Dissertationes philologico-criticae singulas primum nunc cunctas. Edidit Christianus Friedericus Schnurrer

691쪽

eum anno imperii sui secundo publico deereio magnam suam

erga Iudaeos benevolentiam et reverentiam declarasse. Huic igitur regi Haman consilium suum de omnibus. Iudaeis oeciadendis proponere nost ausus esset, neque Mordechaeus ullam habuisset causam, cur Estheram originem suam indicare velaret Praeterea huius Darii creberrima apud Hebraeos si mentio, ubique vero Vulgare eius nomen Iegitur. lΜulios naeius est lautores Artaxerxes Longimanus, neque hoc mirum est propterea quod Artaxerxis nomen ab auctore appendi eis Graecae et ab Alexandrinis interpretibus in Ahasveri Io- eum ubique subditum eSt. Hos auctores Seqnnius est Ios

phus et Sulpicius Severus et quia catholici, qui dicuntur, ill Iogi additamentorum illornm fidem et auctoritalem defendunt, non possunt, quin ipsi quoque ad hanc de Ahasvero accedant sententiam. Sed quamvis illi propter temporis rationem testimonii aliquam vim habere videantur, iamen, quia in iis r bus, quae ad tempus priSiinum spectant, parum doeii ant cauti

deprehunduntur, per Se, ni Si alia salis valida argumenia a cedunt, tale qnid comprobRre nequeunt. Attamen haec argumenta non solum desiderantur, sed habemus etiam, quae illi testimonio qualicunque Opponamus. Primum nomeu Artaxe

xis, quod saepius in libris Esrae et Nehemiae legitur, nihillare ab Hebraeis mutatur, sed Nndum N scribitur, quod

a nostro multum Sane distat. Deinde alierum quoque, quod de Dario montium est, in Artaxerxem etiam c dii. Nam narrat Esras, Artaxerxem septimo imperii sui anno se ipsum et multos alios ludustos nou solum ex captivitate Hierosolymas dimisisse, sed etiam publicam iis tradidisse epistolam plenam Iudaeorum favoris et benevolentiae. Denique non minus contra Darium quam contra Artaxerxem pugnat, quod si alter horiam noster esset Ahasverus, permirum esset silentium, quo seripiores Hebraei, qui ambos illos principes eommemorant et laudant, totum voluminis Estherae argi me tum praetereunt. Ad posteriora vero tempora nos descendere

Mordeehaei et Estherae aetas, quae 2, 5. 6. iudicatur, pati non videtur. Eienim loco illo, qui in quaestione de M veri

in ius quidem et Dermerus eam deserere non dubitarunt.

692쪽

tempore multum versatus est 2, 5. 6. , teratntur haec:

illa 2 2 . Proxima videtur interpretatio, ut

vocem 'IN v. 6. ad ipsum reseramus Mordechaeum eumque intelligamus tempore lethoniae vixisse in Palaestina et cum hoc rege, ut mulios alios nobileS, in captivitatem esse δε- duetum. Ita vero haud parvis propter temporis rationes premimur difficultatibus. Nam si tenemus, omnes reges ante Xerxem a quaestione Regregandos esse, spatium temporis, quod inter Iechoniae ccipi ivtialem et Ahnsveri imperium intercedit, insinin sere psi saeculum; et Mordechaeus annum certe centesimum vigesimum compleverit neeesse est. Gravior etiam difficultas ex Estherae aetate oriri videtur. Ea enim euin dieatur filia patrui eius PI T. , eodem tempore, quo eius pulehritudo laudareiur, ex illa opinione iam senio arietasuisset necesse esset. Attamen his difficultatibus non prohibiti sunt Carpetovius, Rambachius, Dereserus et Cnimbergius,

