장음표시 사용
211쪽
faciat, magis difficilem curam reliqua tibus deduci. Sequitur nunc , ut de sana- autem , quae ad prognosin universalem tione melancholia in primo gradu adhuc melancholia spectant , debent ex sequen- constitutae dicatur
g. io97. Tatim enim ac initiis primis 'o93.io94. , causa, effectuve se prodit, i animo assidua obicctorum variatio concilianda , cquidem ipso ignaro
eligenda autem , quae merui praedominanti oppositum in aegro creare solent diluentibus, demulcentibus, paregoricis, narcoticis, quiete conciliandus somnus est aere utendum humido tepescentri cibi dandi leves , liquidi sanis humoribus similes, recentes , blandi, vi leni saponacea laxantes , atque in horum usu diu persi- flendum medicamenta danda diluent a. acre demulcentia, oleolam terrestre rc solventia , vasa laxantia , leni stimulo expellentia, ut succi bene maturorum ructuum horaeorum , mellit , olera , juscula ex his consecta ; aquae minerales potus optimus ptisana uicilita leviter, abstinentia sedula a causis mali io93. .
Cum morbus hic mora diuturniore, bres sim . Toto enim itineris tempore aperennantibus causis, quae illum produxe.rant , semper pejor fiat , patet satis, in morbi initio statim enicacem medelam adhubendam esse . Notatum autem suit . Ioyo. , hunc morbum initium duce rein ab humorum illa degeneratione, quam atram bilem dixerunt Veteres, o mente , dum unia eidem cogitationi pertinacissime inhar. ret tuncque pariter in corpore nasciturair bilis, licet non pra exstiterit antea Adeoque duplex curatio indicatur : unaquae sic disponit mentem, ut non semper eandem rem, sed successive alia , cogitet: Rltera , quae degenerationem sanguinis in atrabitariam cacochymiam emendet. Primo curationis scopo conducunt sequentia.
TAs c. Praecipua curatio in hoc consistit, ut anxia illam perpetua cogitatio
cui mens inhaeret , mutetur verum hic multa cautela opus est. Omnes enim melancholici solent indignari , si pro alibus
habeantur morosi sunt , plus se sapere credunt, quam reliquos homines, errime solent ferre, si oblectamenta ipsis offerantur, tuncque saepe pertinacissime omnia illa repudiant se tanto magis sugiunt eonsortia hominum, a quibus se contemni credunt . Prae reliquis omnibus prosunt
itinera ; tunc enim nova occurrunt ubique
insolita objecta, ubi satis efficaciter in
mentem agunt, cogitarionem mutant.
Ob hanc causam toties Medici suadent aquas minerales in ipso sonte potandas saepe eligunt quam maxime dictitas
modo concursu multorum aegrorum cele- curis domesticis liberi sunt, continua obj ctorum varietate delectantur; ubi ad sal bres sontes pervenerunt, amoeno consortia fruuntur; ambulationibus, lusu, choreis tempus fallunt; sicque sensim deletur illa idea , quae perpetuo menti obversabatur vel saltem sic minuitur ejus ethcacia , ut sensorium commune inde non asticiatur fortius quam a novis ideis in tanta rerum varietate natis . Minime dubito de medicatarum aquarum virtute, atque illam maj rem esse, dum ex ipso sonte hauriuntur, facile credo. Tamenis continuam illain objectorum vArietatem melancholicis intagniter prodesse, certus sum. Plures vidi, qui ad dumitos longe fontes ablegati multo melius se habebant, antequam in . perent aquarum usum. Aliquos novi viros erudia ros, qui pessime indignabantur, dum cre debant se pro melancholicis haberi, rideo aquarum medicatarum usum pertinacissime detestabantur cillis persuasum fuit, biblicis thecas instructissimas videre, cum eruditis viris conversari in dissitis regionibus , dum hoc secerant, redierunt sani Simul conducit, omni modo oppositum conciliare animi flectum illi , qui ampraedominatur de quo videantur illa, quae ad g. io . dicta silerunt . Sic meticulosis conamur fiduciam conciliare morosis tristibus hilaritatem indignantibus cir cundis aliquem metum de quibus adhue postea g. iii; dicendum erit.
Nihil magis nocet melancholicis quam viguliae; nam ab illis hunc morbum nasci possu
212쪽
S. Ioοῖ probatum fuit , adeoque ab
iisdem morbus jam natus augebitur alta men ob perpetuam, irrequietam circa idem objectum cogitationem, melancholici saepe .inno privantur . Conducit ergo omni modo somnum his conciliare Dictum sui ad 9 7o8. , ubi de Pervigilio
febrili agebatur, sanguinem, in Issam malo. ria spissitudine haerere incipientem , pervigilium producereri idem fieri poterit ab atrabitario lentor ideoque diluenti. &blanda demulcentia hic tantopere prosunt; qualia sunt mulsa ex seminibus, rigidis dictis, parata, vel ex aliis seminibus fructibusve sarinosis& oleolis adduntur hisdi, codiata in nisi haec iuvent, cum prudentia ad narcotica pergitur : de quorum omnium usu videantur illa, quae ad s. ost habentur.
AERE UTENDUM HUMIDO TE PESCENTE.
