De fontium origine dissertationum compendia in quibus Aristotelis hac super re sententia cum ea consentiens quam insignes ætatis nostræ sapientes amplexi sunt exponitur et confirmatur. Selectas ex iis theses ... propugnante Antonio Sartio ..

21쪽

paressus fuit nuncupata. Quamobrem, quum aliquatenus proinhabile sit, Oxum fiuvium Araxis nomine , dum ea scriberet Ars. , a quibusdam fuisse appellatum, dica ipsi impingenda non est , quod scripserit, ex Paropa so Araxem defluere , & ne priscis quidem Geographis, quos ipse consuluit. Ad Tanaim quod attinet , qui ibidem esse pars , seudiamus dicitur Araxis ex Parapamiso prolabentis, intricatior est res. Haec interim praemittimus, ut, si fieri possit ,

extricetur; atque ut simul pateat, tolerabilem esse relatorum apud Stagiritam errorem . Ultra Sogdiaui ... includenta

flumine Iaxarte inquit Plinius L. 6. sub finem C. I 6. quod

Seythae SVin meant: Alexander, milixasque ejus Tanatu puta mere eo. Saepe insuper Cunias L. f. 9 7. atque Arrianus L. -4. C. as. De Expia. Alexandri M. fluvium Tauatnde nominant, qui Straboni, Dundiso Perlegetae, Ptolemare, aliisque antiquis au-vioribus ca) est Iaxarteris Atque hunc pro comperto habeo illum esse, qui a Plutarebo dicitur orexartes, dum haec narrat .in Alexandro: 23 Sed O reausmisso orex te amne, quem ipso. i e. Alexander arbitrabatur .Tanam, fusos, fugato ne Scytbar, inco Quum igitur hic Tanais, sua Iaxartes modo Sibunati antiquo Scythico nomine Sili. ortum reapse habeat ab appendicibus, sive ramis Imas montis 3 , quem Paropamiss onjunctum esse certum est, ambosque Tauro connecti et tiquum magna distantia non sit inter aliqua capita hujus falsi Tanais, & Oxi, sive Araxis ex eodem decurrentis Paropain avisos sicuti videri poterit in geographica tabula expeditionem Alera nori exhibente, a D, D' Anmille , regnantis Galliar. Rerigis Geographo, delineata, & Historiae Cl. Lollinii de antiquis Iaecis adnexae, in qua prope Maraeandam in Sogdiana amniculi quidam, in alveos deinde Oxi, & Iaxartis inguentes, non admodum inter se distant) , mirum non est , si vel

Plinius L. f. C. 17.

22쪽

res illi, & ineruditi Geographi, majorem , verumque Tanaim,

qui in Maeoticum innuit lacum, cum Iaxarte miscuerint , eodem tunc Tanais nomine apud Graecos appellato , & si adseruerint confundendo simul quae erant singulorum pro pria Tanaim esse ramum Araxis ex Paropamiso advenientix , Oc.: dummodo non demonstretur, ab Aris. Meteor. libros, ante exped. Alex. M. fuisse perfectos. Verum aliter sentit de eo Herodoti Araxe Tbevbilus

Sigefridus Ba rus in Disserti De origiue ct priscis sedibus Scribarum , quae Tomo r. inserta est Commentariorum Petropolitanae Academiae si ad A. 1 25. Putat eruditiss. hic auctor, Araxis nomine ab Herodoto, amnem illum fuisse significatum, quem Ria in sua Geographia Claudinν Ptolemaeus appellavit; ti Ptolemaicum Riba esse stam , quo Mosto via irrigatur. Quum enim magnus, & legitimus Tanais, dum ab occidente adveniens, iter flectit in merid. , ad Wolgam prope Zariram accedat; hac praecipue utitur Baverus vicinitate, quaecumque illa sit sa), ad sua placita confirmanda: atque ex eadem errorem esse. ortum declarat Geographorum, qui Ari totelisgnificarunt, Araxeis, seu Rba, esse Tanais partem: Ortus

