장음표시 사용
241쪽
rePraesensam a furentes tantummodo ident, in vera Phrenitide cerebrum primario affi-
quae videre poster, sed de illis non citur 3.77 I. γ.
f. raro. Uae gradu modo differt a Melancholia tristi , huius proles est , ex α iisdem ausis oritur, iisdem fere remediis curari solet.
Sponte ergo patet, maniam, a melaniacholia praegressa productam esse eundem morbum quoad materiamin quoad causas; tantum differre furoris vehementia . Dictum enim sui ad G Iio a. atram bilem accumulari in visceribus abdominalibus, dum ibi fixa haeret, augeri omnia symptomata, quae comitabantur materiam atrabitariam adhuc aequabiliter per totum sanguinem dispersam . Ubi autem atra bilis diu haeret visceribus impacta, mora acriorin inalignior redditur, tuncque tenuiori, acriori parte per venas resorpta se cum sanguine ad cerebrum delata, poterit immanes illos su- rores produceres quin etiam idem contin-
licet nihil de atra bile ad cerebrum venerit , sed fixa haerens in visceribus maiorem inlignitati s radum a quisivit uti probatum fuit ad . IIo a.
Unde optime Trallianus CL. I. c. I 6. p. IO I. g. p. de diuturna melancholia agens, dixit: μυeteratus enim, Aut in naturam conversus, incuriabilis propemodum evadit e tali virbo assem non tantum melanch lia laborant , sed etiam per circuitus in mniunt. Nihi enim aliud es ama , quam melancholiae ad maiorem feritarem intensio Tota ergo euratio maniae, a melancholia praegressa ortae, eadem est adeoque jam tradita. Illa vero, quae spectant ad curam maniae ab aliis causis ortae, postea sing latim dicentur gere poterit,f. tiao. N quo morbo est ut plurimum immensum robur musculorum , pervigia lium incredibile , tolerantia inediae Malgoris mirabilis , imaginationes horrendae, Lycanthropiae, Cynanthropiae, c. sequitur iam, ut considerentur mirabi incredibili musculorum robore quaevis serella illa symptomata, quae in maniacis ob obstacula superat, a pluribus robustis viris
servari solent ad quae intelligenda con vix coerceri potest, ivtanto magis furit, ducent sequentia Antea ad 3.7oo. ubi de Delirio Fe Lia agebatur, notatum est, delirium adesse tunc , quando dearum ortus non spondent causis externis sed ab interna cerebri dispositione mutata pendent, nata praeter voluntatis imperium . Simul ibidem dictum fuit, ideas saepe comitari iulud gratum , vel ingratum , quod nobtabili necessitate rapiat totam mentem , ut
illud gratum faciat perennare , ingratum vero removeat vel destruat. Sic oriuntur validissmi animi affectus , quos O eno
me saepe sequuntur corporis motus , per quos conatur homo illud displicens rem vere vel destruere, illud placens retinere. Videte hominem ira subita summa correptum, quantum robur habeat, quanta cum audacia quaevis pericula spernat. Si jam in maniaco delirante talis nascam idea , quae iram vicitat summam quo majora sentit furoris sui impedimemta. Tunc tota mens non cogitat nisi s lam hanc ideam, quae tandem sere indelebilis redditur . mimontius In capitulo Demens Idea pag. 26. pulchra habet circa maniam observata, quae ho confimmant . Examinavit enim maniacos , qui resipuerant postea, satis memores illorum, quae ipsis contigerunt illo tempore , dum incipiebant furere: fatebantur autem, quota spoliarentur primum omni discursus consecutione momentque in punctuati immersicine extra quem ni aliud tarent, cum maerore , molestia, Noram
nitate : cultabant inem non secus , sin speculo illum semper eone tum uisurimuit . Imo re scieban , se tum sud gitare , vel suo coacu tu sic aspicere quanquam si immoliliter cogitarem , tandem sus ingressum, dominium maniae.