Liquidissimis enim partibus & mobilissimis
sanguinis dissipatis , lentescit residuum Duas minora exhausta collabuntur totum compus siccius redditur, solidae partes rigidi res sunt, .liquidis impulsis cedunt dis-ficilius: cque str Ela, ficca temperies toti corpori inducitur. Aer ergo humidus tepescens nimium solidorum robur minuet vide f. s.); simulque aquosum tenue vehiculum crassioribus fluidis subministrabitur , dum venae bibulae, in tota superficie corporis positae , laxatae pariterpe meporem humidum , partem illius aquosi
ex aere contiguo absorbebunt. Haec est rario, quare tempore verno, quod tali aeris rem perie gaudet, elicius curetur hic morbus, uti, omnes sere morbi. CIBI DANDI LEvEs c. Inter causas morbi . Iopῖ suerunt enumerati cibi duri, aere vel sale indurati, farinosa lenta adeoque , ut evitentur morbi causae, Oppo-
ω diei debet adhiberi , qualis hic describitur . Verum talis diaeta simul multum ad curationem facit, quatenus sic restituitur mobilissimum , quod ex sanguine perierat , solvitur illud crassum concretum Bonus enim satis fluidus , solvente ui saponacea praeditus hylus , ex talibus ingestis praeparatur, qui una cum sanguine per vasa fluens diluit & solvit, simulque facile elaboratur in ultimam persecti ne nostrorum humorum adeo Trallianus
l. i. e. 16 p. o 6. monet, quod plerosique melancholicos potius victu quam me. dicamentis sanaverit laudatque similes cibos ae hic proponuntur pisces saxatiles. gallinarum carnes , asiacos , ammaro , lactucam, inlybum, malvam c. Videantur illa, quae de efficaci simulis blanda vi
solvente laetucae cichorei e ad g. 6I . dicta suerunt ad quem numerum etiam in Materia Medica recensentur praecipue berbae, quae huic scopo serviunt. Cum autem chronicus hic morbus sit, debet diu adhiberi talis victus, quod plerumque facilius impetramus a morosis melancholicis , quam si longum remediorum solventium usum suaderemusci minus enim fastidient in tyba, cichorea, araxaci turiones c. si ciborum titulo offeruntur , quam si succos expressos, vel infusa , aut decocta earundem herbarum, praescribant Medici.
&c. Omnia enim haec satisfaciunt ad amussim indicationi curatoriae , ante descriptae in hoc morbo 'rasmo enim sanguis est,in huic spissis se quandoque valida acrimonia miscet uti postea videbimus : vasa sunt stricta simul adeoque patet omnia hic laudata convenire . Fructus autem horaei, sed bene maturi aliter austero acido pessime nocento palmam sere onmibus aliis p ripiunt . Novi quidem a multis Medicis
culpari fructus horaeos , ac si plurimorum morborum potius caulae serent quam me deles sed videtur ratio, cxperientia, contrarium docere . Illo enim tempore anni abundant hi frustus, dum molesto calore aestuant sub aestivo Sole homines , disponitur sanguis ad trabitariam ac chvmiam uti g. iopa probatum fuit durant in autumnum usque, ut illorum usu solvi possit,is blanda vi, alvum laxante, expelli, melancholica saburra, aestatis tempore collecta . In servidissimis regionibus suavissimi ac copiosissimi tales stuAus er scunt, multiplici varietate oblectant Integrae nationes in calidis regionibus his solis sere vivunt omnibus gratissimo ,
pore, odore, colore, placent. Disidias cetate struxisse humano generi videretur omnium bonorum laigitor Deus, si adeo placentes omnibus ructus serent certissima
213쪽
mo horum causa. Hortum amoenis fructibus divitem primo homini, immortali s Iuro peccas et, colendum dedit Creator; post .iplum nullo alio nutrimento usus suit, quam quod improbo labore culta tellus dedit. Nec aliis cibis usi fuerunt longaevi adeo
homines antediluviani Amerino ulla ratione dici potest, fructus horaeos noxios ene Novi quidem, dum in ultima mensa, plenoram ventriculo a numerosis ferculis ingurgitantur ructus , choleram , larrhinalia dysenteriam produxisses verum haec mala
perditae ingluvie adscribenda potius sunt. Nihil enim adeo si lubre est, quin perverso usu nocere posmi. Ubi enim fructibus solis cum pane, aqua vivitur, vel saltem illi
Primis mensis apponuntur , aut entaculi vel rugalis coenae vices supplent; nullam unquam noxam inde observavi . contra vim solventem egregiam exspectare licet a succo fructuu in Oraeorum, tam in morbis acutis , uti antea dictum fuit quam in Chronicis . Furentillimos ex mulancholia maniacos sanatos vidi, dum solis fructibus horaeis vescebantur; inuidem cerasis, aut
stragis, ad viginti, ultra libras quotidie per aliquot septimanas assumtis, dum relli- quos omnes cibos, cun ta remedia , obueneni suspicionem , quam pertinacissime aversabantur . Incidebant quidem a tam largo fructuum usu in diarrhoeam, sed per alvum exibat soluta lax atrabitaria, brevi totus ille furor pacabatur: debilitas'. io98. I autem illa ipsa materies o9r per easdem causas mo9ῖ magis
densa , tenax , immobilis reddita est, necessa r. in vasa hypochondriaca depuletur id enim natura huius humoris , situs, conditio horum uasorum , leges hydraulica docent. Inde sensim hic haerebit, accumulabitur, stagnabit tum
vocatur Morbus 'poc adriacus , lienem , entri .ulum pancreas , omentum me senterium, obsidens ..Hactenus dictum fuit de humore atra-. Docui Anatonae , intricatissimam inr- hilario aequabiliter totum sanguinem infi- morum vasorum conglomerationem esse incientes verum si augeatur copia illius u glandulis, adeoque minus meabiles tam moris atrabitari vel tenacitas, dum per res facile circa loca glandulosa haerere ingunt agere cauta hunc morbum producen- cipient. Verum antea g. 8s., ubi de scir-IsS. tunc incipie haec materia haerere in rho agebatur, notatum fuit mareriam atra.
