Gerardi vanSwieten ... Commentaria in Hermanni Boerhaave Aphorismos de cognoscendis et curandis morbis. Tomus primus septimus Gerardi B. De VansWieten ... Commentaria in omnes aphorismos Hermanni Boerhaave de cognoscendis et curandis morbis

발행: 1764년

분량: 364페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

271쪽

etiam parum innammata ipparebat Acad. ι Sciences ορρ. Hi, r. p. s. D. Non tantur oesophagus, sed, ventriculus Mintestina inflann nata rubescebant in alio

cadaver Hernianis rerum exιcau. Med.

Thesauri p. o . h. Ventriculus ac intestina maculis rubris respersa, intensiss-mus rubor interstitiis membranos cartila in eorum asperae arteria circulorum inven-rus sui in alio casu Pondit Segulifret. Anatoni. Lib. i. Sect. q. t. i. p. ' et Verum aperta aliquoties cadavera hydr

Phoborum nulla inflammationis signa dedisse etiam legitur tabid. Sect 8. I. o. 3. Ceis mimus ea itis pariter fatetur, quod in tali cadavere in capit , faucibus pectore o ventriculo nihil inlotiti inveneriti Phisis Trans Ab Q. T. c. t. γ68. yrse notandum . quod erat novem annorum

puer , qui secundo morbi die perierat

pulsum vero debilem , nunc celeriorem nunc vero tardiorem habuerat, dum incipiebat morbus in juvene autem octodecim annorum , qui triduo ante mortem iebricitare inceperat , post mortem auces

admodum inflammata inveniebantur CEU P. 9. γ. Unde videtur verolimile esse in illis, quibus morbus per plures dies durat,

acriter febricitant, inflammationem o servari circa deglutitionis organa in reliquis non adeo GLu' ui Licisu Μ c. Historia morbi docuit , aegros saepius talem materiam reiecisse, , uti postea in Ma dicetur quandoque cum aliquo levamine . In illo cadavere abid. p. 68. , ubi nihil praeternaturale in visceribus deprehendebatur,

inveni. sui ingens copia viscidat viridescentis bilis. Oblervatores, qui descripserunt illa quae in cadaveribus hydroph

horum notata fuerunt, fere omnes testantur, biliosam materiem in ventriculo

Ouasse ve cystiden felleam tenaci , quandoque atra , bile distentam fuisse uti videri potest in locis autorum modo

citatis PERiCARDIuisICCum Notum est, ex

Physiologicis, internam superficiem peri- cardii, totamque superficiem cordis, auricularum, ac vasorum majorum venosorum

arietiosorum circa cor, quae omnia peri-

AN IN A. f. II in

cardii cavo continentur, semper madescere

tenuissimo halitu qui ex vas exhalantibus harum partium erit: sic impediri ne cor cum pericardio ὀncrescat, simulque conservari debitam flexilitatem in omnibus his partibus . Illud autem exhalans , cum tenuissima, fluidissima pars sanguinis sit, debet minui , imo Qta dein deficere , dum ob potus penuriam

jactationies perpetuas , sudores continuos

tenuissima humorum pars periit, nec restia tuitur . Ob hanc rationem pericardium quod post mortem aliquid humidi cotis esum habere solor, siccum in cadaveribus hydrophoborum inventum fuit, uti obse

vata testantur Eonet. Vtilarer Anarom. Cap. I. m. 8 m. I. pag. I 2. . Pu LMONE. COACERvAT, c. mitis sanguis venusus , a toto corpore redux debet prius per pulmonem transire, anis- quam denuo Or l. arteriae Ope per totum convis distribuatur . Verum per secreti ne varias aestas, dum sanguis per artis.

His fluit , plurimum liquidioris partis talant uine secedit , adeoque sangui ven sus crassoris minus meabilis fit . Verum in lanis, quidquid per venas absorbentes

ventriculi, intestinorum totius superficiei corporis tam interna quam externae

ingreditur , omne istud sanguini e nolo permiscetur , antequam per pulmones pellatur, sicque anguis venosus dilutus citis' meabilis servatur, ut per pulmonalis arteria angustias ultimas transire possit. In hoc morbo autem deficit restitutio liquidi deperditi hinc brevi haerere incipit s. inguis in arteriis pulmonalibus , vel autem transire difficulter unde uti anteatnonitum suit, anhela respiratio in rabidis animalibus observatur , de hydrophobi intolerabilem anxietatem respirationemque difficilem patiuntur. De hac re possunt

videt illa quae ad g. 8 8 habentur , ubi de Peripneumonia lethali agebatur . a gis ergo magisque accumulatur in pulmone sanguis spissior, donec tandem ulna ni vasa arteriosa penitus inserena fuerint, nihilque amplius in cor sinistrum venire possit . Si vidit o Faber unceus Hernandes rerum exico med Thes p. 49 in cadavere hydrophobi ni initim in dem-

272쪽

tra cordis emticulo sanguinem, quo omnino

carebat finiser. Erat aurem hic per Dim nes mire accensis, umido plurimus dispersus . Et apud Bonetum Septilarer anat. I. I. sect. 3- r. I. p. a. pariter legitn , in cadavere hoc morbo defuncti , pulmonem circumquaque pleurae adhaerescentem retulisse concreti sanguinis molem , adeo inserenus erat immeabili cruore : sive a rem cordis ventriculi , sive maiora vasa circa cor aperirentur , sive pulmones mille locis inciderentur , nullibi nisi concretum sanguinem , omni propemodum sero fluido destitutum, reperire licuit . In alio ad vere inventum suit, quod dextra auricula insigniter tumebat, dexter ventriculus tam

guine grumoso plenus erat in nistro vero cordis ventriculo sanguis plane fluidus Ibid fect 8 p. a. dum nempe per in-

farctos pulmones tantum tenuissima sanguinis pars transire potuerat.

