De veterum Germanorum nobilitate

21쪽

- l sponte atque libere. Ad alterum autem principatus gradum c. 3.l, qui libero comitatu ornatus esset, ascendere potuisse aut nobiles solos i aut cum nobilibus liberos Vt, eidem existimaverunt. Utrique autem nobilitati magnam tribuunt cum comitatibus necessitudinem. Quibus aitZius ii occurrit, ut Vocabulum principes omnibus illis Germ. capitibus 1 ci 5. una eademque notione, quanquam de compluribus principum generibus, quae apta suissent ad diversas reipublicae partes, usurpatum esse contendat. Nasci igitur comitatum ex libertate, sed e tinere ad solos principes Taciti denique locos, qui sunt G. 3. - insignis ' etc. et 4. o..nobilium adolescentium.. J, quos Sa-vignius sibi vindicat, aitZius a se esse dici Neque enim

isdignationem A c. 13. Sensum, quem vocant, intransitivum habere, neque aetatem immaturam principatum gerere posse capite autem 4 verba nobilium adolescentium ' non principum esse, sed comitum loco posita. Veterem ergo nobilitatem Germanicam, nisi quod ex ea a

quibusdam gentibus reges creati essent, nihil quidquam in gerenda re publica valuisse. Nobilitas autem quid sit, investigare, historici hominis et iustum doctrinae suae modum observantis

nullo modo esse.

9. Evasit igitur ex altri disputatione nobilitas nostra nuda omnique spoliata ornatu neque ab ullo ei iusti decoris quidquam restitutum est. φὶ Reliqui enim, qui de vetere nobilitate

scripserunt Sybelius et Maurerus aliique eius naturam aut eam ipsam esse dixerunt, quam allatus, aut penitus sustulerunt. Quorum sententiis qui assentiant, quanquam non credam esse multos, tamen quum totum eius disputationis decursum enarrare propositum sit, de eis breviter dicere non pigebit. Sybelius ad eam quaestionem accessit in investiganda regni Germanici Origine. Quam quum in regno Germanico Taclteo inesse ad hanc usque aetatem omnes putarent Sybelius autem

22쪽

- 13 non item de universa re publica Germanica eum prorsus aliter sentire necesse suit, neque quaestionem nostram de nobilitate. quae Germ . arcte cum regia connexa est, negligere potuit. Sed eius sententia quae sit, et unde orta, videamus. Caesarem rerum omnium Germanicarum tam peritum esse amma, ut eius verba omnino eiusdem fidei ac Tacite esse

putet, et ut utraque coniungat alternatimque ac promiscue ad iungendam rem publicam suam adhibeat. Qua in re id quidem maxime mirum mihi visum est, quod multo saepius Caesare utitur, Tacito vero, quantum id lieri potest, sere ad explenda ea, quae ille retulit orditur autem ab exponendis rei publicae Germanicae undamentis secundum Caes. B. G. IV, 1. et VI, 22.: quihus locis ac G. 26. accommodare studet. Ex illis enim locis consequi ammat, Germanis tum ignotum fuisse id, quod dicunt proprium separatum, nomadicam, quam vocant, vitae quandam rationem agentibus, neque tamen ita, ut immanes et a societate humana alieni essent, sed nullas ut sedes haberentirmas neque iustam agriculturam. Qua ex re sola agilitatem quoque illam et instabilitatem extitisse, quam explicari ex comitatibus plerique mistra contenderint. usquam enim comitatus tam late patuisse, ut totas gentes complecterentur. Oportere igitur singulas gentes Germanicas coniunctas ali quodam esse vinculo, quod nullum esse possit, nisi indicatum illud a Caesare . I. 'l, et a Tacito G. 7. in instruenda acie significatum. ' Sed Sybelio quum res publica ad familiae similitudinem formata quam nos Geschlectits sta at appellamus placeret, ultra Caesaris ac Taciti aetatem progrediendum fuit Rem publicam illam in Iegibus Gemmanicis post quatuor saecula et amplius demum conscriptis, adiunctis gentium recentiorum earumque peregrinarum exemplis '' reperit. Quae quum ita sint, ubique gentium aliarum eum potius

24 Gentibus cognationibusque hominum, qui una coierint, quantum et quo loco visum est, agri attribuunt. 25 Νec fortuito onglobatio turmam aut cuneum facit, sed familia ei propinquitates. 26 Is solus Taeiti locus est, quo cognationes praeter vitam privatam ali- euius suisse momenti apparet.