quibusdam locis corporis, & pessimas pro talariam requenter originem scirrho dare, ducet obstructiones. Veruin est, quod illud inprimis dum cessante fluxu menstruo vestiet possit in diversis locis corporis , sed hae morimoidalr, nihil de materia illa atra . potissimum continget ibi , ubi tardioris bilaria evacuatur amplius de corpore dissicilior huniorum per vasa motus est . Pariter ad . ys monitum suit, cirrhunus. Io97. Io98 autem a valida diarrhoea exhausto corpore superstes facile superabatur bono victu
quem lubenter admittebant iam non amplius delirantes. Cucumerum , qui tamen
apud plurimos tam male audiunt , largo
usu delirantem melancholicam sanatam fuisse testatur H mamjus Medie Sasemar. Tom. q. Ian. - . 8 p. 2 8 eundem
in pluribus aliis, mili morbo laborantibi
et lectum se vidisse affirmat. Iuscula, quibus maturi cucumeres in taleolas disiecti incocti sunt, uti olera mollia , qualia sunt spinachia, μῶυia, orago, Malo a me. cibum dant medicatum pulcherrimi in oemorbo usus. Me autem, cuius vires sol. ventissima in cura obstructionis ad .rys. laudatae fuerunt, pariter hic magnae str-caciae est inprimis ubi sero lactis graminei dilutum potatur, Qquidem satis magna copia ac diu, donec solvi inde alvus incupiat quod remedium etiam laudatur a Pindoni De Melancholia ex Galen c.
IMAL crip. 2. Tom. Io. p. soo. . Ob eande in causain istisana , ex hordeo vel oryaa parata, leviter mellita, commendatur pro potu communici diluit enimis demulcet, simulque solvit concreta . Quanto autem cum ructu aquae minerales, in melancholia, cin aliis chronicis morbis, exhibeantur, antea ad s. os 5 dictum suit. Causas autem morbi sollicii e caveri debere illo tempore, dum morbi curae adhibentur omnia artici nolimina, sponte patet.
214쪽
copiam, tenacitatem humoris atrabitarii augent, in cancrosam degenerare malignitatem . Ad uterum quandoque deponi atrabitarium humorem notavit Hippocrarer te natirier morb. L. a. c. I S. T.7. p. 8ῖI.', dicens rati m mi iter ciput, sinciput, de irem dolet, se vertigo ob oculus, juttir, terretur, O mors est, s uriniae iiir.e, similia ex utero feruntur , anxietas animi moeror destinet, silis atra is ureris iu st. Verum tunc exit humor atrabitarius de
corpore, cliberatur sanguis hac saburra; ubi autem in vasis uterinis stagnatin colligitur atra bilis, tunc dispositio cirrhosa uteri nascitur , quae melancholicis mulis ribus satis frequens contingit. Sed, ad alia multa corporis loca deponi posse mmorem atrabitarium , docebunt illa , quae ad . IIIo habentur. Videtur hoc ulterius confirmari sequenti Hippocraris Aphorismo Apior. 6. Se J. . Tom. p. p. 87. , ut sic se habet Morbis Melanebolicis per
.rs tempestates ver nempe tumnum' periculosi errabitus, alit apoplexiam ovoris,
aut convulsicinem, aut maniam, A carta
ratem dentinciant . Dum nempe encephalivas impingitur illud spissum melancholicum is in illis haerere incipit. Quamvis autem humor atrabitarius diversa loca corporis sic occupare possit omnium tamen frequentissime in viscera abdominalia deponi blet, figi. Demonstratur alibi Ins. med. H. BO h. g. 224. , mobilissimas sanguinis partes, a corde instoriam pulsas, reelissima via , majori
velocitate, a corde recedere , minus in
taliam viscida tardius moveri : adeoque iuxta leges I draulicas Ib. f. o8. in
truncum descendentem ortae serri, ex quo
eoeliaca arteria 'in mesentericae, quae visceribus abdominalibus prospiciunt , o tum ducunt . Cum ergo in hoc morbo mobilioribus partibus dissipatis , immobiliora unita tuerint, horum crassiorum pars magna per has arterias seretur. Si iam simul consideretur , omnem sanguinem vusterum abdominalium bis arteriosum seri, antequam ad cor redeat, adeoque hic ram sisSinum esse humorum traiectum Ibidemg.3yo. , patebit ratio, quare ad viscera
abdominalia omnium requentissime deponatur humor atrabitarius, qui antea cum circulantibus humoribus aequabiliter flux rat. Notum est , quantum respiratio valida conducat ad expeditum humorum per viscera abdominalia circuitum, quia di, phragmate inisculis abdominalibus agentibus, premuntur omnia contenta abdominis, sicque sanguinis venosi motus promovetur . Dum iam melancholici, uni & idem cogitationi affixi, omnia reliqua negligunt, plerumque sedentariam vitam ducunt, velis quandoque studiis pertinaci Lsime incumbentes vide g. 1194 incurvo antrorsum corpore sedent , adhuc magis impediunt liberum humorum trajectum per abdominis viscera atque omnium maxime, quando pleno post pastum ventriculo in tali corpori, positura diu manent. Ob hanc causam non satis inculcari potest eruditis viris, qui requenter in hunc morbum proni sunt , ut assuescant erectum corporis truncum haberes, nec abdomen apprimere mensae, cui asssident . Patet jam satis ex omnibus dictis, sensim debere accumulari humorem trabitarium in visceribus abdominalibus; quod, confirmatur Veterum