gae J micivitate. Addit etiam a Ptolemaeo adfirmari, amnem Rha Tanai esse conjunctum,atque ita Ptolemaicam descriptionem cum Aristotelica consentire. titer ceteras ait Cl. Bayerus 4J Isse loquitur Claudias: .m ἔτέρα του PE ποτα- εκβολη πλησια ιπα τῆ τρί Tαναιδος. Vossius ad Melam in eo emendat Φωem ἐκβολη ct rescribit επιστροφη sed relinquetaur es suus Pul maeo error, qvi Wolgam, ct Tanaim misceri, atque orientalem quidem inustae almeum is Caspium mare, occideutalem autem tu Tanaim exonerari eredidit. Nihilominus ut pateat a Ptolemaeo fuisse declaratum

23쪽

misceri, haec addenda sunt. Postquam insignis hic Geogra. phus, L. F. C. 9. suae Geographiae dixerit, aliud amnis

Aba osxum aut potius aliam conversionem, seu flexionem ;επι- ο pii enim pro alio nomine i βολη cohaerere videtur cum praecedentibus in Ptolemaico contextu, & ideo praeterrissum, sc esse legendum Cellarias si , aliique decreverunt adpropinquare ad ostium, aut potius ad flexionem , Tanais, subjicit: οπερ ἔν συμβάλλο - δύο ποταμοι ρεοντες ἀπό τῶν υπe -

βορείων ἐρεων et i. e. supra quod ostium ), aut potius, secundum proxime indicatam mutationem , supra quam flexionem videlieet admiseentur duo amnes h. e. Tanais, & Rha

decurrentes ab Huperboreis moviιbus.

Porro, si haec de novo ejusmodi Araxe admittatur opinio, levior fortasse apparebit eorum error , qui Ar Melisgnificarunt, Tanaim Araxi admisceri ; nam insignes etiam Geographi, & saeculis posterioribus, idem proiias docuere. Quid vero, si quis , in ea Ba eri tententia de Araxe tria

Volgam converso, Ptolemaea innixus adsςrtioni, ac magnae

nuctoritati, existimaret, priscis temporibus duo haec flumina supra praedictas inflexiones fuisse commixta , scuti nunc 3 , ubi inflectuntur, ti ad se invicem prope Zariram accedunt, canalis beneficio commiscenture Ad ejus tribunal fere esset negligentiae absolutus Arsoteles; & in eo tantu in peccasset, quod addiderit, Tanaim,& hunc Araxem ex Pa Topamiso ortum habere. Sed ut ut se res habeat, & permittendo etiam Meteoinrolog. libros ab Aris. ante expeditionem Alexandri M. ad umbilicum fuisse perductos , proindeque minorem illum , &falsum in Sogdiana Tanaim, ad Graecos excusandos relatores, quibus Philosophus eli usus, nihil conferre; non propterea ipse coarguendus, sed ad summum relatores Geographi, quum de fluviis extra Graeciae fines heic agatur , & quum plu-ta Geogr. Ant. L. 3. C. M. & in Basileae in Frobeniana ossetna A. rs 33. Latina Geogr. Ptolemaleae interpre- 3I In tabulis recentior. Geogratatione, Basileae Α. assa. in sua selia phorum eanalis exhibetur utrumque citer operam collocavit Pire kneyme- eonjungens amnem , & appellari soletrus, pag. νω initio columnae secundae. Fossa Κ amoua..ι Pag. 3 3. Graecae editionis,