23쪽

clarius est.

Eius autem rei publicae, quam Sybelius statuit, magistratus,

quibus nomen maiorum natu vel seniorum est, aequo ac principes Tacitet, sed ex eis cognationibus familiisque, quae singulis pagis praesunt, eliguntur. Ex pagis autem gens constat gentisque res publica a concione seniorumque coetu gubernatur. 'lCommunem, . . unum gentibus Germanicis magistratum nunquam fuisse, Sybelius probavit ex Caesare VI, 23 In pace nullus est coinmunis magistratust, quum aciti verba: Reges ex nobilitate ... sumunt ad eam sententiam minus apta essent. yyὶ

Tacitum autem, ubicunque in Historiis et Annalibus de regibus, regno, regia stirpe loquitur, ad principes Mantum vel seniores illos spectare at Illum igitur Tacitum), si principes reges diceret, alii principatus illius specie bellicosa, quam ea quidem aetate prae se tulisset p. 99.J. Quare res publica etiamsi interdum ad regni similitudinem quandam accessisse videretur, quum ex pagorum principibus aliquis eandem inter ceteros assequeretur auctoritatem quam in pagis suis singuli, nihil aliud tamen inde ortum esse dicit, quam auctam δῖ'αοκρατια, p. 404. Itaque Sybelius in ei-xitate quidem acite verum iustumque regnum non agnovit. Primum huius regni vestigium ossendit in ducis imperio, a Caesar Vl, 23. exposito, quod diligenter distinxit ab eo, cuius mentio est apud aeitum G. T. Iustum igitur regnum, ut SI- bello videtur, tum demum apud Germanos nasci potuit, quum serem publicam novis condere fundamentis coepissent' p. 56. . Quae quum Sybeli sit de Germanorum Taciteorum re publica regnoque sententia, faciIe perspicimus veram nobilium ingenuorumque diversitatem nobilitatemque a plebe separatam eum non agnoscere. Sed quaerat quispiam, nobilitas illa, quam statuat Sybelius, quaenam sit et quae eius natura. Quam quidem ut investigarem, me aliquantum temporis consumpsisse fateor. Talem autem nobilitatem, qualem Eichhornius Savignius, Loebellius, Waltetius tenuerunt, apud Sybelium me usquam inventurum

28 Regnum illud, quod aditus G. . significaret Sybelius fere insolitum apud Germanos tum fuisse putavit p. 27-128. . 29 CL p. l.

24쪽

plane desperavi, quum in haec ema incidissem p. 95. : In Leinem Falle alte mi dies hoclis vereinetelis Bruchstuck Rudollioranslatio S. Alexandri, de quatuor Saxonum ordinibus)nir ichtig um allein aus lina die sons unmogliche Annalime

S, helii igitur nobilitati id potissimum proprium ac peculiare est, quod non ad principatum ducit, sed ex principatu nascitur atque pendet. Quare quanquam nobiles, ut qui essent cum principibus cognati, principatum adipisci poterant, neque tamen id eam ob causam, quod nobiles, sed quod principum cognati

