장음표시 사용
51쪽
Maiora' enim haec tormenta maioribus replentur simplibum magnaq; pulueris & pilarum iactura , fit enim uno ictu plus absumatur pulueris , & globi, quam decem, vel viginti mi
norum, praeterea in eoru tractationibus maiorum operario
rum copia indigemus & harum ingenti hombardarum sonituti fragore, moenia & propugnaculorum latera concutit,& se ne stellarum testudinibus maiora infert damna , quam ho stium tormenta, ut solo tremitu murorum , & laterum pars magna proruat . Poterimus igitur fistulatoribus , seu icto petiar ijs maioribus rem com3nus agere, scilicet I 3 o. passus, te ineendiarias o las, bolides, & varia telorum 'genera Con torquere, ut missilium procellis hostes obruantur, poterD-hus minoribus tormentis uti, scilicet angustioris tubi, quae gallinacei oui. aut anserint, vel medico malo per similes pialas ei jciunt. Erit igitur moenium longitudo iaci. passus, nam maioribus tormentis utemur, enm stirpium compages discerpere volumus, & spieulorum, & glandium ibre contra subeuntem hostem exercere , quod propugnacula non minus centum passibus intersit. Hoe idem luperiori Vitruviano exemplo vidimus, qui distantiam ad capultarum,balistarum, onagrorum. & scorpionum ictus diserevit, nam maioribus machinis , in maioribus necessitatibus utebatur.
De murorum accubantra. Cap. XIX.
Vros ad perpendicuIum assurgentes, ut Albertus ait, quantumuis solidos , crassissimosq; maiorum hombardarum globoru repetiti ictus, iteratiq; impulsius in medio impacti,' ita concu.
tiunt, ut superior molis pars ad casum nutat,& quanto grauior, tanto maiore cum fragore ruinam minatur, ac tandem cum reliqua subsecutura parte corruat. Nune, ut firmius haereant, ae contra missilium iniuriam vehementius persistant , inuentum est, ut retro paululum murus reclinet, accubetq;: lapidesq; recumbentes ita porportione quadam, concinnitate, & positu coaptandi, ut mutuo subnixu subfulti, validius confirmentur: eoq; modo tantum roboris
52쪽
M. -- pciant, vetatua lanacti in q; Obtanatam conqbas item substineant, ac perpetuitat m' pollice mr H Vulgus Balno i r procumbetitiam ica γι misy i od ad imos muri pedes fierisoleat, vel redi m n o extra portigatur , ob id soleae, vel scarpa nomen inditun et v smi Vitrirui anat arterides. Hanc natura ipsa Ostendit, quippe terreni colles, montes ue temporum iniuriis in sua I ipsius ruina in imo in latiorem partem se diffundit, ut farmius haereat, & quanto ma eria rario 3 &-in sic haere ns, maiorem tanto D Si balam circumcidite & pIus 1 ecumbit, Ecquo maior, magi S ue unita, minorem sibi vendicati S nunus a lipem' Si ex arena .cumulus cCnstituarer, qu a m er se parum coit, balis nun nihil recumbit, & millici minorem, exfranis, & fabis minime, ex lapidibus pyrii mis fast ratior rit ...Ordine igitur a Natura cstenso, quid iaciundun sit uimurn rum recula ba Diijs praecipiamus . Si m Drus ex cespiti-
laetitudine, & ord seruetur usq; ad fasciam . Supra scisci m . muruS att0lli λβ pq rpςodicularem mos est . Sed 4 recentio r us recu n. bentibus muris dimidium iam dictae vi Drpatur .
tμr, Pt incolumius retio retur. Et q6iu est ru-d' quasi semperi yiginti pedum Uirpatur, ut v idebimus, re-Τcumbet sex pedibus a perpendiculo. . t ita mila I e r il . ἰ
ost muri inclinationem cuniculi fiunt, vel proo'pe ipsam, vel in ipsius muri sunclamento. quorum laxitas non minus quinq; pedibus,
53쪽
canales testudinati fiunt. Arces illae magi eu. . Dicol f vbnouae sunt, quae in excellis motibus collocatae sunt. qui non ex di iri iuniis marmoribus. sed molli terra, aut tophoeontiant, quia facilius excavantur. Quae etiam in planis coniti tutae sunt, ea adem operam sequitur, nisi planities aquosa fuerit . Ratio cur testudinentur, ut hostilibus cuniculis oe .