QRUOREM c. Hoc etiam observatum uiti cadavere , ubi nullo loco sanguis coagulatus apparebat quin imo sanguis post

mortem repertus non coagulabatur rigore aeris , cuin tamen ante aliquot mes Per Venae sectionem eductus coagularetur1ponte Academ de Sciences Ios'. s. p. g. 33. 6. . Notandum autem est , quod

paulo ante etiam monitum fuit, non in

omnibus hydrophobis inflammationis signa apparuisse : videntur enim in quibusdam putrida dissitautione omnia corrumpi , di tui humores , non autem disponi ad inflatia maioriam spissitudinem . Mirum quidem videri potest , quod ab eodem veneno oppositi enectus producantur, in spissa etio nempe languinis is eius distatutio Verum si considerentur illa, qu ad .

Tro de Mocho putrida d cta fuerunt, conis stabit, quod morbosa illa naiasmata quan- doque , incitato notu circulatori , sanguini inducant spissitudinem inflarnmat riam dictam , aliquando etiam inducantaliam sanguinis, humorvssi degenerati nem , priori penuus oppositam , nimiam

nempe attenuationem in putredinem emgentem . videns exemplum hujus rei', hemus in contagio varioloso, quod in v

sessis discretis inflammationem suppu-

rationem producit in pessimis vero ton' suentibus, ab eodem contagio natis, priridissima humorum dissilutio brevi sequi tur , .epe cito lethalis . Cum autem ad 9. tu notatum fuerit , morsum rabidi animalis , si illud vehementissime serat, diutius morbo laboraverit is morti jam propius sit , citissime creara violentissima symptomata contra mitiora omnia esse, si in primo stadio morbi incipientis homini per morsum vulnus instietum fuit patebit ratio, quare veneni rabidi esse eius diversi in humoribus observati suerint. Sic intra biduum periit mulier hoc morbo, ejusque cadaver media hyeme totum computruit quindecim horarum spatio nuυages dissere furva Ragepag. I. . Unde concludi posse videtur , quod periculosior is cito lethalior sit humorum dissolutio putrida, quam in spissatio inflammatori. quod is in aliis morbis confirmat observatio.

Verum ubi talis italutio humorum obtinet , sanguis non accumulabitur in pulmonibus , sed facile transibit in cor

sinistrum hinc venae corporis evacuabuntur satis libere. Cum autem per arteria

rum angustias sanguis, licet magis solutus sit, transire non possit, nisi cordis Ma teriarum vires agant valide ; hinc incipit accumulari in arteriis, quia in pessimis iulis morbi , ubi ratis humorum degener tio est, omnes Medici observant, pulsum sirequentem , debilem , inae quχlem , intemmittentem , qui des gnat vitales vires, qu. ehumores per vasa movent , opprimi. In

pulmonalis autem arteriae ramis minus

haerebit sanguis, quia tota vis cordis dextri urget sanguinem solutum in arteriam pulmonalem cet liae vis etiam debilior sit , respiratio semper frequens anhelos in iisdem morbis expedit viam quae longe brevior est, quam ubi sanguis

vi cordis arteriae ortae ad extrema comporis usque pelli debet : unde etiam in

talibus morbis extremitates corporis rigere solent , dum aestus percipitur circa praecordia

CIORA SOLIT . Etiam hoc observatio docuit quidem . in eodem cadavere , iu

273쪽

.uo sangui magis di lutus inventus sui ob turbatas debiles vires vitales, onN. Mead deo Sciences 2699 p. sis. x licet enim ne secretiones languent, depravantur,is putredo incepta crassiorem sanguinis par- ob aquae merum non restituitur humorutem sic dissislvat, ut non concrescat am bus illud , quod vitae tempore continuo piluc deficit tamen aeque in hoc sangui diffatur de corpore Summam siccitatem ne subtilior aquosa pars , quae continuo in visceribus naturalibus4 vitalibus in cada- exhalans interiora corporis humectat, uti vere hydrophobi pariter observavit donetus

paulo ante demonstratum fuit . Praeterea. Dpulcr. --. t. I. l. I. sect 8 P. 2Io.2Ia.

f. Di 4 Uratio omnis hactenus, paucissima exceperis , incerta , tam prophy- lactica , quam theraupetica , cuius prima causa , inanis adtantia multorum specificorum is neglectus methodi ex historia mali cogitatae.