242쪽
f. II1o. IIa I. Aaliqνο absque lassit'dine, nee scirent se sale longe autem validius allicitur tunc sensorium commune a tali de , quam ab ulla alia , quae sensuum ministerio menti offertur atque de famem, sitim, acerrimum frigus hyem te tolerant, ultra quam feri posse quis crederet . Uidi maniacum omnia corporis integumenta lacerasse , cnudum stramini incubii: ste in loco lapidibus urato , dum asperrima saeviebat hyems, per plures septimanas quandoque per octo
dies omni cibo abstinuisse , dein oblata qua vis ingurgitare avidissime imo, --disssimo spectaculo proprias faeces alvinas devor isse , licet optimi cibi suppeterent Per plures septimanas noctes dies pervigil horrendis clamoribus totam replebat viciniam Qtamen per plures annos supervixit, sedato quidem furor . sed G tuus, omnium rerum immemor ubique locorum tristi talia humanae calamiratis specimina in morodochiis occurrunt;
plura similia apud Forsum Lib. o. scio. p. 43 i. aliosque auctores legi mi terunt ubiis mirae imaginationes enarrantur , quae in hoc morbo laborantibus observatae fuerunt , in singulis maniacissere diversae. Videntur autem veteres Medici quandoque pro varietate . Plae imaginationis maniae aliud nomen indidisses; ν- eanthropium , innanthropiam . dum furibundi imitarentur canes vel lupos , j. I rar. Totandum vero, anatomica
varicos , atro tenae cruore distenta iis
quandoque crederent se in haec animalia mutatos esse . Huius morbi descripti l gitur apud Aetium Lib. 6. cap. o. p. o
versa ν. o. p. soa so'. ex Marcello desumta dicit autem Februario mense illos noctu exire , in omnibus canes aut lupos imitari, donec illucescat, mortu rum sepulchra aperire. Optime tameni
ν. I. P. O. , post Gorraeum , legendum esse διωγουσι loco διανσίγουσι cum alii uel res , qui hujus morbi mentionem secerunt, nil dicant de sepulchrorum apertura, sed tantum quod tales maniaci inter mortuo
rum in umenta versentur . Idem autem
ulterius confirmat daemoniacus ille , de quo legitur Marc. e. s. e Lucae e. 8 in sacris literis, quod in monumentis versaretui die ac nocte, clamans, vincula rumpens , nudus c. nulla pariter mentionestu's i de sepulcrorum apertura . Pallidos secis oculis, cavis , lingua arida, sticulosos describunt veteres Medici fuisse tales aegros, Qtibias exulceratas habuisse propter assiduos lapsus is canum Orsus simulque monuerunt , lycanthropiam esse melancholiae speciem . Rusticum hac maniae specie correptum vidit Orestus asin ira observat et s. p. o. , qui verno
tempore circa coemeterium versabatur , comnia illa signa habebat, quae ex veteribus Medicis modo enumerata suerunt.
seetione constitisse , horum cerebrum se suo comice flavum vasa autem turgentia,
Constitit ex illis, quae de melancholiathcta suerunt , quod possint deliri mira
produci, licet causa materialis circa praecordia haereat, non autem in cerebro a tamen ad . io e monitum tuit, mat riae atrabitariae putrefactae attenuatae a
tem venis resorberi inprimis cerebri functiones turbare praetere a 3. I Io dictum sui , atram bilem turgentem motam , maniam pessimi generis producere , si in cerebrum perrexerit I adeoquem mania , post melancholiam diuturnamnat , cepe obsidentur vasa encephali simili materia, quae, prout diversis locis iatret, varias encephali unetiones turbare vel fleabolere potefit. Notavit Hiisserates Coa
resin facit , nervorum opticorum origine laesa vel oppressa per materiam atrabitariam . mo videtur Aurelianus Morbori Chron. lib. I. v. s. pag. 33a in
ratione maniae tentasse, ut impactam cerebri membranis hanc materiam solveret, dum dicit ne etiam spongias cialidis oemii vaporandi, inque palpebrarum duritia reis laxanda, qua etiam per oculos usque ad cerebri membranos beneficium peruenia curarimis tam
243쪽
Cadavera autem maniacorum aperta docuerunt, cerebrum saepe sic mutatum sui
se, prout hic in textu dei cribitur. Vidithoe in maniaci cadavere celebris Cremonentis Medicus G si aettere medicia delmitore Murrino his pag. 26. . In cive Leodiens melancholico , dein maniaco
moi tuo, invenit Bonem, sepulchr. S.Anat.
Praes. Tom. I. Lib. I. Sili. p. pag. os . cerebrum siccissimum, durum , in summa
parte riabiles, ad altitudiuem digiti avedine tinctum. Similes observationes, quae hoc conlirmant is alibi habet Ib.ρ. et a I. . Plures aliae praeternaturales mutariones in cadaveribus mani acorum deprehensae suerunt e ossa cranii densissima, crassa
suturas iure deletas, meningem utramque induratam , cerebrum durius solito, glandulam pituita iam parvam admodum duram, invenit Celeberrimus Litire Acad. de Sciences Io s. Me tr. r. 47 iam matrem ex viridi flavescentem', sere ubique duplo crassorem dura me ninge, nulla vasa conspicua habentem, duram matrem callosam mollioris cornu instar , inventam
fuisse in hoc morbo alibi medica Egusti
I m. q. nam 26 pag. 4II. legitur. Plura
alia in historia Medica habentur sed cum hic necipue agatur de illis, quae in
cadavere observata suerunt , ubi inania
post melancholiam secuta fuit, modo diciai uiscient II 22. Um eii
I riter . iam in io morbo omnes excretiones sere cessasse pa-
Cum haec Maniae species Melancholiam saepe pertinaciter cibum ac potum diu respuunt , unde nulla saliva os madescit, urina fit parcissimc cibi, si ingerantur
di inculter motu peris altico promoventur per sicca intestinae , bibula venae omne resorbent liquidum , unde paucae Mesalvinar in crassis intestinis accumultantur praegressam supponat demonstratum suerit ad . o9 . omnes secretiones excretiones minui eo magis , quo magis accumulatur in sanguine illud spissum atra-bilarium, patet ratio, quare in maniacis cessent sere Omnes excretiones, vel saltem fiant parcissimae . Tales enim maniaci exsuccum aridumque corpus habent , nec egeruntur . Qideo alvus in hoc casu esse.
