esse captus, cuias praedae sectione uenierit.

SEoostps dicti sunt, inquit Asconius, qui spem lacri sui secuti,hona condemnatorum semel auctionabantur, proque iis pecunias pensitabant singulis ac postea pro compendio suo singulas quasq;

res pecunia populo uenditabant. Haee ille.quibus ex uerbis Sectores a Sequendo dictos coniicimus.arbitror ab antiquo uerbo Seco, secas:quod

idem significat ut sequor.unde sectorisectaris: §a,sectae. m& accusatores& iudicia sectabatur,quoniam damnatorum bona ipsi istimare, &certam summam promittere solebant. Idem alio loco :SECTOR est, inquit aestimator ae redemptor bonorim damnati, atque proseripti,qui spem scistans lucri sui, id est secutus spem aestimationis suae, bona omnia auctione uendit,& semel infert pecuniam uel aerario,vel sociis.sECv Nor fructus, uberes,copiosi Paulus i. 63. in s. D.ad leg.Falc. SECv Nnus haeres dicitur, qui secundo gradu institutus est: ut Primus,qui primo. l. 8. D. de lib. &posth.l.si is qui, 2s.D.de test.is uulgo Substiti tus appellatur.Cicero Verrin. tertia, Appellat L. Annium,qui erat institutus secundum filiam. Et

aliquanto post: Nune est eiusmodi edictum , ut quamuis intelli3at,non populo esse seriptum,sed P. Mnii secundis haeredibus. IECvNDAE tabulae dicuntur, quibus pupillaris substitutio scripta est.l. r. interdum, I. I 2. D. de

ad aper. quia substitutio hec paterni testamenti quaedam appendicula & sequela est.l. qui plures,in si . D.de pupill.subst. Ac ut ait Iustin. Pinuiserioribus partibus scribebatur,eaque pars proprio lino,propriaque cera consignabatur: & in

priore parte testainenti cauebatur, ne inseriores

tabuis uiuo filio, N: adhue impubere aperiretur. S. sin autem,q.Inst. De pupill.subst. SED EO , sedes, uulgarem habet significationem rcui contraria est illa uerb. sto. Sed pitcrea significat Sedet , impersonaliter idem quod uid tur,uel placet. Ulpian.l.si fideiussor, 7.f. ult. Si s

iisdatu in pro re mobili non sit , & persona specta sit, ex qua satisdatio desideratur, apud ossicium deponi debebit: si hoe iudici sederit, donec uel satildetur, uel lis finem accipiat.Sederit, id ests iudici uisum fuerit, si ita arbitratus sit.

SED ULARIA, Paulus in l. a. D.de suppeti. leg. pro sedibus posuit,in quibus gestamur. unde Cellationes,de quibus suo loco diximus. SEMEsrR t A consilia principiant dicebantur, in quibus cum aliquot Senatoribus ad semestre tempus aduocatis, de iis quae ad Senatum reserenda erat,

deliberabant;inde,opinor; ducto nomine, quod hybernis aestiuisque mesibus sibi consiliarios mutabant.Sueto. Augusto, Sibique instituit consilia sortiri semestria,cum quibus de negociis ad se

quentem Senatum referendis ante tractaret. Et

in Claudio, Rerum actum diuisum antea in hy-bemos aestiuosque menses, coniunxit. Semestria autem a Iurisconsultis praecise dieuntur . ut Lq6.D.de paci. &l. D.deaeqvir. haered. & pud Iustin.9.2. De excusat.tui. Xiphilinus autem

ab Augusto tradit senatores quindecim sorte ductos esse,cum quibus iudicabat. ω πεντευν

των . Advocabat quindecim Senatores sorte ductos, qui sibi ad sex menses in consilio essent, i terdumque cdm ijs ius dicebat.Zonaras etiam li

. τι κώ αἱ ψι ετ ιωτοῦν. id est, Consiles etiam, ex alijs item magistratibus singulos, & ex senato rum copia consiliarios quindecim ad sex menses

asciuit : ut eorum opera cum uniuerso senatu ea quae deliberanda essent communicaret e non

nunquam etiam ius una eum ipsis dicebat. O seritatus est etiam idem locus apud Dionem

SEMIMARI vM , locus in quo uitium arborumque semina conseruntur atq; adolescunt: ut alid po stea,quasi ex nutriculae gremio transferantur. vl-pi l. nona .qui tuo, D. de usust. Seminarii auis

262쪽

244 Commentarius

mictum nuto ad fructuarium pert neret ita tameut Muendere ei & seminare liceat. Debet tamen coiisserendi agri caussa seminarium paratum semper renouare, quali instrumentum agri. Quale sit eligendum parandumque seminarium , docet Columella lib. 3 .& Plinius libro decimosexto,Vlpianus l. .g. I. D.arb. surt. Quod si quis ex seminario,id est stirpitus arborem transtulerit,&c. SEMIssALEs uturae pro semisses, id est cum seni aurei quotannis in centenos penduntur. Mod stin. l. t o. D. de pollicit. Ita pollicita est,uti sors apud eam remaneat,& ipsa usuras semissales ad

praemia certantium resoluat. SEMissARIus haere haeres ex semisse. Florentinus I. Ir6. I. I.D. de leg.6c fideic. so. Aeohaerede uero semissatio,duobus extraneis concurrentibus, no amplius tertia parte. SEMvNCIA , unciae pars dimidia. ut apud Scaeu Ia l. I.6.1.D.de annuis leg. ubi ex alle haereditatis uxor prius quadrantem,deinde ex fidei commisso dodrantem, detracto quadrate Falcidio, id est unciis duabus & sicilico consecuta, defendebat partem haereditatis dimidiam, quam adulto priuigno restituere iussa erat, ex illo quadrante

Falcidio in assem reuocato computandam esse r

rabilium descriptione in cognosce ex Appendice, sub titulo De Senatu. SpNsvM est,impersonaliter,pro Cogitatum est,sen tentia stetit,placuit.Vlpianus i. clava, D. de acceptis. An inutilis accepti latio utile habeat pactum, quaeritur:& nisi in hoc quoque contra sensum est, habet pactum.id est,nisi qui accepto tulit,contra

sensit,sive mentem ac uoluntate in contrariam habuit .nam plus est contra sentire,qu1m non consentire:& Imprudens non consentit, at non contra sentit. Locum autem sic legendum,ea quae cosequuntur ostendunt. SENsus , pro Ratio. Ulpianus l. prima, .primo D.

si quadrup.raup.Nec enim potest animal iniuris secisse, quod sensu earet. de quadrupedibus loquitur. Si esuriosus dicitur sensum non habere, in I si elim dotem, vigesimasecunda,*. si maritus, D. solut .matrimon. Sic Infantis sensus nullus esse dicitur in l. quamuis, trigesimasecunda, .secundo, D.de acquir.possessSENTENTIAM dicere existimatur is, qui ea mente

quid pronunciat,ut secundum id discedete eos a

tota cotrouisia uelit. l. quale decimanona. s. I. D.de arbitr.

SEPTA sunt, ait Vlpianus,quae ad incile opponunξ aquae derivandae copellendaeve ex flumine cauia D: siue ea lignea sint, siue lapidea, siue qualibet alia

materia sint,ad continendam transmittendamve

aquam excogitata. l. I . D. de rivis.

tumuirorum erat ordine, exercebatur. Hinc Pauquod Scaevola comprobauit. SasATvs Romani,&Senatusconsultorumli liber singularis de Septemviralibus Iudies, notatus intit legis i s.& l. 28.& l. I i. D. de in ostie. testam. uide Centumuiri. SEpvLCRvM' est ubi corpus,osave hominis condita sunt. l. i. g. 2. D. de relig.