quominus Ahasverum Xerxem esse defenderest. Asserunt testimonia, multorum hominum vitam saeculi terminum excessisse. Et quod ad Estheram attinet, sive dicunt vocabulum esse cognationis parum cerium et definitum, sive feminas orientis per vitam umbratilem et multiplicem unguentorum usumpnlebritudinem suam saepius usque ad senectutem conServare cis. Paulsen. l. l. p. 397 etc. 426 etc. . Haec argumenta non idonea sunt ad disseultates illas expediendas. Nam etsi eo cedendum est, non esse contra naturam, si Mordechaeus ad illam aetatem pervenerit, et summa hac consiliuius senecinis gravissimis neoliis perficiendis par fuerit, iamen est hoc rarissimum et nisi accedit cerium testimonium, dissicile ad er dendum. Magis etiam a veritate aberrant allem illa duo a gumenta, quae ad Estheram spectant. Verbum quamquam proprie universam amoris habet notionem, usu tamen ad certi cuiusdam cognationis gradus significationem translatum est, plerumque enim signiscat patruum. Hanc arctiorem vocis significationem in nostium quoque lociam eadere ex Rccurnia neces si ludinis inter Mordechaeum ei Estheram descriptione consevia-

693쪽

neum est. Deinde licet largiamur hic radici pro 'ri II, quemadmodum lacium est Ierem. 32, 12, tamen ne tum quidem mullum proscimus. Esthela enim sexagenaria certe anus su rit necesse est, cum ad Aliasverum adduceretur: haec quamvis omnibus Asiao unguentis delibuta suerit, inter virgines ex omuibus provinciis Persicis conquisitas nunqitain reportasse palmam censeri poterit. Quare aut ad tempora priora adscendendum est, ut spatium inier Iechoniam et Ahasverum conirali lur, aut interpretatio illa relinquenda est. Quoniam. autem illud seri non posse supra iam demonstratum est ei ut spero eopiosius etiam in ipso huius de Ahasvero quaestionis progre su demonstrabitur, nihil restat nisi ut aliam interpretandi viam ingrediamur. Schulatus, qui illas difficultate s bene sensit neque tamen sententiam suam, Ahasverum esse Artaxerxem, relinquere voluit, dociam et ingeniosam Ioci nostri excogitavit interpretiitionem. Momenta disputationis eius sunt sere haec rIiidnei genealogias suas, quae dicuntur, contrahere solent; Iosephus ait Estheram e stirpe regia fuisse; Schimet quidam sa- miliae rogis Sauli adscribitur 2 Sam. 16, 5. , et Sauli pater

Κisus dicebatur atque oriundus erat ex genie Beniamini 1 Sam. 9, 1. Haec si componuntur, quid verisimilius, quam Schimelei Κisam Beniam is os illos, qui Ioeo nostro Mordechaei proavi dicunt tir, non magis persona quam nomino ab iis, quorum in libris Samuelis mentio fiat, diversos esset Iam non amplius quaerere potest V. B., ad quem pertineat particula relativa si Nisus proavus Mordeehaei pater fuit regis

Sauli, certissim lim est, eum non cum Iecholaiae a Nebucad-Ilegam captum esse. Reserat igitur Schulatus ad ipsum Mos dechaeum particulam illam, ut loquuntur grammatici, neeesse est. Sed ite ineurrat in illas angustias, quae supra ostendimus, reeonditam aliquam interpretandi adhibet rationem. Vox ita argumentatur, non solum migrationem, Sed etiam captivorum sive exulum turbam designat, ita ut respondeant Graecorum verba διασπορα, αποικοι, παρέπιδο ιοι. Deinde eadem voce etiam posteri eorum signifieantur v. Esr. 10, 6./8. 4, 10. 2Reg. 17, 23. et alios Iocosin. Hoc fretus argu-

'ν Manifestum per hanc opinionem dissicultates illas etiam augeri. Disitiatio by Coos e

694쪽

mento vertit locum nostrum: qni extra patriam suam vivere cogebatur cum exulum turba, lyiae patria Sila privata est clim Ieehonia, quem in captivitatem nbduxerat Nebucadnegarus. Denique hanc si iam loci explicationem ex Graeca interpretatione confirmare studet. Argitinentuin illud ex voce petitum