essent. Quod ut demonstraret, Germ. 3: Insignis ... et 14 seplerique nobilium .... p. 4 et 8 ita interpretatus est, ut Sa-vigni sententiam eum tueri crederes. Sed ex aciti verbis sinobilis, nobilitas A id unum essecit, seniorum vel principum magistratum haereditate quadam tradi solitam fuisse. Et haec quidem de Sybelio. Denique aurerus, qui Waltatum potissimum secutus est 3 0. novi quidem ad quaestionem nihil prorsus attulit, praeterquam quod aitgi Occurrit, comitatus non solum ad solos magistratus non pertinuisse, sed pertinere omnino non potuisse. Huic enim rei Germanorum libertatem besse. Neque omnino vocabulum princeps' apud acitum ita esse delinitum, ut unum tantum principum genus signiscaret. Eos igitur, qui magistratum gererent, eos, qui comitatum ducerent, cetera denique principum

25쪽

Ἀ - genera nimia ab ingenuis libere eligi consuevisse. Nobilitati vero in re publica iura quidem nulla, sed permagnam fuisse apud plebem auctoritatem, nudam tamen atque inanem. Atque de eis, quae de nobilitatis I acitea natura disputata

sunt, hactenus.

CAPUT M.

3 De nobilitatis apud veteres Germanos ordine in uni Versum. Enumeratis aliorum de hac re sententiis adumbratisque ad proponendam nostram sententiam constrinandamque venimus. Νos autem auctorem acitum sequi unum, iam a nobis dictum est. Veruntamen eius scriptis ita utendum esse videtur, ut

Germaniae parti priori plurimum tribuamus auctoritatis, qua quidem parte acitus ipse, quae Omnibus Germanorum gentibus communia essent, se comprehendisse assirmat.' Quidquid autem de rei publicae institutis est, id omne illa quidem in parte inest. Ea igitur omnia necesse est omnibus sint Germanorum gentibus communia. Quae tamen erant quibusdam gentibus propria et a communi specie aliena et ea quidem neque multa sunt nequua omnium natura recedunt cilla suis locis per partem alteram dispersa sunt. Ad Germaniam ' autem et declarandam et confirmandam ex istoriis et Annalibus tam actorum quam e borum exempla depromemus. JI 2. Primum igitur quum de verbo nobilis dicenduin sit, quid illud in rebus crinanicis apud acitum significet, apertissime loco illo G. 25' edocemur. Nobiles enim ibi non solum secernuntur, sed prorsus ita secernuntur ab ingenuis, ut ingenui a servis Servos autem ab ingenuis cortis finibus perpetuisque

1 Sub cap. N. finem: Haec in commune de omnium Germanorum origine

a moribus accepimus. une . . . .

2 Ea monemus, quae diximus sub finem prooemii. 3ὶ Libertini non multum supra servos sunt . . . Ibi enim et super ingenuos et super nobiles ascendunt.

26쪽

- Π fuisse separatos, si demonstrandum esset, ex eorum id conditione

elarissime eluceret, qui alea libertatem perdiderant G. 24. 3ὶ:

vel istos, qui modo in servitutem delapsi erant mox per commercia tradunL Ea autem servitus tam insanabilis suit, ut qui servum lucratus alea esset, de eo liberando ne cogitare quidem posset, sed tristis illius victoriae maculam nisi tradito exteris servo et vendito, a se non removeret obliteraretque x Eodem igitur discrimine nobiles ab ingenuis disiungit Tacitus ordines utrique ita sunt definiti, ut aditus ad eos sit nullus Par eorum ratio apparet ex G. 44. 'in Quae res quum iam in aperto sit, nobilitatis illo ordo qualis sit quibusque tam arcte contineatur inculis, quaeri necesse est. Ac ne quis id ita dictum putet, quasi ea, qua supra demonstrata a nobis sunt, non omni dubitatione nobis vacare videantur: suere, qui magistratu suscepto, qui praeclaris rebus gestis, qui virtute et singulis et familiis aditum ad nobilitatem patefieri potuisse dicereii Tantum autem abest, ii ii Tacito auctore utantur, ut ab eo ipso valde refutentur. Est autem in Germ. c. 7. hic locus: Reges ex nobilitate, duces ex virtute sumunt Cuius vim qualemcunque postea statuemus, nobilitatem sane non aliam, sed Oppositam prorsus virtuti esse probat Idem elucet ex Annalium XI, T siquando nobilitate ceteros anteiret, virtutem experirentur. Neque vero ad familias totas nobilitatem transire potuisse clarissimus ille locus Germ. 13 ostendit: Insignis nobilitas aut magna patrum merita principis digqationem ... assignant ubi si magna patrum merita idem valerent ac nobilitas, eerte Tacitus, quum pro duobus illis insignis nobilitas et sinobilitas senobilitatem ponere potuisset, inutilium ambagium notam non essugere Tacitum vero aliarum rerum quarumlibet magis esse reum, quam ambagum dixeris.' Diversam denique ab

