장음표시 사용
81쪽
movere apta nata est. Hinc jubent mediis ci , contusis quam primum venae sectione succurrere. Venae sectio enim non tantum
ebullitionem supprimit, sed & incrassata
attenuat; adeoque non tantum immine
tibus inflammationis ac febricitationis periculis praecavet, sed & crudorum tuber culorum strophularumque tumorum, nempe, tardioris motus) suppullulationi in antecessum prospicit. Solutis Hisce sic jactis suis mentis, haud difficile-inserre , potuisse eontu sonem hanc primae originis strophularum praedictarum occasionem suppeditare: eas quoque, quoniam strophulae per se morbola non erant , nihil damni caeteris partibus statim ab initio intulisse: verum, tractu temporis, in magnam molem auctae, ex compressisne potissim tim vicinarum partium gravissima illa symptomata supra recitata produxisse. Ut nimirum, dolor colicus , frequensque vomitus, detrusioni intestinorum extra suam sepem tribuantur; urina suppressio absque arenulis, similiterque δε-lor lumbaris ct Uehia teus, renum & ure- rerum compressioni; difficultas spirandi, &tussis, eo responi pulmonum ab ad natis glandulis; totiusque corporis demum macies , partim impeditae distributioni succi nutritii, ob compressionem plexuum abdominis, partim defraudationi partium, S eonυersoni alimenti in proprium au
gmentum 3 partim denique febri hectieis
82쪽
a dissicultate spirandi ortae Atque ut diutius fortassis in hac narratione har serim ,
quam oportuit; rei tamen utilitas, uti spero, taedium compensabit. Ulcera mesentcrii rarius contingunt, & Ulcera vix nisi post ruptum abscessiim. Rumpi- ζ'r 'm'πε tur autem abscessiis in cavitatem abdomi- - - AE nis vel intestinorum , perrosis nimirum horum tunicis. Posterioris hujus casus exemplum habemus apud Marcellum Donatum , qui narrat, virum febre correptum,per alvum sanguinem nigerrimum,
. corruptum, pessimeque olentem ad quindecim librarum pondo excrevisse, & in ejus mesenterii parte superiore, ulcus sordidum adspitham ete longitudinem inventum fuisse. Beniventus resert ; in juvenis cadavere aperto, abscessium magnum in me senterio repertum fuisse, quo praeciso , materia multa nigra talensque profluxerit,encausto sutorio similis.
Denique praeter pathemata memorata, rivus via me senterio accidere potest Tonus viti tiatus
rus ; qui rarius quiuem in observatio- 'μψnem venit, quod in vivis vix signis ma. nifestis se prodat, in defunctis vero frequenter deprehendimus vel infirmammesenterii tenacitatem , vel mollitiem,& laxitatem vitiosas, vel in interiori vasorum ejus superficie nimiam a Peritatem
83쪽
tiam mesenterii vitiatam quod attinet , ea in chronicis praesertim morbis contingere solet , in eaehexia , hydrope , Icorbulo , morbo Venereo, sores etiam cum abscessibus mesenterii diuturnis conjungitur. In illis, qui ex hisce morbis obierunt , mesenteria , ut plurimum, seiabilia maleque cohaerentia deprehendi-.mus, ita ut levissimo negotio pars a parte divelli potuerit. Secundo, Mollities atque laxitas hujus partis in hernia intesinali frequenter
cernitur. Usque adeo enim laxatur me
senterium , ut permittat intestinum sibi appensum , quod intra orbitam suam coercere debuerat , in serotum delabi. In para)s quoque intestinorum, credibile est, ipsum mesenterium laxari atque
Tertio, Nimia a steritas a topae laevitaπproculdubio frequentes morbi sunt , quanquam forte haud adeo facile cogno-stuntur. Credibile est , ubi asperitas ac squalor aliis partibus evenit . consimilem asperitatem atque squalorem vasis quoque mesentetit contingere. Porro, conjectare licet de asperitate vel laevitate horum vasorum ex absumptisse exeretis. Si enim alimenta indies as. sumpta lubrica atque laevia fuerint, quoniam mesenterium pertranseunt , verisimile sit, ea consimilem quoque lenit tem Rusdem vasis imprimere. Similiter,sidiae
84쪽
, mesenterii. 3 si dixta maximam partem ex cibis asperis, amaris , acribus, succinue agrestis confiterit; fieri vix potest, quin dictis vasis
consimilem qualitatem impertiat. At eundem modum , si excrementa alvi diutius retineantur, & tamen liquida excernantur , magnum indicium nimiae asperitatis praebent. Etenim facultatem retentricem potenter roborat asperitas; absque cujus adminiculo si soret, vix credibile est , liquida excrementa tam diu retineri posse. Contra autem , ubi solida excrementa facile & citra sortiorem nixum , lubriceque excernuntur ; argum 'mentum est , consimili lubricitato ac laevitate intestina atque mesenterium
affici. ..Insuper , ex Vrina de his assectibus judicare possumus. Si enim haec inaequalis substantiae appareat , nullisque ato mis fluitantibus scateat, aut bullis majusculis diu permanentibus coronetur , sique hypostasis sit aequalis & aequaliter in medio acuminata , Levitatis vasorum certa indicia exhibet. Contra , si urina substantiae inaequalis sit, atomisque fiequentibus abundet , bullisque magnis & diu permanentibus superne obsideatur, sique hypostasis ad
matulae fundum desidat , aut ex ato 'mis coagmentari videatur , & quoties rvitrum agitatur, in ramenta sive filamenta facessat, nimiam in iis locis asperitatem
85쪽
denotat. Denique urinae copiosissima
profusio qualis in diabete contingit ni
miam lubricitatem arguit. Retentio vero diuturna magnaeque simul quantitatis ex cretio , asperitatis certum indicium est. Qxqppe asperitas retentioni, laevitas autem excretioni perpetuo favent.