SEPvLCRA familiaria dicuntur,quae qui sibi familiaeque sue con stituita. D.de relig. SEPvLCRA haereditaria sunt, quae quis sibi haeredibusque suis constituit: uel quod pateria. iure haereditario acquisivit. l. l .& 6. D. eodem.

SEQvxsTER dicitur, inquit Modest imis, apud q te

plures eandem rem, de qua controuersia est, d posueriint. dictus ab eo , quod occurrenti , aut ouasi sequenti cos qui contendunt, committitur. l. tio. D. de uerbor. lignifica. Paulus l.6.D.depos

Proprie aute in sequestre est depositum, quod a pluribus in solidum certa conditione custodien dum reddendumque traditur.Gellius Sequestrudietum scribit v, eius qui electus sit, utraq; pars fidem sequatur : libro uigellino, cap. o. SEQv EsTRO post Turi a deposito hoe dissere, di rei depositae proprietas apud deponentem manet sed & postessio. at sequestro politae pollet,lo ad sequestrem transit. id enim agitur ea depositione,ut neutrius possessioni id tempus procedat. l.

SEQv EsTRARIA actio,itide Actio sequestraria. SEQvpLLA , pro accessione. Scaevolat. 93. D. de

solui. Et quali generale quid retinendum est, ut ubi ei obligationi quae sequellae locum obtinet,

principalis accedit,&C. SERIA, inquit Donat. in Teren r. vas fictile deli

mo,oblongu. rent. Releui dolia omnia, omnes serias. Seriaru,quae uinaria uala sui meminit Vip. I. 1 s s. Deusus r. Paulus i. ro6. De uerb. ligni f. SERICA uestimenta quorum meminit Vlpianust.23.f. I. D.de aur.arg. leg. dicuntur quae ex Serum lana conficiuntur. sunt autem Seres , id est

uermiculi,apud Seres indiae populos. apud quotiui Ammianus libro 23. testatur, abundae sylux sublucide a quibus arborum foetus aquarum a sperginibus crebris, uelut quaedam uellera mollietes,ex lanugine & liquore admixtam subtilitate tenerrimam pectunt, remesque subtegmina, conseiunt sericum.

ra quasi σωτηρ ν. Vlp. l. 29. s. I. D. adleg. Aquil Parui reseri,inquit, nauem immittendo, aut seruaculum ad nauem ducendo, an tua manu damnum

dederis. nam anchora tollenda scaphae proxime noceri potetit. Si Rui dictitur, quibus libertas arbitrio suo uiuedi

adepta est. itaque liberis oppontitur. & exco appellati sunt, ut Imperatores captiuos tredere, ac Phoe seruare,nec occidere solet.6. I .de iur. person. I. 4. De stat. hom. l. 2 32. De uerbor. signific. Quintilianus libro septimo,capite tertio: Circa propria ae differentia magna subtilitas: ut cum quaeritur

263쪽

uerborum Iutis. 24s

quaestur,an Udictus quem Iex seruire donee sol, uerit, iubet , seruus sitialtera pars fuit ita, Seruo est qui est iure in seruitute: altera, Qui in seruitute eli,eo iure quo seruus:aut,ut antiqui dicebant,

qui seruitutem seruit . uide Addictus. SER vi poenae dicebantur qui sumino supplico sieaddicebantur,ut si liberi essent, libertatem: sin serati,domini familiam quasi abalienati amitterente adco ut ne a poena quidem liberati, in illius do

mini potestatem redirent: uti constat ex l. octaua. tertium S. I .dc l. 29. D. de poen. l. 8. C.de sent. pali. l. 2 . . D. de sit d.liberi.quod enim nullius nisi plenae serui essent, ita dicebantur. Marcianus

L ι 7. D. de rix n. Sunt quidam serui poenae ut sunt in metallu dati,& in opus metalli.de ii quid ei testamento datum fuerit,pro non scriptis est, quasi non C esaris seruo datum sed poene. Iustin. f. t. Quibus in . ius pol. Serui autem poenae est iciuntur, qui in metallu damnatur, aut bestiis lubiiciuntur. Ulpa. 2 s. g. r. D.de acquir. haered. Si quis plane seruus poenae fuerit effectus,ad gladium, I ad. bestias uel in metallum damnatus, si fuerit hae testscriptus, pro non scripto hoc habetur. Ss Rui ΑΜΛ actio,iii de Actio Seruiana. SERvIRE seruitute. Ia uolenus l. 3 . D de stip. ser. Non poteli uideri tultam seruitutem seruisse iis qui illum liberum esse non ignorabant. SEqui Tus tum de hominibus dicitur, tum de rebus. ae de hominibus dicitur, est conditio e rum qui inseruitute sum: liue Constitutio iuris gentium , qua quis dominio alieno contra naturam subiicitur l. quarta, D. de statu hominum. Quae de rebus dicitur, est ius quod quis uel in re,

uel ex re sua alteri constituit . eaque est duplex. una Personalis , ueluti Vsu ructus , Vsus, Habitatio: altera Realis, ut seruitutes praediorum urbanorum & rusticorum. l. prima, D. de seruit.

hoc est, ius in alieno praedio aliquid agendi, quod alteri agere non licet,ab ipsuis domino permis

sum. I. I.

SERvITvTEs personales propterea dicuntur, quia& hominibus debemur, c cum iis pereunt atque

extinguutura.oeiana,s. tale. D. de seruit. legat. l. decimaquinta, D.de seruit. l. 2 o. in sine, D.de serriuit. rustic. SER vi TvTEs reales dicuntur, quae praedioru sunt,

ideo u, sine praediis costitui non possunt. Nemo

enim potest seruitutem acquirere urbani uel ru

stici praedii, nisi qui habet praediu: nec quisqua de

bere, nisi qui praedium habet 3.Instit. de serui

tui. l. l. D. commvn. Praed. l. quoties, I . D. deseris

ui tui.Denique Seruitutes Personales dictitur, cures personae: Reales uero cum res rei seruit. st Rui TvT Es urbanorum praediorum dicu tur, quarum usus est tantum in aedibus, siue illae in urbe, siue in agro sitit. l ima, D. commu .praed. ueluti

altius tollendi δε officiendi luminibus uicini, aut

. non ex tollendi. item stillicidium auer tendi in te' ia Actum uel aream uicini, aut non auertendi, l. 2 . D. deserui .urb. praed SERut TvτEs riisticorum praediorum dicuntur, quarum usus est in rebus rusticis duntaxat: ueluti Iter, actus,ut a,astu F ductus,haustus aquς, pecoris ad aquam appulsus, pecoris pascendi, cretae exi- mende, calciscoquendae a. I.&seq. D. deserui

tu. rustic.

SFRvus actor, idem opinor qui dispensa torrid est cui pecuniae domini curatio mandata est. Papinia.l. 2 . Diaepositi. Centum numos, quos nae

die commendasti mihi, adnumerante seruo Sti

cho actore,&c t.

