Dissertationes philologico-criticae singulas primum nunc cunctas. Edidit Christianus Friedericus Schnurrer

661쪽

δρόμον την ταχίστημ', ὁ μἐν δὴ πρωτος δραμων παραδιδοι τα εντααλ ιένα TH δευτερ υ, ὁ ει δευτερος πιν τρι-τεν 8, 98 3. Similiter hoc labellariorum institutum deseribit Xenophon idque a Cyro repetit Cyrop. 8, 6, 17.). Et sa

pius huius rei apud scriptores antiquos fieri mentionem ostendit Brissonius p. 311 etc. Neque vero solum in uiliversum Ioel illi. nostri cum reliqua hiStoria conveniunt, sed singulas aliam brevis illius descriptionis notas aliunde possumus demonstrare. Quod tam studiose velocitas horum tabellariorum esserinn, ab Herodoto probatur, qui Ioeo illo scribit: τουτέων των αγγελμν ἐστὶν οὐδἐν οτι θασσον παραγίνεται, θνῆτον ἐον. Et haec fortasse est causa, cur 3, 15. simplieiter 'Mn dicantur, quod primum quidem parum aceurate dicium videtur; sed in similem loquutiouem incidimus apud eundem

Herodotum, qui de Darii quodam legato dieit: αυτίκα δε ὁ ἔ-ευς ε θεε φερων τῆν αγγελίην 5, 14.). Eodem modo

primum potest offendere, quod 8, 10. 14. muli di euntur ad Iano rem labellariam adhibiti esse; cum Herodotus Ioqu tur de equis. Sed tanta in Ioco 8, 10. cernitur diligenii tantaque perilia, ut res dubitari nequeat. Quid impedit, quominus statuamus Herodotum, qui, ut ipse latetur, rem auditu tantum acceperit, universam ianium equitandi notionem voluisse signiscare, nostrum autem, qui eam sortiisse praesentem

adspexerii, ab illa universitate O, Uz 3 peculiaremulorum genus transire 3 Mulos in oriente nobiles et robore atque velocitate excellentes haberi locupletissimis demonstrari potest testimoniis. Non solum recentioribus temporibus ipsi principes mulis vehuntur, ut vidit Vallaeus lII, p. 7. , sed David etiam Salomonem, cum eum regem vellet decIarari, mulo suo imponi iussit, et Ctesias narrat Pers. e. 45.ὶ cadavera regum Ρersarum mulis ad sepulcra esse vecta. Deinde muli commemorantur in exercitu Darii suisse v. Ηdι. 4, 128.

662쪽

134. 135. . Et hoe genus animalium apud Persas veteres tantopere erat speciatum, ut tu reliquiis Persepolitanis inter alias victimas muli etiam conspicerentur Charil. V, 147. Vall. Iu. p. 132. . ' Eximiam denique mulorum Persicorum sortia iudinem se vidisse testatur Bruinaeus sVoyag. IV. p. 89 eie. .' Quid autem sibi vult illud, quod nomini mulorum additur:

' n equarum' 'in 8, 10. y Plinius distinguit

inter mulos ex asino ei equa gentios et eos, qui ex equo et asina orii sint, ei illud genus habet mulio nobilius Η. N. 8, 44.). Columella ubi de mulis Ioquitur haec habet: neque iamen ullum est in hoc pecore aut animo aut Arma praestantius, quam quod seminabit asinus 6, 37. 3. Aelianus denique testatur mulos equarum et asinorum genitos apud Indos esse velocissimos Η. A. 16, 9.). A scribis et tabellariis, infimo ministrorum regiorum genere, Scendamus ad superiores ordines, qui in historia nostra commemorati sint. Primum ineidimus in munus Mosdechaei, quo primum sanctiis esse dicitur. Nusquam quidem .hoe Mordechaei munus aecurate describitur, neque nos texio Seire possumus, quale fuerit; sed repetitur de hao re loquutio quaedam, quae propter hanc ipsam repetitionem vulgaris sormula ad eertum aliquod muneris publici genus designandum adhibita videtur suisse. . Saepius enim dicitur Mordeehaeus ad. Poriam regis consedisse 2, 19. 21. 5, 9. 13. eis. Dan. 2, 49.). , Hoc eo minus casum aliquem et eonditionem Morde-ehaei fortui iam indicare potest, cum de aliis etiam haec ves imilis loquutio usurpetur. Duo illi spadones, qui contra regem coniurationem secerunt, dicuntur m 2, 21. 6, 2.). Deinde Mordectaeo foeti adiunguntur, qui idem dieuntur e

, Ad quaestionem nostram nihil refert, utrum animalia illa in monumentis Persepolitanis victimae sint, ut Plerumque Putatur, an id quod Heereniva mavult I, I. P. 225. dona, quae rex accePturus sit. l ρον Bocharins ex Graecis scriptoribus demonstrat, mulos ini Iudis etiam Olympicia adhibitos esse sinerea. I. p. 3Is. e L Rosen. . 'ν Bochartus Hieroz. I. p. 39. vocem equas signisseare docet.

