장음표시 사용
621쪽
mρdo , . .. priori in loco , est inurendum de hae eonetibus, idest Aeae; erimen obraba ἔ Uur est ea quippe ad generaudam prolem , nos ad explendam libidinem. Altero i i loco velletans Manichaeos, qui nuptias damnabant, Non igitur Abrabam, inquit, prolis babenda isfana evidiatate flagrabar, sed Manichaeus prolis devitaisae insana vanitate deI rabat . Proinde ille natura ordinem servans, nihil humano eoneabita agebat, ns ut homo nasceretur: se perversitatem fabula observans , ni hil in quolibet eoneubi u timebar, nisi ne Deus captivaretur. In te tio tandem loco sermonem instituens de Iacob ita Doctor praestantissimus loquitur : Iam vero Alio ejus Paeob quod pra ingenti erimine
quatuor objieiuntur uxores , generali proloeutione purgatur . Quando enim mos erat, Trimeu non erat: ct nune propterea erimen es, quia mos non es . eisia enim sunt pereata contra naturam, alia eontra mores, alia contra praecepta. Ruae eum ἐta sint . quid tandem eriminis
est, quod de pluribui simul habitis xxoribus objicitur sensis viso Desi
si naturam eonsulas, non lasciviendi, sed gignendi eausa illis mulieribus utebatur a si morem. illo tempoνe atque in illis terris hoe finia rasatur : si praeceptum, nulla lexe probἰbebatur.
Neminem autem movere debet, quod ab Augustino Agar cone hixa obrahami dicatur, scuti illam quoque appellarunt Tertullianus de Monogamia cap. 6. ct Leo Magnus ep. ad Rusticum cap. 4. Conec hisa enim vocabulum non inepte tribuebatur seeundariis uxoribus . quod non essent ea dignitate, qua uxor prima , nec filios gignerent
paternorum honorum haeredes, atque ad prolis generationem, non ad familiae regimen ducerentur. Atque hinc est, quod Hebraeorum
doctissimi Iosephus , & Philo, tametsi agnoscant Patriarcharum po-Iygamiam, nusquam tamen ecundarias illorum uxorcs alio nomine vocant, quam concubinas. Vide adnot. in novam operum Ambrosit editionem tom. l. pag. 29 At enim Sadducaeos olim , postea Calvinianos traxerunt in contrariam sententiam duo Scripturae Ioca, Levitici xviIr. 38. S Deut. XUIni'. Primum enim juxta Hebraicum textum . nnn es , nn nre bre
ita vertendum esse contendunt, Mulierem unam ad alteram ne assumito ς alterum vero , inam Non multiplisabit uxores. d.
de repugnare pol amiam substantiae coniugiorum, in quibus eamdem potestatem, quam habet vir se pra corpus mulieris, habet mulier in corpus viri, ut docet quoque S. P. Augustinus lib. i. de Adult. conju . cap. 8. inde infert Filius in dist. xxxi. stat. i. pol amiam illicitam esse spectato iure conjugali, quia tam uxori; quam viro sit injuria, quan do alii cuique traditur alterius corpus. erum ut sadducati . ita Caluiniani turpissime alucinantur. In primo enim textu vocabulum hebraicum nn nκ recte in Vulgata no stra
622쪽
Liber Trigesimus septimus Cap. XI. sor
stea redditur sororem ejus, ut habent quoque versiones Chaldaica , Samoritana, Syriaca , Graeca, Arabica, tom. r. Polygi. pag. 48 . exigitque fatentibus Catholicis omnibus, necnon haereticis initio productis, ac Drusio, Grotio, Fagio, aliisque, hebraicae linguae proprietas . In alio autem loco non pluralitas, sed nimia uxorum multitudo regibus prohibetur, & optime, atque cohaerenter ad versiones alias Vulgata, Non babebis uxores plurimas, siquidem S in Hehraico textu repetitur, IR* rizη - , Et aron multiplieabit valde . Non enim ut animus luxuria difflueret, sed ut filii procrearentur, permitteba urpolygamia. autem monitum Plutarchi in Vita Licurgi, S in Iibello de Garrulitate , nimio uxorum numero gignendi vim enervari et quod confirmat exemplum Salomonis , qui ex septingentis reginis uxoribus, & concubinis trecentis marem unicum Roboamum , duasque femellas Eraphet, ct Basemat legitur suscepisse. Ouod vero de iure conjugali. R de potestate uxoris dictum est, diluitur ex prima