C A P. XII. De Glandulis omenti.
GLandulae omenti , nempe illae, quae in
eodem naturaliter & usitate generantur , illis mesenteni simillimae sunt; & verisimile est, eas eidem plane usui inservire. Duas hujus generis in hae membrana perpetuo offendi ; empe , majusiculam unam , non procul ab ejus commissiuracum pyloro. Haec glandula, primigene ris lacteas a ventriculi fundo ortas, in omento secundum ejus longitudipem decurrentes ; excipit . Eas primus, praesenti bus Collega nostro D. V bard , & M. Aturion, in cane nuper pasto, observavi. Distribuuntur vero more aliarum lactcarum primi generis in glandulae substa tiam, indeque aliae ibidem oriundae oblique deorsum feruntur decussantes dextram pancreatis extremitatem . putares primo aspectu, eas pancreata subire; verum id praeterlabuntur & ad commune receptatium tendunt, in quod se exonerant. Alteram paulo minorem verius lienem sitam
86쪽
si tam , quam nonnunquam duplicem, triplicem & quadruplicem, imo aliquando multiplicem vidi. In equo duodecim ut minimum magnas observavi, ejusque liendecem libras pendebat. Suspicor tamen nonnullas harum asientitias fuisse & non
Uerum praeter has D. Bartholinus aliarum quoque glandularum in abdomine mentionem facit uenimirum, in omento , ait , innumerae glandulae interjectae quae humidum saeculinium depascantur. D. Riolanus hanc ejus observationem corrigit , dicitque adipem certis locis induratum ad dismisionem vasorum , fguram atque usum glandularum aemulari. Ego quidem fateor me frequenter observasse pinguedinem omenti vasorum in
star rami ficatam &quasi camo am simulque hic & illic nonnihil protuberantem ;easque protuberantias, videtur D. Bartholinus pro glandulis habuisse; D. Riolanus suo no- pro adipe indurato.Ego vero nondum pori mine ad rui, harum protuberantiarum substan-mi te
tiam, a reliquo omenti adipe, clarὸ distinguere; neque Riolani indurationem agnoscere, nedum Bartholini substantiam sandulosam. Dices, Hippomatem affirmare, glandulas in omento majores,quam alibi,reperiri quod intelligendum existimat Riolanus, de intestinis melius forte diceret , de me-stnterio: 'Ego potius putem, Hippocrac 6 tρm '
87쪽
iem intelligi debere de glandula pancreatis , quae omento connectitur , eodemque quodammodo involvitur. Verum Hildanus ex observationibus Horsu asserit, se in nobili adolescentulo
annos novendecim nato, omentum ver
sus umbilicum, ad orbiculi se am, lain titudine palmi conglobatnm multis glandulis refertum observasse. Respondeo me non negare, glandulas morbosas multiplicesque, praeter illas a me modo descriptas, in omento contingere posse, quem admodum ex ejus observatione constat. Verum ubi hoc acciderit, clo, esse glandulas adventiliu , non vero naturales ,
de quibus hic agimus; nec spectare ad dia visionem hanc , sed ad illam ultimam, quae agit de glandulis adventitiis sive de
novo succrescentibus. Omento usqueglandulis varii affectus praeternaturales accidunt. Quia vero utriusque vitia ejusdem fere conditionis sunt, & a communi plerumque causa , obstructione scilicet, pariter dependent; utraque , compendii gratia , sub illis o-
.menti includuntur. me autem modo in magnam molem excrescit, modo e contra extenuatur, modo hiabile & quasi putridum redditur, denique interdum loco
Aucta moles, ut & diminutiva cognoscitur, facta comparatione ad medium ejusdem pondus: pendet autem in homine sano
88쪽
sano circiter semilibram , quam si exces.serit; vel obstructioni, vel pinguedini co gestae, vel glandulis adventitus hic succrescentibus tribuendum est. Excrescit Vero nonnunquam ad quinque librarum pondo; quo casu, ut Vesalius . observavit, ventriculum deorsium disrahens sngultus lethavspari . cui tamen haud facile assentior, quia pondus quodcunque fuerit o