4 Servos conditionis huius per Ommercia tradunt, ut se quoque pudo victoriae exsolvant. 53 .ut se quoque pudore vietoriae exsolvant.

6 Apud Suiones neque nobilem , neque ingenuum, ne libertinum quidem armis praeponera regia utilitas ole. 7 Eam loci interpretationem etiam a Sybello contendi miror, qui nobilitatem nihil esse aliud dicat, quam eam conditionem ii quis in re publica sit Meivis opum iuris ' p. l. .

27쪽

- I omni praestantia, rebus exterioribus vel virtutibus propriis parta, nobilitatem suisse, Germ. l. et Bist. IV, 5. docent Definiendum tertium quoddam est quem inter ceteros ordines nobilitas locum obtinuerit. Quae res quo modo se habeat, illis eisdem ex locis facile perspicitur. In Germania enim . 25. et 44. quin nobiles primum locum teneant, nemo est, qui dubitet. Quod magis apparet ex Annalium XI, l7 verbis: quando

nobilitate ceteros anteiret, virtutem experirentur, ' quibus Italici assectatores contra eius adversarios assirmaverunt, esse in eo omnia quae iustum strenuumque regem redderent nobilitato enim, i. e. eo, quod nobilis esset, ' omnibus eum ita anteire, ut nemo adversarius quidquam desideraret hanc autem praestantiam, quae vel sola regno dignum saceret, ' minime in eo solam esse, sed cum virtute praeclaris digna maioribus coniunctam. itaque ut ea, quae ad hanc quaestionis nostrae partem pertinent, ex hoc loco eruamus, talibus uti verbis possumus Italicus duabus de causis, ne adversariis quidem iuste obloquentibus,

dignus est, qui regnet primum, quod unus de stirpe regia reliquus est alterum, et id quidem solum sufficit, inuod eius nobilitas, sola eius origo nobilis' ' omnes inferiores ei esse ostendit Annalium igitur l. I, c. 17. nobilitatem primum omnium in re publica ordinum, et, ut Taciti verbis loquamur. -principi loco' dignum appellari perspicuum esLEst quidem alia quoque ad eundem finem via. Hostis victor civitatis alicuius dem si quam sirmissime adstringere voluerit, illud sibi pignus deliget, quod civitati carissimum, quod cum omnium animis penitus coniunctum est, quod qui tenet, nervum

8 Germ. 1l: Mox rex vel princeps, prout aetas cuique, prout nobilitas, prout eous bellorum, prout facundia est, audiuntur. Hist. l 55: Classicus nobilitate opibusque ante alios. 9 id quidem ad liuiae locum, si sorte opus sit, etiam ex . . derivare licebit. 10 Verba enim amissis per inierna bella nobilibus ' eam interpretationem non patiuntur, quasi pars tantum nobilitatis extincta esset ceciderant nobiles ad unum omnes et ex stirpe regia solus italicus erat superstes. ii ipsis igitur adversariorum verbis adeo nominem, eisdem in terris ortum qui principem locum impleat, nisi exploratoris Flavii progenies supra cunetos attollaturi talio asseetatores illos refutant. Quum enim esset Flavii progenies, propter ipsam illam regiam originem nobilem eum esse opponebat.