SERvus fundus, qui seruitutem debet,liber, qui ab

ea est immunis. Ulp. l. 2 o. s. l. D.de acq. re r. dom. Si seruux tuit fundus, cum seria itutibus transit: si

liber,uti suit. Item, Si quis igitur fundum dixerit

liberum,quum traderet eum qui seruus sit : ni bili is sentitutis iandi detrahit. Cic. pro I. Agr. mptimo iure ea sunt proseeco praedia, quae optima

conditione sunt: lisera meliore sunt, qua in serua. iSEstvvs publicus dicebatur, quem ciuitas tabulis publicis praeficiebat. unde Seritus ciuitatis appellaturint. ultima, P. Quod cuiusque uniuerL Publicus autem in Liaec ci, t8. D. de adop.l .seeunda, id Qeodem titu. C. de arbit.l. I. s. exigere. D.de magist .conueniend. Post uero ab Arcadio Imp. constitutum est,ut publicis tabulis non amplius seruised liberi preficerentur. l. generale. C. de to bular. Marcianus l . sexta, D.de re r. liuissemus comunis civitatis singulorum pro parte non intelligitur, sed uniuersitatis.& ideo tam contra ciuem, quam pro eo potest seruus ciuitatis torqueri. SERvus publicus, lictoriapparitor. Cic. Philipp.rs. Quos Antonius deliciarum caussa loris in conuiuio cedi iubebat a seruis publicis. Idem Verrini v. Cur. hoc auctore non Rome serui publiei ad uectigalia accedant e Loquitur Cicero de Venet rin Siculis apparitoribus. S εκ vvs peculiaris, pro Vicario. Scaeuola l. 1 i . D. de

pecul. leg. Si Sticho manumisso peculium lega-ium sit, Sc Titio seruus peculiaris: quantum peculio detractum erit ob id quod domino debetatur, tantum ci accedere cui uicarius legatus est,' Iulianus ait. S isto Nun dies dicuntur,quibus Praetor pro triabunali sui copiam facit: quippe cum iis diebus noe plano de squo loco ius dicat:sed de loco ediiston in earuli sella sedens decreta sua interponat .l. 2.N pass. D. quis Ord. in hon post Stac TARIvΜ , uas sextaris, id est heminarum duarum capax:apud Paulu in l. s. D. de inst. uel inst.

Si t sciens fallo. formula ius urandi quam Festus

se exponit. Iaapidem silicem tenebant iuraturin Iouem haec uerba dicentes,si sciens fallo,tum me Dieipiter salua urbe arceq; bonis eiiciat, ut ego

huc lapide. Ad hunc more allust Paulus in l. 26. M dsilitatur Qui iurasse dicitur, nihil rcfert cu

X 3 ius sexus

264쪽

α46 Commentarius r

itu sexus aetatisve sit: omni enim modo custodiri debet tuli utandum aduersus eum qui contentus eo quum deserret suit,quamuis pupillus non uideatur peierare,quia sciens fallere non uideatur. Huius eiusdem formulae Polyb. lib. a. mentioneficitded N Cic.ad Trebatium,Quomodo autem tibi placebit Iouem lapidem iurare , quum scio Iouem iratum esse nemini posse λSι eis uideatur. Donat.in Adel Ter.Fac sis Sostrata. Sis honorifice additur uerbo,ne quod imper Liu modo pronunciatur,superbumst. Deductu est autem a Senatusconsulti sormula.ubi enim aliquid senatus Consulibus iniungit, addit, SI E I I

UIDE ATUR Haec Donatus.

Si CAR I , appellantur a sica, qt significat ferrea

cultru.. ait i mp. b. φ. Depub. iud. Fabius autem lib. io.mper abusionem ficarios etiam omnes vocamus,qui caedem telo quocuque comiserint.

SIGLA uel Single notae sunt quibus uti librarii inscribendo solebam. t ustin.de composit.digest. Eadem autem poenam fallitatis constituimus de aduersus eos qui in posteram leges nostras per si gulorum obscuritates ausi fuerint conscribere. mnia enim, id est & nomina prudentium, & titulo de librorum numeros per consequentias literarum uolumus.non per si a manifestari. Item in Graeca constitut-τὰ ταυτης ἐπικε iras TR .uses κώ -τα τῶν σηπι- τισίν ἐν τῆ γ' - , ἀπερ His πηαλῆ φ id est, Eadcin etiam poena ligimminente,qui certis notis,quas singlas uocant, in scribendo utuntur. SIGγ i FACERE, pro significare. Maecianus I. 6 .F.

3. D. ad S.C.Trebell.Na si auditu s ea paces sunt. uel interrogati nutu possint signi facere, uelle se periculo suo haereditatem adire Sicini NuM riuum lapideum appellat Vlpianus L

prima,j. ultimo,D. de riuis:cum tame testaceum

de cementitium fuisse appareat ex Vitruvio lib.8. cap. ult.de Plin.lib. I .cap. . Si Lico, frumenti genus Optimi, de quo Plinius lib. I 8. cap.8. Iulianus l. so. D. de negoc. gest. Quendam ad siliginem emendam decreto ordinis curatorem constitutum. Hine

Si LiciNARivs, siliginis dispensator, ae distributor.Vlpia .l. 2.F. . D. desert. Si siliginario qui dixerit, ut quisquis nomine eius siliginem peti iasit ei daret: de quidam ex transeuntibus quum audisset,petijt eius nomine. Si Lu A eaedua est,inquit Caius, quae in hoe Eabstur,ut eaedatur.Seruius eam esse aiebat, quae succisa rursus ex stirpibus aut radicibus enascitur. IH-ua, IO. D.de uerb. signise. Si ΜνLA & Simplum idem sunt . nam Simpla promitti,& de simpla caueri dicebatur, cum ob euictione simplu rei preciu promittebatur.l. s.f.ult.&l. 6. D.de euict.Varro li e re rust.2. Cauere

debet de euictione simpli quanti ea res sit. Hino

SIMPLARIAE uenditiones,exquib.actio simpli ob euictionem datur.Ulpianus in l. I 7.F. s. cudo, D. de euict. Pomponius i. 8. in sine,D. de Mil. edict. Simplariarum uenditionum caussa ne sit redhibitio,in usu est. SIMPLI caci REs homines, pro imperitis, rusticia iis,quos Graeci ε ruam appellanta vip.l. q. s. D.

de relig. Non autem Oportet ornamenta cum

corporib. condi. nee quid aliud huiusmodi, qr homines simplicio res faciunt, id est superstiti ii & credulit

Si N autem, pro sin minus. Scaeuola l. 3 8. . r .D. de auriarg.leg.Si mihi per conditionem humanam conliserit, ipsa faciam:lin autem,ab haeredibus meis heri uolo. Si NGvLAR R ius est,quod contra tenorem rati nis,propter aliquam utilitatem auctoritate con stituentiu introductum est. l. I 6.D.de legib

Σιτωνη ,Sitones,curator frumento comparando.Arcad. l. ult. D.de mun.& hon. Cura quoque eme di frumenti,olei, nam harum specierum curat res quos σι - dc c - ναι appellam, creari in

SITONIA , euratio frumento coemendo. Vlp.l. r. D.de uacat.& immunit. Sextum decimum motis annum agentem ad munus sitoniae uocari non oportet.

SMA RAGDus , gemma uiridissima, omnibus nota . Eam Ulp.pellucidae materiae esse scribit in I. is.

