장음표시 사용
231쪽
tanquam maculam uenti inhaerentem,eluere, at , detergere rastio nulla polibi, hos non a leo excludit a se benescentia, ut nihil his omnino confulat. In quibusdam enim o philosophis cretimus, tam alte radices egit improbitas, ut, qui tentat euellere, nihilo plus agat, quam si operam det, ut haec induat habitum naturae repugnantis:contra aliorum aut adhibita cura , aut alia ratione uidentvrsanabiles esse animorum morbi,aegritudines , quae vitia appellantur . NK; haec a Peripatetieis di sient: quorum prius ceps Aristoteles cengelseri po spe, ut prodigi ad meliorem frugem aliquando redigantur:curus naturam uiti, non uideo eam esse, ut sola corrigi, aut mutari popi;s tr in alijs huiusmodi quiddam. Atq ut iis gradatim eodem auctore itur ad eam uirtutem, quae cumulati binast, ita non continuo sequitur summum uitium , ubi fuerit probitas ablegata:atq;, ut, qui in partes uirtutis concesses rint, dicuntur e se uirtute praediti, licet spremam metam non attigerint, sic improbi etiam Osunt, tr uocantur , qui ad alto ram partem se resectenJo suprema uitiorum contemnentes in eorum quasi medio constiterunt. Utrumq; ex animis hominum
extirpare admotum dissicile eys,nec nisi diuina ope seri i lue portestsed id, quo ummum in unoquoq; dicimus, omnium est diffiscillimum. Quorundam legimus ex no tris tantam momento tem: poris commutationem morum olim e sp astam,ut, qui prius uel latrocinia multis annis atroci sine exercui Sint, posseritati omni reliquerint in igne, ac praeclarum exemplum pietatis . Verum
id opus est unius dei persaepe arguentis philosophos mendaci , π, ut idem ait, ea facillima ostendentis, ad quae nulla humana
232쪽
DE BENEFICEN. LIBIlI. 2Isuis unquam possit ast irare. Quare erit in hos,prasertimsi suo rint sicarij,famosi latrones, multo seuerior uir benenus ; nec destera tue)aluti mederi uolet:curabitq si poterit,non tantum,ut ipse sed alius etiam uix ullo beneficio eorum quempiam ast crat: quibus exultantibus scelere, tr audacia, atq; in his excellere glos riam putantibus maximam qui opitulari quaerit, ut si turpiter, em nefarie hodie a multis,maximo se malefeio Uringit,ir , ut dicitur, ad suam,aliorumq; perniciem biram alit. Reliquos austem,quibus nondum ad uiuum perjedit scabies, non isa oderit, ut nullo pactosaluos uelit: quibus ad salutem recuperandam , quae videbuntur, salutaria adhibebit remedia latebitque efficere , ut, quo se inquinarint presipiscant a peccato. Quod si impetrarit, nishil erit hoc auctius,quo, eorum, qui acceperint, continetur; astus fur,qui dederit, ab eo uel ChrisIostonsore ex parta dei erga se beneuolentia baud mediocrest lucrum . Sin autem minus hoc poterit assequi, nee obstinatum animum , obdurantemq; mollire,
cauendum, ne, in quo aliquis errat maxime, benescio uim eius
augeas ad peccandum. In quo tamen cum eius, quod praescribit uirtus, tum pietatis habenda est ratio: nec alterum debet ullus iliare beneficio maiore, quam sit illud, quod ferre in alterum cogitat, cum non uult iuuare delinquentem prasertim si peccati natura paulo mitior ex collatione potioris elici ueniam facile