663쪽

ret, certos quosdam Ahas'eri ministros in aula regia perpetuas egisse excubias et hoc excubandi ossicium iam areis cuin mu- vere eorum coniunctum fuisse, ut inde titulum suum haberent. Alexandrini igitur, qui in codice Hebraeo Vertendo Saepe. se tentiam solam Sequantur, locum 2, 19. interpretantur rπευεν εν τῆ αυλῆ. Ei ita Vere apud Persas fuisse aliunde possvinus demonstrare. De Cyro iradit Xenophon: εδοξε τους

ἐντίμους αεὶ παρεῖναι ἐπὶ θυραις καὶ παρεχειν αυτους γγῆσθαι ὁτι αν βουληται ειυς αν αφείη Κυρος; his addit:

sepolis haec res nobis ob ipsos oculos ponitur, ibi enim aulici in vestibulo regis cernuntur v. Heeren. I. I. . p. 214.3. Neque mirum est, quod hoc nobile ianitorum genus, i quod in auiiqua Persarum historia iam frequens sit, ad nostra etiam tempora propagatum est, quemadmodum Chardinus testatur ilII, p. 334.). Ex his testimoniis non solum probatur, solennem illum form Iam cum ceteris Persicae antiquitatis monumenti S bene convenire, sed de Mordechaeo etiam aliquid discimus, quod ad to tam historiam haud negligendum sit. Cuni eniim plerosque nobiles fuisse appareat, qui ad magni regiS portas VerSarentur, tantum abest, ut Mordechaeum fropter titulum Suiam: zzz pro homine quodain ex plebe haberὶ necessu Sit, ut sit verisimile, elim ex nobili aliqua iudaeorum familia

664쪽

AEr. 2, 5. 6. et 2 Reg. 24, 14. originem duxisse. Ιsa sa-eilius quoque potest tutelligi, quomodo Mordechaeus a porsa

regia ad summum totius imperii locum transire et tanto oneri quemadmodum in clausula libri laudatur, par esse posuerit. Non solum aulicorum conditionem novit historicus noster sed praeseciorum etiam, qui ProVinetis essent praepositi, notitiam habet. Primum certus quidam ordo in tribus eorum generibus designandis deprehenditur. Ubi enim edicia regia tu provincias mittenda et inter praesecius distribuenda commemorentur, otia Varia nomiua εequuntur: n nB z Iur 3, 12. 8, 19. Postremum vocabulum nulla eget

demonstratione, est enim uni Versum et ad quemvis praesectum desiguandum aptum. Duo autem reliqua ipsa sorina sua et usu ad Persariam imperium nos ducunt. Voeis sonus statim tu mentem revocat Graec0rum sareamiς de praeseciis Persarum nomen uSitatissimum, neque vero haec soni

similitudo nos fallit, nam si aliarum vocum ut et quae eaedem tu libro nostro inveniuntur, Sequimur rationem, doctissimi de Sacy sententia, illam vocem ex Persyrum Esthe tr-ban, temperamento quodam ad duram pronuntiationem emolliendam adhibito, esse oriam v. Gesen.

s. v. permagnam habet probabilitatem. Deinde vocis nni origo Persiea, quamvis vix possit dubilari, minus lamen est perspicua. Quidquid autem ab hac parie deest, abunde multiplici huius tituli usu compensatur v. Esr. 5, 3. 14. 6,

7. Neh. 5, 14. 18. Hagg. 1, 1. 14. 2, 2. 21. . Deinde

quamquam ordo horum iituistrum, quem gi pra indieavimus, sine dubio legitimus suit, tamen in hac re nulla cernitur osten talio. Nam ubi propter ediciorum mentionem formulae soletiui non adstrictus est scriptor noster, libertate utitur in praesectis designandis. Cum explieare vult, quomodo faelum sit, ut Persae, quamquam per edictum Hamanis licentiam haberent Iudaeos aggrediendi, tamen adversariis suis parcerent, ita varia in provinciis munera deseribit : 'Un

ν Varias tontant ox lingua Persica explicationes Bolitentus SImbul. p. 26., Ges ius s. v. , EWaldus Mit. Gr. p. 490.