E terra plenis agemus . Antiquitus moenia excalce, & Iapidibus construebantur, ne machianae cederent, nunc autem aeneis tormentis res agitur . quae ferreos globos explodunt, undo incenta non diu quassata ruunt. R ecentioriis
Ψ ntum ς , ut murtiaris breuibus e leut A vhstianturi Intus res , vel arena replantur, nam& paruis impensis, at Im pendimentis fiunt, & tutius eum hoste agitur Θ nam serresa globis m*ri tradet non possunt, sed eorum impellud Ientitia.dine stustrantur arenae, neu tormentorum ictuum assiduitate hi ascit , autruit, sed Matius iterrae in suis terminis contine-r89 nec diruta tunica. totus rudi murust fic constitutum est, ut ab exteriore muro ad interiorem, qui urbem alpicit, trans. ue si . interi ciantur muri, quorum nexu, ita Ptrinq; muri in-tςr se vaneiant , up antem uae telluris onus peristrae possit, ut si exterior loricus lobosuri vi sternater 'terram in se ipsam continea ne iacili sua furna eoimpleae. Parietes transuersi pallim abiunci εο alterum ducenda sarerti interi ruendi, qui mutuo obnixu roboris aliquid tutelari bus membris conferant, qui quo alti res,eb vaticli ores opus sustinebunt. α in hoc ab anteridibue Vitruvianis 'differunt. quod illae extrinsecus apponuntur ad murum firmandum, hi vero interim in muros muturi continensis'. hrra replet Adi sunt, quae sqndamentis. dc fossis eruitur. & Myaularime x- cautitur, it fςnsim superimjciatur . E a eligenda est, quάtenax, & morbidae omnium optima argilla, nam vecte deni a. P he solid na murum constituit, nec suo onere murum. degra.
54쪽
degrauat, omnium pessima arena est, & soluta terra . nam loricula diruta ex se deerdit. Vitruviusz Quanta est muri altitu3o , tanta inter transuersos largienda e muntiata. Recentiores triginta Pedum interualla il)is constitam i, crassitudinem non nunus duobus, nec plus qnamor peditas sortiri debent. Nec tuteriecti parietes poliriorem Lutacam exposcunt. nam quanto minus expoliti, eo firmius terram con . tinebunt. Νed earum varia est figura di tonstructior nam sos.
1am versus latiores, urbem versus angusti res sunt.
enim coniiciunt superingentis terris onus posse eontia
55쪽
onus directe super extrema non premat murum , sed inter suos intermedios muros se contineat . Tum taeo aditudo
bad pinnas Hoc maxime an miaduertendum, quod ubi ar
ta intersici tui pinsitud, muri angustiores te re so
luta,cra Mores, ad summum latitudo muri sexarinta pedum
dinis medio decussamur. Via, quae ducit a muro ad aedes
56쪽
sua modo rotunda propugnacula ex munitio-
Ed munitionibus ducendo muro, magis circularis, quam reda congruit linea. Sed maiores nostri muri dire munes exterius promatas.ina' gis rotundas, qua d tasq; ..mam ectas excitab M. Rotundae satis a Mitriinio commendantur , inquienε . Turres ita.q; rotundae , arat polygoniae fa ciendae *nt, qu dratas machinae celeratu' di sipant, atq; angulos arietas tundendo frang/nt. In rotundatio uibus enim, uti cunebsadcextrum adigendodredere non possunt. Quibusiod turr*m anguli ametu ictibuS , mdant ,& pro cersentur. Ancircu- cum cirsum serentia a centro aeque abeat, & cum fabrica eis ea resitrum sese colligitur, & exterior pars machinis quassata , interlox ex j, sit titnundi cenὲ
imrabilem borri perpetuitatem polli cc tu M. ι bae Mari in is τι Totundis operibus de HUR Maiis ista etsisquam mutat, e finistra magis qua δ' de t qetarie ueot rem Cuneus qui machinamentis Platitula Hi fastigatus aliis inseritur med Io, qubnipdo alios coli lcrales prinpellere potest. Si eisiem Prem en pibus ustia possunt ex oeCp ta sede protrudi Fnam quae pro initor huccedit percostasti bramentis ictuum facile in ossicio cau inebuntur . dm is Mathematicis, sed a Phil isophis , & Mediolat aui
maduersum , quod rotungum velut multorum cuneorumtacom
57쪽
comparata,vt quae nullum expositum angulum habere Pandi potentem . ut Galenus testatur libris Pram O, quarto, septimo, octavo, & dceimo de usu partium, di libro tertio dia calcaneo
sit turris EB, globus serreus sulminante tormento acrius in pulsus A BC U. lapides positu introrsum declinantes a ison te. B. idest lati in stonte, in postico angusti . feriat igitur pisla Α cuneum B, quomodo lapis incussus a icis a suo loco dimouere poterit,omnibus ex aequo contra nitentibus Aliud habet rotunditas priuilegium: nam si hostis maiori, quam potest vi percutere querit, oportet eum ad perpendiculum feriat: nam si ad rectos angulos non serit, frustratur ictus.& ad angulum restum ferro us circumserentiam, non nisi punctum strier, quo ninil est tenuius, & si pauxillum a rectitudi ne de ui abit, tabascit ictus: nam facile a rotunditate resiliet. at si murus planus erit, longitudinem, & latitudinem feriet, in quibus validi sis ima fiet percusisio, ut C D E F videre est. Hoc insuper habet rotunditatis linea, quod cum a militibus aggressa est turris, de sensores existentes in centro, illico in omnibus partibus presto erunt, cum vndiqi a circum ferentia distet centrum. Sed quam veraciter a muro tum circuitionibus rotunda, aut quadrata propugnacula reijcienda sunt, cum obsessores potius, quam obse s tueatur, linea rum demonstrationibus manifestemus. Explosa tormentis
58쪽
59쪽
ubi coeunt ictus in ta triangulum B Ε D tu im ab omnibus ictibus remanet, hostes igitur, qui locum illum occupabunt defensi sunt a circumferentia B D.