Doluerunt omnes boni Medici in tetro te probatum sui . Haec videtur ratio hoc morbo, ubi iam aquae metus adest , quare tam multa , ut specifica , contra paucissimos sanatos suisse; uti constat, ex hoc venenum commendata fuerint , quia illis, quae ad g. Iao dicta suerunt Ue in talibus casibus misisse videbantur rumis illa cura , quae in demorsis aquae dum interim absque ullo emolumento da- metum praecavet , 0ndum ad illam cem a fuerunt postea aliis , in quorum cortitudinem deducta est , ut absque omni ore hoc virus latebat de celebrioribus. metu huic confidere possimus . . Per me . talibus specificis postea ad g. Ir adhuc ses, imo per annos , uti ad 4. II 37. di plura dicenda erunt. Uerum quidem est, ctum fuit, sani vixerunt homines a rabi- pleraque ax jactata specifica satis innodo animali demorsi, attamen postea nihil la esses obsunt, tamen , dum his confisi minus cogitantes oppressit dirus morbus aegri negligunt alia el ficaciora remedia contra quidam inmunes manserunt, quae quidem non agunt specifica virtute, licet demorsi fuissent ab eodem animali , sed indicantur symptomatibus in morbi. cuius morsu plures alii in hydrophobiam decors observatis .

inciderant minc licet in quibusdam quae Dietum fuit antea a g. s. duplicem. dam remedia data , prophylaxis causa , esse mydum curandi morbos vel enim

prosuisse viderentur, tamen nondum ata directe agimus in causam morbi, non mu-sblute certi sumus , quia sorte absque his lato reliquo corpore I ut dum v. g. O . auxiliis evasissent. Accedit, quod Lepe di tice peruviano curamus sebrim intermitticile sit, plenam habere certitudinem, il- tentem atque haec curatio jecinc dici-lud animal, quod morsum inflixit rabio tur vel observando: estectus, quos causa sum fuisse ; si vel aus erit , vel ilico , morbos in corpore producit, conantur per uti sese fieri, occisum fuerit. Quandoque idonea remedia hos effectus tollere vel demorsi pereunt alio morbo, antequam pracavere . Si possem venenum variolin se manifeste , hydrophobiaci tunc pariter sum specifico remedio reddere iners, ut incerti sumus do efficacia remediorum , quae in On turbaret corpus, curatio specitica es- adhibita fuerunt . Elapso anno tradiavi ut, pula herrima . sed dum tale rem duos infantes, in manu demorsos a canes, dium hactenus cognitum non sit , ebriniqui ab omnibus , eundem pagum inhabi a contagio variololo excitatam justo in tantibus, rabiosus credebatur hinc oeci moderamine cooor servare , ut nec uisus ilico . Miseri tumido, in res ab bundo impetu destruat corpus ne i domine ob pessimum victum in magna segnis si, ut non sufficiat subigenda: Maa- pauperie laborabant in post quinque mem aeriae morboseis ad . ambitum corporis ses- lenta perierunt atrophia sabsque ullis depellenda : per balnea istim , inprunis tamen hydrophobiae signis interim tamen interiorum Diuum Aa, laxam redd . non omnino certus sum , illo absolute ut huc versus maior copia amateriae o euratos ius , cum Ionge diutius illii bosae vergatin deponatur; sicque liueretur Venenum in corpore latere possit, uti an caput et interiora e potu a metastasi ..

274쪽

Putridam humorem italutionem in e plum iners omnino reddere, hoc solum sus tori variolarum specie per idonea remedia ficeret: verum cum nullum tale certa fibpraecavere, vel iam factam emendare, o de cognituni sit , nihil aliud superest, nisi ior sicque certus sum me aegris prodes ex morbi historia eruere , quomodo , se , licet morbum in primis suis incuna quibus cum symptomatibus , ille morb. abulis opprimere non potuerim. Idem jam decursum suum absolvat in dein ex Ain Rabie Canina verum est: si per speci rite perpensis deducere illa , quae adhibe- ficum remedium, certis multis experi r cum spe fausti eventus possent. De his mentis cognitum, possem venenum iusico autem sequentibus paragraphis dicetur.

f. II 2 Uantum ergo ex omni hac histori , comparatione eius cum aliis I morbis is eliciori paveorum e uum eventu concludere licet videtur primo consistere in affectione nervorum, proxime reserenda ad convulsiones , quae viscera , horumque vasa occupentra dein in vitium nasci sanguini , humoribusque , quod inflammationi gangraenosae quasi proximum iu ,

sedem vero mali primum circa stomachum, vicina haerere . Ex aliis, quae dicti sunt ad F. Dr8 ubi mirum talem casum retuli de muliere',

sollicite enumerabantur omnia symptomata caeteroquin optima sanitate ruentes, quae

hujus morbi illo ordine , quo se mutuo liquid quidem deglutire poterat , si adsequi solent , constat , prima signa inci plures uncias simul subito is uno quasipientis mali in nervos systemate appare impetu ingererenturi parvam vero liqui M . Somnos habent perturbato , tristes di quantitatem nullo modo poterat deglu' fiunt metieulosici adsunt tuneis lassi tires solidas autem stas , inprimis majσtudines spontaneae, dolores quasi rheuma res, satis iacile . An insophagus convelli-rici in membro, cui morsus infitetus seir, tu in hydrophobi , dum liquidorum qui deinde se per vicinas partes magis . glutitionem tentant certe illum convelli magisque diffundunt: aucto malo , con posse , docet sutacatio hysterica dicta