propositiotio, in qua Ostendimus ex poIMamia virili, idest, conjugio plurium virorum cum unica muliere laedi finem connubii primarium , de sobolis propagationem et quod non evenit in coniugio plurium uxorum cum uno viro. Est itaque intcr unam & alteram postgamiam disparratio. Praeterea Circa potestatem unius conjugis in corpus alterius dici potest supremum Dominum Patriarchis potestatem fecissu disponendi de suo corpore per novum contractum , non ditatuto priori, ut diximus volum. Iv. pag. 26. Non enim aliud aseritur in cap. Gaudemus . De divortiis, ubi Patriarcharum pol amia excusatur a crimine adulterii , quod fuerit divina reveIatione eoneesse, eo modo, quo excusantur Israelitae a surto, ct Samson ab homicidio. Idem hebraeis persuasum fuit; nam Iosephus lib. i. Antiq. cap. io. num. 4. scribit Abrahamum duas accepisse uXores, σου κελώ--κ, Deo praecipiente:
fuitque hoc praeceptum , ut puto, ne liberis S promita semine carerent, intima persitasio. Ne plura addamus, Abraham , Iacob, Da Vid , Elcana, Ioas , aliique polygami plurimum in sacris litteris commendantur , neque uspiam reprehenduntur ob uxorum pluralitatem ;quod suffieit ad Sadducaeos haereticosque refutandos . PROP. IV. In lege Evangelica nequit cum pluribus simul uxoribus iniri conjugium . Spectat haec thesis ad fidem ; nam Tridentina Synodus sess. XXI medidit hunc canonem num. a. Si quis dixerit, Iisere Christianis plurer simul habere uxores,inooe nulla lege divina esse prohibitum; anathema sit. Probatur autem primo ex Mat. xl x. ubi Christus matrimonium revocans ad primae institutionis persectionem inquit: Diso autem Φο-bii , quia quieunque dimiserit uxorem Juam, nisi ob fornieationem , Ooliam duxerit, metebatur: cx quibus verbis Innocentius III. cap. Gau
'Amus, De divortiis, hanc il. ationem deducit: di ergo uxore dimissa,
623쪽
ter apparet puralitatem is atroque sexu circa matrimouium reprobaniadam . De motistratur quoque auctoritate Patrum ς qui , ut diximus propositione praecedenti, ita poldigamiam Patriarchis concessam do
cent , ut nune prorsus vetitam esse pronuntient: unde Innocentius I.
epist. 9. inquit: Seeundae mulieris eofugiam, priori superstite, nullo modo potest esse legitimum. Huc facit, quod Ecelesia eum , qui per νerha de praesenti contraxit cum una, & postea duxit alteram , eamque cognovit, compellit, ut ab hac separatus redeat ad primam, Bd illam solam tanquam legitimam uxorem habeat. Vide cap. Licet, De sponsa duorum. Tandem aequum erat, ut in lege Christiana, quae est spiritalis, ceterisque persectior, segregarentur coniugia ab illis incommodis , quae secum affert polygamia , atque ad priorem originem gratia quoque superaddita revocarentur et ideoque Nicolaus I. ad Constitia BuIg. num. si . ait I Duar tempore uno babere uxores , nee sese origo humanae eouduionis admittis, nee lex ciristianorum ulla permittit. His videntur obstare eXempla imperatorum Christianorum valentiniani, Constantii, S Lotharii, qui simul uxores duas habuerunt . Cap. itidem Etuod proposuisti, XXX ii. q. 7. in quo Gregorius II. cuidam permittit, ut propter diuturnam prioriR uxoris aegritudinem . contrahat cum alia . Demum quod etiamnum , sicut in Iege Mosaica ,
concupiscentia vigeat, ct fidelis populus longe lateque sit propagandus. Sed haec nullius sunt momenti. De valentiniano enim, ejusquo lege dictum est supra : Constantius Arrianus suit: Lotharius cum pellice a Nicolao I. communione privatus, cap. Am nos, XXXIV. q.