solet strictissima Ici 2 l. Fa Raecipitatio in mare, submersio in eo conlinuata , quamdiu ferri potest
In cura melancholiae . . iii 3. quentibus, commendabantur talia remedia, quae solvendo , incidendo. , stimulando materiam trabitariam , visceribus abdominalibus impactam , attenuare bis de corpore postea expellere valebant. Verumpriere illa etiam laudabantur alia , quae illam ideam, circa quam delirium melancholicum iversabatur . sensim mutare tandem penitus delere poterant, vel autem sic debilitare , ut sensorium commune non afficeretur inde validius quam ab alus deis per sensus subministratis Cum enim melancholia, uti f. Iopo diae um fuit, a mente initium ducere possit, brevi ut corpore sano atram bilem producere , patet satis, educta hac saburra de corpore , tamen superstitem manere posse illam mentis in sua cogitatione mutatae Misionem , quae atram bilem nasci , cerat. Praeterea si ab atra bile, prius nata in sanguine, Win viscelibus abdominalibus accumulata, delirium mel .incholicum productimi suit, poterit diuturnitare motabi tam vivida, enica esse in sensorio
communi haec dea, ut maneat, licet causa materialis morbi , atra bilis nempe expulsa fuerit de corpore . Praecipue autem hoc continget in Mania, quae melancholiae maior gradus est,is in qua ob iurorem validior pertui batio est sensorii communis . Hinc videmus , prudentes indicos multa tentasses, ut praesentem uitam corditionem mutarent, turbando totum O pus validis remediis Hellabori, vomitoria antiminuata , mercurialia c. ad hunc lcopum adhibita luerunt i non adeo ut evacuando agerent, sud pinus, ut urbato toto corpore , concussis omnibus visce
244쪽
mutaretur praesens status, quo nullus Llarior esse potest , dum ferarum instar vinculis, carcereinc coerceri maniaci debent, ab hominum commercio secludi. His factis, si nondum succederet curatio, vel saltem mitigatio saevi furoris , tentaverunt talia , quae subtili fragrantia per omnia corporis loca penetrarent, saepe cum elici successu . Moschi satis audax dosis ad grana sedecim, vel viginti, prinsuit quandoque, ut etiam in pilepticis ivelut antea dictum fuit , dum haec scribo in nobili iuvene inaniaco laetus vidi pulchrum moschi medium. Post inmitorium antimoniatum mane, vesperi drachmam dimidiam amphorae dedit plu- .ribus maniacis Medicus fingius,is cura
633. D. Sponte autem patet , similia remedia tentari non posse in lethoricis calidis corporibus, in quibus alia Mania: species quandoque observatur , uti
g. II et 7 dicetur quae certe augeretur a
tali methodo curandi. Verum in plurimis Maniacis collapsa vasa videmus, δε corpus quandoque frigescere, inprimis artus inferiores tales sicile haec serunt remedia, imo a validis etiam Emeticis vix asticiuntur Antimoniale Emeticui in nobili muliere novendecim annorum nullum
mitum sicili Ibid. sed duodecim horarum somnum, quidem satis proscindunRNox, i data fuisse grana duodecim mercuriιυitur absque ullo et sectu mulieri maniacae, quae sanitatis tempore a v: inti granis
neciacuan .e in vomitum enorn.enam hypercathars mota fuerat. Ex quibus omnibus patet , talem methodum a prudenti Medico tentari posse Ubi autem incassum omnia haec adhibita iterunt , vel debet use talis aeger suo fato relinqui, vel extremum submem sonis remedium adhiberi ut deleantur mortuo sere sub aquis homine , on, nesideae Fructus, quem viderant Medici ab
hac methodo in cura Hydrophobiae , uti poste. dicetur, videtur caula tuisse, quod in desperatis Maniacis idem tentaverint,
fortuiti casus docuerunt elicem eventum. Faber lignarius Antuerpiensis a terrore summo , dum horrenda spectra se vidisse noctu credebat , amens factus est dumque in curru vinctus ad alium locum veheretur, solutis sibi vinculis, curru exsiliit in stagnum profundum, submersus, ac pro mortuo habitus in currum repositus Revixit tamen , iam mentis compos, per octodecim annos superstes sui H Lmont ii Capitulo memens ide. t. 228. . Hoc exemplo in spem erectus He citus tentavit submersionem in aliis Maniacis Qtestatur, nunquam defuisse successum nisi quoties praecociter submersos ex aqua
educeret, metuens ne suffocati interirent. Satis enim diuturna lubmersionis mora reis
quiritur, uti in sene hydrophobo praesens vidit Helmontius abita. , quem vinctum senibus is pondere pedibus adligato
submerserunt tamdiu, donec Psalmus ML ferere integer recitari potuisset dein aquis eductum hunc senem adhuc binis merserunt vicibus, sed minori temporis spatio
sub aquis retinuerunt. Fatetur Helmontius, quod mortuum jam crediderit: cum tamen
solutis vinculis haustam aquam marinam evomuit , ad se rediit , postea sanus vixit Plura alia observata in eodem loco habentur , quae docent , non tam cito mori submeris , ac vulgo creditur: de qua re etiam legi merentur illa , quae apud alios autores habentur echiis de vitia si aquis . Vinsto D P incertitude des signes de a mort probant, per plures horas submerios sub aquis hominestamen revixissi .