Medicorum auctoritate te mes ex Galen. Oc libeli. e. I. t. Io. p. 97. Generatur N- rem a calore copioso, et vana bilem, magis arriem sanguinem exactam . Iemnique
vera partes 'fochodriorum primario affectae caIut ad conjensum perducunt, oe deliritime lini se Ubi jam congesta materire atrabitaria ni haeret, tunc alio nomine solet vocari malum dicitur enim tunc Morbus Hvoc cindriaeus, quia atra bilis princordia vel hypochondria di et occupat illam nempe inprimis abdominis regionem vide . or. s. ubi hepar lien, ventriculus , pancroas c. locantur isti etiam quia ponderis gravantis sensum, anxietatem aegri circa haec loca sentiunt, uti dicetur sequenti paragrapho . Cum autem, spasmodica anxietas in illis , qui totum genus nervosum facillime irritabile habent, observetur frequenter circa hypochondria is inde etiam tales aegri vocentur hypochondriaci, hinc ad distinctionem maiorum posset vocari Morbus noclondriae .cus cum marretes; nam in postremo casu saepe
215쪽
saepe nullum in visceribus vitium latet symptomatibus stipatus . Hanc autem diis
8 soluto spasmo ructu aut flatu expuu inestioaem inerari Lib. . c. I p. 7 . so, omnis illa anxietas sedatur . pulcherrime notavit . Sequitur jam , ut Hic est ergo secundus melancholiae gra considerentur illae mutationes corporis dus , ubi humor atrabitarius abdominalia quae observantur adesse , dum secundus
viscera obsidet, distinctus a priori, & aliis ille melancholiae gradus aegros amigit. g. ro99. II nc ibi producit sensum assidui ponderis , anxietatis , repletionis maxime ab assumtis cibo, potuque respirationem ob gravata viscera abdominalia difficilem bilis utriusque, pancreatici stomachici, intestinorum , meis senterii sucei in consectione, secretione permistione , emcacia in cibis, impedimenta; inde digestionem primum omni modo laesam esculentorum corruptionem in crudumaeidum, si ex vegetabilibus, in putridum alcati, rancidumve oleolam, si ex animalibus hinc ructus, natus, spasmos, adstrictam alvum, laces induratas icterum
peiorem gradu, quam prior Q9 omnia mala Ἀο9 . Jam pejora.
Dum viscera abdominalia occupantur his visceribus redux ad hepar venire debet, humore trabitari , tunc' turbantur multae iunctiones , quarum integritas a libero transtu humorum per vasa horum viscerum pendebat is nova contingunt symptomata, quae simul signa sunt status praesentis morbi. Primum, quod solet observari, est perceptio gravantis ponderis circa praecordia, nunc magis nunc minus molesta nunquam tamen omnino cessans , uti contingit in hypochondriaco aflectu spasmodico observatur enim, insolitum pondus vel in toto corpore, vel in parte , si libera circumductio humorum per vasa impediatur Quanta totius corporis gravitas percipitur, dum per vasa, in extremam corporis sum ficiem hiantia, impeditur libera perspiratio Nemo sanus sentit brachii pondus, verum si phlegmone hanc partem occupaverit plumbi instar grave sentitur, & sustineri debet. Hinc adeo funestum signum est in morbis acutis , quando decumbentes aegritalem orporis posituram habent, qualema sola gravitate inertis molis habet ad
ver uti antea ad g. 34. dictum est simul adest molesta anxietas , quae ipso dolore intolerabilior quandoque adigit museros, ut aerumnosae vitae pertae violentas sibi manus inserant . Verum antea ad f. 63 I demonstratum fuit , ex impedito libero traiectu sanguinis per venam poristarum anxietatem nasci: dumque lien
ventriculus pancreas, mentum, mese
terium , in suis vasis insarciuntur tenaci
atrabitari humore, Momnis sanguis ab
ac per angustos fines venae portarum tram
sires patet satis, di inciliorem debere reddi trajectum humorum per hoc viscus . ob eandem rationem & repletionis sensus adest, omnium maxime , quando cibo vel potu distentus ventriculus, vicina viscera comprimendo, hanc disticultatem auget. Quando autet acidae acrimoniae particeps est illud tenax atrabitarium; saepe famelici sunt tales aegri, ob assumtis cibis quam maxime gravantur. Unde optime notavit in ore. De Morbis L. a. c. 29. T. 7.ρ.ῖo Dde hoc morbo agens meque sine cibo es, nequaevissum tabum devoratum ferre potest Verum urem Vunua fuerit, viscera mussiarant, oe fatim acescunt quum vero quidquam ederit , pondu in viscerib, e .