665쪽

. 9, 3.). Hoc loco nomine universo rela' uri omnes praeseciorum ordines designare videtur, et quoiquot itiniis 'at N ei P ns comprehendi non possint, reliqua quo- dum ordine , quem dicat complo-eii videtur. Voeem z V eadem ratione usurpat 1, 3. , ubi, eum totam ministrorum regiorum universitatem indicare velit, maiori etiam brevitate dieendi utitur; haec sunt verba: num

'u BI. Praeterea tu hoc Ioeo attentione nostra dignum est vocabuIum 'un B. Quamquam enim in primis de libro Danielis quaestionibus erilicis iis annumer tum est vocabulis, quae propter Graecam originem suspicionem haberent, tamen nunc ab ipsis libri illius adversariis conceditur, originem eius non magis Graecam esse, quam Persicam. Bene enim comparatur Petilevicum: pardo mim, ei Sanscritatium: prathama v. Ges. Sub. v. Bolii. Sym. P. 20. Culm-berg. ad 1, 3. . Sunt igitur Ums nobiles ei proceres, quae universa notio ad totius descriptionis rationem optime

quadrat. Neque vero minus apium est hoc vocabulum ad certum quendam ministrorum regiorum ordinem esserendum, quemadmodum legitur 6, 9. I, ' V i. principes primi ordinis. Sequitur, ui de septem viris illis, qui 1, 13. 14. eommemorantur, loquamur. Primum ipsum Iocum inspiciamus:

Bertholdiius quidem Hamanem et Mordechaeum, quam is per grini fuerint, ad Vegimius fastigium inerri potuisse concedit, sed seri potuisse, ni in numerum horum septem consiliariorum reciperentur, sortiter negat, quippe eum hic consiliari rum ordo nonnisi ex nobilibus Persis cooptari potuerit. Naso te der Hers. nichi, eriticus pergit, tinia darum fiat ersowoia bes Haman ala bet Mardochai einen Drthum began- .gen, indem ἄν einen Iuden ala den ciuesten der 7 Eam- merer Orstelli p. 2440. . Primum quidem ad hunc locum obstupui; ubi tandem Haman sive Mordechaeus unus ex illis εeptem viris suisse dicitur 3 quin etiam unde tale quid eouilei

666쪽

Iieei Quia nihil indiearit Beriholdiius, non possumns 'quintonii Iamns, illam ipsam deseriptionem, quam retulimus, illius opinionis et ansam aliquam dedisse. Etenim dicuntur septem iri illi: n P, n NUN Haman vero et Mo

dechaeus ita inducuntur, ut eos Summam imperii tenuisse potestatem appareat, ergo, ita eoncludit B., Haman et Morde-ehaeus primi erant inter eos, qui in regno principem Ioeum tenuisse dicuntur. Haec vero conclusio non valet. Nimirunt hoc per se intelligitur, Vmirum summum esse magistratum, quippe quum sit regis vicarius, quare is nullo modo primus quidam inter pares, ut loquuntur, esse potest, Sed superior est ceteris omnibus. De Bamane igitur dieitur:

bi volunt, quam nullum fuisse eoilegium publicum illis sepsemviris snperius. In hac re longe riuus libertatem qnandam mihi videor deprehendere, quae veritatis sibi conscia non sp eiem doctrinae et fidei aucupetur, quam errorem, qui suspicionem habeat. Deinde id quod summum est in Beriholdiit a gumentatione, Hamanem et Mordechaeum, quia peregrini su rint, nullo modo e septemviris illis, quos quaerimus, esse potuisse, minime lutum haberi pote'i. Admodum quidem vulgaris est opinio, Septemviros nostros ex septem coniuratis et Pseudo-Smerdis occisoribns esse ortos, et ab hac opinione prosectus Beriholdlius colligere videtur, qnoniam septem illi niurati nobiles Persae essent, neminem in eorum locum ex peregrinis potuisse sussiet. At quonam opinio illa sundamento nititur In iis quae Herodotus 3, 84.3 de illorum coniuratorum iure decreta esse narrat, nullo verbo consillulum est, ut ex coniuratorum familiis principes magistratus et septem regis consiliarii eligerentnr. Ne Diani quidem, qui primum inter eos obtinuit Ioeum, tale quid pactum est. Neque ullam video inter Herod i Ioeum et nostrum intercedere similitudianem , praeterquam quod numerus coniuratorum consiliariis nostris respondeat; deinde quod regem sine internuncio adeundi ius, quod quidem coniurati sibi vindicarunt, cum verbis nostris , n 'at comparari possit. Sed si has similitudines paulo accuratius perscrutamur, ut umbrae fugiunt. Nam quod