Videtur ergo adhiberi posse tale remedium in desperata mania, cum absolutum vitae periculum non adsitra ut nempe, 'letis pro tempore omnibus ideis, dum nulla vitae signa superiunt, tollitibu in illa latens diathesis sensorii communis, quae maniam secit Aliquando enim, quis rari non res tuis, tenteritas adiuvat Ce .L. l. c. 9.ρ Iy8. . Simul etiam videtur patere, submersionem
in mari non plus prodesse quam si alia aqua, cum faber ille Antuerpiensis invi
245쪽
3s au.ΠRustra tentatae per omnia remedia , varix , haemorrhois , dysenteria I bydrops , haemorrhagia magna spontanea , febres tertianae, quartanaeve
accederate , salutaria suerunt . Ut iam saepius in aliis morbis antea fuit, atra bile subito soluta, simulque ad pertraelati dictum fuit, semper attenden magnam acrimoniam evecta , pessimam dum est ad illa, quae sponte in morbis sequi dysenteriam, cum dolore intoler contingunt levamen vel integram cu bili subita putredine, gangram subito rationem adserunt, ut Medicus haec cone lethali. Verum unestus ille eventus tunc tu imitari per artem; vel saltem ea metuendus est , ubi confertim, subitoveat, ne turbet aut impediat naturae , eliquata materies atrabitaria in intestina morbos curantis, salubria haec molimina venit ubi vero sens soluta, nec iam Observatio autem docuit , maniacis pro dum acris per intestina secedit, tunc talis Bisse sequentia, dum nullis etiam remediis dysenteria , licet molesta satis , levamen aedebat morbus morbi facit, partim evacuando morbi ma-VARIX, ΗΚΜDRRHols. Quantum boni teriem, partim etiam a capite derivando inde ire melancholicis sperare liceat, an humores , dum irritatis intestinis ab hoc te ad s. IIIo dictum fuit. Cum autem stimulo, maior liquidorum copia versus Mania a Melancholia tristi gradu tantum ala meseruica tendit. In genere monuerat differat , patet , eadem & maniacis pro Hippocrare Praedict. Lib. a. e. g. m. 8.futura . Dum enim atrabitaria sae per p. 8M. , uti antea ad g. 96r notavi metastasi in venis artuum inferiorum ae quod hujusmodi egesime etiam res , qui cumulatur, vel per haemorrhoides fluentes risu sunt in corporibus , morias sanam
subducitur de corpore , liberantur viscera auriquiores uidem disrum remo res recenis
abdominalia gravante hae saburra riores autem m paucis diebur submisere ponrnorbus levatur . Simul etiam , sanguine rit. Unde simul videtur, maniae cur distendente vasa inferiora, vel per eadem tionem a diutumiori dysenteria tantum aperta evacuato impetusis copia humo sperandam esse ; adeoque cavendum , nerum a capite derivantur, quod magni mo intempestiva medela cohibeatur. Alibi a menti est ad mitigandum sero delirium, em Aphori SAE. T. Tom. s. p. 294. ut alia occasione ad g. 7 y. in Phreni bonum esse dicit, si Maniae succedat DPtidis historia patuit Balnea ergo peduin, senteria. Et econtra metuebat maniam frictiones , quae calidae vapor anum at secuturam, ubi Dysenteria cessante, a luens , multum prodesse poterunt mania meus tubicundus in sacie color succederes, ei sed saepe magnae inicultas in cura humoribus sursum raptis talis enim semhuius morbi est, quod furibu udi tales aegri sus videtur Coacae Praenotionis Num. 46ῆ. praeceptis edicorum raro obedire velint. Gm. . pag. 879. quae sic legitur Menwrabilem casum habet rar ne itis insentericae, subrubrae, im e largae dei Lib. I. p. I aio de fabro aerario, qui vige Gon's alis, inflammeis, aede radisu D fimo septimo aetatis anno maniae iactus, coloribus , statae mariae timorem induis pes aliquod menses catenis vinciri debuit, cum .no sibi vel aliis noceret ortis vero vari HYDRops. In eodem Aphorismo laudat cibus nigro sanguine multum distentis in Hippocrates hydropem maniae succedem cruribus, ad sanam mentem rediit. Verum tem Ut autem intelligatur , quomodo h manebant illae varices per plures annos , drops maniae prodesse possit , notandum N per intervalla istis acriter dolebant: est, quod quandoque ille morbus a sol simulque tunc recidivam minantis maniae is nimis humoribus nascatur , qui tune quae cavebatur vasis majoribus elabuntur, in cavisco men, dum tumentes varices incideremur. poris vel in panniaulo adimis DusENTERIA . Ad g. IIo . , ubi de atra tur. Verum talis humorum solutio dum
hiae turgente iota dicebatur, monitum adest is tenax illud atrabitarium parited
246쪽
attentiabitur exibit de corporem vel prodiret simili sensuque hie armorrhagia per metastasin ad alia loca corporis depone vocabulum videtur intelligi. Constitit patur cum levamine . Notum est , per ara riter ex illis , quae ibidem dicta suerunt genti vivi usum totum sanguinem solvi in uti ad . 779 in cura phrenitidis, quan- tenuem putridam lympham , quae vel tum boni in capitis morbis ab haemorrh.i- per alvum exit, vel per salivales glandu pia narium, sed spontanea exspectare Elas excernitur unde validam mercurialem ceat cum rami quidam carotidis internae
salivationem passi aegri pallescunt toti per nares distribuantur, adeoque scimulsi excretio per ductus salivales a quacum depleantur vasa sanguinea per encephali labricam distributa . Simul autem facile patet, talem haemorrhagiam praecipue profuturam in illa maniae specie, quae . Ira .