per se quidem stare potest, Sed id quod S. inde colligit, non continuo sequitur, nam hoc demonstrandum fuit, sormam ri,ari reddi posse: extra patriam sua in vivere rogebatur, idque eo Ioeo, ubi I a , quod illi plane responderet, sitie ulla controversia de ipso captivos ducendi actu tutelligi deberet. Quod ad graecam nllinet inierpretationem, verba quidem δες ab re λωτος γείνοσολυluυν quae Hebraeo . respondent, ad illam senientiam roni mendandam asserri possunt; sed primum hoc ipsum codice Alexandrino, qui statim addit ον VII aλ υτευσε N. , rescinditur, deinde etiamsi sequamur lectionem Vuli canam 1 ν , non ea est auctoritas. huius interpretationis, praesertim ambiguae, ut impedimentum gram- malleum possit tollere. Quamvis igitur haec Schulgit via parum lula videatur, tamen universam eius interpretationis rationem non prorsus abiiciendam duxerim. Nam etsi tenendum

est, eum n,an de aetu intelligi debeat, non posse n, nde statu explicari, tamen non necesse est formam n an Vivum resecare. Scriptoribus enim sacris admodum familiare est, singulos homines non per Se et Sepositos spectare, sed

familias et gentes uι corpora quasi individua complecti, ita ut posteri maiorum personis quasi contenti et inclusi, maiores vero in posteris ipsi subsistere et vivere existimentur. Ex hac ratione Mordechaeus captus esse dici potest, quamvis ipse satis diu post Iechoniae tempora ex iis, qui a Nebucadnegaro abducti sunt, nains fuerit i prorsus simile huius loqnendi faiionis exemplum legitur in epist. ad Hebr. 8, 9. 10. . Hanc interpretationem, quam sequi videntur Serraritis et Caietanus, equidem quoque probarem, nisi tertia via paleret. Etenim simplicius mihi videtur, eum Pelavio, Clerico, Iusti aliisque

voeem ad Eis uin referre. Quamquam enim si ad sententiae vim spectamus, proximus habendus est Μοrdechaeus, inmen haec coniungendi verba ratio ideo non repugnat legi-

695쪽

hiis grammaticis, quia Elana loeo proximus antecediti Hoe vero saepius observari licet, locum in verboriim coniuneilonia hus magis respici quam sententiam. Iam vero si Κisus diciatur ab Nebnead negam Babyloniam translatus esse, is nullo modo pro patre Sauli, quemadmodum opinatur Schulgius, haberi potest. Sed quamquam illa coniectura primo qnidem obtutu salis speciosa videtur, tamen defendi non potest. Hoequidem satis constat, in genealogiis recensendis aliquot membra a Iudaeis omitti solere csse. interpretes ad genealogiam Cliristi apud Masiliaeum), sed hoc non continuo ad nostrum locum transferri licet, qui ex Schulgit opinione tribus nominiabus inutia complectatur Saecula. Tale quid legere nunquam memini, nisi ubi hominis alicuius origo ex loco quodam celeberrimo strictim repeteretur, quemadmodum Iesus situs D

Ubi vero homo ignotus inducitur, eiusmodi quasi salius in origine hi iis indicanda Iecsorem luderet non duceret. Accedit quod si auctor, ut existimae Schulgius, Mordechaei et Estherae genus ad Stirpem regiam referre voluisset, sinst dubio inter proavos pro patre ipsum Saulum nominasses. Neque vero illud obsint, quod monet CarpEovius: quum temporis artieulum aliquem hac observatione addita Spiritus S. indicare voluerit, nihil egisse videtur, si avum aut proavum eius translatum dixisset, de quo alias per se constabat, si noster in Perside demum lucem adspexisset. - Nam tempns indieandi ratio, quamvis nos ipsius temporis causa hunc locum in quaestionem vocaverimus, Scriptori certe secundaria fuit. Is enim sine dubio Mordechaei, viri in historia Estherae tam insignis, notitiam aliquam familia eius indieanda tradere voluit; cum autem, qua est brevitato, hunc familiae Mordechaei indicem non nimis vellet extendere aut sortasse ne posset quidem, non ultra pro Timum terminum memorabilem progressus est: Et ita quidem haud incerta aetatis Morde haei signiscatio, id quod Carprο-vius requirit, loco nostro coiitinetur. Etenim tres paene hominum aetates luter Iechoniae captivitatem et natum Mordechaeum atque Estheram intercessisse colligi licet. Ex hac vero temporis ratione sequitur, Xerxe et Artaxerxe Longi mano regnantibus Mordeehaeum et Estheram stomisse. Iam ut id quod ex