24쪽

plurimarum notitia rerum ea aetate , in qua rudis erat Geographia, rudibus a relatoribus penderet. Opportune ad rem nostram Cl. Renatus Rapinus, dum in celebri, quam instituit, comparatione inter Platonem , & Missotelem si , de hoc secundo sic loquitur: Io eonmiens d' abord s εἰ u' est par

marques de ι antication, qu' iis ont euΘ pour ter grauder, o poar Ies essentielles. Itaque si Ar12. , etiamsi , quin ullos cominmemorasset Geographos, quorum innixus est , ut fieri debebat, auctoritati, libere, & sine ullo prooemio, eas descriptiones protulisset, Objurgandus tamen non esset 3 quid,

quum se nihil prolaturum fuerit praefatus , quod ab illius

aetatis Geographis non accepisset 8 Sed quoniam a Rapius de Danubio e Pyrenaeis erumpente mentio tacta est; ex Asia, ubi diutius fortasse immorati sumus, ut amnes e Paropami defluentes contemplaremur , redeamus in Europam , & heie quoque, si fieri possit, contra acriores & urentes censuras , veteres illos Geographos tueamur. Erravit Arist. inquiunt nimis exuditi censores ad seis rendo primo, Preneis , seu Pronaeos montes in Celtisa exis stare, atque ex his Tartessum, sive Baetim, qui modo Gua-λIquietir nuncupatur. defiuere; quum notum sita Pyrenaeis

Hispaniam dividi a Gallia , cujus Lugdunensis provineia olim fuit Celtica, & Baetim e montibus in Hispania Baeti ca originem ducere. Uerum haec se ultra , & imprudenter, ne dicam imperite, in medium proferuntnr. Si cetera Omnia,

. . - i quae sit sub finem operis inscripti: antiquite.

25쪽

quae sunt in Ari otele, eam de Baeti descriptionem imitarentur, ab erroribus, & hallucinationibus immunis eenseri posset. Diversis temporibus terrestres regiones diversa sortitae sunt nomina ; atque ea , quae montiu in quorumdam propria suere, ad alios denotandos , qui peculiari carebant nomine, vel conjunctos, vel etiam proximos, fuerunt ali quando usurpata. Dborus Celticam ingenti facit magnitudine ita Strabo secundum Causabonianam interpretationem ,

L. IV. si ; quod ii i. e. Celtae pleraque Hispanias nave

dicta Aea usque ad Gades tenuerint . inter recentiores Cluet rius, egregius Geographiae instaurator, haec de Celtica, L. II. Introda 1. iv Geuri sub initium C. V. Celtarum gentem ab Ascbenare propagatam, omnem, post terrarum inundationem, obsedisse Hispaniam, Galliamque; Erιtanniear insulas, Germa-uiem, atque Illyricum, tam ex sacris, quam geurii bur, rispiciost furibus : unde etiam uowen eorum multis mspaniae Deir adfixum retulerant Graeci, Romanique scriptores ι at Celtisorum , qsi partem Baeticae , ac Lusitaniae , partemque Tarraeouevsis provinc ae adusque promontorium Celticum, quod vulgo naue essCabo finis terrae tenuere: item Celtaberoram ad uerum fuismen incolentium Germanos cognominat , nescio nude , P raroreianos Tarraconensis promineiae populor. Quid Θ quod idem Clameritu operosus in eo est, Germaniae Antiquae L. I. ut Illyricos, Britannos, & Hispanos Celtarum nomine olim com. prehensos, & communi Celtica lingua usos esse , dialectis tantum dillincta, confirmet. Baetis vero amnis sontes Opti- 'me adfirmavit Plinius L. III. C. I. in saltu esse Tugiens, quem ad montem Orospedam pertinere in sua Hispaniae Historia declarat doctiss. Ioannes Mariana sa . At Orospedam e Pyre. naeis derivari, eorumque esse υcluti ramum, aut brachium hic auctor simul adfirmate No lexos dei principio de Orose da . . . t inquit L. L C. III. ) se Iemaut au stros monter, sis ualer no v duis fiso que son bruor de lor Purineor , como Iosdemas montes δε Espatia, cou lor quater tota elia esta eviretexi

li J Pag. 3o4. ed:t. Amstelaeda men- Latine a se primo, & olegantasime sis, A. raor. ex recensione Theodori scriptae , atque editae, in Hispanicam Jansonii. vertit linguam : pag. r. editionis Totia L. s. c. 3. Historiae , quam letanae Λ. 36OI.