. Vulsiones sequuntur; imo plures, uti antea dum praefocantem globum in faucibus senex casuum enarratione patuit, moriuntur iunt misera cum intolerabili anxietate convulsi. Dum jam aquae metus adest, si Ventriculum, cuius orificio superiori conia

vel summis labris liquid tangant mox tinuatione substantia neetitur oesophagus convelluntur imois in quibusdam ob miro modo inflatum , dum aqua offereba- servatum fuit , quod , audit liquidi no tur hydrophobo antea ad s. ita 8 dictum mine, toti contremiscerent , imo, con fuit imo simulac diducinat labia tantum , vellerentur . Impossibilis etiam deglutitio ut cercvisiam, cuius odore delectabatur liquidorum videtur referri debere ad con sumere tentare , mox intumescebat ven- vulsionem musculorum , qui deglutitioni triculi regio PH . ranfabri . t. r. p 7. . serviunt nam observatur, musculos a Cum autem iactatione perpetua , vigi-cies miro modo distrahi, dum liquid ori liis , sudoribus , liquidiora de corpore Gadmovere tentante patuit enim ex illis, reant, nihil liquidi possit ingeri , ex- quae ad g. Ii o dicta suerunt, non sem siccatur corpus, febris accenditur, inflam- per fauces inflammatas fuisse inventas post matio nascitur, quae vel ob veneni susce- mortem saepe absolutam impossibilita pii malignitatem, vel ob acrimoniam putem deglutiendi liquid adesse, dum solidae tridam, potus penuria natam , cito in gan-

ae facile in ventriculum devolvuntur . graenam lethalem et ransit quae omnia u. Videntur enim quaedam ex numerosis de trefacit, uti ex antecedentibus constat.

glutitionis organis servire inprimis liqui Ex quibus- etiam patet, dubiicem cura- .dorum depulsioni per insophagum in ven tionis scopum inde deduci. Vel anim detraeqlum unde his convulsis , impossi bet tolli illa totius generis vervos affebris, fit liquidorum deglutitio Antea, ubi cilio . quae facit convelli deglutitionis om

a Angina convulsiva agebatur ad I 8I8. gana ad solum liquidorum aspectum ossi,

275쪽

168 RABIE s

mersito videtur ad hanc rem facere , de qua statim dicetur vel debet caveri per curam antiphlogisticam uis ammatio, quae

sutura metuitur . .

Sedem autem mali primo circa stomachumis vicina haerere , jam monuerat Aurelitimus, ut ad 3. Opo dictum fuit Confirmant hoc morbi symptomata ingens enim adest circa praecordia angusti vide g. O38. ad oblatum potum

turget ventriculus , ut dictum fuit

inunt biliosa, quandoque susca grave lentiaci aliquando vomitorio dato levamen habuerunt , uti postea in curatione dicetur. Praeterea observario docuit Ovide

S. IIIo Ilῆς. , inflammationem ventriis

culi produxilla hydrophobiam , quae audaeter repetita venae sectione sanata fuit Sequitur iam , ut videamus illa , quae ad curam hujus mali , tam Prophylacticam, quam Therapeuticam , profuisse,

servata sunt.

f. i 3. Uratio in demorso prophyLctica requirit , ut . statim a contagio sus.cepto totus locus affectus, una cum vicinis, prolandis pertundatur c rificationibus , multumque mittat sanguinisci applicentur magnae cucurbitae sortiter trahente , vel ferro inuratur ignito satis profunde dein adigatur in suppurationem perpetuam, applicatu eorum, quae assidua rosione exulcerant interam toto illo tempore, ab initio in finem, semper foveatur muria ex sale marino' aceto . nunquam intermittendo id continuetur usque ad sextum quidem mensem . . veitimenta AE caetera, quae vcnenum attingere , vel amare potuit , aut abjiciendo, vitando . . statim post insectionem , magno cum apparat , metu incusso , saepe mmitando , tandem praeeipitem in mare vel fluvium dando . aliquamdiu submer-stim tenendo, iterum mergendo , id repetendo aliquoties cum iisdem omnino circumstantiis eas enim sanare spiritum turbando, non aquam salsam, docuit u

stus exitus hominis post morsum naufragi, multis horis natantis , saepe diu fluctibus submersi, tamen postea hydrophobi dein Rheo Agarico, succo cotticis Sam- huci, saepe, valde sortiter, purgetur . . omni mane jejunus parum sudet aisumto acet aromatico, tale marino, aqua alida . . quotidie pedes , manusque , balneo a ae foveat, caput lavet, os, aucesque colluat, sirpe natet . . frigidam sequenter bibat, evomatque saepe, tunc potus acidulos victus sit humidus , levis, laxans, tanta copia saepe sumtus, ut revomatur cavendo a nimiis aromaticis, vino, sale facientibus, ut 4 motu nimio corporis, vel animi. I. Cum tota morbi istos hactenus mere calamitosilimam mortem . Ubi amenarrata docuerit, quanta mala metuenda

sint a veneno rabidi animalis is quod illud diu manere in loco demorso possit,arnequam in actum deducatur morbusque vix unquam curetur, ubi jam aquae metus adest nemo dubitat, quam cyssime summa remedia hic adhibenda esse, ut illud venenum eliciatur ex loco illo corporis, cui applicatum sui , vel destruatur

uenenum una cum pari corporis, cui adhaeret . Unde non dubitavit celeberrimus auctor ni ager seriar fur a age P. I. - suadere, ut quantocius partes demoria rescindantur a partibus sanis , si absque vitae periculo fieri possit. Crudele quidem videtur hoc consilium; sed nemo, qui horrendum huius morbi exitum vide rit , . haesitabit mutilatione corporis reditem vulnus in tali parte irret, quae exstirpari nequit vel aegri , uri saepe fit

crudelem hanc medelam pati nolunt tunc omni modo conandum est, ut exeat per vulnus factum venenum. Hanc autem methodum commendaverunt antiqui Me. dici recentiores unanimi consensu

Unde laudaverunt carificationes profundas in ipso loco a secto, in vicino ain. biiuci simulque cucurbitis applicatis, remota pressione atmosphaerae , eduxerunt multum sanguinis, ut sic elueretur virus, quod vulneri, vicinis sorte adhaerebat locis . Maximam autem spem curationis prophyla tica ponebant in eo , ut diu maneret apertum vulnus inflictum hinc erodentibus remediis applicatis illud majus reddebant, & a cita consolidatione proh