Aegritudo, de qua in cap. inod proposuisti , erat impedimentum dirimens impotentia , ac praeterea Gregorii rescriptum a eompluribus dubium , ac siipposititium existimatur. Ad fornicationem denique vitandam Apostolus i. ad Corinth. VII. a. uxorem unam permittit: nequo
explendae libidinis causa plures in Iege veteri ducebantur , sed gratia duntaxat posterorum; qui non semine & generatione carnali , sed regeneratione spiritus ad legem pertinent EWangelicam . PROP. U. Soluto cum priore uxore per mortem , aut alia de cautavoniugio, fas est aliam ducere, eademque ratione tertiam , & quartam , Sc.
Agendum nune de polammis fuere at quam haud esse illicitam,
evidenter demonstrat Apostolus i. ad Corinth. VII. 39. his verbis Mulier alligata est legi, quanto tempore vir ejus vivit, quod si dor inierit vir ejur, Iiberata est, eat vult nubat, lautum in Domino . Quae verba explicans S. Ioannes Chrysestomus hom x ix. Ruid est, in Domino , inquit Z Cum te erantia , eum honestate. τοῦ δἰ ἐειν ω mo νοῦ μετὸ προ - , Α με τοῦ κωμό-ου , & infra , In primis , ct secundis nuptiis ilium, honestatem , Persissimar . Vis γήμεν ταντ εμπσDi iligod by Corali
624쪽
L iber Trigesimus septimus cap. XI. σο 3
. Hinc thesis confirmatur auctoritate Patrum ζ ct Chry nomo accedit Ambrosius, qui de Uiduis cap. a. num. Io. ait: Secum das nuptias Apostolica praeepra non damnant; & cap. XI. num. 67.
Non prohibemus seeundar nuptiar : Hieronymus epist. a . ad Marcellam, Nor feeusor nuptias, inquit, eoneedimus , Paulo jubente ut vidua adolescentula nubant, & epist. 9 i. ad Ageruchiam, Damnamur feeunda matrimonia Z Minime, sed prima Iaudamus. Ossisimas de Deosis digamos Absit, sed monogamor ad eontineo iam provocamur, atque epist. Io. sive Apologia pro libris suis adversus Iovinianum, Ego etiam noπc libera voee proelamo, που damnari in Delesia digamiam , imo nee
trigamiam , ct ita neere quinto Osexto ct ultra, quomoto ct fecundo
marito σubere'. sed quomodo non Minnaotur ista nuptiae , ita nec pra- dieastar. Solatia miseriae sunt, non laudes eontinentia . Augustinus denique in libro de Bono viduitatis cap. xli. num. I s. De tertiis, Wde quartis, ct de ultra pluribus nuptiis Iest homine' movere quaestio
nem ε-ππ- at breviter respoudeam , nec ultis nuptias audeo damnare,
nec eis verecundiam numerositatis auferre . Adde Ecclesiae definitiones:
Synodus quippe Nicaena can. 8. adversus Catharos definivit diramis esse communicandum. Secundas nuptias permitti ab Apostolo definie-itant Urbanus III. cap. Super alia, ct Innocentius III. cap. Cum fecum m inpostolum , IU. Decret. tit. ar. &Eugenius IV. in decreto pro Armeniis, in quo haec leguntur: metiramur non solum secundas , nuptias, sed etiam tertiar er quartas, atque alteriores , si aliquos caπonisum impedimentum non obstat, lieite eontrahi posse . Tria autem sunt, quae praesertim catholicae huic positioni adversantur et ac primum est, quod veteres ita pol gamiam insectantur , ut Basilius in Epist. ad Amphil. can. 4. tertias nuptias non matrimonium appellaverit, sed eastigatam fornieationem, Sc Auctor Constitui. Apostol. lib. I. cap. a. indisium intemperastiae. Alterum quod digami imregularer habeantur, nec possint ad sacros ordines promoveri, ut coruὸ igitur ex Apostolo r. ad Timoth. 3. assirmantque Tertullianus lib. r. ad inor. cap. 7. Epiphanius Haeresi XLv i i r. num. 9. Hieronymus prae citata ad Ageruchiam epistola ; quod & constat ex Apostolico canoner . aliisque permultis apud Gratianum dis . 24. S in I. Decretal. tit .a I. rtium, quod secunda coniugia celebrari non debent cum benedictione Sacerdotali, ut habetur capp. Capellanum, &, Vir autem, De fracundis nuptiis. Ad haec autem facillimum est responderer Patres enim monog miam commendant, ct repetita coniugia non laudant propter iacon tinentiam nubentium , non propter honestatem nuptiarum. At diga