Soasti Nus est,ut ait Aelius Gallus,patris mei consobrini illius,& matris mes cosobrinae filius. F ce-mina iisdem de caussis appellat fratrem, Ze fratrem patruelem,& consobrinum,& propius corvsobrino, & sobrinam. iidem gradus in sobrina quoque sunt. Festus . . SoER I vi qui sint, ius in I. I .D.de grad.& ad sin. sic demonstrat,Item patrui magni,amiis magnae,

auunculi magni,materterae magnae nepos neptis:

qui ex fratrib. patruelibus, aut consobrinis, aut amitinis undique propagantur, qui proprie Sobrini voeantur.Sic enim emendandu ae legenda esse locsi,qui usque adhuc foedissime corruptus . iacuit,uel hine licet intelligat, tu quod alioquin Caius bis eosdem numeraret: neque enim alius est nepos magni patrui, ac Sobrinus tum quod hie ipse ordo est,quem idem Caius in cognat

Tum gradibus recensendis perpetuo conseruata quemadmodum in obseruationibus planius exponemus . Legeretur tamen paulo concinnius v NDI M E PROPAGATI P op Ris sobrini uocantur.Itaq; Paulus in I. ro. . I O.D.de gradib. quum patrui magni nepotes & neptes enumeraLset,Is,inquit. de cuius cognatione quaeritur, his

sobrinus est:& inuleem hule illi sobrini.

265쪽

uerborum Iuris. a 4

dib. His personis id est patini &amitae maioris

nepotibus auus aula eius de euius cognationeruaeritur, sobrino natus est, hie proximo nomineefinitur parentis sui sobrini,ut Trebatius ait. rationem quoq; nominis hane reddit, quod ultimi cognationum gradus sobrinorum fiunt. itaq; S brini filius tectὸ proximum nomen ab eo ipso huius sobrini dicetur. N ideo eos qui ex sobrinis nati sunt,inter se proximum nome appellare. hos enim nullum proprium habere nomen, quo inter se uocentur. Sic enim emendo locum, qui uult corruptissime legitur: ut in Obseruationibus ex plicabimus . SOCER,ait Modest. viri pater uxorisq;:mater autem Socrus appellatur: tuum apud Grecos proprie uiri pater ἰαυρος, mater uero ι-ρα uocitetur pixoris aute pater πένθερος, & mater uocatur. l. q.

s. D. de grad. t adsit. SOCER magnus dicitur uxoris meae auus: ergo'iulius sum progener: ait Modest. l. .s. D. de grad.&ads n. SOCIETAs, est contractus bonae fidei, dealicuius uel ret,uel negociationis communione sic initimius, ut eius & quaestus 3c damnum ad unum quenque communiter pertineat. Eius autem duo Mnera sunt: aut enim paries definitae sunt, aut inaestunitae: de rursus si definitae sunt, aut bonorum omnium societas contracta est, aut certae unius uel rei, uel negociationis. l. secunda, tertia , dc insequ. D. pro socio. ISODALEs sunt, inquit Caius, qui eiusdem colle gij sunt . quam Graeci ἰτωρίαν uocant. l. q. D. de colleg.&corp. SOLARI ubi, apricus locus in samma aedium parte solis calori fruendo accommodatus. Vip. l. IT. D. deseruit .urb.praed. Sin uero heliocamino, uel δε- lario dicendum erit, quia umbram facit in loco cui sol fuit necessarius,contra seruitutem imposi. tam fieri. Paulus in Mil. Nam certe neq; solarium apud nos est, neque hortus ullus, neque fenestra, nisi clatrata.

SOLA RI UM, est uectigal,ait Vlpianus, quod pro solo penditur, quum quis in publico aedificatum habet .l. 2.9. I. D.ne quid in loci pub. Vlp.l. 39. s. q. De legat . D sd. lib. I o. Hae res cogitur legati prae- dij soluere uectigal praeteritum, uel tributu, uel Blatiunt, uel cloacarium. SOLAT I v M , pro mercede, & quasi preeio lapidum in alieno fundo pro loci consuetudine ex eisoria. nam consuetudo quae ius id omni b. permisit, fuit, di domino quas pro solatio aliquid nummorum solui iubebat .m p. l. Is . . t. D. Com. praed. Nisi talis consuetudo in illis lapidicinis consistat ut λquis uoluerit ex his caedere, non aliter hoc faciat, his prius solitum solatium pro hoc domino prae stat.Alciatus SOLA Ri v M legendum putat.a quo me lignificatiouum dissentire cogit differentia. Denique Solatium passim pro mercede de salatici usurpatur. ut I. 3 . Se I. s. Ze s. e. de aduoe. diuertiud. l. 3 3 .in s. D. de administ.tui. l. I s. in fine, D.

commvn. praed.

SOLEMNg ius,ui de Ius solemne. SOLEMMA proprie dicuntur quae eertis temporia

bux fiunti Hine Solemnia dicta sunt,qus legitima

de ordinaria sunt. ueluti SOL EM N r A iudiciorum, suae certis legum instituus obseruantur.l 7.D. de in integ.restit. So L EM NI TA s adoptionis, id est legitimus adoptandi ritus. in s .in fine,D. de adopt. l. quinta.C. de suis & legit. SOLE M Ni s testium numerus, id est lege praescriptus& ordinarius. l. II. D. qui test . fac. post. SOLEM N I A uerba l. 23 .D.de manu mictest.

SOLEM NEs feriae. l. 2 6.D.ex quibus caus maioris o LIDv s, ut ait volasius Maecianus, propriὸ idem est quod libra: quae de As uocatur. Cum autem celenarius numeru ferὰ in pecuniarum ratione Messet,atque haberetur, ut in usuris quae Centesine dicuntur, intelligitus, eo suetudo tulit, ut Aureus

qui centum continet ualetq; sestertios ut suo lo eo demonstraui freque ter Solidus appellaretur . Idem enim utrunq; esse patet ex locis innumeris: ueluti ex l. s. Istor, D. de his qui desec. ues etad. coparata cu Lite is cui, Instit .ae oblig. quae quasi ex desict. l. 7. D.de manumisistest . cuint. 8. & o. D.de inoff.test. SOLI D v M capere posse dicuntur, quibus licet totsi quod eis relictum est, capere. l.7.D.de c5d .institil. 6. D.de uulg.& pupill.stast. unde tit.in Inst.Vlpia.De solidi capacitate. SOLI DA proprietas dicitur In qua usus structus inest.

l.Sempronius, 26. . I. D. de usuis. legat. l. a libemto, I S .D. de bon .liberi. SOLO R A unionem apud Marcellum l.Seia,6. D. de auro arg. non praestare significat, ut Accursus putauit:sed de linea detrahere de eximere . na quum initio se locutus ecti, Postea unionem soluti: neque ullum mortis icin re inter ornamenta sua unionem relinquit: in sine legis se inquit, Ut interim omittam, quod etiam dissolutione ac pe mutatione tali uoluntas quoque uideatur mut ta.Hanc tamen locutionem Macrobius lib. 3. c. 7

pro liquefacere usurpauit: ubi de Cleopatra loquitur,quae aceto unionem impositum, itaq; liquefactum absorbuit. SOLVERx dicimus eum, qui fecit quod facete promisit: inquit Vlp. l. i76. D. de uessi signi f. So LusNDo esse nemo intelligitur, nisi qui solidum potest soluere: inquit Ia uolenus l. I is D. de uerb. signis Sosui legibus dicebantur, quibus quid contra leges facere permittebatur. ut quum scipio ille Africanus antequam ter leges liceret Aedilia de Consul factus est: legibus est solutus. Inde Imperatores qui legibus teneri noluerunt, legibus f