276쪽

bebant. Pulchrum huius methodi exemplum legitur apud Galenum fectis

bini homines a rabios cane mors erant, sed exiguo adeo vulnere , ut nequidem cutis integre divisa foret. Uni cito consolidabatur leve hoc vulnusculum I prudentior Medicus alterius vulneri diu applicuit validain acria remedia ; sicque vulnus multo majus reddidit eventus monstravit utilitatem . Prior enim, nihil mali suspicatus , subito aquam pavere coepit , convulsus periit; posterior vero nihil mali passus fuit . Dioscorides Therias cap. 2. P. et majora vulnera a rabiosis canibus inflicta minus metuebat, quam minora unde, scalpello augenda ut inera iussit. Similia apud Eginetam CLib. . . R. p. 7 . mersa. Aetirem CLib. 6. c. et . p. io 7

habentur. Omnium tamen esticacissimum auxilium ab igne exspectavit Dioscorides merito, cum omnia destruat vivus ignis, sic cuncta tuli re venena , simulaue separatio eschara . inusta diuturnixi tempus requirat , adeoque cita consolidatio vulneris prohibeatur simul monet, eschara senaratii, crudum vulnus salsis, acribus irritandum esse, ne coalescat dum ante quadragesimum diem coluerit , renovandum vulnus esse, sive calpello, sive nova ustione . Recentiorum autem Observata docuerunt, non susticere levem, superticialem inustionem , sed requiri prosundam , ut certi simu , venenum vulneri

inhaerens , integre per ignem destructuin fuisse : simul tamen prudentia requirit, ut eschara delapsa , diu sustineatur suppuratio ; ut si sorte quid adhuc de veneno lateat , hoc modo expellatur . Hi auus Obj τυ.Chirurg. Cent. i. Obserυ 86. p. 62.)observavit, puellam quatuordecim ann rum, quae a rabios cane quinque vulnuscula in tibia acceperat , post triline strespatium obiisse hydrophobam , licet vulnera a vetula Empirica serio candenti inusta fuerint; sed leviter procul dubio quia quindecim dierum spatio .curationem absolverat, omnibus plagis consolidatis Felix autem curi successus , post prosundam inustionem , apud Hildanum Ibidem

eschara decidua. pisum vulneri imposuerat uti in sonticulis fieri solet ; sicque per tres menses apertum retinuerat . Unde monet Chirurgos, ut, dum cauteria applicant locis a rabido cane demorsis potius peccent in excessu quam desectu quia extremus morbus extremum requirit remedium . Ausus it De erusi Exercitur. Praesic. p. 166 per suram, a cane rabido

moriam , cauterium quam maxime candens ad os usque adigere, felici quidem

cum eventu

Cum autem tam teter ille morbus sit, praestat cautelae gratia in sextum mensem usque plagam apertam tenere quod leniter erodentibus , ut V. g. praecipitat rubro unguentis digestivis istoriacile obtinetur quin imo requens applicatio muriae salis marini cum aceto quandoque ad hunc scopum sufficere solet, quod simul omni putredini resistit quam efficacissime. Neque confidendum, etsi largum vulnus a cane rabido inflictum fuerit, copi sum sanguinem fuderit: non enim certi possiimus esse per copiosam talem ha

morrhasiam ablutum esse Omne venenum

Licet enim largum vulnus in siletum suisset trienni puero in facie, laudabile pus ex visset, orium septimanarum spatio con- Iolidatio vulneris facta ; tamen post biduum ab inducta cicatrice febris oriebatur, quam equebantur convulsiones, rabies, mors CPhiloseph. Transact. Abrigd Tom. p. 8Ι. Om. s. p. p67. Econtra Salius

Diυ inus id Febre silenti c. p. 63. , qui simili methodo ulus sui , testatur

QMod neminem viderit , neqtie radiυerit , cuius Icus 3 ct . cum rarisne fuit pertri:-diatum, rabie correptum fulge a. Antea ad . ias dictum sui , quam multiplici contagio illud venenum rabidi animalis communicari possit corpori humano , simulque constitit , quod illud diutissime vestibus, aliisque rebus, adha, rere queat . Cautela ergo tanti mali suadet, ut haec omnia , in quae suspicio cadit, destiuantur per ignem 3. Antiquitus iam multum boni ab hoc methodo exspectatum fuisse in hoc morbo curando, sorte etiam' in aliis, legitur Diog. Laert m ita Plin. i. I. n. s. p. 288. y.

277쪽

R AB EP

ripiis, apud Fgyptios morbo prehensias , a sacerdotibus marina curatione

tablutione per aquam marinam restitutus sint, unde postea dixit:

Θωλαω κλυζει ποῦ ν' - ανθρώπων κακα .. Interim, tamen in hoc morbo non vi-.dentur hac methodo usi suis in cura prophylactica , sed ubi iam aquae pavor erat, uti sequenti paragrapho dicetur .