mi irregulares sunt propter sacramenti desectum, ut inquit Inooe. III. p. Debitum, de Bigamis, non quod secundae nuptiae non sint sacra mentum , aut bigamus adhaerendo uxori suae non sgnificet Christi cum
625쪽
iso De Τheologicis Disciplinis
Ecclesia unionem, sed quia hanc secundae non aeque repraesentant ut primae nuptiae , quoniam bigamur vos est usus unius, inquit eo loci Innocentius. Scripserat antea Augustinus de Bono conjugali cap. XWIILnum. 2 I. Propter saeramentisanctitatem, Hut femina etiamsi earaebu-meuo fuerit vitiata, non potes post baptisinum inter Dei virgines αυ- ferari, ita non absurde visum est eum qui excessit uxorum numerum singularem , non peeeatum aliquod eommisisse,sed formam quamdam fa- eram emi amisisse , non ad Citae honae meritum, sed ad ordinationis δε- etesiastieaesignaeulum necessariam. Quae verba habentur in cap. Acutias,dis . AXVI. num. 2. Ob eamdem rationem, aut potius quia Blemnis henedictio iterari nou debet, ut inquit Urbanus III. cit. cap. Vir aurem , secundae nuptiae cum solemni benedictione minim) celebrantur. De ροθgamia haesenus: progrediamur nunc ad
In quo agitur de indi Iubili nexu , ct firmitate conjugii.
Si per varias hominum consuetudines legesque vastemur , non seme Ilegitimae uxores invenientur repudiatae S a viris dimissae. Principio enim obtinuit repudium apud Macedones , aliosque Graecorum et nam Iustinus lib. ix. scribit a Philippo ductam in matrimonium Cleopatram expulsa eAlexandri matre Otiviade, & Demosthenes Orat. I. contra Onetorem ait, repudium scribi selitum . Romani quoque uxores aliquando repudiarunt ob illarum morositatem ροβerilitatem, juxta Iegem Xa i. Tabularum : quamquam per sexcentos fere annos assi V. C. nullum apud Romanos contigisse repudium, scribit Tertullianus in A pol og. cap. 6. idque confirmatur testimonio Valerii Maximi lib. I i. cap. i. S A. Gellii lib. i ν. cap. 3. qui narrant Pri mum omnium uxorem repudiasse Sp. Carbilium , cui Ruga cognomen tum suit . Neque ad nutum viri nuptae dimittebantur , sed apud Censeres legitimae cauta jurejurando erant comprobandae , ct connubia tabulis firmata , tabulis tantummodo solvebantur. Repudii fornaula haec apud Romanos crat, Res tuas tibi babeto. Res tuas tibi agito , conditione tua non utor et ad quam sormulam animum intendens in Amphitr. ait Plautus, Valeas, tibi babeas res tuas, redde mear, S in quodam epigrammate Martialis lib. X. num. 4 I. . Mense novo Iani veterem Proetiloi maritum
Deseris, atque iubes resti habere suas.. Iudaeis quoque repudium fuisse permissum constat ex cap XX l . Deu teronomii : repudiare autem uxorem suam non poterant. n si d indoei libellum, quem Hebraei appellant Suber Cheritat, n2Pa
626쪽
Liber vigesimus septimus Cap. XII. cos
Graeci--w-- , quorum utrumque Latine dixeris fissionis . Ejus formam , citumque continet pars tertia Misebna libro V. , Gilbin ἰ necnon 3 I i. Volumen Thcs. Antiquitatum sacrarum , in quibus colligendis exornandisque sedulam impendit operam Blasius Ugolinus , 'nag. 4is. Viris tantu A repudiare uxores permissum erat , non uXoribus uiros : unde Salomen , quae libellum repudii misit Costobaro, non secisse κατα τοὐν Αδαι- νίφω , juxta orum leges , scribit Iosephus lib. xv. Antiq. cap. 7. num. Io. Hac in re non conveniunt Theologi , num per libellum repudii uxore dimissa, fas eisset novum inire matrimonium: amrmant quippe Bellarminus De matrim. cap. II. SancheZ lib. x. disput. r. noster Poncius lib. I. cap. So. atque ex junioribus Du-Hamel cap. I. ac Tournely q. s. art. 2. Sed