667쪽

ad numeri attinet aequillitatem, sinum evanescii, si consider mus, linum ex sepiem Magi occisoribus regem esse factum neque plii res Sex relictos esse, qui a consilio illius stare possent. Deinde etiamsi haec numeri aequalitas melius posset defendi, tamen nihil probaret, propterea quod Septemvirisim collegia inter Persas admodum frequentia erant: in nostro libello his septemviri inveniuntur, consiliariorum et spadonum principum 1, 10. , aliud septemvirsim exemplum legitur apud Herodotum 3, 17. . Praeterea septem electae Sunt virgines, quae in Estherae essent comitatu 2, 9. cri. de huius numeri inter Persas frequentia Groitus 1, 10. Ueeren. l. l. p. 490.). Non multo plus valet altera illa similitudo, nam prosecio i terest inter eos, qui habent potestatem Sine ullo negotio regem . adeundi, et eos, qui perpetuum reΦ adspectum habere dicit illii r. Eodem sere iure, quo copsiliarii nostri cum septem illis coniuratis possunt comparari, conserri licet etiam septem eunuchos primarios, qui dicaniur 'OB Pi N,I, 10. Neque solum speetes illa similitudinis prorsus tollitur, sed si ipsam descriptionem nostram accuratius iuspicimus, ma-gdum etiam apparet discrimen inter septem consiliarios et septem coniuratos. Primum enim dicuntur consiliarii regis D NPn, quod vocabulum accuratius circumscribitur verbis Q nun 'PI appositis. Virumque nos ducit ad astrologiae notionem. Ηnius enim artis periti non solum apud Danielem, qui saepius

de iis loquitur, sed etiam apud Iesaiam 44, 2b. et Ieremiam 50, 3b. ' Pri appellantur, neque hoc mirum rat, quoniam in oriente pro summa habetur sapientia, siderum, Summorum rerum terrestrium arbitrorum, vias et rationes didicisse.

manifestius etiam est appositum: 'nun 'V v, II ealia tempora intelligi possunt, quam quas nosse plurimum

intersit, secunda et adversa ad res agendas Horum autem temporum discrimina ex stellarum stationibus pendere putabantur. Deinde huius artis cerium quoddam invenitur vestigium

I rib. Quaecunque haec sors Hamanis fuerit,

ei quqeunque modo tractata et iacia sit, tantum manifestum est,haue sortitionem ideo esse institutam, ut tempus ad decretum

668쪽

adversus Iudaeos peragendum opportuitum divitiaretur, itaque ex matricis quibusdam artificiis consuetam esse. Non indieatur quidem, quis haec artiseia instituerit, nulliim enim certumhubieetum, ut loquuntur Grammatici, verbo additum est; in tali vem Io luendi ratione qui ad sententiam proximus fuerit subintelligyndiis erit. Quis autem in nostro loco proximus censendus erit' Sine dubio unus ex iis, 'ini eiusmodi aries magicas profiterentur. τ Eι hoe eo. Propius est ad cuniiciendiim, elim ex loco 6, 13. appareat, Hamanem quoque quemadmodum regeni, habuisse Σ'DPri suos. Groitus igitur et Ram-hachias sad h. I. non dubitant, quin Haman horum sapientum

uorum ope in sortibus iaciendis usus sitis Quae cum ita sint, hoc pro certo contendere possumus, Septem illos regis consiliarios ante omnia arte magica et astrologia excelluisse. Hoc nutem quantopere ad orieniis ingenium aptum sit ei accommo

permagnas in astrologis, qui de Omnibus rebus consulant ni , alendis impensas sacere. Neque vero hoc ipsuin, qtimi in H; tuanis sortitione agitur, a testimoniis manifestis destitutum est. Aon solum Chardinus tradit astrologiam ad decretiim a Iiquod

feliciter exequeudum consultam esse II. p. 304. , sed illud etiam gentis divinalibuis bie litie deprehenditur.