menti , non tam ventriculum quam abdominis musculos gravat. Omentum totum carnosum observavit
D. Bartholinus. Quo dato, vix fieri potest, quin una augeatur ejusdem pondus. An vero caro illa, mediante nuda obstructione, congesta suerit, an potius simul ex glandulosa materia formata constiterit, ex historia ejus non liquet. Ego vero vidi omentum carnosum seu Par. a. potius glandulosum , semipollicari crassitie a D. Dbard ad me allatum e virgine
cachectica , I9. annos nata e sectum. Illa per tres menses ante obitum diar- rhoea lenta per vices recurrente, unaque frequenti materiae porraceae vomitu laborabat : pulsus languidus erat; urina pauca & intensa; abdomen circa regionem umbilitatem duriusculum & subtumidum apparebat; decubitum in latum dextrum moleste serebat ; paulo post tussicula spirandi dissicultate, febricula, cum linguae ariditate infestabatur. Medicamentis deoppilativis exhibitis, levamen aliquo-
89쪽
ties senilabat. Sed omissis remediis &
rosto sibi de recrudescente, viribέsque
senum fractis , macie demum confecta satis concessit, rerum per tres dies ante mortem alvus astricta & urina per diem integram suppressa erat. Aperto cadavere , jecur male coloratum , & vesicula fellea liquore ni oricanis te & frustulis sabulosis reserta, deprehendebatur. Ductus quoque hepaticus liquorem ex livido flavescentem exspuebat.& ut caetera paucis expediam J plurimis aliis partibus p ternaturaliter se habentibus , omentum, ut supra dixi, incras-1atum & fere coriaceum cernebatur,quod omnia prope viscera sua latitudine adeo arcte complectebatur, ut intestina quasi conglutinata a se invicem aegre separari possent. TApparet ex historia hac, omnia huius puellae viscera obstructionibus pertinacibus obnoxia fuisse, omentum vero r-psum prope occalluisse, simulque carnibus glandulosis loco pinguedinis sitisse im
arctum. Utrum vero haec omenti vitia caeteris symptomatibus primam dederintaniam , an potius primo mensium sup- prellioni adscribenda fuerint, vixdum satis constat. Illud certum est , eam ante obitum febri lenta correptam fuisse, quae tum extenuationis, tum ipsius mortis proxima causa fuit. r . Rarius contingit omentum extenuari;
90쪽
verum aliquando in corporibus macris &praesertim hypochondriacis ejus pinguedo magna ex parte absumitur. In scorbuticis vero admodum friabile& nonnunquam lacerum evadit. M. Beati generosus hypochondriacus & scorbuticus ab aquis Tunbrigensibus, quas incassum hauserat, rediens, subito diem supremum clausit. Cadavere aperto, praesentibus clarisi. viris D. Bathura & D. Rugelv collegis, omentum nigricans, laceratum, friabile & sere putridum, & pinguedine destitutum inveniebam , plurimis quoque in locis infra umbilicum peritonaeo adhaerebat, venisque nigris & tu gentibus , certis obstructionis indiciis scatebat. Porro aliquando evenit, ut omentum
de sede sua deturbetur, nimirum , in scrotum descendat, ut in epiplocele, vel per umbilicum ruptum proluderet, ut in Omphaloeele. De quibus Glumbus sic scribit: Lib.
Conspicatus sum omentum peritonaeo, nec non abdominis musculis adnexum. Praeterea omenti selibram extra umbilicum , & in scroto omenti libram & amplius. Quod ad causas attinet, cur aliquando copiola in hac membrana glandulae pra
ternaturaliter generentur, cum non alia
earum ratio reddi possit, quam quae ad glandulas adventitias in genere spectant, lectores eo referendi sunt.