Bellarmino ipso fatente, sententia eommunior Magistri dip. n. libri I v. ct ibidem Bonaventurae , Riebardi, Dominiet a Sato , ct aliorum .d habet, ut illieitum semper fueris, sed permissum tameo ut impave
ferar . eaU mηοris mari vitaudi; atque idem sentiunt Estius in eamdem dist. l. 9. Sylvius in q. 67. Supylem. art. r. Florentius de C q. sect. I r. Cardinalis Gotti q. s. dub. 2. Vanroy cap. U. q. q. &Le Droint lib. IX. Cay. V. q. q. Nutat in utramque partem R. g. Aurelius Piette. Quidquid sit de illa Hebraeorum Iem, adhaerendum esse uxori suae , nec dimittendam nisi ob fornicationem , atque dimissiam quoque non posse ad alia vota transire, docet Christus Mati. xl x. Sed hinc oritur quaestio inter nos , ct haereticos, Graecosque plurimos agitata, an per adulterium Glvantur coniugia ς cui accedit altera, an dissolvantur saltim per monastica vota , sive per religiosam proses sionem . Igitur in his tribus quaestionibus, num per libellum repudii matrimonium ditat veretur , num illius vinculum abrumpatur propter adulterii crimen , num saltim per professionem solemnem, immo randum est aliquantulum : hinc enim facile inferri potest quid de legibus paullo supra commemoratis sit asscrendum . PROP. I. Per libellum repudii non solvebatur vinculum prioris conjugii, neque fas erat Iudaeis cum alia uxore contrahere ς sed hoc illis Moyses induuerat strv er eordia duritiam, & ne exosas mulieres
intestino odio prosequerentur 3 vel morte assicerent. In hanc sententiam , ut Bellarminus fatetur, communi rem sChristi verba Matthaei xix. , eximiorum Patrum expositiones, atque probabiliora momenta me trahunt. Pharisaeis Dominum interrogantibus , an fas esset uxorem dimittere quaeusque ex eausa, respondit id repugnare institutioni matrimonii, eiusque uinculo, quoniam Deu Smasculum odi feminam eonjungens, ostendit seanda vitanda eofugia, ct masculum unum, unamque feminam condidit, & connubio ligavit, ni unius eonjugis resfortia necterentur. His addidit Christus :
627쪽
faciendo earsem viri, hane ho o ποο ροι separare . Reponentibus autem Iudaeis, aeuid ergo Moses mandavit dare libeluis repudii, ct dimittere 2 subjecit Salvator : moniam Messes ad daritiam cordis ve-
'i permissi vobis dimittere uxores vestras, idest: Numquid potes μαι bi esse eontrarius, ut aliud antes jusserit, θ' sententiam suam novo frangat imperio Z mu ita sentiendum es :sed Moser eum videret propter desiderium secundarum conjugum, qua vel ditiores , vel juniores , .el pulebriores essent, primas uxores intersei, aut malam vitam δε- eere , maluit indulgere discordiam , quam odia homisidia perseverrire. En aperte Repudium, etsi illicitum, permissum a Moysie ad homicidia , ct odia evitanda. III. Neque violenta est haec interpretatio, sed plana , ct magni Hieronymi contexta verbis . Consonat Chrysostomus homilia 63. in Matthaeum , ubi ait, Dominum totam Pharisae
rum accusationem in caput eorum convertisse , demonstrando praeter nataram, ct eoorra legem usu repudium: praeter naturam quidem , quia una raro incisur, contra legem autem, quia cum Deus conjunxerit, oejusserit nonseparari, ipsi contra praecepta Dei Deere ausi sust. Addit in citena Corderii pag. Dominus omnes eorum impetus subismopens defensionem Moysis suscipit, o maus nil eum statuisse eontra. riam Deo , sed protervia male morali ρopuli coactum permi. beri rem