266쪽

Commentarius

S. C. Asconius in Cornelianae argumento, Cornelius legem promulsauit,qua autoritatem sienatus minuebaime quis nisi per populum legibus solueretur. quod antiquo quoque rure erat cautum. itaque in omnibus S. C. quibus tu in aliquem legibus solui placebat,adiici erat solitum, ut de ea re ad populum ferretur. SOL v Iss E in tractatu de re iudicata accipere debemus inquit Vlp. non tantum eum qui soluit: u rum omnem omnino, qui ea obligatione liber tus est,quae ex caussa iudicati defccndit. I. q. f. s. D.de re iudi c. SOLUT V m proprie die i tur, quum naturaliter. id est uerE ac re ipsa pecunia numeraca est: satisfactum autem,'uum c ituluer,ut est non pecuniae mime ratione eluerbis creditotis animus est contemtus. uti docet Marcianus lia 9. D. la solui. Solvetio Nis uerbo sitis factionem quoque omnem accipictam Placet liquit Vlpian. l. i 76. D. de uerb. fg. SOLUTUM , ait Gaius, non intelligimus eum, qui licet uinculis leuatus siti, manibus tamen ten tutac ne eu quide ilitelliginius solutu,qui in publico liue uinculis seruatur. l. 8. D. de uerb. n. SONTI CvM morbum in xi I. fgnificare ait Aesius illo,certum,cum iusta causuquent nonnulli putant esse qui noceat, quod Sontes significat nocetes, aeuius Alisonticam esse oporint causim, set iam obrem perdas mulierem. Festus. SONT I C vs morbus quoties nominatur,eum signiscar; Cassius ait,qui noceatinocere autem intelli gi,qui perpetuus est , non qui tempore sniatur. sed morbum sonticum eum uideri , qui inciderit in hominem,postqvaim is natus sit . bontes enim

nocentes dici. I.63 . 6. I . D. de edit .edici. SONT ICvs morbus est . qui cuique rei nocet: ait I uolenus . II I. Dode uerbor. lignis. SONT icvs morbus existimandus est, ait Iulianus.

qui euiusque rei agenda impedimento est. l. 6o.

. de re iud. ρώτη s Vlpianus I. t 77. D. de uerbo .sgni. Natura cauillation: quam Graeci σωρ ἰτ appellauerunt. haec est, ut ab euidenter ueris per breuissimas mutationes disputatio ad ea ouae euidenter filia sunt, perducatur. Sie in I 6s aD.de res.tur.

SOROR , inquit Labeo,appellata est, quod quis seorsini nascitur , separatusque ab ea domo, in qua nata est δε in aliam familiam transgreditur. Ge

lius lib. is .cap. r o.& Nonius. SOROR Pro amica luestorio nonnunquam ac letici, flagitiosis appellabatur: rem turpissimam honestissimo nomine tegentibus .imp .l. eum qui, r9.C.de esse.&cleric. Eum qui probabilam seculo disciplinam agit, decolorari consortio sororiae appellationis non decet.Sorores igitur appellabant, quas hodie Scurrae Commatres uocant. Soari Ri prouincias dicebantur Praetores, etiam

qui in urbe ius dicturi erant. nam desSirati antequam magistratum inirent, sortiri inter se solebat quis de pecuni s repetundis, quis de ambitu, quis de uenefici,s,quis aliis denique qu sitionibus prae, suturus esset. ut in Verrinam i l .explicauimus. .

SORT isti filium pro suscipere.Vlpianus i. tertia, S. quinto, D.de bon. post. coni. tab. Si emancipatus filius uxore non ex uoluntate patris du sta filium fuerit sortitus. SORTietio iudicum,uide reiectio iudicum. Si 'ADo, t generale nomen est,est Vlpianus in l. Ii 8.D.de uerb tigni sic. quo nomine, inquit,

tam hi qui natura spadones sunt, item thlibiae, Militas ae ed & si qd aliud genus spadonum est, cotinemur. idem i. 39.f. primo, D. detur. dot. Si d, spadoni mulier nupserit , distinguendum arbitror, castratus fuerit , necne .ut in castrato dicas dotem non esse.in eo qui castratus no est,quia in matrimonium, & dos & dotis actio est. Spadonuigi rur tria uidentur esse genera. alis enim fiant. γquibus aut penis, aut testes aut utraque adempta sunt: qui proprie ac speciatim Spadones a Graecis appellantur: παρά τὰ N: quod euellere ple- runque signiticata.q.D.ad leg. Corn. de sicar. αl.ult. D. le Public. a Latinis autem Castrati. d. l. 39. Detur.dot.l sexta a . de lib.& posthum. Alii

quibus attriti sunt testes, qui proprie I libiae &Thlaliae uocantur πυα τρώβρον, quod atterere inniscat. d.L i r S. De uerbor signiti c. N l.

m. a dies.Corne l. de sicar. Alii denique spad nes sunt,qui memb is quidem sunt integris,& incorruptis, sed naturae tamen uitio quodam affecti iit se ibit a linophilus senerare prius non

post unt,quam id uitium sit sublatum. Quare autem id uitium dit,Galenus libro De usu pari. x v. si is uerbis explicat, quae propterea subi ciemus, , qui sine huius rei cognitione plurima iuris nostri capita intelligi non possime. δἰ ατον ν

a Superest autem primum quidem exponere que- ad in odii pudedu in coitionibus, qua maxime intensum esse oportet. neq;. n. qa alicui sortasse uideatur solius cogrestus caussa ,sed ut meatus aperiatur ac dilatetur, uti qua longissime senae emittatur, commodii est pude dii intelis simu ex illare. nis enim recta ferretur, ac uspia uel obliqua uel salebrosa uia eius esset, ibi tum adhaeresceret Ithque qui c. σπαδιαίει nominantur quali dicas sub

267쪽

ductitii iluandoquidem ob uineulum quod extremo in eole habet, meatus ijs est distortus, procreare liberos non postunt.no quo no secundu semen

habeat, sed quod in colis anfractibus ad haeresces vibrari procul no possit. cuius rei curatio ipsa documento est. siquide abscisso eo uinculo,generata Atq; hoc quide incomodu omnibus plane usuuenisset,nili natura prospexisset,ut in coitionibus lata&quammaxime directa uia seminis existeret. Haec Galenus, quorum ut spero cognitionis utilitat,uerboru inverecundia obscurabit. Sic enim

intelligemus quid sit primum quod Iurisconsulti

tradunt,spadonem polle post huinii haerede instituere.I. I.& posth .ubi scribit Vlp. no modo cum

qui facile generare potest , sed etiam spadonem posthiimum insti tuere posse. quod sane perabsurdum esset,nisi eum intelligeremus, qui coire qui

de potest, sed generare propter naturae uitium aliquod non potest: tantisper dum hoc uitium aut hominis solertia, aut Dei beneficio quod a admirabili sit sublatum.qua de causia uxorem quoque posse eundem ducere Vlp. scribit in d.l. I9.D.de Iuridot. quippe cui generandi spes praecisa nonst. quunt is qui castratus est iisdem legibus & arrogare,& uxorem ducere,& posthumum instituere prohibeatur. Marcia.l.r .F. I. D. de manumi.

Dind.Et si spado uelit matrimonii caussa manumittere, potest:non idem est in eastrato.Similiter

etiam Vlp.in I. libri posth. adones ab iis qui ficile generare non possunt, distinguit: & l.6.I. 2.D.de aedit. edict.ubi scribit Pomp. spadonem neque morbosum neque uitiosum esse: sed sanum esse.sin autem quis ita spado sit, ut tam necessaria pars eorporis ei penitus abiit,morbosum esse. De hoc tertio spadonum genere intelligendum est quod uulgo dicitur,eos qui generare no possunt quales sunt spadones, adoptare posse. l. 2. D. de adopt.item spadonem arrogando, suum sibi hae redem asciscere posse: nec ei corporale uitium impedimento esse l. O. . 2 .D.eOd.