28쪽

- Q totius ivitatis vel rem publicam ipsam tenet. Illud quum communis rerum natura serat, verba, quae sunt Germ. 8. quo spectent. dubium esse haud potest: Memoriae proditur, quasdam eies. inclinatas iam et labantes, a seminis restitutas, constantia precum et obiectu pectorum et monstrata cominus captivitate, quam longe impatientius seminarum suarum nomine timent: adeo, ut efficacius obligentur animi eivitatum, vivi bis inter obsides puellae quo ue nobiles imperantur. Sententiarum cum proxime praecedentium, tum sequentium nexus is est, ut etiam verbis nostris tale quiddam inesse oporteat, unde Germanorum erga seminas verecundia appareat. Et profecto acitus priori sententiae parte eam crecundiam curamque tantam esse refert, ut quum in acie sibi imminere cladem captivitatemque animadvertant, mulierum magis, quam suam captivitatem e timescant. Quod quidem scriptor non natura omnium gentium communi, sed singulari reverentia in mulieres neri dicit. Idem altera sententiae parte magis etiam eo declarat, quod Ge manorum iste animus etiam apud exteros notus sit. Et ex ea Taciti sententia comparativus quidem ulticacius ' et puellae quoque intelligitur cetera vero non item. Verbis enim sivicacius ' et puellae quoque ' sententia quaedam augetur. Quaerendum est, qualis verbis illis subiecta sontentia sit, demto isto comparativo. Qua quidem in re omnia ad alteram quaestio nem redeunt, adiectivum sinobiles , quod velut casu quodam e bis sepuellae quoque adiunctum est, num ad comparativum illum pertineata Pertinere autem ad eum illud non posse, duabus potissimum ex rationibus perspicitur. Primum enim universus sententiarum nexus, qualem supra exposuimus, cum eiusmodi interpretatione pugnat. Deinde vero coniunctio illa comparativa sequoque' non cum puellae , sed cum nobiles' coniungenda

fuisset verbum igitur nobilis' a comparativo ipso alienum est pertinetque ad sententiam simplicem is efficaciter obligantur animi multatum, quibus rides nobiae imperantur. Quae sententia scriptori per se tam manifesta vis est, ut simpliciter eam afferre praetermitteret. Caput ergo

12 Habes eius rei exemplum Anii l M ubi Segestes, a genio sua auctor. Armini pressus, quuin Romanorum auxilio effugeret, propinquorum manum'

29쪽

- 20 e latum Gernia ni cartim nemumque S se nobilitatem, Tacitus edocet.

Hanc nostram interpretationem Iarissimus confirmat Historiarum locus I. IV c. 28. In communi contra Romanos seditions movenda Civilis quum civitates Germanicas, quae ultro misero legatos, auxilia osserentes c. T. , immensisque eum auctibus extolIebant, sirmissima societate sibi devincire vellet, ne auxilia illa a se desciscerent, vel etiam ad Romanos transfugerent, eam societatem firmavit nobilissimis obsidum. Ex nobilissimis lamiliis fortasse ex eis, quorum patres auxiliis praeerant, Iiberi, mulieres obsidum loco Civili traditi erant, quibus civitatum illarum animi , civitates ipsae ei emcacissimo obligarentur. Quapropter etiam ho loco nobilitatem inmedimanorum republica primum ordinem, rerum gerendarum caput nervumquo fuisse manifestum est. 3'ὶ Neque vero ignoro, hanc quidem sententiam Loebellii, Waltetit, aureri opinionibus esse contrariam. Iam eo perventum est, ut ex eis, quae iam essecta sunt, permulta eaque gravissima non coniicere, sed concludere atque cogere possimus. Sed satis est, firmum iam et certum quendam nos habere locum, in quo insistamus et unde tum de aliorum semtentiis facilius iudicare, tum ad cognoscendam totius rei naturam securius progredi possimus. Etenim quae iam hinc concludi possunt, tanta sunt, ut valde miraremur, nisi eorum certiora