non bonam , metu majoris mali. Isidorus item in altera Catena ejus dem Auctoris pag. 6i r. Non tantum nou exessavit Morsen, sed ins per etiam defendit, erimes in illor eonverreus, per quos etiam ipse eo frus est quod naturam de eebat negligere , ae permittere ut eo entienorem dimitterent, melius esse ducens eam dimittere, quam occidere . Similia Theophylactus pag. a io. S. P. Augustinus de Bono conjugali
Cap. 8. num . . commemorata consuetudine Gentilium repudio utentium sine reatu aliquo ultionis humanae. Cui eo uetudini inquit
simile aliquid propter Israelitarum duritiam videtur permisisse Moses
de libello repudii: qua in re exprobratio, quam approbatio divortii magis appares e S cap. i8. num. a I. Itaque fleut duobus cmaritis a pluribusve servire , te a viro vivo is aherias transire eonnubium, nec muclietiit, nec nune Iiset, nee unquam licebit. Vide S librum xim contra Faustum cap. 26. de quo infra. Ex his apparet, quantum sententia nostra ad Patrum mentem accedat, maxime quod Bellarminus , aliique adversarii neminem pro se hactenus laudarunt, nisi serte Auctorem operis impers. in Matth. hom. 3 a. quem non esse Chrysestomum, sed hominem Arianum norunt omnes. Laudat quidem inllarminus Sanctum Thomam, Scotum, Durandum, S Paludanum in IV. dist. 33. aliosque nonnullos, sed minima nqgat sententiam hanc esse communiorem . Thomas praeterea eo loci utramque censet probabilem ; sed libro III. contra Gentiles cap. 323. S I. E. q. Ios. art. q. necnon q.
O8. art. S. nostram amplectitu, ut demonstrat Franciscus Sylvius . III. Nec
628쪽
Liber Τrigesimus septimus Cap. XII. σο
III. Nee destituimur praesidio rationis . Quae enim causa afferri potest. ob quam Deus adversus matrimonii institutionem Iegemque naturae repudium cohonestaret, atque licitum esse statueret Nut Ia quidem sobolis namque propagationi satis consultum fuit permissa poluamia et duritia autem Iudaica Deum ad malum approbandum movere non poterat . Adde quod mulier post repudium alteri Uiro nupta Deut. xxiw. . dicitur pollutastabomisabilis Gram Domino et quae verba de se lata poliatione legali nequeunt accipi, cum simili phrasi apud Ezechielem
xxxi Ii. 26. pollutae dicantur adulterae , R Ieremias III. a. repudiatam comparet Drnicariae. Opponunt nullum esse praeceptum nisi de re honesta e repudium autem iuberi Deut. xxi ν. r. Si ore erit bomo uxorem, edi habuerit eam , non iuvenerit gratiam ante oculos ejus propter aliquam faedia
ratem, seribet libellum repudii, re dabiι in manu illius, O dimittet eam de domo sua . Malachiae ii. Cum odio habueris , dimitte , dieitD---Eῖναι MI, &Matth. XIX. . ergo Mostfer mandavit dare Iibellam repudii, Odimittere At praeclara est responsio Augustini citato in Ioeo adversus Faustum: Non ait. voluerit, dimittat uxorem suam , eat esses eoπ-trarium nos dimittere e sed utique πolebat dimitti uxorem a viro , qu hane interposuit moram , m is dissidium animus praereps, libelli eοm seriptione refrassitas obsisteret, ct quid mali esset uxorem dimittere e g;taret. Addit S. Pater libelIum repudii conscribendum a legis interis pretibus , ut discidii essent dissiua res, atque inter virum & uxorem pacifice agendo dilectionem suaderent. Uerbo dicam , praeceptum non ad uxoris dimissionem spectat, sed ad conscriptionem libelli. MaIachiae autem verba haec sunt: morem adolestenιiae stuae ποώ despisere reum odio habueris, dimitte , dieit Domi s Deus IsraeI; operiet auistem iniquitas vestimentum ejus, scilicet , si facuItate tibi a lege peris