SPECIE s a Iurisconsultis dicitur, quod Dialectiei Indiuiduum substantiae appellant: dicitur & ce

tum corpus. Itaque in l. talis, 3 o.& l. cum res, qr. . s. I. D.de legat. primo: quod certum corpus uno

loco appellatur, idipsum Species in altero dictitur . itemque in i .in stipulationibus, s q. D. de uerbor. obligat. quibus omnibus in locis Generis

nomine appellantur ea, quae quantitate constant,

id est numero,pondere, & mensura. item ut l. se xta, D. de rei uindieat. l. sexta, D. si cert. petat. Alibi autem haec ipsa Specie eommuni conti neri dicuntur.l.ciun Stichus , vigesimanona. D. de soluta SPECIE , pro controuersia. Ex eo deducta loemtione quod statam quaestionem Graeci livpotbe sinuocant.Ulp.l. I 8.D. de minor. Diuus Seuerusci Imperator Antoninus non audiuerunt incolocate restitui desiderantem aduersus fratrem post speetem in adiutorio eorum finitam. SPE crps Iurisconsulti appellant,quas ueteres Latini Fruges: id est uinum, oleum, frumentum, legumina . Arcad. l. ult. D. de mun. &hon. Cura quoque emendi frumenti: olei: nam harum spee

cierum curatores, quos πιτωνας dc Γλωήνata appel

lant , ereari moris est. Imp. l. 16. C. de usur. In traiectitiis autem contractibus, uel specierum foenori dationibus. SP a C rosas personas accipere debemus , inquit Vlpianus, clarissimas personas utriusque sexus:

item eorum,quae ornamentis senatoriis utuntur.

LI oo.D. de uerb.sgnisi. SPECvLARIA, tectoria ex speculari lapide in te,nues crustas fisso, quibus lumen in coenacula inferebatur. De lapide speculari uide Plinium lib.

I 6. cap. 22. Vlpian. LI 2.9. I 2. D. de instruct.uel instr. Pegasus ait instrumentum domus id est e, quod tempestatis arcendae, aut incendii caussa paratur e non quod uoluptatis gratia. itaque neque specularia, neque uela, &e. deberi. Idem i. II. f. q. D de usus Idem & in specularibus, si domus ususfructus legetur. Martialis, Hybernis obiecta notis speeularia puros, Admittunt soles, ct sine fine diem. SPLCvLATo R Iurisconsultus, nomen habuit Gudi

lumen illud de iure scripsisset, quod Speculum

iuris inscripsit: Speculator uocitatus est.Vita functus traditur florente adhuc aetate, cum uix. a num trigesimum excelsis let.

S D R C v s, ait Vlpianus, est Ioeus, ex quo despitieitum inde spectacula sunt dicta.I.i Aa derivis. SyHAERisTER IvM a sphaera, id est rotumlitate. locus in Balineis rotunda sorma, pilae ludo a

commodatus ., Ulpianus l. I 6. D. mand. Quum

Aurelius Quietus hospiti suo medico mandata diceretur, ut in hortis eius spirae isterium & pocausta, & quaedam ipsius ualetudini apta , sua impensa faceret. Sueton. in Vespas. Valetudine prosperrima usus est: quamuis ad tuendam eam nihil amplius quam fauces ceteraque membra sibimet ad numerum in sphaeristerio defricaret. Lampridius de Alexand.Post lectionem operam palaestrae, aut sphaeristerio,aut cursui dabat. Spi Nosv M aliquid in prato, prouerbialiter dixita se uidetur Imp.in eons .de concep. dig. b. 6. quasi diceret in re pulcherrima & uemistissim turpe quiddam immixtum esse, quod illam dignitatem cie speciem imminuat . ut si in prato uiridissimo &amoenissimo spinae & uepretulae inessent, quae inambulantium pedes offenderent. Et hoc tamen perraro, inquit, ne ex continuatione eiusmodi lapsus oriatur aliquid in tali prato spinosum. quia . tui de legibus inculcatis,in quo tamen ei mos gestus esse non uidetur.

SPOLIA,quibus indutus est, qui ad supplicium duci-

268쪽

aso Commentariu ς

spou DE RE , inquit Varro est dieere. Spondeo a

sponte. nam id ualet, uoluntate. Ab eadem sponte,declinatum spondet. Spondet enim, qui dicit sua sponte, Spondeo. spondet etiam Sponsor, qui ut idem faciat,obligatur.& filia quae nuptia rum caussa appellabatur, de quae desponsa erat, sponsa:quae pecunia patrem & sponsum inter se

eontra rogata erat,spontiO:cuidcsponsata erat,

sponsus: quo die spoliun erat, cisalis:qui spoponderat filia. Despondisse dicebatur, quod de spote

eius,id est uoluntate exierat. No enim si nolebat

subaudi filia dabat sed i dabat quod sponsu erat

alligatus nimirum sponsionem. nam in comoediis uides diei,Sponden' tuam gnatam filio ux rem meoλquod tum & Praetorium ius ad lege, &Censorium iudicium ad aequum aestimabatur. se Dei pondisse animum quoque dicitur,ut des o disse filiam:*suae spolis statuerat fine. Ita l. qui ad id quod rogatur non dicit,no respodet. ut nospondet ille statim, qui dixit Spodeo, si ioeandicatissa dixit:neq; agi potest cum eo ex onsu. Ita quisquis dicit in Tragoedia: Meministinc te de- spodere mihi gnatam tuam e quod sine sponte sua dixit, cum eo agi non potest ex sponsu. Hin

nus Uarro: cuius uerba olim ex coniectura sic adiuuimus.

SpoNsAL A , inquit Modestinus, sunt mentio &repromissio futurarum nuptiarum l. i. D. de sposai.quo in loco randiu legendum putaui M vTvA REPROMIssIO , dum in mentem mihi uenit Modestinum Graecum hominem , Mentionem Latinὸ dixisse,ut apud Graecos dicitur ιαν-rις uel ρι--α. Definiri etiam sponsalia hoc modo posisunt,ut sint mutua repromissio futuraru nuptiarum rectὰ atque ordine inter eos quibus iure ciuili licet facta. Dixi mutua repromissio muta tam uirum mulieri,quam mulierem uiro repromitu re oportet.unde Scindere olim puellae pater dicebatur.adolescentis autem Despondere. Dixi RectE atque ordine quia consensum non modo partium,uerumetiam eoru quoru in potestate sunt adhiberi oportet.l. 7. D.e .deinde quia licet neque stipulatio,neq; scriptura necessaria si, test

tione tamen opus est.tametsi etiam inter abse

tes P epistolam aut nuncium contrahi possunt.l. .eod. Dixi, Inter eos quibus iure ciuili licet trquia sponsalia inter eos demum contrabi possuti inter quos et nuptiae possut.l.si quis tutor, 3 qua

sponsal. l. . De fit. nupt. ubi traditur sponsalia inter impuberes rectὰ contrahi, dummodos Ptem annis minores non snt . Servius autem sulpitius. Sporusa Li A se exponit .Qui uxorem, inquit, ducturus erat ab eo unde ducenda erat , stipulab tur eam in matrimonium ductum iri: qui daturus erat,itidem spondebat. Is contractus stipes

tionum sponsionumque, dicebatur Sponsab L. Tuncqtiae promissa erat, sponsa appellabatur: qui spoponderat ducturum, Sponsus. Sed si post

eas stipulationis uxor n6 dabatur,aut no ducebatur,qui stipulabatur ex sponsu agebat: iudices cognoscebant. Iudex quamobrem data, acceptave non esset uxor,quaerebat. Si nihil iustae cauta se uidebatur, litem pecunia aestimabat, quantique interfuerat eain uxorem accipi aut d

ri , eum qui spoponderat , aut qui stipulatus

erat, condemnabat . Hoe ius sponsaliorum obseruatum dicit Seruius ad id tempus,quo ciuitasnniuerso Latio lege Iulia data est. Haec eadeNeratius scriptit in libro quem de nuptiis composuit.Gell.lib. . cap. q. Sponsaliorum autem formulam Plautus hanc profert in Poenulo: Agorast. Audi tu patrue. dico,ne dictum neges: Tuam mihi maiorem filiam despondeas. P.Pactam rem habeto.Α. spondesne igitur e P. Spondeo. Α. Mi patrue salve. nam nunc explanὸ meus. Item in Trinum. Lysimach. Spondenus ergo Tuam gnatam uxorem mihiλ Char. Spondeo, lemille auri