impetrabit. Ut cum meretricula: contagioso morbo grauiter ars gratanti succurritur, quam tamen, ubi conualuerit, ad pristinam uitae rationem reuersuram stas, unde post alicui ex eius consuestudine eiusdem morbi periculum immineat: multo enim maius es
natura sua beneficium,quod prasens in uitae periculo mulieri tris
233쪽
ri 6 IACOBI PROL 1 Ibuitur , quam, quo alteri minus tum cogit nece litas confitere, iquem haudquaquam pro certo periclitaturum scias:praeterea eis ἰdem salutem procurare,quoi pietas exigit alius es,quam auxistium tum negando uelle a turpitudine uitae avocare citiusq; ieipraeocptum hac ratione exeq aris, quam s tum , quum minime opus eis,respiscentem uelis. Haecsserues,aequum omnino est imeum minime bene cum e se, cui te beneficio alendo peccatum Obs futurum intellexeris. Quare,cumseri non phyt, ut totas mulimprobitas tu eodem reperiatur, cui unum,alterumue uitium bes: nescentiae partem aliquam claudit, iccirco tota huic auferri non
debet:in hoc nefas est ei obsequi ait aliud negare non licebit seui uitium quoddam aufert sex alia carenti culpa tribuit uirtus: quae eidem dando, a te, a limcndo non uno modo prole se potes. Dein fori te, ε o genere iiiij, q polluatur , con siderandum: non
enim paria junt peccata, ut stoici uoluerunt nec horum eaedem paenae nec uirtutes pares , nec, quae ex his ducuntur, merita praemiorum smilem rationem reposcunt. Vitiorum autem alia eiusmodi sunt,ut,qui ea imbiberint, nulla prorsus uenia, aut benes
scio ligni esse uideantur, nefa s, imp dys, hominibusq; invisi:
ali s non omnino a litus ad benescentiam interclusus, in quae non tum Aucra iureseri debeat animaduerso: alia forta se tam is uia,ut nulla paena acerbior bis luenda sit, aut Jubeunda , ut sermone paulo seueriore coligentur, nedum auxilium denegestur imploranti. Ouids etiam nonnulla uidere liceat, quae Peri patetici tuentur esse uitia, r reprehendunt, tr verius mirandum in modum laudari a nyiris, tr contra, quam illi faciant, uirtustes potius esse defendi Hominen occi faciunt, , , quale Thaidis
234쪽
DE. BENEFICEN. LIB. III. a IIιium in Socratem legimus, tanquam lapidem e scietate aliorum e ciunt, ἀναίσθετον appellantes,qui palatum, ut sic dicam, prorssus hebetavit,qui stimulantis Veneris iam omnino repre sit, ac perdomuit, quies titillantium uoluptatum illecebras didicit adracontemnere,ut de potentibus teratis hostibus triumphum agat. At hunc nos non tam laudibus in caelumferimus, quam admirasmur, atq, illis caelesἱibus, aeternisq; mentibus quam millimum durcimus,parum uitam imitetu elici ismam,qui si mole hac corrporis tr graui, tr molesta depre sus:nec uitio id ulli datur , sed uirtuti quae tanto est praeclarior,quanto diffibus liberum haberre in uoluptates imperium, penitusq; sibi Jub cere, quam tempesrare. Neq; in illa ἀνασξισlis credo ad naturam confugient: quae quo magis e natura esse statuetur,b oc erit eadem,quod ipsi in uistio nolunt,minus improbanda .Huic autem persimile est,quod is appetendis bonoribus decernunt: accusant,pro ignavo habent,onihilifaciunt hominem, qui fugiat honores,quibus se lignum cos gnorit aut potius, qui se indignum iudicarit,qui merenti forta spe debentur: contra, quo minus 1 bi quisl; arrogat, laec maior laus tribuitur huic a nobis,quibus nihil sit animi humilitate antiquius, religionis, christianaeq; pietatis Irmo,solidoq; Iuniamento. Haec,huiusmodiq; nonnulla,quibus magna sunt utiq; praemia trisbuenda,etiams minus laudanda saluamus ex Peripateticorum sententia,tamen eiusmodi es se licimus,ut, si reliqua abstit, nullo prope oscii genere indigna esse uideantur. Id uero minus in al)s