i' balneum mittunt, illumque ibi pariuntur desidare dum vires corporis nunt, vuL. restre perro, quo magis ex eo quoque virus insillisci deinde multo meracoque vino excia. piunt, quod omnibus venenis coaetortam est. Ithae eum it per triduum faetum est, emis esse homo a periculo puram . Verum manifeste patet , hoc balneum tantum snisse adhibitum, ut vulnus humesceretinseveretur simulque per sudorem excitatum, motum humorum auctum per Ninum meracum, expelleretur illud virus, . quod vulneri adlii erat . Submersionem erum tantum adhibuit , ubi jam metus aquae aderat, uti postea dicetur . . Interim tamen satis communis immeris

donis usus. est ad praecavendam hydroph hiam in demorsis. ab animali, rabido in plurimis locis , imo maris accolae adeo. oonfidunt huic remedio bis ill solo se me contenti vix expetant aliud . . TAIFurbobservia Med. . Lib. I. e. o. p. . I. , qui in opulosissima urbe.Amstelodamo mu numerosam, exercuerat praxin, testatur sequentia. Neque vidi, hactenus quenqxam silicet viderim poιrimoso mi tempestis in mare pro retia quidquam si istri , postea re nrris.' SH saturari . Me remedio, vel Medi facto, vel tarde ac timide adhibiso, dedere, multi Dreparabiles supime serae incuriae pomas. . Unde apud Batavos moris est , demorsos quam Ocyssime mari immergere. Ubi enim serius fit, . inprimis si iam aquce metus adsit, levamen i quidem adfert , sed non

ruct ρ 164. Aquam autem marinam is sacere hunc effectum, sed ingentem perturbationem, dum ad sus cationem sere usque submerguntur, videntur orere observatae, plura Tui us u. c. I. p. z.

observavit , nautam septuagenarium. acane rabido demorsum, blandius a liberis

propter aetatem habitum , cum tantum

leniter persunderetur Da fluvio, ac solius cutis immunditiem detergere voluissent, postea periisse hydrophobum ratain puer, cuius pollicem rabidus canis momorderat , licet per quadraginta Ses famosi specifici ad hunc morbum manein vesperi drachmam sumsisset,in decem vicibus maris balneo usus fuisset, dein lithotomiam pacias convaluisset, post novendecim menses

elapses periit hydrophobus Medis Egam

r. s. p. a. p. O84. . Quin imo demorsus arabido cane homo postea naufragium pasisus fuit spatio trium ad minimum milliarium aquas nando traiecit i nihil minus moriebatur hydrophobus Ridum se . eas tineo Ff ro obia se .ae..

p. coex, agna certe perturbatio fuit in

homine naufragium passo sed natandi peritia fretus serte minus turmit, nec su mersionem diuturniorem passus est observatum sui , tunc inprimis successisse hoc remedium prophylacticum , si, gno cum apparaetu, metu summo. incum, hae immersibi fieret simili modo ac Heia monitas factum vidit, uti ad g. II 39. dictum sui . . Nautae apud Batavos in locis maritimis , assueti hula curationi, nullis

minis. vel precibus se flecti patiuntur, sed traditum illis hominem submergunt , &quidem saepius, ad uocationis peridulum

usque intuncque, uti notavit Tu pius, sere semper sequitur felix successus . . Si videntur facile posse conelliari. diverissae circa hoc remedium prophylacticum Medicorum opiniones. Solum balneum in aqua mariis , vel alia, non sufficit hinc multi contempserun hoc remedium: eontra immersio magno cum apparatu sacta is repetita aliquoties ad sui locatione ser usque , profuit , hinc alii summopere laudaverunt . Videantur cilla quae ad g. IIa . habemur . . GDrix RHxo c. Sedem mali primum cum stomachum 4 vicina haerere dictum isuit 'paragrapho praecedem . unde ster Pu -

278쪽

gantia saepe repetita dum venitur quidquid hic inciperet colligi , videtur profuturum . Praeterea purgantia, inprimis hydragoga dicta , inter quae succus corticis mediani ambuci tanquam insignis eruache remedium numeratur , solvunt omnes humores sicque aliquando solutis humoribus dimatur facilius conceptum contagium , uti postea pluribus patebit, quando

de Me Venere dicetur . Ora terea validis remediis etficaciter turbare corpus profuit saepe in morbis disticillimis isti in curatione epilepsiae, mania dictum fuit ad hunc scopum autem videtur purgantia commendasse Dioscorides Ther. c. 7. p. 426. , ubi primis diebus medela neglecta erat me amplius satis educi poterat virus , quod

per vulnus communicatum ueratra tunc enim dicit Alia curationis ineranda ratio nimirum imperanda purgari , quae dum compus, agitando ipsius habitum, tat maguum adfert adiumentum . Commendavit Hieram cuti etiam Aerias' Lib. . c. 24.

p. io 8. ω inrta et Lib. I. c. I. p. S. inprimis inam, quae addura thide nurgabat sortius . Omnium autem efficacissimum remedium laudabat Helleborismum Dioscorid, Ibid. , si se uentius ante diem quadragesimum, vel etiam postea

adhiberetur Tantam enim vim habri id gentis auxitii , ut nonnulli, qui iam aquae mem prehendebantur , in ipso primo morbi insultu , Heueborum sumentes laserint incolumes . Nam ipso malo iam detentor nequidem Helle rus se are posset . Magnis laudibus extulit Hellebori usum Salius DL mersus De Febre pestilenti c. p. 3 i. in hoc morbo , tuto dari posse ejus infusum certis experimentis se novisse afformat: ubi iniorem hujus remedii efficaciam desideraret, dabat in substantia Helleborum, sed prius binis coctionibus in aceto a iti

gatum

4. Illa, quae in cadaveribus observata suerunt videri it o. γ, docent , quod effectus ustis veneni sit quandoque dista- Iutionem putridam inducere is citam putredinem Aliquando inventus fuit sanguis