Quam multiplinc hoc sorti logorum genus per totam antii liii tutem tuerit, copiosius expcqui van Dali do orauidisti P. 34l etc. sed . Duiliaso by Gorale

669쪽

Quae eum iri sint, Deile colligi potest, reges Persarum homines eiusmodi artium peritos semper sdcum habuisse , ' Din. vulgus nota sunt testimonia, quae de hac re apud Danielem inveniuntur. Deinde Herodotus narrat, tum Xerxes Sardibus egrederetur, solem defecisse et de hac re Magos consulios esse 7, 37.ὶ, unde manifestum est, Magos in bella etiam eum regibus esse profectos. Et hunc Persarum morem Alexander quoque imilatus est, nam eum fortuito ali quis diadema eius regium sibi imposuisset, Chaldaei caput ii lius Sacrum esse censueriint v. Arrian. Exped. 7, 22. . Duo autem sunt, quae ex his omnibus testimoniis eoiligendat esse arbitramur. Primum notam illam, qua consiliarii regis io nostro insigniantur, ad totum Persarum ingenium bene videmus quadrare; deinde consiliarios nostros a septem illis coni ratis distinguendos esse. Licet enim concedamus, Persas in universum a magieae artis studio et tractatione ipsos non ali nos fuisse, tamen hand eredendum est, illas familias, quarum proavi Magorum genus execrabili quondam odio perseqnusi es- sent, unquam aries magicas publice professas ess8. Non autem omnia in eonsiliis de rebus publieis dandis in magicis artibus posita erant; valebant inter Persas multa insiliuia, leges et eonsuetudines, saepe igitur quaestio oriebatur, quomodo singuli casus ad hanc normam universam essentae mmodandi. Hoe quoque munus eonsiliariorum in deseriapitone nostra commemoratur. Causa enim eur Ahasverus rex alios omnino de Vasthlae contumacia consulat, haec additur:

Amst. 1683. . Taverniems vidit inter Persas tales quosdam, qui do rebus futuris conseserentur I. p. 26IJ, et Chardinus, postquam do astroIo a Persarum in universum Ioquutus est, ita pergit: i Is croyent Par PareiI egarement, que Dien revhte ravonir, quand on eu recherchεla connaissanco par te fori, quel qu'it puisse guo, do manthro quo eo qui posso chez Iea autres hornmes Mur lire toujoura dea cas sortuita et un par hazard, tes que Ie j et des dεs par exemple on Iolet d 'uno pie eo en I 'air , crota ou pile, Ioraque cola est Ditaveo quelqite praeparation et dans un esprit du religion, que ce fori, di je, est ua oraclo, par Ieqnel Disu revhlo et noua 'Meclaro sa volonte et fur laquol on ae petat fier et on pent uir sIII. P. 203. y l

Dimiti . Corale

670쪽

iueo vix fingi potest quomodo testimonium aliunde petitum ae- curalius respondere poSsii, quam locus Horodoti 3, 31. Ibi

Cambyses quoque de re quadam uxoria collegium suum percontatus esse narratur, et Herodotus ut lectorem de huius consilii natura doceat, hanc brevem addit descriptionem; οἱ βα- σι D 9ῖοι δικασταὶ . . Toἱσι Περσqσι δίκας - οικάζουσι καιτων τατρίων γεσμῶν γίνονται καὶ παντα ἐς του - τους ανακέεται. Hi autem iudices regii in antiqua Persarum bistoria saepius reperiuntur v. Udi. 3, 14. 7, 194. Plui. Artax. c. 29. Aelian. V. H. 1, 34.). Deinde praeter illum Herodoti locum plurimum ad narrationem nostram de regiis consiliariis commendandam lacit testimonium libri Esrae. Is enim non modo Septem regis Artaxerxis consiliariorum v mis-lionein facit, sed id etiam quod noster dieit omnes res ad illos suisse deserendas itaque eos appellat: 'P, nazIMI 'Iurn, Esras ipsa re comprobat. dam in publico Artaxerxis mandato, quod Esrae traditum est, iuxta regis nomen septem illi consiliarii commemorantur 7, 14. 15. .

Vos consiliarios sequitur Vegiri munus.' Sed cum ea, quae libro nostro de hoc summo munere conii uentur, ab ad versariis ad sinim causam litendam sere occupata Sint, supra iam in hanc rem inquireremus oportuit. Attamen unum est reliquum, quod in hanc nostram partem vindicemus. Ubi primum tu IIamanis eiusque honoris mentionem incidit auctor voluminis Estherae, inter alia haec dieit: ' un

non solum Hamani sed ceteris etiam principibus regid ministris solium tribuitur, et ex suo quemque honoris gradu sellae suae ordinent tenere traditur. 39 Haec .singularis in re tam eommuni narranda noui testimoniis Xenophoniis egregie comprobatur. Apponamus ipsos locos: Oυστινας ιιάλιστα ορτο

Iliae quoquo reserendum vi lotur illud quod de honsiliariis legimus et rari S i u de 'ri. Ex hac enim loquendi ratione colligimus, honores, Principum in ipsorum consessus ordine ap

parere.