Auget autem hanc anxietatem dissicilior simul respiratioci notum enim est, diaphradima moveri non posse, nisi simul sequam tu viscera ipsi appensa cumque haec gravata fuerint, necessario minus liber et diaphragmatis motus ideo etiam in sanis hominibus, dum ventriculus repletus est respiratio minus facilis observatur . Hinc frequentia illa melancholicorum suspiria quibus conantur sensum ponderis praecordia gravantis tollere. Similia & notavit Him erates Cuta. dicens Viscera erutila ---
Hetas ipsum invadit, lueem , homines fugis,
tenebras amat, metus corripito septum tran versum foras tumet, ad eontactum ADt se.
Septum quidem transversum foras non pro
tuberat, sed potius viscera abdominalia ipsi Digiliaeum Coool
216쪽
tunc obtusum dolorem perci Principium eis modi melancholia plerumque ex russitatibus cis τε d. o. h. satus enim ipsis Dededunt multi, qui a quocumque cibo
Antea ad . Ios . notatum suit, coim rem corporis mutari , utri atrabitaria ca- cochymia aequabiliter totum sar. guinem inficiens adest is successive in pallidum
stivum , imo fuscum transire . Cum iam, in secundo hoe gradu melancholiae causae morbi augeantur , vel saltem ei renando
magis mutent omnes humores patet rati , quare peior icterus vel ob hanc , tionem nascatur. Verum si simul consideretur , turbari in hoc morbi stadio sunctiones licerum , quae bili paranda semviunt in angustiis venae portarum incipere haerere humores immeabiles odeoque uteretionem bilis a sanguine impediri tebit xlia ratio, quare peior icterus succed.it de qua re videantur illa, quae ad
g. yi 8 de Ionei dicti fuerunt, dum bilis
iam secreta, vel bili jam secernendae proxima materies , in sanguinem denuo re- gurgitat Optime autem nutatum in peius corporis colore:ri in progrestu morbi notavit Arelaetis me eat si s an morbor ditit. I. i. c. s. p. 7o. qui sicci Corporis qMoque habitus in pejur labitrer co re foed ex arro viridique commixto tinguntur, nisi infridis bilis dicem
dat atque ex ar, si quoqDυυer m per cor Micu/n sano in si fundatur . omnia autem
piunt aegri, qui ad laetum augetur. Cum autem secretio bilis debita, uti&reliquorum humorum , qui a visceribus a dominalibus praeparantur, pendeat a libera circumductione urnorum sanorum per vasa; Whaae impedita fuerit , atque humores in cacochymiam atrabitariam degeneraverint patet sponte omnes secretiones hic turbari , omnes liquores secretos deficere a naturali sua conditione. Uerum ex tota chylopolesi historia, in Institutionibus Medicis tradita , patuit , ad subactionem crudi ingesti requiri bonam bilem, succum astricum , an creaticum entericum c. adeoque prima digestiolae letur quam maxime, neque ingesta mutabuntur in naturam nostrorum humorum sed spontaneam sequentur indolem, in mco calido , ad quem aer libere recedere Potest, retenta. Hinc pro divertit .ue alia sumti alimenti in variam degenerabunt acrimoniam; sicque novae nascentur Olestiaeci a tali enim spontanea corruptione
ingestorum ructus, flatus, spasmos produci in ventriculo, intestinis , antea ad I. 647. si demonstratum est . Plaeterea dum bilis secretio deficit , minor est stimulus deponenda alvi ; cumque Ob ea ude causae mucosi intestinorum solliculi
nec qualitate nec quantitate debitis sece nant mucum inungentem lubricante in intestinorum latera , feces diutius haementi intestinis crassis , mora siccantur ,
cum magna di fricultate excernuntur. Omnia autem haec hujus morbi symptomata apud Veteres notata leguntur albeii ae
tymptomata, . io94. recensit , aucta morbo pejora reddi debere, sponte patet.
f. Moo. TEI iam nusque adolevit 1o98. per ei secta sua lo9'. se mani-
sellavit, summa ope nitendum in curationem , quia aliter retra mox oritur mali indole difficulta autem maxime vitanda haec est mi malum per se verat fit incurabile is saepe lethale, ut in sequentibu liquebit si evacuantibus pugnatur sani Dcile mobiles u Mores expellantur , tenaces masque haerent unde ie j., morbus per stimulantia & solventia valida tentatur , saepe sub: to soluta materies acris impetu magno ruens in tenera vasa hepatica , ea destruit, turde multa, immedicabilia mala.
In ': catio cuiatoria in hoc casu quidem satam tenacior reduita, cum ipsis vasis, ruber educendam sta materiam atrabita qui bus inhaeret , concrescat immedi-riam ex illis xi lceribus, qua Occup.ri, ne cabiles obstructiones pariat . Cumque te-
diutius ibi haerens, magis ac magis inspis tum hoc malum mora pejus edd.itur O
217쪽
absque ulla mora interposita videtur requiri efficax medela Inveterarus enim ,
i luti in Muram conversus, morbus incurribilis propemodum evadit Trul. I. i. e. 6. p. Ioῖ. mo.). Interim tamen hic in gna prudentia opus est , eo quod tenax haec materia non facile nec cito obediat lenioribus remediis , a validioribus saepe pessime irritetur lorrenda mala producat. Cum viscera abdominalia satis brevi via in cavum intestinorum se evacuare posse videantur , assidui ponderis sensum circa praecordia sentiant, alvumque strictam habeant aegri anxie petunt a Medicis purgantia remedia cumque& Veteres Medici aliquando simili evacuatione hunc morbum
tentaverint , videntur omnia suadere purgantium remediorum usum. Interim certor novimus, purgantia data non solum noxia de corpore educere, verum etiam sanosin probos humores purgans enim validum datum sanissimo homini copiosam evacuati
nem facit, nemo credet acile , illa
quae tunc evacuantur, omnia morbosa fuisse . Cum autem picea sere tenacitate visceribus haereat atrabitarius humor, non facile purgantibus obedit, sed tunc tantum exispelluntur de corpore iacile mobiles humores,& augetur morbi causa . Trall. Ibs. Ios.