26쪽

da, ent ada. Quamobrem quum Celtae , non solum Galli, sed & Hispani, aliique populi a priscis auctoribus fuerint

denominati ; & quum verum sit eae Pyrenaeis Baetim dessuetare , quia ex Oroipeda prope Alca alium Oppidum, uulgo Alearo, in nova Castella uersus M uictae confinia o eoruniadem montium ramo defluit ἱ sicuti verum eii noli rum Amnum descendere ex Apenninas , quia e X Falteronia monte ipsis adnexo descendit; non errarunt Graeci Geographi, Ar

At non ferendus est tamen eorum error , subjicit cenissorum turba , quum addiderint, in , is in Pyrenaeis Istium quoque, sive Danubium suos habere riantus & quum eiusmodi Graecas fabellas nimis cruauius ArsMeles de acleo celebri flumine pervulgaver,t , centiaria virgula notandus videtur: hac in re pro ipla distulere , Orit inne desperatae caussae patrocinium suscipere: dei Dceps, ad ea indicanda , quae fieri nequeunt, quin eo utamur Iaudiam ii carmine ebriget Aegyptum Tanais, Maeoιιώ Nιluc, opportunior erit Aristotelica Chimaera de Danubio ex Pyrenacis defluente, a quo tota, ut ipse narrat, irr,getur Europa. Qui haec opinponunt, quandoquidem Poetarum LAIm in bus delectantur,& Poesm in deliciis habe re iunuunt , rogis primum , ut Herodoti Entevem adeam , atque splam Consulant ; ex hac enim erudita Musa fortasse Cognoicent, cattig4ndae ipsamna Trationis, quam praedicti audierant Geographi , praee dum fuisse auctorem . itaque Hrrorim L lI., qui Euterpe micriis

itur, Pag. Iol. locupletiis. Edilionis , quam vulgavit erum ditiis. Jacobus Grea inus tet , in Latina Columna haec legun. tur : Uer namque fumius incipiens a Celtis , atque uiae Oreb ne, mediam Europam scivdit. Rogo suciaudo, ut teque me mispro Herodoto ejusdem Gronovii ccclarationem comva Fasa

27쪽

Gais ab P1rene secas Galliam ex Alpibus ductum, O sic partire Abisuam fi J baud dubie iscale nomen incluserant appellationi

renes, mirari nou oporteat .Quocirca dum Herodotum defendere conatur Gronomius , defendit Agi retem . Multo ante Gron

qnium, sed diversa prorsus ratione, Herodoti de Danubii ori. gine descriptionem ab accusationibus vindicare curavit Besepus Rhenanar 2 . Postquλm adseruit , Rerum Germanicarum L. tu, , Danubii principem fontem esse, ut. reapse eit , in Abnoba , sive Abnoma monte, & erudite declaravit , quomodo ab Abnova appellatus primo fuerit hie fluvius a Germanis die Abnau, & mox, littera. tantum D, loco articuli He, addita, Dabuam, factisque aliis mutationibus, Daunou , Daureas , &G 4Je Caelexum Herodocus t subjicis ex rimιt te Orpbeue Danubium fluere sexibit, ct e Celair . Alludit mero

mernaeulam tractur 'riensis macabulis ad Pyrrhemm . Ae Ce xarum appellatioue, more veterum auctorum, Hecataei midelicet ,ri areba, Hermippi , ct Diodori Siculo, Germanos intelligere oportet . In hoc deinde laborat , sit serenaeum in Rhaetia. sive Raetia, computiat L. II l. ubi haec habet L Jr liter

alper Rhetieas P renaeus mPax est, quem occupata I beo a , Gemmani Prenuerum vocantis Ad id persuadendum duo haec ex