secum duxit, in qua inerant seminae nobiles; quae cur singulariter memorentur, vel earum nobilissimae nomen ostendit Arminii uxorem ,,mariti mogis. quam parentis. Segestis animo Segestes inter bella intestina, quum ornarit catenas iniiceret, ' certe non voluntato, sed vi ad se traxit, neque aliam ob causam ad Romanos transfugiens necessitato adduxit, ' quam ut esset obses. 13 Forto difficultatis aliquid inesse videatur in genitivo ,Obsidum, ' quum ablativum obsidibus ' expectaveris. Sensum tamen eundem esse ex eo intelligitur, quod obsidum ' neque genitivus, quem dicunt partitivus esse potest de Germanorum nim obsidibus praeter uno loeum nihil oecuriit. - nequo eum Societate ' oniungendus est luna enii verborum ordinem uno essa oporteret: obsidum societate vel o ololate obsidum nobilissimis firmata. Νobilissimis obsidum ' igitur idem valeat neeesse est ac nobilissi

l4 Eius rei clarissimum esse Ann. l. o. ei M. Exempluin suo loco elucebu-

30쪽

- 21 etiam apud Tacitum uberioraque invenirentur argumenta Neque haec quidem desiderantur. Quae priusquam in examen Ocemus,

de nobilitate Tacite in universum habemus, quae addamus. Quaerendum est enim primum, nobilitas illa quam late per 3 Germaniam patuerit, deinde num certis quibusdam inter se gradibus fuerit distincta. Nobilitatem illam omnibus stiisse Germanorum gentibus, primum ex priore Germaniae uarie constat. Qua quidem in parte Τacitus, ubicunque de nobilitate loquitur, communem eam esse omnibus deelara Neque enim apud eas gentes Solum, quae regnentur c. 25. , nobilitatem commemorat, sed apud omnes. In eis enim institutis, quae omnibus sunt communia, in concilio, ' in tradendis armis V in comitatibus, in nobilitas aliquantum valeti Regnum non misso quibusdam gentibus Tacitus animadvertit, nobilitatem non item. In altera autem Germaniae parte quanquam nobilitatis quidem ipsius nulla mentio fit, omnes tamen loci, ubi gentes regibus parere narrat, ad rem nostram faciunt. -Reges ' enim ex nobilitate. Parent autem regibus ex Suevorum gentibus Marcomanni, Quadi,' ' Suiones, ' Rugii, Lemovii, Gotones, Lygii ' in His igitur omnibus erat nobilitas. Ceterarum autem gentium clarissimas quasque Batavos, Cattos, Caninefates, Cheruscos, Treveros nobilitatem habuisse, ex aliis Taciti locis onsta V Denique aettus, ni fallimur, is l. IV c. 28 de gentium Ge manicarum nobiIitate ita dicit, ut earum nullam exceptam esse

Ac nobilitatem Germanorum gentibus suisse omnibus, eam S i5. que inter ceteros ordines primas obtinuisse partes ita, ut in re publiea, in fide publica, in foederibus faciendis, in rebus deni- quo omnibus plurimum valuerit, demonstrasse nobis videmur. Quae quum ita sint mirum esset, nisi institutum tanto vigore

15 e. 7. M o. 11. T O. 13. 18 - 14 19 e. 42 20 α 44. 21 e. 43. De Gotonibus v. Ann. l, M. 22 De caninefatibus v. Hist. IV, 15. de Cheruscis Ann. I, 57. de Treveris nisu I, 14 , de Batavis Ann. lv ia Callis nobilitatem suisso ex eo clarum est quod Balaria antiquitus nobilitas erat Ann. IV, 123 Batavi enim quondam aliorum pars erant Germ. 29. , ob eamque causam velim illud institutum ' a solis Cattis aeeipere potuerant.