describetur FERRrs TERTIANH, QUARTAN E. An
te in Historia ebrium intermittentiumque causa impediatur subito, acies, collum, labia immaniter tument ab aggesta
lympha non excreta . Observata Medica jam docuerunt, maniacos aliquando salivatione mercuriali sanatos fuisse : ita IVe-
erus C sero meae praes de affect capit. sem. 8ῖ. p. 27. et . curavit rusticum demonstratum fuit, per validos illos concus-maniacum, dando risiit miserati, donee
pryalismus sequeretur . Si ergo talis solutio humorum ab alia quacumque causa facta Rerit, poterit inuandoque mania sanari. Praeterea quandoque in maniacorum casus tempore rigoris ebriim , auctamque dein caloris tempore velocitatem & imp tum circulationis , multa agitari posse solvi , quae visceribus impacta haeserant adeoque spes est , atrabitariam materiamdaveribus inventa fuit aquosa colluvies in sic attenuariis expelli posse . Praeterea ad ventriculis cerebri Med. Fossis. 4. n. 26. P. I 6. Q quae resorpta is ad alia loca corporis depost , posset maniae levamen adserre , nato tumore hydropico in alia corporis parte sic observamus cepe di ficillimam respirationem. a pectoris hy- f. 37 probatum suit, causam latentem febrium interinittentium subtilissimum fluidum ne eum , nervos per quos fluit, veleneephalon mutare unde haec omnia mriuntur: poterit ergo per hanc mutationem
deleri Willa causi . quae maniam secit drope natam , levari, dum pedes incipiunt Postea enim patebit, non ab atra bile so-
tumere se contra pedum rumorem hydropicum , subito evanidum , pectus gravare . Ex quibus patetin alia ratio, quare hydrops maniae prodesse possit
la maniam produci, sed levem epe sensorii communis mutationem ad hoc sufficere , licet nihil morbo in reliquo corapore deprehendatur . Unde merito monu rat Hippocrates , sebres intermittentes ab Antea ad . i. monitum suit, Hippocra aliis magnis morbis vindicare corpus , utitem per haemorrhagiam intest exisse illam , ad g. 7s . latius dictum fuit ubi & plurx qua per nares fit, si non nominaret aliam observata practica habentur , quae hanc partem corporis, unde sanguinis evacuati rem confitinant.
q. II 23. F TUius Maniae species oritur, postquam autumnali , valida , diuturna a 1 intermittente febres corpus exhaustum , debilitatumque , tam per mor-hum, quam per iteratas misssiones languinis, Mevacuationes alvi saepimime repetitas tum etiam per ea det haec renovari hoc malum solet. Hactenus inprimis actum sui de mania , Auctus humorum motus per vasa encephaliquae melancholiam diuturnam sequitur, in paroxysmo febris intermittentis vali tantum sere gradu di fieri ab hoc mor dum in quibusdam delirium saei sed
verum Waliae maniae species sunt, cessans, simul ac deservescit febris . Inflam-ispe difficulter curabiles, in quibus ulla matio caput internum occupans phreniti- signa docent, aliquid haerere in visceribus dem sacit cum saevo surore quandoque mali; sed solum sensorium commune tum per hunc morbum sic mutatur sensorium batum est,is quidem a causis latentibus . commune, ut sedata febre, sanata hac in.