696쪽

hoe loco ad quaestionem do Ahasvero expediendam esset possit, 'complectamur, probabilis temporis ratio requirit, ut non minus ii reges ; qui Artaxerxem Longi manum sequuti sint,

quam ii, qui Xerxem n niecesserint, a quaestione nostra excludantur. Cum vero, ut Supra monitum est, plura obsient argumenta, quominus Artaxerxem libro nostro Ahasverum Kppetatum esse statuamus; eX Omnibus Persarum regibus solus

nobis relinquitur Xerxes. Egregie cum hac nostra demonstratione praevia congruit historia quaestionis do Ahasvero. Cum multa iAm de Ahasvero viri docii bariolati essent, exstitit I. I. Se aliger, vir in omnibus sere, quae attigit, Summus. Is quanta erat meniis acie, statim perspexit, Alias verum nostrum nullum osse, nisi Xerxem Graecorum. Haec res tanta vi animum eius percussit, ui ad sententiae suae fritillatem eXprimend4m omnem paene verborum sortium copiam exhauriret. Ahasverum Xerxem

esse iam manifestum est, dicit Emend. Temp. p. 587. 596. ed. Geii. 1629.ὶ, ut de liac re neque dubitare possit, nisi qui nullo ingenio sit, nequo negare nisi malignus; et in Animadversionibus ad Eusebii Clironicon p. 1011. pMiquam quomodo Xerxis nomen voce eontineretur expoSuit, ita pergit: undo colligas, nomen Xerxis tu Seripiura nou esse mutatium et plumbeos, asinos, eerritos esse, qui alium regem sub hoc nomine hariolantur. Haec vox quamquam nonnullorum, ut Pelavit, Invidiam ocilavit, plurimis tamen probari est; assensi sunt Sentigero, ut principes asseram, Drusius, Vi iringa, Calvisius, Pseis rus, Carpetovius, Bengelius, Baum garienius. Deinde peculiari quodam dispulatione hanc sententiam probare studuit Ilisti iii Elch horn. Repert. I. 15, eic. ' Vermistate Abhandi. I, p. 38 etc. , qui hoc certe effecit, ni Eliathornius, qui prima Isagogae suae editione de

Ahasvero valde dubius haesisset, cuni seeundo librum eundem ederet, in amici sui sententiam pedibus ire nou dubitaret. Magis etiam doctrina Scaligeri confirmata est, postquam desaev et Grotes endius ad oculos. sere posuerunt, Hebraeorum esse nisi formam pronuntiandi causa paul Ium mutatum einsdem nominis Persi ei, quod a Graecisi in

suum inflexum esset. Nostris itaque diebus Diasve

697쪽

rum Xerxem esse defenderant latinius, Rosenmuellerns, he- senius, Miner . Tria antem sunt momenta praecipua, quae in hac quaestione ponderare debemus, nomen Ahasveri, eius ingenium et

ratio temporum, et ad haec tria capita totam demonstrationem reseramus. Primum nos convertamus ad nomen Ahasveri. V ius quaestionis Progressus, etiamsi ab omni, quod ad eausam nostram habere possit, momento recesseris, valde utilis est et iucundus ad cognoscendum. Unde enim iam Scaliger prosectus est, eo poSi duo Saeeula per nmbages recessum est,

sed quae primum ingenii quasi quaedam erat divinatio, nunc firmis et certis demonstrari potest arguntentis. Etenim posuit Sealiger Hebraeorum idem valere, quod Cyaxares, hoc vero ex praeposita syllaba Eu, quae dominum indiearet, et Araxes ortum esse, Araxes denique non disserre a nomine Xerxis. Probaverunt hanc opinionem Vitringa Ohss. 8aec. II. p. 273., Minoidi censura bibl. apuer. II. p. 231., Grotius in Com. Pluribus autem criticis hoc nimis audax visum est; itaque alia excogitata est opinio doctior quidem et speeio sior ad nomen obscurum illustrandum. Si enim consideratur UNUnN nomen esse regis Persici nihil sere tutius videtur, quam duas priores Ullabas eum Persarum voee quod pretii habeat notionem, componere. Haec explicatio bene etiam cum eo, quod tradit Herodotus de omine Xerxis, videtur gruere, docet enim ille Xerxis vocem idem valere, quod Grae-