Philippum dotis. Lysim. Istae lege filiam tuam

spondenus mihi Uxorem dari Θ Char. Spondeo. L. Et ego spo deo idem hoc. SpoNsARR , sponsalia contrahere, stipulari sibi Oxorem dari. Paulus i. s8.D.de ritu nupt. Si quis ossietum in aliqua prouincia administrat, inde oriundam,uel ibi domicilium habentem spons

renon prohibetur. SPorus Io appellatur, inquit Paulus,no solum quae

y sposui interrogatione sit, sed omnis stipulatio,

promissi qοῦ, l. I9.6.dictum, D. de aedit. edict. l.

7. D.de uerb.signi f.Alij libri, Sponsit corrupte. nam sponsus dicimus,unde Actio ex sponsu. SPONs Io , pro certatione pignorum ni ita seres habeat,ut qui deponit affirmat.Vlp. l. II. F. J. D. de praescrip t. uerb. Si quis sponsionis caulla a

nulos acceperit,nec reddidit uictori,&c. Item apud Marcianum l. J .D.de aleator. SPONsio , est promissio certae pecuniae, quam is qui litem intendit, daturum se, ni ueram caussam

habeat,promittit. Actor enim primum spopdebati id est sponte atque ultro sponsionem deferebat aduersario , quem ideo sponsione lacesserσ Ze prouocare dicebatur. ab eo nanque postea summam eandem stipulabatur . hic autem aut fateri cogebatur, aut si inficiaretur, restipulari. tum actor iterum stipulanti aduersario spondebat. quod explicatius demonstratum est in Orat. pro Quintio. Sporusio a Sacramento se differt ut in Quintianam exposuimus quod in sacramentis deponebatur in saero pecunie:&qui caussa cadebat, eius pecuniae reserebant ur arariumat in sponsonibus,

269쪽

uerborum luris LP asi

non deponebantumsed tantum interposita stipulatione promittebantur. Aliis omnibus in rebus. simillima erat' utri utque ratio. quemadmodum ex iis locis cognoscimus, in quibus sacramentum& in post essionis,& in proprietatis controuersiis interpositum dicitur: ut in lib. de Orat. i. & in Orat. pro Mil. de apud Ascon. Verr. ID. ubi de ampliatione loquitur. SPON ORss dicebantur, quos nostri fideiussores postea nominarunt, id est quibus spondentibus Pecuniae cuipiam creduntur, aut aliquid denique promittitur. Cicero pro Ruriatio, Cur ceteri spotores & creditores non conuenerintZIdem ad Attic.lib. i .Tulliol deliciolae nostrae, tuum munusculum sta sitat,& me ut sponsorem appellat. mi lii autein abiurare latius est,quam dependere. SPONsvM, actio erat ex sponsione quae ab adueruri;s in priuatis controuersiis fiebat, nata. Cicero pro Quintio, Sponsionem ficere maluit, feci Te iudiceni C. Aquili sui ripsit. ex sponto egit. SPONsus. Servius in illud Aeneid. io Cremiis abducere pactas. id est, spontas,inquit. nam ante usum

tabularum matrimonii cautiones sibi inuicen emittebant, in quibus spondebant se consentire in iura matrimonii, N fideiussores dabant . unde S admissum est, ut dicamus uirum a spondei

do sponsum. Ceterum proprie sponderi puellae

est.ergo sponsus non Quia promittitur, sed quia spondet, S: sponsores dat. SPovsvs , sui, idem quod sponsio. Paulus l. 6. D. de uerbo .sgnisi. Sponsio appellatur, non solum quae per sponsus interrogationem fit . sed omnis stipulatio, promissioque. Servius Sulpit. apud Gell. lib. . cap. . Sed si post eas stipulationes uxor non dabatur,aut non ducebatur, qui stipularibatur,ex sponsu agebat,iudices cognoscebant. ,

SPORTur A, propriὸ est capsa pecuniae condendae caussa parata . sed consuetudo tulit, ut pro ipsa

pecunia usurpetur. Hi ne SPORTvLAE iudicum, pro honorario siue talario. sub Rub.de spori .iud. C. N l. trigesima prima ,s. executorib.C de episc.de cleri

Spost TvLAE in decuriones erogatae. l. .F.ult. D. de donat. inter utra. 6.9. I .D.de decurion. SPvRCA RE acedare, corrumpere, impurum reddere. Paulus. l. I . b. I . D. de extraord. crimin. Fit iniuria contra bonos mores, ueluti si quis simo com rupto aliquem perfuderit, aquas spurcauerit. Vbi tamen CORREPTo legendum suspicor. Vlpia nusi. 27kil. D.ad leg. Aquil .Cum eo plane qui uinum spurcavit, uel effudit, uel acetum fecit, uel alio modo uitiauit. Budaeus interpretatu taaqua intuli diluit: ut sit antique positum. sed uideamus ne id subtilius dicatur,quam uerius. Spustra . Plutarchus in Problem. Spurius primum nomen est apud Romanos, ut Sextus, Ee Deci mus , de Caius. prima autem nomina non tota stribunt: sed alit una inera,ut T. Tituri ut dua bus, ut Cn. Cneum:aut tribus,ut Sex. Sextum se 'Ser. Seruiu Sic Spurius Sp. scribebatur. eos autem qui sine patre erant, qui Graece dicuntur,S.& P. desgnabant, quasi sine patre dic

rentur. Hactenus Plutarch.

SPvRI I appellantur,qui matre quidem certa , pa tre autem incerto nati sunt. ait Vlpian. ca. Inst. q. uide Vulgo concepti. r

Sr v Ra vs & Nothus sic differre uidentur, quod illo nomine appellatur, qui non ex matrimonio,si iactusto, siue iniusto natus est: sed uulgo est con-ceptus: uti docet Modest.l. 1 3. D. dc statu. hom. Nothus uero, qui ex matrimonio quidem, sed falso de in tu sto. εἴ M. ι enim αδ- racis suntlicat. Quintil. lib. 3 . cap. 6. Nothum qui non est legitimus Graeci uocant: Latinum rei nomen, ut Cato

quoque in Oratione quadam testatus est, non tral emus, ideoque utimur percgrino. Haec hab.G neralius tamen Graeci Nothos appellarunt, idq; nonacia in omnibus iis posuerunt, qui ex concubitu i iusto nati cillant. Hesychrus θαγενηθ, inquit,

SΡvRivs appellatur etiam is, qui ex iustis quidem' nuptiis est siticeptus, nimii uni quum uxor ab hostib. cum marito capta,in seruitute enixa est: verum sola deinde cum filio reuersa est. liaec Marcianust.23. D.de capi de postlim. reia. Sr AavLARivs est qui stabulum exercet. l. I. s. q.