missa usus sueris, non tamen culpa vacabis: unde Lx X. αλλα ἰώ μ----ασέ - ἐῶ τἐ -υμ--ra σου, Sed se odio habens aimberis, operieι iniquitas super eogitationes tuas . Sequitur idcirco Propheta, Custodite spiritam vestrum, nolite des cere, nempe uxorem: Diamsi pauper', aar deformis , inquit in hunc locum,
Hieronymus opp. a. Sacerdotibus tantum Levit. xx r. 7. prohibetur eam duocere, qua repudiata ess a marito : id ergo aliis fas erat. Et revera
ubinam lex vetus lata ad peccatum redarguendum id prohibet Z Nonne etiam Abraham repudiaWit uxorem suam Agar ZResp. haec nullius esse momenti: Sacerdotibus enim non permitistebantur quae in aliis tolerari poterant, quia erant in sublimiori graduronstituti, sive , ut legitur em versu Levitici , eo eerati Deo suo. Ne ducere ur repudiata , non expresse Moyses prohibuit, quoniam
629쪽
cos De Τheologicis Disciplinis
ex tali prohibitione nullam correctionem sperare poterat , inquit sanctus Thomasq. 6 . Supplem. art. id tamen ratione aliqua prohiberi constat cap. ii l. Ieremiae , &Z. Malachiae, imo&Deut. 24. ubi mulier repudiata dicitur poliata abomisabilis coram Domino . Agar denique divortio , non repudio, fuit ab Abraham eiecta. Ajunt pro is habile non esse, Agar deinde fuisse caelibem e sed hoc illius incontinentiae , si accidit, tribuendum est. Inquiunt, viros post repudium uxoris eum alia licite contraxisse e verum id non ex solutione matrimonii, sed ex permissione potnomiae maribus concessum erat. Asserunt postremo nuptas post viri repudium non fuisse tanquam adulteras lapidi-hus obrutas : at id recte , quoniam proρter duritiam Iudaeorum tolerabantur conjugia repudiatarum, S lex iubebat eas lapidari, quae vetabsque coniugio , veI absque specie conjugii masculis succumbebant.
PROP. ll. In Evangelica lege non dissolvitur per adulterium nexus& vinculum matrimonii.
Catholicam hanc thesim S. P. Augustinus libro I. de Aduli. coniugiis demonstrat primum Scripturarum sanctarum auctoritate: atisque initio producit verba Apostoli I. ad Corinth. MI I. ro. II. dis au tem , qui matrimovis juncti sunt , prae is non ego , sta Dominat, uxorem a viro non diisedere, quod si discesserit, manere ivnuptam, aut viro suo reeoneiliari, ct vir uxorem non dimittat. Quae verba nequeunt accipi de muliere , quae a viro discessit absque causa fornicationis , quoniam si nullam vir eius causam fornieationis babuerit,
non diceret Apostolus , eam discedentem macere iuuaptam, sed mandaret , ne omnino discederet, siquidem ob solam fornieationem viro fas est uxorem dimittere, Mati. XIX. 9. Hoc argumentum tractat S. P. cit. lib. I. usque ad num. Io. Addit istic, quae leguntur apud Marcum X. II. Ruieuuque dimiserit uxorem suum, θ' aliam duxerit, a Blterium eommittit super eam , atque apud Lucam xui. I 8. Omnis , qai dimittit uxorem suam , ct alteram dueit, maectatur οῦ ω qui dimissam a viro dueit, marebatur . Quo in Ioco aperte asseritur nulli prorsus fas esse alterius nuptam ducere , etiam ob fornicationem dimissam: unde allato Lucae textu , Ruid ergo nos fumus cinquit Doctor maximus a ut dicamur, Est qui moechatur, uxoresua dimissa alteram ducens, ct es qai hoc faciens non maeebatur , eam Evangelium dicat omnem marebari qui boe Deit Z Atque his locis S. Pater explicat subobscurum Matthaei locum , de quo infra . Priusquam enim ad obiecta procedam , thesis probationibus aliis firmanda-ς atque post scripturarum testimonia audiendi sunt Patres . Ex Graecis Hermas cognomento Pastor libro I s. mandato 6.