quidem purgantia laudavit, sed interpositis aliquot diebus balbeo vici humectante conabatur mobilamin fluxilem reddere materiem , antequam repeteret u
gantis remedii usum. A validioribus, inprimis Hinu Oro, abstinere maluit ab p. II: a calidioribus purgantibus metuebat, ne sanguinem ab siccitis oe acrius conis
verterent Ib. p. o 6. . Imo, uti antea ammonitum fuit, magnam spem curae in Lela humectantem solvente ponebat. Ve- rem quidem est, Hippocrarem Helleborum laudasseri De Orbis I. a. c. 29. t. T. p. 8O.
in cura uius morbi, alibi C his p.
sin. q. t. 9. p. II 6. melancholicos liberalius purgando suasisses; sed videtur in eodem Aphori sino monere , quod contra-indicantia consideranda somni praeterea prudentiissimam illam generalem regulam
practicam paulo ante C h. a. fui. 4. b.
P. II 2. praemittit On purgoionibus talia. μγ re dueenda sunt, qualia etiam θω-
i prodeuntia utilia sunt , me vero contra rio modo prodeunt, si tenda. Certe atrabit
ria saburra , per victum idoneum Q l- ventia remedia quasi liquescens, si sponte prodeat, summum in hoc morbo levamendat, adeoque illa purganda ex si vero alii
mobiliores humores educantur de corpore in melancholicis, nocet semper . Unde etiam legitur ii II de mel ex Galeno m. c. a. r. Io. p. scio. plures Veteres Medicos, interpositis solventibus remediis , lenioribus tantum usos fuisse purgantibus, ut educ retur illud quod solutum erat de materia morbosa non autem subducerentur de corpore utiles humores . Lenioribus enim purgantibus non obedit pertinax haec mat
ri , nisi prius soluta fuerit i validissimis
purgantibus tentare expulsionem, non videtur carere periculo, dum agitata subito bilis atra tam horrenda mala producit uti g. io . patebit: si rasticitatibus remediis excutiatur illa materia morbosa, non exit sola, sed simul expellitur qua doque tanta copia bonorum humorum, ut subita corporis inanitione, collapsis vasis, sequantur animi deliqui , convulsi nes,, mors. Haec infortunia ab Helleb
ro dato vidit Hippocrates Aph. i. fecit. s.
t. p. D. I9ῖ. , ideo monet, convulsionem ab Helleboro dato ortam lethalem esse
r. p. p. go. hq plurimas cautelas recenset, quae observari debent, dum He culeum hoc remedium adhibetur. Cum ergo sine periculo vix possit tentari totalis expulsio materiae trabitariae nisi prius soluta atque adeo mobilis reddita fuerit , ut lenioribus remediis educi possit huic indicationi prius incumbe dum erit. Verum . hic iterum prudentia opus est omnia enim viscera abdominalia, uti notum est, sanguinem suum venosuit, tradunt hepati & dum inserena materia soli itur in his visceribus, transit ex arteriarum finibus , quibus haeserat, invenas odeoque perveniet ad hepar cum autem huic materiae trabitariae, uti postea adhuc pluribus dicendum erit acrimonia magna quandoque iungatur , quae tenaci &piceae huic mas involuta non multum
nocet, sed blutis his vinculis , quibus γ
218쪽
retiebatur , illud acre actuosum redditur, non nimis subito urgenda est hae solutio uno impetu magna copia per venam materia morbose, tantum per talia reportarum in hepar ruit hinc tenerum hoc media, quae esticacem solvendi vim habent viscus integre est ruere , vel saltem in si sine magna acrimonia, de quibus sequen-gniter laedere, posset . Ob hanc rationem ii paragrapho agetur .. l. rioi. In lente mobilis redolenda materies est, indagando naturam prae deis
a minantis acri monae tum dando medicamenta saponacea , in quibus praedominetur acrimonia opposita illi , quae in illo humore adest in his pergendum , donee pulsus inaequalis, debilisque nausea. tene imusve, anxietas, febricula signa dent mota materiei tum a statim leni laxante purgatione clysmate mili, sero lactis, aqua minerali, similibusque expellenda est.. Magnum fastidium plerumque Medicis
hujus nocti curatio parere solet aegri enim , diuturnae anxietatis molestiae pertaesi, quaevis tentare vellent mulin semel, ut ab his angustiis liberarenturi prudentes Medici tamen satis noverunt, lente festinandum esse , ut sensim pertinaci remessiorum solventium usu mobilis reddatur tenax haec materia, Mad exitum paretur Verum hic tempore opus est is morosi MIes aegri raro inevitabiles has cur. moras aequo serunt animo ; unde vel proprio consilio tentant plura , vel Agyrtarum, citam& certam curationem praedicentium, prinmissis aestatic magno saepe se exponunt periculo Dum autem conatur Medicus hanc materiam morbosam mobilem reddere, simul attendere debet ad acrimoniae speciem qu. huic tenaci materiae adhaeret, quae dii est e admodum indolis observata sitit, uti g. ii os dicetur, ubi, de signis p culiaris acrimoniae agetur . De egregi s
ponaceorum usu ad solvenda concreta antea g. ias dictum , simulque tuἀc monitum suit, salis cum oleo arctam unionem, ita ut compositum ex his binis aequabiliter aqua dilui posssit, saponem dici Vcrum diversi sales, Qquidem oppositae indolis amnibus conficiendis adhiberi possunt, atque ideo hic monetur , ut tales eligantur sapones qui oppositam vim , bent acrimoniae cognitae , quae atrabitariam
tenacitatem comitatur . Si V. g.