videmus. Timitum enim, ut in multis iuues,certe nunquam tribus num militum constitues,aut imperatorem,cui cora tuenda comumittas, in cum hoste configat qui excitet milites ad bellum,ioe,
235쪽
s nec Jitas uocet, ante guamis, s contemptor mortis. At, s fuerit is Demesthenes,enitere hunc ad rosra,concmesi, desducere,uoles ciuium, amicorum , causas)u cipere, rem. p. capes; Iere, quamuis,ut ille cutum ableverit;aciem de seruerit; bosium cons ectum trepidans effugerit. Audens uero, tametsi pleraq; a; git temere, dignior est tamen , cui praebeas gestanda arma , cui exercitum ductandum tradas, quem mi bitie addicas: hostem enim saepe aduersari, pugnantis . perterret audacia;metus uel nolentem ad pugnam trahit. Idem,si ad rem. p.accedere uoles, multa consjundet, perturbabit naioraforta se,quam bonum ciuem, aut bos minem probum deceat, audebit. Intemperanti iure multa deneggariturgi pecuniae plus, quam, quae necespitatemsubleuat, largiar re,aut nebulonem adiges ad popinam aut adulterum , ganeos nemue e cies habitantem,pernoctantemq; in lupanaribus si bos norem aliquem deferas,uide, ne cum ad alienas uxores ob auctos ritatem muneris iure quodam liberiorem aditum sibi putet esse patefa tum tum uero a labore , quem exigit negoc' alicuius suς sceptio, reuocet turpis amor uoluptatis. In reliquis, ueluti si uideras ab aduersario capite,etfortunis oppugnari, homine contra insiuriam iuuare ne pigeat , si, cuius improbitas delinquentem plus, quam tarteros, sedit, autferro, autfame necatum uelle inhumani Hi hominis, , , in quae peccatas ire aliquando oporteat, sq. rum cognoscentis, Porrὸ,si non desit,quod sit ad tuendam uitam
necessarium, proigo nihil dandum , qui multo, quam des, plura profuniat:prouincia, unde Jes aliqua lucri sese post o lentare, ei nequaquam est deleganda : quoniam , ut habeat, qu es ambberalitatem incolumem tueantur, uitium cum uitio coniungi
236쪽
est n)n prodigus tantum, sed etiam saepest inius, dum, quod
suum est,alteri adimit aut ui, aut imagine aequitatis ius quoddam imperis interdum, minus illud quidem laudandum, quum scilicet eo abutitur ad libidinem,praetendentis. Tutius hie ornatur mu αnere,undesola paratur gloria,qua si incendatur, ira vitia odit maiora ;9,quoi peculiare ipse habet,minus reprehensi te uidertur ii facere: qui profusion ortunarum imprudens potius lita tur ad rem praeclaram , u in prudens abutatur. Si in prodigum nemo, nisi, qui uult esse prodigus , liberalem excepta nece jitatis causse, se priebet,qui,ulse inserum perdat, caeteris tamen ei ivtilis sepe, quit auarosat cui aut plura,aut, quae satis sunt, hasbenti qui dat quicquam,non una duplicis peccati poena huic est ludiendat nam O,liberalitatem claudit ali , in quos iure illa exerueenda ele uideatur, hisq; prope, quod1uum est, aufert, er ei se nescio ipso se obesse non uidet, cui tantum abest, ut habentistimpellat, aut sedet cuiusquam munisca manus, er pecuniae cumulus additus priori, ut etiam augeat et nec fere aliud est, auaro , qui multa possideat, largiri, atq; uelle hominem fame excruciatum