Diovsio Perlegeta affert carmina Latinitate donata: Drybenes se aitur mons: pos bunc Celtica tellus , Eridani foviis co-xiugens ν ea fluenta :& Celtarum nomine Togator Gultis itiret rigendos heic esse docet, qui italis cisalpini sunt. De eo insuper monte Rhaetico putat' loquutum fui Te Plinium juniorem ita Panegyrico , quando diXir: Germa Uiamque eum lurimae gentes . - . tum Preπacus , Alpes , 1mmensique alii montes, nisi bis compareπtur, muniuo, d mmuntque . inter Alpes Rhaeticas certam esse earum partem , quae olim Dreves,

sive Pronaei nomen obtinuerit, confirmare quoque studuit E olfavus Laesur, Viennensis Austriacus Lo III.. De Genium

28쪽

aliqudi Migratisvibur, m. syr ubi, praetis cetera a Rhen no aceepta, ad id suadendum narratione utitur Appians Alexandrinι, ex L. I l. yrico, de Illyriis, quos e suis migrasse finibus, & ad Pyrenaeum usque mutavitie loca narrat Appi nus. At non leviter hisce obstant declarationibus, quae ad nectit Herodotus verba . Postquam ibi dixit , sitrum a Celtis incipere, & ab urbe Pyrrhene, mediamque ab codem secari Europam, natim 1 ubjicit: Celtae autem sunt extra sa solumWar Herculit cynosis finitimi , omnium in harva ad oec fam hiab. aut in m alasmi. Quare quum per Cy'esios , vel CI-netas ab eruditi l . Giographis s3J quidam Hii paniae populi intelligantur et & quum ab historico addatur , Celtas esse

Comparare ad Graeciam extra Herculis columnas , omniumque ad occatum extremos; patet l. Celtariam Nomine aliquos

Hispaniae incolas su i II e denotatos & 1 I. patet, per Drrb nem, nullum, qui modo In Germania sit, certum, defini tum qne montem voluisse Herodotum significare, sed locum a Germaniis valde remotum. Neque ueterum pronunciata a Rbe vano , & Larao adhibita aliquid conferre arbitror ad novum Pyrenaeum in Germania coniti tuendum ; sed ad

ostendendum Tantummodo, a Veteribus quarundam regionum , I montium nomina latius, quam a nobin, aliquan

ba , adeo late ab Oratoto Germaniam ibi fuisse acceptam declarat s oratores enim, & ii praesertim . quν panegyricas Conscribunt orationes, solent amplificare ut Gallias etiam Comprehenderer, quas Pyrenaei dividunt ab Hii pania; idque exemplo ex philosophi Senecae libro De Cousolateoue ad Heiamiam petito coli firmat . Quum autem apud Arist. , ubi de

rJ Pag. 6s. Basileensis edi t. ras . pae. 868 J non laudet illa d vi one Natus est Laams A. si 4. Obiitqueis ultra, veI citra columnat Herculis p A. isss. Adfitniat ibid. hic auctor , ita ni, sed intia, vel extra. Tirotensi regione esse Pνre eum il- l3J In Oibe Antiquo Cellarii L. a.

lari.Scries ibi est mon trum,nunc Exenno. I J In Commentario Panegyrici. ιὸ Geograpbia Graeca i ait Iacobux quem iunior Plinias Nervae Σι aiano Cronovius in suis ad Ierodotuin adpot. scripsit, aut druit.