Idem etiam eueniet In turribus ad libellam quadratis, Stin angulis collocatis,nam & ipsae hostem tuentur,ut in BED. Sed non omnino a nobis respuenda venit,sed rotunda figura in multis nobis utilis esse poterit. Utillima pro Caballeriis. N Platreformis, & in propugnaculis, quae mari, lacubus, & . fluminibus alluuntur, indutamini hostis latere non potest, . sum a nobis possideantur. in his ab aqAramndamur, is aquis abscondi non possunt.
ζη propugnaculis . b rerum partibus . . - ας XX II L
Vunc maiora supersunt negotia: nam si aliqua sit munitionis parsi de qua hic maxime agen dum sit, ea erit propugna dum . Huc est illud septi eaput, quod se ipsum',& munitionem 'defendit. Recensvires οὐ Gardum vocant. Rationes hominis, velethimologiam superuiduum , adduce
60쪽
re iudicamus, cum nomen a pudibus fabricatoribus, & ab ignaris militibus impositum sit. Sua munera erunt, intermedios ambitus muros, propugnaculorum frontes, latera , homeros, siam, & eam muri partem, quae agrum respicit,
tueri. Cum igitur sit princeps munitionis pars, principibus
humani corporis partibus insignivimus,capite,fronte, facie, auribus, oculis, gula, latere, pectore, di humeris . Apte igitur situ. lineamento,& materie struendum est,& egregie consermatum , ut si quis oculos ad illud conuertat, magnificen. tiam , admirationem, S terrorem praeseserat. Absq; enim eo frustra est munitio: nam dum incolumen est,se,suosq; incolumes seruat. Ingens sit oportet: nam quanto ingentius, eo vini elius, maiorem defensorum copiam continebit,& maiora curulia tormenta sua commodius obibunt munera, & mi. lites acerba pugna fatigati . locum habeant, quo requiescant, ut alachriores ad belli pericula redeant. Et si frons eius quaia sata fuerit, sit retro locus, quo alium aggerem erigere pos sint. Et hoc etiam diruto, tertium etiam erigendum, &de munitione actum est . Sed non tam ingens dico, ut iusto maius sit, nam si hominis caput supra mensum extumuerit, monstrum, non homo iudicandum, sic propugnaculum ex ita pro portionem non munitio, sed monstruosa munitio iudicanda sit. Sed no ob id deficiamus oportet, at si in mensura peccandum sit, ad excrescentiam potius , quam ad desectum inclinandum , ut in uniuersis naturae operibus potius eam abundasse, quam defecisse videmus, cum mancum omne necessa.
rio malum sit. De materia, & situ in sequentibus, de linea mento in praesentiarum erit sermo. Diuiditur propugnaculum in suas partes , cuius principes sunt frons, di latus, Iatus in humeros, & plateas diuiditur, platcae in senestellas, retrocessiones,pinnas, & alias partes, de quibus suis locis loquemur, a latere incipiemus, ut reliquarum maxime necessariu, ex hoc enim muri, frontis, sessae de sensio pendet, & si illud illam manet, illaesa est munitio, iure igitur in eo labor omnis, di omne opus impendendum est, ut egregie solidum, magnum,& firmum constituatur. Sed non tam magnum, ut sine proportione sermetur: nam cum hostes aggeres dueunt, ut assia dua quassatione latera diruat,ictus e lateribus extra torme