interire. Aua rura uero quoniam non Ut unum genus, utiq; uis
re oportebit, utram in partem peccet, qui se hac sorde inquis
nauerit, dandine,an accipiendi ' utriusq; autem conuersa est rastiaeest enim modicus, qui dat, qui accipit, nimius:ambobussane lis beralitas, quae rem augeat,claudenda:accipientem, cuius Ut detrarior conditio, ne in honoris petitione iuves quem post non pigebit. si adeptus sit,omnino quae qui habere rem. p., aut, si libido creues rit,omni scelere, isq; impietate dilacerare. Atq; horum quitim,s a modo percurrimus, iten q, quorundam aliorum eam laniust Ee a
237쪽
22o 3 IAConi, PHOLiIesse rationem,ut, licet culpanda frit , non omnium prorsus bene jiciorum expertia esse debeant: multa enim licet concedamus. Planeq; statuendum es, eatenus ab ipsorum unoquos benescenditiam tolli , quatenus a beneficio alitur,foueturq; peccatum: idq; eam ob cauam uirtus cauet, nemini uti obsit, quae omnibus uult prode spe. Reliqua qui uitat, non isserit:aut potius,quae fieresses rio tanquam demortui uitii locum occupat,alteram uirtutem coxmes,, amica extollit nee huic fugeri, quo digna est oscio, qua culpa labes ue cuipiam inlaeserit. Ominium uero iniolitia uitium Ut maximum,prorsusq; detesandum, neq; odio quantumlagrasis,ac magno indignum. Ac,tametsi Christiana religo, cuius tesnemur legius,bene ut sit cuiuis homini, iubet nos cupere, nec es Pt,nisi, quae sinit humani ingenis, mansuetii; animi sicaa, lasmen eodem qu eam condidit, auctore , cum rapiente semper horminem in deteriorem partem libidinedanioras consilia peruerstente Satana mala multa accidere sit nece spe, satius es se illos os
Albe iudico,us; etiam, ut est pontificiis lotas sancitum, poenis
cere,qui maximis sceleribus Gallari maluerunt,uirtutiq;, aut mediocribus peccatis ingentia uitia praetulerunt, praesertim se ad paenitentiam nihil lei sit relictum, quam bos aut nihil, aut pasrum insequendo tam in ignem improbitate selerate, at , impie
glire, aut manu ad aliorum perniciem fouere, ac tueri. Nec taodium malorum debet benescum hominem a promerendo deter rere, quam trahere ad insequendum bonorum salus quam curae habere se bono cuiuis conuenit,b deo gratum. Huiusmodi austem sunt, ut iniukli, imp q; dicuntur est autem impietas intoliaeria maxima,pa non tribuendo,quod tanquam debitum exigunt a
238쪽
DE BENEFICEN. LIB. III. 22 quouis bomine bonorum omnium auctor deus, parentes , , psis tria,dicuntur omnia iura uiolari. Quare homines, quorum anismisgenus hoc yceleris penitus inliderit, ita sunt σα randi, vinon multum peccet moto suus, quum res, O tempus postulat, seruetur pietati locus qui nullo benescio bos frui patiatur. Tantum ad id impellat aut improbitatis odium , aut salutis alios
rum causa: una enim intui litia flatum omnem rerum humanas rum euertit, se proculcat:nec in huius regno)ocietas ulla bomis
num inter se potest e pe,nec ides inueniri.