fgna clOcuerint, acidum austerum praedominari. P venetus , ex oleo puro pressis vegetabili sale alcatino consectus , conducet contra si putridum cadaverosum, aut oleosum
rancidum , deprehendatur suis signis, tunc acescentes sapones, uti mel oxymel, simplex, succi fructuum horaeorum subacid rum sympi officinales ex similibus consecti, proderunt , qui in priori casu augerent potius acrimoniam acidam, cum haec omnia sponte sua acescant. In horum autem usu pergendum est diu, neque facile cogitandum de evacuatione materiae trabitariae , antequam signa mcuerint, quod jam solvi incipiat, &, bilis fiat, cognoscitur hoc symptomatibus in textu enumeratis . Antea in ebrium historia ad 3 so . notatum bit, hanc proprietatem in corpore nostro obtinere , ut novae molestiae perturbationes excitentur, simulac cum humoribus per vasa circulantibus movetur aliquid, quod a san rum humorun conditionibus recedit; n que hoc tantum observari , dum materia quaeuam morbosa sanguini permista est verum etiam dum chylus copia nimius, vel ex durioris digestionis alimentis paratus fluit per vasa, cum tamen idem ille chylus repetita actione vasorum viscerum mutari possit in naturam nostram multo magis ergo ex illa atrabitaria, dum solvi incipit is quaedam pars ejus humoribus circulantibus permiscetur , turbabit circu-hitionis aequabilitatem is nova producet symptomata , quae signum motae materiei exhibent. Mobilis tunc est materies atrabitaria,
adeoque expulsio indicatur. Verum hic prudentia jubet , ne sortioribus purgantibus datis magnae excitentur turbae in corinpore, cum adeo periculosum sit hanc ii teriam agitare isti ex ante dictis constat, adhuc postea ad . io . monebitur. Manna, pulpa cassi fistulae , tamarindi', ac similia, hic susticiunt, sola sere tuta.
219쪽
sunt, inprimis si sero lactis copioso potato , quisve mineralibus alvum leviter uia ducentibus , avetur horum remediorum
actio, simulque major adhue dilutio lattenuatio materiae morbosa concilietur.
Proderit pariter clysmate simili leviter sti-
mulare intestina, Moeces contentas iam cer , ut facilis via paretur exitura per haec loca materie . Faecum nigricantium excretio, levamen symptomatum , virium constantia velin augmentum, elicis evem
tu spem suppeditant. S. I io a. 7 Erum si eadem illa materies pro98 iam fixata, compactaque ibi diu haesit, ipsa acris fieri incipit, rodens, per stagnationem . motum viscerum, calorem ambientium ; nova assiduo aggeritur, quia iam obstructio facta est in causae eaedem perdurant; hine mole aggeita, acrimonia nata, motu assiduo, vasa extendit, rodit, corrumpit inde lienis stomachi pancreatis, omenti, mesenterii, intestinorum, hepatis, similis destructio adeoque omnia mala Cio99. priora multum auget , maxime vero , assiduo putrefacti vapore venis recepto omnes unctiones , inprimis cerebri, perturbat . Tumque vocatur vero nomine Bilis Atra.
Hactenus consderavimus materiam atra seisie, cum suppressio menstruorum ad-bilariam totum sanguinem aequabiliter in esse s verum tristes animi assectus praescientem vel eandem ad viscera abdomi gressi moeror diuturnus, atri sere una nalia ram depositam, sed nondum multum his vomitus, vigiliae, mentis emotio, ub cremet aderat quidem acrimonia, sed te dentur doceres, ad melancholiam hune mornaci materiae involuta ita, ut ab hac non bum referri posse sedis alter casus h dum adeo multum metuendum foret, nisi etur apud Foresum L. a. osse'. s. t. I. in eo casu, ubi subita solutione vel motu I. 68. de sene melancholico , qui per illius materia extricaretur illud acre . Verum dum diu haeret in viscelibus abdominalibus Insirena haec materies , di ilicissime solubilis,m sere concreta cum vasis, quibus inhaeret, ipsa morain stagnatione, uti Wcalore corporis interni , sensim magis
ad corruptelam incipit disponi , mulque
illud acre mobilius redditur, Ma tenacibus vinculis , quibus hactenu irretitum fuerat, incipit liberari ; vasais viscera quibus continetur, rodit, tandem destruit simul valida tali obstructione nata
continuo augetur accumulatio milis, teriae unde omnis actio viscerum chyl poteticorum non tantum turbatur, sedis integre sero aboletur adeoque omnia illa mala , quae . opp. enumerata siserunt,
increscunt. Mirabiles tales in historia medica leguntur casus, qui docent, abdomi natium viscerum iunctiones integre abol ri in hoc morbo. Si in Actis Petro lisanis m. i. p. 368. e. legitur de Iudaea
virgine , cui alvus pertinacissime clausa
ueriit, una cum urinae suppressione, summoque adlidio omnis cibi ac potus , quadem per plures menses . Fateor uteri malae dispositioni hunc morbum adscriptum
tres menses alvum strictam habuit.