eorum αρηιος 6, 98.). In hanc explieandi rationem iamineidii Drusius Ann. p. 48. . Neq3e mirum est, quod haec

opinio multos nacta est patronos. Gesenius quamquam in huius nominis vi et significatione exponenda admodum caute pro- 'eessit, de illa tamen comparatione tam cerius fuit, ut dicerei:

Moluommen sicher ist dia erate Πανιε des mortes 'InN l mia. Encyri. s. v. Masverus). Attamen ut haec prioris pariis explicatio magna probabilitatis specie commendatur, ita altera pars omnibus luterpretandi rationibus resistiqiiaqne quamquam de priori parte plerique sere interpretes ei eritiei ater se consenserunt, de posteriori parte permultas

698쪽

protulerunt eonleesuras. Simonis conseri Vocem , . quae principis habe notionem. Haec opinio Sehuletio proliari est, qui praeterea ex Ammiano adsciscat nomen Pyrosis, quod se-eumlum Valetium simnifieet .victorem. Ialinius tam parum sibi ipsi in hac re constat, ut in Archaeologia sua conserat Pelii vicum ZWarescii, in Isagoga conira Indicam vocem Verelsesilia. Deinde Ilgenius existimat formam nominis Ahasveri qualis scribatur Esth. 10, 1. magis esse nativam, quam Vulgarem totum nomen compositum esse ex

et ita ut signiseet hominem gloria praeditum. Denique plures viri docti in eam conspirarunt opinionem, Ullabas p steriores V Persarum additamento ortos esse, quo adhibito ex notionibus substantivis essicerentun adiectiva; hanc doei inam protulerunt PDisserus, Ludovicus de Dieu, Walilius, Rosenmuelleriis sese. Gesen. Hau. Enc ueri. et Thes. sub V. Ahasverus . me opiniones, quamvis speciem aliquam habeant, nullam tamen certam sequuntur regulam, ei ipsa ultima illa, quae pluribus probata est, propter extremam syllabam magnam habet difficultatem. Hoc vero impedimentum auteonira prioris particulae UnN explicationem aut contra sdam totius nominis eonservationem movere debuit 'ubitationes. Cum Rulem nominis scriptura non solum volaminis Esllierae fide nitatur, sed libris etiam Esrae et Dati telis tradita sit, peiAratum aceidit, quod doctissimus de Sa in verbi admodum si

milis 'at IavnNὶ origine perscrutanda, Persico illo

prorsus relicto, ) aliam adhibuit regulam. Docuit enim primam literam ab ipso verbo segregalidam esse, quippe quum ob solam . pronuntiationem addita sit, vocem autem ipsam Pe si eam esse: kschilr-ban de Sa , Memoires de I'instit. d'hisioire et literature aiieienne. . Il. p. 229. 3. Hanc V0eis explicationem probaverunt Gesenius, de Lem

i Rosenmuellerus contra Bib. Averthh. I, I. p. 382.λ in hac quoque voce explicanda ab proficiscitur eamquo existimat ex Persicia vocabulis et aut ex et atque syllaba obscurae originis composisam esse. Eleineri: ibber die B. B. Esra und Umin. S. 11 est.