Verum illud nose e i opus, e communione aliorum non continuo eiiciendum, tr projus nefarium , iniustumq; haberi, qui alteri aliquid aut ui ademerit, aut dolo surripuerit, aut hominem interffecerit: haec enim turpitudini minus coniuncta videntur,aut utaniam aliquam promereri si causam habeant nece striam, aut misnus uitiosem:ut imu lus non sit,quem ad haec aut nece tas alis qua,aut ιra,quam moderari non quivis potes, pr ertim si iussa fierit sed, ut consulto sit malus, eorum e numero, quos vi sgaudere,ir conflanter urgere propositum Horatius agi uerat. Huic autem,quem nondum iniussum es dicimus, licet iustitiam aliqua in re uiolarit,er ad exemplum tanquam iniusto paena ira Togetur,non Ut omnino patrocinium denegandum ; cum ἐν istus
iudicis in hunc ipsum animaduersio plerumq; si mitior, quia iusnior posit essci aut a lerius monendo, aut castiganio paulli sesuerim,qui,ut poeta idem ait,summa natans nonium se in seles rum uoraginem ingurgitauit . At alterum non eis, quod Zefensias,nisi malis ipse aut injustus uideri,aut probis inimicus: illico enim bonos offendit, qui parcit malin quos s incolumes e se uis,
239쪽
suluis Ciceronem redargui posse iudicabit, qui dixerit impium aliquando es se defenient ni cum de sici iscriseret: quo is
loco is,qui philsophur,non orator e se ue et , uti r videlicet esse debui t,prasertim in ea ciuitate,qux plus oHiis grauam extotiis lebat, legi seueritatem adimebatisc enim ait. Nec tamen, ut hostis fugiendum est, ita habendum religioni nocentem aliquando , is nefarium, impunii defenderauult hoc multitud=patitur conris suetudo fert etiam humanitas. Quini multitudo uehi quasi ima peritam,caecam, r in pientem non noris in quam illud Japiens ter di tum es
dixigies uelle hoc Solonem , aut alium quempiam ex bis septem, quos sapientiae nomine Graecia celebrauit,ut sies aliqua adbibe
retur auctori: ne non tam leuitas huius dem eleua . quam, nex
qua in re,quae sigrauis, semper delirantem sequamur ., detersret,in quam fertur natura procliuior,bbido. At consuetudo pacttitur: At peruersa, at dete lamia quae tu litiue aduersatur, legem
optimam tollit,publicam salutem oppugnat. Fert etiam ., inquit, humanitas Tera, tr abhominanda humanitas, quae impietatem tuendo abi. At hoc eri aliquando libet. Cur non satiussi odisse semper,qui nunquam vult ese bonus aut certe quando, quambe ob causanias tamen ali hando accidit, ut impium liceat defen dere aduocatus huic,aut patronus si adhibendus, tibi dicendum erat. Non enim amicitia , quae nulla cuiquam bono cum homine nefario esse debet non cuiusquam preces, aut lacrimae, non tur pis stres lucri,non ambitio, non ingen3. , industris, Veris io
240쪽
non doliq; a linitas ipsa, aut necessiuado ulta ae nia tumuis diserti limos impellebsu onesthuidentur quempium ad defendisinem impietatis incitare, ac mollere. Quod scribere,inquit,prae: nsertim cum de philosophia scriberem,udia auderem, nisi idem plas v
ceret graui bimo jloicorum 'Pauettio . Vtrum pretuaricatorem MPanaetium dicam, qui, cum sit stoicus , uelit defredii, quoi maxi: mum solum malum putet quod morte peius ducat an Cicero: nem lamet oblitum accusem,qui liberum st esse ubiq; tantopera
glorietur, nemini sese addicentem, atq; mancipantem, ea tantum sequentem,luae ratioηι magis consentanen .esse videantur Aud certe non in peccatum mitior Panatius, sed in auctorem peccati,
qui non jemper nefarius est, etiamsi aliquando deliquerit. At parum erat M. Tuld pace tua id dixerim ) hoe te tam incaute tuti se,us etiam feci spes incautius. Lutysi ergo huius uetulti, inruprud ntisq; conflii paenas uel tua ipsius morte, uel eius interitutivitatis,quam te in primis,cieterisq; lenius, quam par e et, iris probitati indulgentibus sceleruin impunitas afflixit, atq; proastrauit. Vix bes credo diutius, nisi nimia ista facilitas , lenis i in quem minime decebat, natura perditi siet: nec tibi quondam parenti, liberatori patrue uitam is, quem bis capitis periculo lis beraueras, ademi set,si tyrannus fori hominem nocentilbimum,sceb atissimumq; nunquam magno cum tuo malo defendisbes. Ego uero, ut proferam, bacce de re quid sentiam, defendere iniepium,execrandisq; facinoribus crasbari gestientem , qualia fiunt
furta, rapinet, incentia, hominum taedes, latrocinia, proditiones,
non uideo alicui unquam licere, nisi quanto acciderit,ut fit pridiuati hominis salus cum publica salute coniuncta detrimenti i