ST AGNubi est,ait Vlp. quod temporalem contineat

aquam ibidem stagnantem,quae quidem aqua ple

STAT i o, locus ubi quis sui muneris obeundi causa se sistit,ct ab interuentoribus appellari solet. Vlia

planus l. item apud , IS . f. conuitium, s. D. de inritur. Idem, Et si ad stationein uel tabernam uentum sit, probari oportere. Gellius lib. a I .ca. I s.

Quaesitum est e memini, in plerisque Roinae stationibus ius publice docentium , aut respondentium, &c. Idem in I. Fulcinius, T. illud sciendum, 6. D. quibus ex causs. in poli. denique eum iquoque qui in sero eodem agat, ii circa columnas aut stationes se occultet, uideri latitare ueteres responderunt.

STAT 1 o, portus in quo naues tuto consistunt. Vip. l. i .f. 8. D.de fluminita Stationem dicimus a stando. Is igitur locus demonstratur, ubi tuto naues stare postini. Hiiic Stationarii milites apud Paul.

in l. . D. de fugit. qui in portiti praeli diis locati

sunta linenarcnaediaquit,& stationarii fugitiuos deprehensos rect c in custodiam retinent.

STATOR, minister magistratus: opinor a stando dictus, quod semper magistratui praesto sit: item

ut Apparitor, ab apparendo. Vlp. I. ι u. D.eΝ qui b. caul. maior. In cadem caussa sunt, do qui a militibus statoribusque uel a municipalibus miliasteriis adseruantur. STATvLIBER

270쪽

asa Commentar1us I

STAT LiagR appellatur, qui sula conditione is stamento liber esse iussus est: ait Vlpianus cap. Inst. r. Vel sic: ST ATvLi BER , est qui testamento certa conditione proposita iubetur ellu liber. Se si p haerede est quo minus flatu liber praestare possit, quod praeliare debet nihilominus liber esse uidetur.I citus.

STAT vER g non dicitur qui magistratum potestatemve habet, nisi rem perfecerit, ac ius statuendi habuerit.l. I .D. quod quisque tur. SiATus , pro stata & firmata aetate: nimiru annorux x v. Paulus i. tuum Pater. 77. curatoris, 1 q. D. de leg.& fid. r.Quanquam igitur testamento cautum esset,ut quum ad statum suum frater peruenisset,ei demurn solueretur,&c.

SrATus'dies cum hoste uocatur,qui iudici, caussa constitutus cum peregrino .Eius enim generis ab antiquis Hostes appellabantur,quod erant pari iure cum populo R.atque Hostire ponebatur pro Aequare. Plaut.in Curcul.Si status condictus cuhoste intercedit dies, tamen est eundum quo imperant, ingratis. Festus. STELLIONEM Plin.esse scribit animal Lacertat smile,qno nullum fi audulentius homini inu deat. Indeque stellionum nomen aiunt in maledictum translatum,Haec ille lib. Io. cap. I o. Vlp l. r. D.de criniscit. Vbicunq; titulus criminis descit,illic stellionatus obiiciemus. quod enim in ptiuatis iudiciis est de dolo actio', hoe in criminibus.Stellionatus persecutio. maxime autem in his locum habet, si quis forte rem alii obliga tam dissimulata obligatione per caliditatem alii distraxerit , uel permutauerit , uel in solutum dederit. Et l. 7. f. primo D.ad Turpili.I. I 6.9. .l. 3 6. D. de pign.act. ΣTEMMATA cognationum Paulus appellat picturam & descriptionem graduum cognationis,in L nona,D.de grad.de assin. nam proprie de imaginibus dicuntur,quae in atrio seruabantur. Martiali se IN Atria Pisionum stabant eumst male toto.STr RcvLiNvM , quod sterquilinium uulgo dieitur apud Vlp.l. 17.9. I.Si seruit.uind.&l. I7.s. I. De

STERILis pecunia, eadem quae Ociosa, id est quae nullum suo domino fructum asteri.l. I. M. usuras,

set ILLICI D IvM, inquit Varro, dictum est,quod aqua stillatim cadat.differt autem a Flumine, Phoe,inquit,continuὰ fluit. A quo in lege urban rum pria diorum ita scribitur:Stillicidia flumina. que ut ita cadant,fluantque. Haec Varro. Itaque

alia est seruitus stillicidii, alia fluminis recipiendit .seruitutes, vigesima,s. primo.D. deserui .urban. nam stillicidi uiri est,cum ex tectis:flumina, cum

ex canalibus Ze alueis,plumbeis puta,uel ligneis, aqua pluuia labitur. Itaque stillicidii recipiendi seruitus dicitur,qua uicinus pati cogitur, ut aqua

pluuia ex tecto meo in sitas aedes labatur: Fluminis uerb,qua serre cogitur ut aqua eadem in aluericanalemve recepta, in suas aedes eum impetu feratur.d.l.seruitutes. ubi etiam hoe Paulus adiecit:

Si stillicidiu in inserius demittatur,pro stillicidio flumen fieri. STIPENDivbi , inquit Varro, aes militare essiastipe dictum,quod es quoque stipem dicebant. nam

quod asses librae pondo erant,qui acceperant maiorum numerum non in arca ponebant, sed in aliqua cella stipabant, id est componebam, quo mi nus loci occuparet. Similiter Ulpianus. STIPENDivM , ait, a stipe appellatum esse, quod per stipes,id est, modica aera colligatur.l. 27.9. 1 D.de uerb. sig. STIPENDIARi A & tributaria praedia dicebantur,uibus Italiae ius concessum non erat, sed stipenia & tributa pendebant. Imp. b. I S. De rer. duiis. Vocatur aut stipendiaria & tributaria predia quae in prouinciis senti inter quos nec n n & italica praedia ex nostra costitutione nulla est differetia. STI pvLA illecta est,est Gaius,spicae in messe deiectae,necdum lectae: quas tu ilici quu uacauerint, colligunt.l.s Ο.D. de uerb.sign. SriPvLATro , inquit Pomp.est uerborum conceptio,quibus is qui interrogatur daturum facturumve se,quod interrogatus cst responderata l. s.

STIPvLATIONEM inde dictam Imp. tradit, quod stipuluin apud ueteres firmum appellabatur, ita Z id a stipite dcscendens tit. De uerbor. oblig. t. in princip.Varro autem, Astipando stipem dicere coeperunt. Stibo abZςticis fortasse Graeco uer. bo. id apparet quod ut alias, tum institutum etianunc diis quum thesauris asses, dant, stipem dicunt:& qui pecuniam alligat,stipulari & rempulari.Festus autem,Stipem esse numum lignatum, inquit,testimonio est & id,quod datur in stipendium militi,& quum spondetur pecunia , quod stipulari dicitur. STipvLARI stipulationem , pro interponere. VI-pianus l. s.f. I .D.iudici sol. Stipulationem iudica tuin solui & procurator,& tutor, Se curator stipulari possunt. STIPvLATto Tribunitia est, quae ex iurisdictio- ne Tribunorum uenit: id est quae pro collegio Tribunorum, tibi . ipsis auctoribus interponi, tur. Eius meminit Vlp. tit. 7.Si maritus, inquit, damuliere se oblogauerit,uel in rem eius impenderit, diuortio facto co nomine cauere sibi solet stipulatione Tribunitia. STt Pu LATIO Aquiliana, stipulatio est a C. Aquilio Gallo prodita,per quam omnium rerum obligatio in stipulatum deducitur,& ea per acccptilationem tollitur. cuius formulam cognosce exi. I S. D.de accepti l . STI PvLATIoi mortis caussa existimatur fieri , ut

ait Antistius Labeo, quae ita fit,ut morte promis

soris

SEARCH

MENU NAVIGATION