247쪽
flammatione , sero illud delirium maneat, tuncque phrenitis dicitur in maniam abire de quo videantur illa, qua ad 3.77 . dicta fuerunt. Duni peregrinum quid cum sanguine movetur, turbantur sepe omnia in cerebro , uti videmus in ebriis , qui quandoque pessime serunt, donec stimulus ille , fermentatis liquidis inhaerens , vel expulsus fuerit de corpore, vel subactus&iners redditus. Dum lapi saeculo tentabant transsusionem sanguinis, mira prinmittebant quidam Medici in morbis curandis, si sani animalis sanguis transmitteretur in venas hominis dueto proprio sanguines doluerunt tristem eventum a dacis experimenti, cum sequeretur ingens furor in miseris illis is deinde mors i hinc publica auctoritate vetitum suit, ne inposterum in corpore humano similia tentarentur Dionis couo 'Operations de Chirurgisci demon'. pag. 4ς8. . Bonus sanguis animalis sani, sed diversus a sanguine humano , per vasa encephali fluens, turbavit ilico totum sensorium commune , furorem induxit . Undo discimus , non
semper requiri insignes noxas encephali ad tanta mala producenda, sed leviores saepe caulas susticere. Animi flectus subiti validi toties maniam secerunt inprimis ira , merito brevis furor dicta, qui, dum frequenter recurrit in hominibus iracundis, tandem stabilem suroris characterem in sensorio communi relinquit, sicque m niam producit , difficillime Lepe curabiulem Optime hoc notavit Hesmontitis In Capitulo e Demens de p. 26. dicens
Demnetriae tanto deteriora , quae suscitantur assiue excrementorum infamia , quia Arentinuo perseverans , et saris recurrum seisidarum perioris alioquin absumtis spurcitiis , ponte cessant laser regnatae . Si enim ab atra bile oriatur inania , spem habemus , soluta, evacuata hac materia morbum curari poste verum ubi a valido animi assectu sic mutatur sensorium commune, ut mania sequatur , satis patet non intelligere liquido MedicunP, qualis sit hae mutatio sensorii communis is per quae tolli debeat remedia . Tales a . nias aliquoties natas vidi in puerperis, si valida excandescerent ira primis diebus
puerperii omnium maxime si illatas iniurias imo sub pectore conderent, .memores foverent ira sequebantur enim
vigilia molestissimae, post paucos dies
mania, quae in quibusdam tota vita mans , licet plura, satis esticacia fuissent tentata remediari in aliis sensim sedatum
fuit malum,is postea mente ac corpore
sanae vixerunt. Quibusdam mansit pristini morbi vestigium, recidivam faciens circa aequinoelium vernum lautumnale, quando magnae illae mutationes corpori humano contingere solent . Plures vidi , qui
verno tempore per tres quatuorve septiis
manas erant maniaci , dum reliquo anni tempore recte valerento imo in quibusdam familii hae reditarium tale malum
certo aetatis tempore se prodit. Commune nervorum principium a Medicis solet vocari sens otium commune nempe illa corporis pars , unde omnes nervi, sensibus, motibus voluntariis servientes, suam ducunt originem. Illud sensorium commune in encephal haerere omnes concedunt, hoc pluribus demonstratum fuit, ubi de Amplexi agebatur Verum constat ex Physiologicis, totum en- cephalon vasculosum esse, adeoque suntli nes hujus pendent a libero motu fluidorum sanorum per vasa determinatae magnitudinis, debito cum impetu . Fluidorum ergo
mutata indoles, vasorum capacitas mutata , celeritas motus humorum aucta vel
minuta , hic miris, variis modis turbare possunt omnia, inprimis in illis corporibus, in quibus humores satis soluti sunt, vasa teneram impulsis liquidis minus resistentiaci hac autem obtinent in hystericis dictis mulieribus, in quibus a levissῆ-ma causa tantae excitantur turbae sed mul tunc solet in his mutari respiratio; suspiria ducunt sanguis minus libere a
capite redit uti pluribus explicatum fuit
ad g. Io Io. I. rubore sustiinduntur genae, pari modo vasa capitis interni magis distenduntur, soluti humores vasa aliena ingrediuntur per errorem loci vide I ri8. majora vasa dilatantur, quae minora vicina comprimunt impediunt; unde facile patet , miras mutationes in sensorio communi fieri posse a levioribus
248쪽
etiam causis; ω pe observatur , hysteri stin c. Infinitae nimis novae ideae ex cas mulieres delirare, dum illos vapores, ureri nos dictos , patiuntur . Si etiam in aliis partibus corporis nascatur impedimentum anguini per vasa mqto , poterit versus caput maiori impetu & copia derivari ac milia mala producere : spasmolicas tale constrictiones in visceribu abdominalibus hystericae toties experiun pr , prino tum est. Videtura His iocria: r hoc ' serv.ussie, dum a pulsu quodam' palpit: tiora circa lienem praevidebat majores nsanguinis impetum urtus caput uti etiam, si Arcia hypochondria aliqua tensio sentiretur, absque dolore aut inflammatione viscerum hic torum de quibus tuean- dia, quae a sq. 7 i. h. ibentur x :-onis hamorrhagiae narium sutura in breardenti . salubri autem tali eva Datione liberabantur tunc v.ila nee pliali ni nios Anguine diuentari quod si inon iner L , Vel non sitis larga inpia, tui bab.uatur omnes cerebri actiones , uti tunc dictum fuit Ob hanc causam videtur alio in loco IuPνcom se e trutu 28. t. d. t. al. ipscc terrai on uir sequens si is rem ulsos nisse in νtochon oubia intem signifi-αu lirium ver in oculos utari vim in