grumosus concretus circa cor, majora vasa pulmones in sarciens . Sed notum est, acetum blande solvere coagulatum

sanguinem simulque e scacissimum darε

adversus omnem putredinem remediurn, ideo eximium usum in hoc morbo habet CH. Soreh.Chem.t.2garet. I.Practis. .p.ra . . Omnium maxime prodest, si ruta iam rabio, scordi , insusis , acetum medicatum redditum fuerit certisssimum enim, efficcactissimum sudoriserum esse acetum, nemo est qui negare possit additur salis marini pauculum, quod pariter putredini resi-lti . vi dein aqua diluuntur is tepida

potantur mane in lectoa sequitur brevi sudor, sicque omnia vasa culanea pervia in nent, per ipsum calidum vaporosum s dorem abstergitur cutis unde removeri poterit, si quid adhuc de veneno uti aD fixum haereat praecipue si simul locus demorsu interea foveatur linteo posca calda madido . Videmus autem, quodin veteres Medici sudores suaserint inter prophylaetica remedia, cirritaverint cutim, ut versus superficiem corporis major copia ac impetus humorum derivarentur Sic monuit Ascorides Ther. c. . p. 25. Praeter .ec , sudores ante tabcim cibum eliciendi, quin dropace inapi i uniserso corpori ab arim applicaussi. s. Ex illis, quae ad g. ii 38. dicta sunt, patet , quod antequam pavor aquae accedat, suspiria, tristάtia, solitudinis studium, observentur in demortisci in constat, plures , quibus dudum venenum in corpore latuerat, emaciari multum. Verum haec omnia uni symptomata Melancholica g. rop .), in quo morbo, ut dictum sui ta f. iopa., mobiliora de sanguine dissipau-tur , immobiliora uniuntur unde sanguis crassioris minus meabilis redditur . Praeterea in cadaveribus hydrophoborum omnia viscera si ciora solito reperta suerunt. Merito ergo in cura prophylactica commendatur humectatio totius corporis aer balnea, natationes, c. si enim corpus omnibus his modis redderetur quasi semi- hydropicum , obtineret conditio luidorum solidorum opposita illi, quae in hydro-phobia observatur. O lebres quidam Medici suerunt in alia opinione; cui viderent, hydrophobos adeo fio per aquana, crediderunt elle quandani. impar uini inter rusam illam veRenatam aquam. iacto

279쪽

RABIES CANIN A.

adeoque voluerunt , quam nocere , non

vero prodesse . Ita sensit Palmaritis io Morbis contagiosis p. 7o. , qui adeo damnosam in hoc morbo aquae applicationem credidit, ut scripserit : Recens etiam ius esum vulnus , si aqua abluitur , vix tillo postea remedis aeger esitui uriit, alte ioaqti. venenum ei, odi in corpus dejicitatque impellit similia apud Salium Diser-

tur : At ne ad praeservandum balnerem, fere Otur qui , est utens rem ditim , nec ad curandum p immo cum ingres antisisthius inter aquam, virus istud , ut supra mons tum es , epota aqua semper dur

mento erit parientibus. Credo tamen, neminem, qui hactenus dicta de hoc morbo attente considerat , uti olla quae sequenti paragrapho adhuc dicencia erunt facile accessurum esse huic opinioni , quae rationi experimentis repugnare vi

detur

6. Omnia haec esticient , ut omnes humores sint satis diluti , a diathesi ad putredinem quam maxime alieni simulque, dum repleto ventriculo lenis vomitus quandoque excitatur , dc alvus laxa servatur per victum humidum , levem , laxantem, cavebitur, ne quid accumuletur in primis viis, ob rationes datas ad numerum tertium hujus paragraphi.

Cum autem hoc venenum vulnere innitet recipiatur plerumque simulque conserat, uti numero tertio dictum suit, movere humores versus corporis peripheriam, ut si venenum susceptum expellatur per eandem viari, qua applicatum fuerit corpori ideo videntur veteres Medici consuluisse acria aromata, tam in cibis quam in medicamentis, ut aucto sic humorum motu difflaretur susceptum Venenum . Ita

f. II 43. I etsi excipiantur aegri , quod omnibus enmis contrarium es Dioscorides Alexipharm. e. p. p. 426. cibos acres e υυς αγὶ, meraco potus, quibus vis veneni egregie retundi potest , quotidie assumendos tua. det Magnum inprimis effectum exspectabat ab alliis, porris, cepis, quia observabat , haec dissicilius mutari in corpore

suamque indolem diu retinere, cum totum

corpus haec copiosius vel diutius ingesta, redoleat unde credebat illa tanto esti

cacius agere in no venenum, quanto

magis resistebant viribus immutantibus ingesta Ammata blanda, copia aquae diluta , prodesse possunt , quatenus perspira tionem, sudorem movent: idem etiam de parco vini usu verum est sed multum his calefacere corpus, Waugere sanguinis

velocitatem, non videtur conduceres, cum

ex illis, quae hactenus dicta suerunt, comster, humores diluto blande motos , humectationem corporis , longe plus prodesta ad curam prophylacii cam . Sudor autem , uti ad numerum quartum hujus parat aphi dictum sui , pulcherii me excitari poterit aceto aromatico , copia aquae diluto . Contirmantur haec omnia, quia

bilios in hydrophobiam magis Vergunt quam pituitosi , uti ad g. 11 7 dictum fuit.