29쪽

dicatur, sicuti de Tartesso 1 ; sed enuncietur tantum, ex Pyrene oriri , ct in Pontam Euxinum, posequam totum irriga--t Europam, influere ; videmur sane Geographi , quibus ipse est usus , descriptionem ab Herodoro desumptam aliquantum emendasse. Siquidem , quum a peregrinatoribus audi visent, magnum Istrum a quibusdam Europae montibus editissimis ortum, ab occasu orientem versus, S in Euxinum excurrere & probabile est id tunc audivisse, quum posterioribus etiam saeculis ex editissimis Rhaetiae alpibus Danubiu Laerumpere auctores quidam tr) putaverint & quum Rhaeticae Alpes, aut nullum ea aetate eertum haberent nomen , aut, si habebant, ab illis Geographis ignoraretur; sublimia Pyrenaeorum juga ipsis nota , latissime , ut arbitror, accepe- Te : Proindeque eorum nomen usque ad montes Germaniam versus produxerunt. Eadem ratione , qua a Seneca, di j v niori minio , secundum Lingi sententiam, posteriori aetate Germania per Gallias ad Pyrenaeos usque montes extensa est; anteriori a praedictis Geographis Pyrenaei montes, per Italiam ad regiones veteri Germaniae proximas extensi sunt. Atque heic interea notandum, a diverta hujus nominis mus, aliorumque aliis in linguis ipsi respondentibus , acceptione ambiguitates fluxisse plures. Si proprie accipiatur, Telluris portiouem , certe significat , e plano admodum assurgentem , figuraque praedatam eontea, meI illi , DItem aliqua ex parte , coU-li. Saepius tamen per hoe nomen, & per alia, quae singularia videntur , veluti sunt Draue . Taurus , Apenni Nur, cre. plures donotari solent montes simul connexi, quia Latinis Series, vel Iuga montiam , & ab Italis Calene di Monti appellantur . Hinc ad aliquos ejusmodi serierum montes ab aliis conjunctis distinguendos, peculiaria idemtidem

Hispaniae extremum , quod sin x fatores ,extra Gaditanum Delum, sivea sit Gaditanus, de ubi antiquitus Ilereulis eolumnas, positum est. duo erant Tartessi , seu Raetis, ossia lxJ . Sublimist iu Armon uni im enim ibi exstat, quum alte- 'omise , Hererniae eonfinis Rhaetias M. Tum lit ONimatum , apud Fanum olim Quae se Danubii factae, Rhenique parem. Lisei νῆ, modo vulgo s. Lura de M. eemo claudimus de besto Get. v. sio

30쪽

nomina suerunt excogitata: haec fluxione temporis aucta sunt : vetustiori aetate pauca fuere. Huc accedit, seriei montium ab Hispania in Rhaetiam,di ulterius excurrenti, merito potui Te, rudi illa in geogramphicis rebus aetate, orenes nomen imponi. Cl. Comes nu=Aur Fera m lius in praefatione ad physicam de Mari Historiam , postquam praenii sit , fere omnes Europae regio

nes a se sui Te peragratas, haec sub initium: Ie sis Δης que

E pagne, se ne mouis piant ter domier a a pubις I); e sperant qu a P aide d' una nix generati se po-rois contiuuer, c. Cer tum est insuper, flumen Aenum, si ve, ut alii scribunt, Oenum, vulgo apud Germanos Inn, in Danubium prope Passamium influens s & cujus fontes, secundum doctrinam a Varenis traditam in Prop. 3. L. t. C. It . Gemerat. Geogr. 2 ad recte statuendos alicujus sontes fluvii, & a prudentibus admissam

Physicis, Danubii quoque sontes, licet secundarii, appellari optime possunt j ab Alpibus Rhaetiae, quas notissimum est

Helveticis esse adnexas suam trahere originem. Quamobrem, si permittatur, sicuti est permittendum, hanc montium seri Item, quae in Pyrene, ut censuit Cl. Mastius , suas habet Tadices, a Graecis illis Ceographis Pyrenes homine suisse in dieatam, eaque aetate, in qua, ain tot non erant montium Pecul ares appellationes, aut ab iisdem ignorabamur; non video cur snt exsibilandi, nequo cur tanto conatu Contra soletis descriptiones ab iis aeceptas declamandum , quod in istis ex P exes montibus defluens Ure exhibeatur.Quin etiam