silo in sintae metres si In quo loco Mucii rei vocabulo utitur . Cum autem ad ruisculoso lorum tot signes navi veniant, Mi et latis , trina crobrumin insolitum in aluun oculorum designare, quod omnia incipiant tui bari in encephalo. Omnia hactenus dii 'a constanant, a levioribus et-i UTI Illi, posse inaniam oriri, atque ubi se inel utre in orbum quis passu fuit, a
Simul etiam intelligitur ratio , cur ille morbos innumera deliriorum varietate ludat, plout haec illave sensorii communis peto magis asscitur . Notavit Ar r.eos ori re .im Astronomi.tm bcer sv ductur , Hirosellianique possid re a Meuain traditana poeticam, Ocyrce novisse veluti a Musis Um
cuari possunt in sensorio communi per causas internas in illud agentes, ut iii ribus ad . oo explicatum suit, ubi de De iris febrili oebatur . Vidi Geminam, qfra aliquot vicibus mani in pasta sui , in aniret, .nnia ligato lui. tuane pronunciasse, di mira sicilitat rythmos invenide, cum nihil tale unqualia aliter perficere potucri dum esset .ina, imo nunquam te litaverat a prima iuventute maiiuum laboribus victum sibi comparare o .cta, itis hebetis ingenii. In tali autem mania, quae non oritur ab ura bile piae gressa, alia curandi methodus requirutur . si vires valid.; sim , nec a praegressisn orbis extraxistum corpus, evacuatione, per sangui ius missiones, purgantia leniora, ut tali artirili, soli senii: P, ierunt adlisin stamilia lolunt, ut humorum, ais distendentium copia minuatur impetus a
castite avertatur. C. I Virdum tamen , ne
subitis validis evacuationibus omnes prolier n.ιntur vires tunc enim .evu, ille furor quidem tollitur , sed succedit manueini potetitia quali sensorii communis A tota vita naane imui edicabilis stulti ita seque hebetes, omniurn rerum immenaOres, innocuorum infinium inua nugantur perpetuo is in iis ero hoc latu quandoque lenescunt , quales casus in morodochiis Lepius. Occurrunt . Ubi autem per hanc methoduin non succedit curatio, uti nil superest, quam tentare, ut validis remediis datis turbentur omnia in corpore , hac spe, ut se mutetur praesens conditio , de qua re dicium sui g. II 2ῖ. - Muc referturin illa Maniae species, quam non raro accidisse observavit sed , his istis Ieci. i. c. s. p. 2I. miratus, nullam apud autores mentioiIem fieri huius maniae, quae post febres antermittentes, diu iam a nempe maxime quartanas, quandoque si quitu C. Antea ad 3 7 a. ubi de febribus intermittentibus a ebatur, pati t per has bres , inpriinis sim valida fuerint diuturnae , omnia orporis quida mutas ad modunt ita ut a ph in pes smam cacoethymian degenerent sicque multot morbos chronicos producant. Si ergo cra L
249쪽
sinris aeris sanguis in vas encephali missiones frequentes , repetita saepe alvi haerere coeperit , vel secreta inde liquida purgationes, cura ebriuna tentata foret acriora illud irritaverit , patet satis, tur adeoque vires talium aegrorum admodumbariin sic posse sensorium commune, atque debilitata languerent . Ad hanc maniam maniam produci . Frequentius hoc conti alia methodo curationis usus fuit, de qua gisse monet Ddenhamus , si per sanguinis sequenti numero dicetur
6. ira a Taec species solis rescientibus, replentibus, ordiacis, roborantibus, diu LI continuatis, sanatur. At, si evacuando tentatur, atrophiam, debilitatem , insuperabilem fatuitatem , insert. Cum in reliquis maniae speciebus ab e-
v icuantibus curationem auspicari solerent
Medici , caute monuit S eniamus b. nihil hic magis nocere, cum ab his suror quidem domari soleat, sed simul sequatur immedicabilis stultitia. Imo norat, quod aeger in sanitatis limine iam constitutus, dum enem tantum iniiceretur ex lacte saccharato , ilico se pejus habuerit, recrudescente denuo inania , quae fere sopita fuerat . Cum autem stoetusis vappidus in talibus gris sanguis esset, in victu analeptico, cardiacis roborantibus remediis, curae spei ponebat imo, potu generosiore resciebat tales aegros, d in lecto diu multumque jubebat contineri. Sic post aliquot septimanas sensim in melius proficiebant: tunc cardiaca per aliquot dies om- mittebat, pergens in solo victu analeptico postea iterum dabat cardiaca, donee integra rediret sanitas. Hac methodo ingerebat corpori talia nutrimenta , quae facile a languentibus visceribus subigi platerantri simulque cardiacisin roborantibus viscera chylopoletica excitabat, ut melius
agere in ingesta possent i augebat simul
per grata vi stimulantia motum iam rum, vasorunsaetionem in liquida contenta his omnibus conspirantibus emendabatur cacochymia post febres illas di turnas relicta . Notandum autem , quod& Theriacam Andromachi dederit, ac quidem paulo liberaliori dosi quae non tantum igit ut cardiacum calidum & stimulans, verum etialia ratione pii somnum conciliando in hac maniae specie videtur iuvare . plures tales formulae in Materia Medica ad hunc numerum habentur .