Facile patet, ob eandem rationem , magnum motum corporisin animi pariter periculosum esse in demorsis . Pacata inprimis mentis quies hic multum facit adeo. que, quantui fieri poterit, probabili ratiocinio debet excuti setur mali metus & ob hanc rationem decantatissima specifica ad hunc morbum prolunt, quia saepe fiduciam aegri augent. Plures casus legun

.docent, hoc venenum, diu latens in compore, subito in nervum erupisse, dum δε-

Celsus CLib. p. 3o8. post sudorem prudenter narrabatur aegris , alios demor- in balneo jubet, ut multo & meraco vino tis in hydrophobiam incidisse. f. m. Uratio vero morbi iam praesentis videtur tentanda , maxime in primo ta graduuis in initio secundi pii 38r , inprimis quum aliter tunestissimo exitu neglectus plectatur. Apparet maxime probabile is paucis experimentis eonfirmatum , sequentia fieri debere et i statim post prima signa invadentis mali II 38. morbus tractandus, ut summus utilammatorius O89o. mittendo sangu nem ex lato vulnere magni vas ad animi deliquium usque , mox elysmata ex aqua nitrosa, modice ve salsa, cum pauxillo aceti , injicienda : hae repetenda audactera

280쪽

s. D 3. BIES CANINA .

dacter, etiam plus, quam in aliis morbis prudentia concederet interim hoe a. cto obnubilatis oculis in pilcinam frigidam demitte minus, vel aquae frigidae injectu hum cstandus tam diu, donec aquam vix amplius paveatra tum statim plurimum aquae hibere cogatur de die sic vexato vesperi concilietur somnusci victus sttcnuissimus, humectans semper. Hactenus de cura prophylactica diatum beantur venis bibulis intestinorum Ileq suit sequitur jam , ut videamus , quid subministretur sanguini liquidi copia, dum

tentari possit, ubi venenum rabidi anima illud deglutire horrent aegri Formula in lii , hactenus silens , incipit actuosum lis clysmatis in Materia Medica ad hune reddi Signa, quae no docent, Quarti . numerum habentur quae inprimis, bd gradus morbi, descripta fuerunt . D;8. linum stimulum nitri salissimulis semel applicanda esse summa ditum , crassa intestina abluent Wiares remedia , ut infaustus diri morbi exitus contentas educent quod ubi aestum sui praecaveatur , nemo negabit specifi is tunc minui poterit alium copia, ut diu enim multis , licet quam maxime decim et ius retineri possint , adeoque facilius re talis, confidere tuto non licet, uti postea sorberi . Omni biliori tale elysma inii patebit. Tota autem morbi historia is ciendum est , quia summum hic in mora aliqui successus in hoc morbo curando , periculum . . Pulchrum hunc clysmatum

videntur suadere , morbum itinc tractari usum notivit Aurelianus Acin. - . . .

debere ut inflammationem summam, ad c I 6 p. II. , -- , si omnino potum rem modum periculosam, dubito in gangra, siserim , qualibet umen parte Middam Anam tendentem. Quin imo valida reme quoris assumant f jussitque parva copia tadia antiphlogistica, inprimis vena sectio, mul injici clysma, tunc enim facilius re videntur hic tentari posse longe audacius, tinetur Erit enim ejus continerui utilis quam in aliis morbis prudentia suaderet ad minueniuim Him.

cum miserrima mors instet, nisi cito suc His actis, cum insuperabilis ille omnis currere possit Medicus . In illo aegro , liquidi horror iam adest , vel brevi itu

cujus ades irro. II; s. mentio saeta fuit, rus metuitur, tentant Medici vi quasi qui ex inflammatione ventriculi in hy lata pavorem qu superare , dum aegros drophobiam inciderat , venae steti leva invitos in rigidam aquam demergunt, &men attulit quam repetere non dubita quidem obnubilatis culis , ut tanto Guerunt Medici , licet extrema corporis ori cum apparatu terrore hoc fiat

frigida rigescerent cadaveris instar , nec vel, si hoc fieri commode non possit, Gpulsus amplius percipi posset. Animose qua igida perfundunt totum orpus S autem repetita ciuic sanguinis missio , ni hydrophobi tali immersione curati s

simulae dira symptomata denuo recrude xemplum ad g. Irs memoratum est. scebant undecim venae sectionibus , Celsus Lib. s. c. 7. . o8. , ubi iam initi quatriduum institutis, evasit ab hoc mine timor aderat, dixi iram eorum morbo med F γ t. I. g. ao p. 28ῖ, ροαὶ remedium est , nec opina rem in piscinam sedin in hydrophobis a mois rabidi an ei ante non proisam, proiicere si nata malis ven seetiouem ad animi deliquium tandi scientiam non habu , modo mersum usque institutam proluisse legitur Acis bibere pari, modo attollere si labe , imis Selences ' au. 69p. His pag. 38 reisum deprimere , ut invisti quoque sati In alio aegro , etsi non curaverit mor tu aqua. Si enim simia, sitis aquaebum, amen satis notabile levamen attulit metus tollitur . Videtur, autem improbasse ad .ec . Esos T. f. para. a. g. 34 sa. . hanc methodum Amrelian-Quid Dari. Gysmarin pariter e regius usus est, par dicens , illos, qui hac utuntur , nesciostis ut eluantur intestina putridis cibus, iisse, quod passonis eurusio illa sit , partim etiam ut , elotis iam intestinis, ut dant ex amas, sed ut a .m velint clysmata iniecta , diutius retenta , resor Prauere metuebat a frigore aquat

SEARCH

MENU NAVIGATION