haec habet: Si scierit vir uxorem saam deιiquisse, er non egerit pae vitentiam mulier, ct permanet is fornieatione jDa, dr eonvivit cum
illa, reus cris peccati ejus i ct particeps Metaotissis uar. . . . si
630쪽
Liber Τrigesimus septimus Cap. XII. Ody
ssim: erit mulierem, dr aliam duxerit, ct ipse moechatur. His vcrbis refelli Chemnitium , Novatores alios audacter asserentes quaestionem hanc post Augustini tempora borridius disputari . observat eruinditus Nicolaus Le Nourry in Apparatu ad Biblioth. PP. disert. I v. arta M. S. Basilius in lib. De Virginit. pag. ss. Non audis, inquit, quoniam qai dimissam duxerit metebatur Etsi enim, ait, pro eti*a dia
diaetianaenus Carmine a. Billio interprete inquit: Femina non parva mereatur dote maritam, tuoque etiam graettur , vitiosum saepe, is inertem e Rursus emenda Siso eonjunx, nee moribus illa , Praeditasse Mnis, quaesita attractaqae pestis . Fesis, quam nulla neeat ratione fugare is Chry stomus Hom. X uri. in Matthaeum ait, Expassa quoque uxor esse ei-.' me eam expulit, perseverat. κα--- τω εκβαλλον - ασα γ/η. At pIura ex Graecis Patribus Arcudius lib. v ii. Concoris diae cap. II. Latini quidem hanc doctrinam inpressius tradiderunt. Hieronymus enim in Commentariis ad caput I9. Matthaei exponens e verba. D qui dimissam duxerit, morebatur , ait: Me priorem dimittere jubetur uxorem , ut seeundam prima vivente non habeat ἰ infra et Et quia meretrix, θ' qua semel fuerat adultera, opprobrium non tiamebat, Ieeundo praeeipitur viro, quod si talem daxerit, sub adulteriisti erimine. Et Epistola 84. alias Io. ad occanum peccasse fatetur Fabio iam , quod repudiato marito , adultero quidem, S qui se scorto vili que mancipio miscuerat, non innupta permanserit; tametsi eam excusat, quod adolescentuIa eset, ct civilibus legibus permitteretur repudium , scribens : Igitur oe Fabiola , quia persaoferat sebi, p rabat ase virum jure dimissum , nee Gangelii vigorem noverat, quo nubendi universa eatissatio, viventibar viris , femZnis amputatur, dum multa diaboIi vitat tulnera, unum incauta valuus accepit. Hac de causa Fabiola post mortem sccundi viri in semet reversa egit publicam pinnitentiam , quam in eadem Epistola Hieronymus ornatu destribit. Vide tom. iv. pag.6s8. Innocentius I. in Epiit. ad EXV. Cap. 6. De hir, inquit, requisitit dilectio tua, qui interveuiente repudio, alio se matrimonio eopularunt, quos in atraque parte adulteros esse es: qui ergo, et ei qua viro vel uxore vivente, quamvis issociatum zideatur esse eοfetiam, ad aliam e alam festinarunt, nec psipant adulteri non videri , heundum Hud quod legimus is Gong - o , ias dimiseris axorem suam, ct aliam rixerit, moechatar simia ter ω qui dimissa' duxerit, naeehatur ideo Ioles a communiove II MDum tolumus abstinendos. Augustini mens ex dictis dignoscitur, acitat Duerius potest lib. I. ec Serm. Domini in monte cap. 26. de Bon ri. III. Hhhh con- Diqiligod by GO le