f. ii 27. ' TAnia uero enata in robustis, vegetis, floridae aetatis, lethoricis, ca-1 1 lidis, sanatur iisdem mediis, ac species Epilepsiae pro8i. .missione
sanguinis iterata purgatione sorti, inter singulas interposita deis, impetrata sedationes, optatis ardiacis Ubi sanguis nimia copia distendit vasa
in plethoricis hominibus, vel a calore ae. ris rarescit, aut a spirituosis potibus magna copia assumtis inprimis in flore t tu, tunc & observatum sui , sic turbari sensorium commune, ut mania sequatur, imo saepe quam maxime furibunda . racile distinguitur haec inaniae species a reliquis per signa lethorae praesentis , calorem magnum, inprimis in capite, rub rem aciei Moculorum, pulsationem v lidam arteriarum carotidum ac tempora
lium istim per causas praegressas equae subitam rarefactionem sanguini inducere possunt'. Huc Silam n eonsuetae 4nguinis vacaationes per haemoirtio lec&menstrua suppassae, omniaque illa quae sanguinis impetum & copiam versus caput augere valent . Observatur hoc , quando lochia subito supprimuntur in puerperis unde plurimi disiicilesque morbi oriuntur, prout in hoc illud ve viscus rapiuntur, uti postea ad g Irro dicendum
xit i lochia randoque iriuere in caput, thoracemin pulmonem, inuandoque smbitam mortem sequi . Postquam autem
censuit illa mala, quae fiunt , ochiis in pulmonem raptis, addit sequentia ratiocis purrario Aterina impia' f sum mina
a didum rubicunta eruci, caput
250쪽
neque id citra OArem movere poterit oratierium valde rubi di erunt ex ipsis tenuis sanguis re et ast ubi etiam nonntillis funguis ex naribus prouis qui si effundatur . hoc modo diutumio morbtis madis Neque hoc in morbo acute aures audiunt Catalogmo exasitur, rufusit, mente ali
nubisti delirationes furiose s κρανααἰμανιώδεε exsunt . Paulo post notat quod, si emergant ex hoc morbo, quan doque surditas aut circitra maneat, compressa nempe a vasis sanguineis encephali disten is origine nervorum opticorum vel auditoriorum , ita ut postea liber motus spirituum nervosorum per has partes restitui nequeat. Huc etiam spectare videtur sequens Hippocraris hor. o. Dct. s. Tom. Io pag. I9. ytextus: Quibus sin aribus sanguis in mammis colligitur maritiransignificat. Notum est, circa tertium puer perii diem , uteri vasis iam constringi incipientibus , serosum lacteum humorem in mammis colligi , quae tunc tument Verum ubi loco huius serosi pabuli sanguis ipse amesa distendit, signum est lochia sursum rapi, superiora corporis
vasa omnia quam maxime urgereri unda tunc metuenda sunt omnia illa mala, de quibus statim dictum fuit. Praecipuus curationis scopus in tali mania est, ut vasa nimis repleta vacuentur per sanguinis missiones is avertatur imis peltis ac copia humorum a capite quo
spectant purgationes satis alis, pedi Iu- via, pispastica c. simul rarefactio sanguinis tollatur is caveantur caulae , a quibus haec nasci posset vasa superiora roborentur, stringantur, dum simul inferiores artus balneis, omentis, vaporibus c. laxantur quam maxime' his factis sic pergat adhuc furor, optatis tuto poterit compesci ille impetus Ad g. II 24. notatum fuit, spontaneas validas haemorrhagia maxime prosuisse inmania. i. quae aliis remediis frustra ..teiitata fuerat: adeoque cum fructu languinis largae missioties institui poterunt inprimis in robustis, vegetis, plethoricis , calidis hominibus, de quibus hic agitur Hildanus Ediciae Medic Part. a. p. g. s. 5. plures casus habet, ubi per arteriae tem-
poralis sectionem curata sui mania , quidem subit . In primis extemporaneum inde effectum vidit in robusta virgine quae graves capitis dolores diu passa ev serat maniaca, conquerens se molestos tinnitus Wsibilos in auribus percipere, Ol rem pulsatorium circa tempora, moleis stum servorem in intimo capite ; me omnia signa docebant , distendi interna capitis vasa a copioso Gnguilae . Iuvenis
Helvetus, calidissima tempestate mari iterfecerat, simulque meracissi inorum vinorum usui immoderato indulserat, unde maniacus evasit. Curatus sui repetitis venae sectionibus , hirudinibus applicatis ad tempora, victu tenuissim . Cum autem vini abusu, calidissima ternpestate magnus calor ac rarefactio sanguinis adessent in hoc aegro, hinc profuit balneum aquae frigidae, simul astus aqua glaciali copiosa, eum impetu ad caput prius rasum. Plures alii casus Medicos docuerunt , rigidissima capiti applicata quandoque mulis tum profuisset cad. de Scienc. 774. s. p. 6. . Sic homini iam dudum maniaco somnum placidissimum conciliavit pile nive plenus , capiti impositus evigilans longe pacatior, Wintra paucum tempus hac methodo curatus fuit iochmAusia ortho sor Id Bathis Sc. p. set ). Mansit tamen spasmodica contraitio in uno latere saciei, serte a rigidissima nive
imprudentius applicat noratur , postea alios maniacos eadem methodo curatos fuisse . Felix talis cura etiam successit dum ex viginti pedum altitudine rigidissima aqua irruebat in caput maniaei, unde secutus sui somnus profundus viginti mve horarum is postea evigilaus aeger sana stuebatur mente OIbid. M. Is . . Plures observationes , quae egregium ululuaquae rigidae in hac maniae specie confir mant, Walibi aettere Mediehe de Dotistor Mart. hi m. p. 27 habentur omnium autem maxime videtur haec methodus profuisse in illis , qui servidissima
aestate , in post usum nimium vini generos , in uti morbum inciderunt . Apud Celsum Lib. . cap. 8. etiam mentio hujus messiodi si, dum iubet totum corripus in aquam oleum demergendum esse; in 1 su.