Cum autem ex illis, quae ad s. opo. dicta suerunt, constiterit, atra bile in corpore nata mutari cogitationes , moestutiam , solitudinis amorem, affectus animi magnos, pertinaces nascis videri. Iop . omniaque haec mala augeri, dum atrabitaria materies , visceribus abdominalibus impaeta, haeret videri Iopp. ; minime mirum videbitur , si nova simili materia aggesta Min peiorem indolem degenerante, perturbentur adhuc magis omnes cerebri senetiones . Incipit tunc materies atrabitaria corrumpi,is acrior reds poteritque tenuior illius acrimoniae pars , per venas resorpta, sanguini misceri, sicque ad encephalon ruere,, plurimum damni adferre Interim tamen ex illis, quae ad g. 7oI., ubi de Delirio ebrili agebatur, habentur, satis tonstitit, posse turbari omnes cerebri aestiones, licet causa horum malorum non in ipso cerebro, sed in Hiis partibus cor-
poris, haereat simul tunc patuit, morbosian materiem circa praecordia haerentem omnium requentissime caput turbare
Unde intelligitur pariter, quod atra bilis, in his locis haerens, possit cerebrum an
220쪽
6 IIo I. Io3. tere, deliri pessima, imaginationes mirLMas , furores summos producere , licet etiam nullus vapor ex materia atrabitaria natus caput peteret. Ubi iam imminent in hoc morbo diu durante, seroces illae
perturbationes cerebri, tunc vocatur atriabilisu unde apud Plautum Captis A P.
g. rior. IIae deprehensa per haec eius signa data ro93. O94. Ioyy IIoa. ,
non nisi prudentissima arte eliquari , moveri, educi cultates roo hic adhuc maiores,in facile excitandam, dein vero vix moderandam, morbi acerrimam materiem hinc sit omnis victus oppositus acrimoniae in humore praedominanti cognitae ex o ouei sit ille idem semper leniter solvens , stimulans, laxans alvum, paucas ceci a digestione relinquens ;potus, vel ex ptisana mulsa, vel ex succis horaeis, vel ex sero lactis fit i motus corporis sit levi , continuusquc calor admodum temperatus somnus mulius balnea, lamenta. ysmata , potus, in crebro usu sint ex his, quae sine acrimonia,
diluendo, solvendo, abstergendo, macerando, materiem liquent, de quam lentissime prudentissime, excernant , via a natura praemonstrata, habita semper
ratione acrimoniae sngularis , quae mul adtst.
Facile patet ex illis, quae hactenus dicta sermentata, oryra, hordeum, secaleisc.
in victu proderunt. Eadem autem , cum snt vel acida, vel cito acescentia, noce
rent, ubi constat, exignis, Ovid. i. 63.54. acidam acrimoniam inhaerere atrae bilici in hoc enim casu ova sorbilia , iustula ex
suerunt , longe malorem adesse in o melancholiae gra-
duo summam prudentiam hic requiri Tenax enim materies est, lacris simul; haeret in vasis satis tenerisin distentisci hinc rupturae vasorum metus est preterea dum solvitur illud tenax, simul extricatur illud acre, tuncque plus nocet. Cum autem omnia abdominalia viscera sanguinem suum venosum hepati tradant , magnum periculum est , ne soluta materies hepar obruat uti sequenti paragrapho dicetur. Verum iam monitum sui , diversam acrimoniam atrae bilis observatam fuisse,&4. Iros cadhuc de hac re dicendum erit.
Ad g. io si aestum fuit de vitiis sensim
natis in nostris humoribus, atque ibi causae Et signa enumerata suerunt, quae in diversis acrimoniae speciebus obtinent . In vietuergo cavendum erit a talibus, qua sponte sua degenerant in similem acrimoniam
a quae iam obtinet in atrabile & quidem eo magis , quia actio viscerum chylop isticorum multum labefactata est in oemorbo, adeoque omnia ingesta minus permutantur horum viscerum actione magis
debili , sicque in spontaneam eorruptelam tendunt . Si ergo unx docuerint Ovides. 8s. 6. , acrimoniam putridam adesse fiuctus horaei, lacticinia, farinacea bene H in V.
carnibus iuniorum animalium parata, vel ex ammarisis cancris , carnes tenerae
assatae, pisces fluviatiles assῆ, proderunt
Semper tamen , ex quacumque materia
surriantur cibi eliguntur tales , quae vel sponte sua , vel per artes culinares pringressas, facile digeruntur,is paucas taces relinquunt . Ob hanc causam potius auia datur areis serum quam lac ipsum, quia videmus infante , solo lacte materno ute tes, copiosasin satis crassas faetes per alvum evacuare . b eandem rationem iustulit praeseruntur carnibus. Simul hie magnum usum habent olera illa mollia, ut endivia,
spinachia, malvae&c., inprimis si ustulis incoquantur,is deinde per colaturam ab herbis incoctis separata iustula Mentur ;sic enim vix quid faeculenti relinquitur in intestinis is simu blanda alvum subd
cente vi quam habent haec olera, expetiluntur faeces relictae. In cura hujus morbi similem victum suadet Hippum me in . Lib. a. c. p. om. . p. 8 I. , iubens vitari pinguia oleosa, acria salsa e commendat autem , ut tantur tales aegri cibis