699쪽

p. LXVII etc.). Hoc iacio fundamento facile nova de nominis origine oriri potest sententia, nam eum praeies illum satraparum titulum aliud etiam vocabulum prorsus simile

in ipso nostro libro iuveniatur dico nori N), ad quod

interpretandum Gesenius eandem adhibeat regulam, nihil sero magis consentaneum, quam in nomine Ahasveri pronuntiando ei seribendo ab Hebraeis Aleph prosilieticum adhibitum esse existimare. Cum vero hoc per se non sufficiat ad originem. huius nominis Persicam inveniendain, admodum seliciter accidit, 'ui monumenta Persepoli sana, quae iam diti doctorum hominum animos propter summam Suam nil liquitatem occupaverunt, recentioribus temporibus accuratius describerentur ei diligentius investigarentur. Habent autem haec monumenta multas inseriptiones literis, quae dicit uitar cunei sormae, insculptas. Hae literae cum prorsus sint singulares, quamvis a pluribus viris, qui reliquias veteris Persepolis viserunt, descriptae et nobis iraditae sint, diu tamen ignotae iacuerunt, usque dum G. F. Grotelandius summa sua diligentia et sagacitate prima huius scripturae clementa indagavit et ceriae cuiusdam de his inseriptionibus doctrinae iaculi landamentum. Invenit autem

Grotelandius, id quod sine dubis in ignotis scripturis intelligendis et explicandis tulissimum est, plura regum Persarum nomina, et inier haec nomen quoque Xerxis. Hoc ad quaestionem nostram sine dubio gravissimum est, ita enim aperitur nobis aditus ad primitivum huius nominis simam cognoscendam. Qualem igitur huius nominis sormam detexit Grotelandius 3 Legendum putavit: ' Κhschersche sive ElisehWem sche v. meren Ideen I, II, p. 348 etc. . Si ad hahic nominis scripturam nativam adhibemus illam regulam 'de Ales prosilietico, quid in eiusmodi re tam longinqua et obscura probabilius esse potest, quam nostram urin UIN Hebraeam esse formam veri Xerxis nominis 3 Ipse quoque Groinsendius non dubitat quia ipsum valeat. Dubitalionem quidem excitare possit, quod Grotelandius, ut ipse ingenue sa-3 ietur, sine omni Zendicae linguae, qua veteres Persas es Sini usos esse, ei ceterarum Iinguarum Asiaticarum cogni-

700쪽

sione ad Itane quaestionem necessit. Quare admodum gratum est, quod eius sententia aliis testimoniis confirmari potest. Parisiis inventum est monumenium Aegypticum, quod, ut trR-dit Gesenius Thes. s. v. Ahasv. , St. mriinus et Cham pollion deseripserunt. Inscriptio huius monumenti ab ipso nomine Xerxis incipit, et hoc nomen liseris cunei formis ter, Persice, Iudice et Assyrice, semel vero literis hieroglyphicis, quaeption elieae dicuntur, habet Seripium. Persica forma, auctore Martino, sonat ΚschyesciterSth, Medica Κsero, Ass1ria Κhselire- Echersch; Aegyptia denique, ut inierpretatur Champollioli, testimonio addit Gesentus: lac vero de quarundam literarum valore disputari posse, in liniversum nemo facile negabit, nominis Persici in monumento Persepolitano interpretationem Grotelandit debitam novo hoc Parisiensium invenio pgregie eonfirmari et a dubitationibus vindicari. Alis rum et tutius etiam testimonium exhibet Letissenius, qui . ab ea ipsa doeirina, a qua Grotelandius desiliuius erat, instruelissianus est. Is novam inscriptionum Persepolii aliariam explicationem suscepit et peculi uiri lihello; qui inscribitur: die a er-Mschen Keil- Inschris en τοn Persepolis. Entetisserting des Alphabeis tind MI rung des Inlatis, exposuit. LasS nitis non solum probat et laudat Grotelandit in nominilius Xerxis et Darii patefaciendis rationem, sed hoc etiam ei assentitur, nostrum Hebraeam Xerxis nominis esse se mani. Audiamus virum doctissimum: dato tinter Ah verusA .res zu versvehen sei, Meibi immer die wahrscheinlio sto Meinung una sic wita sich noch mehr bestiatigen, asenn wω die almersisne Form damu vergDichen. G seisius bemerkt gehr richivi, da D das N mosthetiscli secdie librigen Buchflaben en sprechen dann seir gut den imueritaben. Ienc Prosth Me set nichis anders, ala roenu esprit avs Spiritus gemachι wird oder im Neve

i Propius etiam ad exemplum nostrum aecedit Arabum regula v. EWald. Gravi. Arab. I. P. 23. Disi iam by Corale