De veterum Germanorum nobilitate

31쪽

- 22 praeditum ordine quodam graduumque discrimine temperatum esset atque distinctum. Et profecto inveniuntur apud Tacitum nobilitatis gradus. InGermaniae enim . l. de concilio agit deque iis, qui deliberationis sunt participes quorum quidem ordo est certis ex rationibus definitus: prout aetas cuique, prout nobilitas, prout decus bellorum, prout facundia es Natu minimus igitur, nobilissimus, sortissimus, eloquentissimus quisque primus audiebatur. Nobilitatis hoc Ioc diversos signin- cari gradus, perspicuum est neque ii obscuri erant vel paucis tantum noti, sed ab universa gente cognoscebantur adhibebantum quo ad pubsce dicendi ordinem constituendum. Aperta igitur et admodum conspicua suisse graduum illorum signa necesse est, ita ut, qui eis esset insignitus, idcirco prius audiretur. - Alio Germaniae loeo, c. I 3., insignis nobilitas ' memoratur eiusque in re publica praestantia quaedam. liis quoque in actu scriptis gradus illi commemorantur. His l. IV, 12. de nobilissimis popularium ' apud Batavos, 15 de Brinnonis Caninefatis claritate natalium insigni di de gentium Germanicarum sinobi- ssariis L obsiduin sermo est. 3 6. Iam de nobilitatis gradibus duo sunt, quae quaeramus unum, quinam sint gradus illi alterum, quid sit id, quo inter se distinguantur. Quae quaestiones quum arctissime inter se coniunctas sint, et eisdem sere ex locis Taciteis solvantur, simul videntur esse tractandae. Primum igitur ex Germaniae c. II., nobilitatem, ut a virtute aliisque praestantiae generibus diversam esse, ita eius gradus ex nulla tali praestantia existere cognoscimus. Quanam ex re nobilitatis diversitas oriatur, fortasse ex eo nomine, quo summus gradus insignitur, perspicuum eri Germaniae autem, M. apud Marcomannos genus quoddam nobile memoratur, ex quo reges creentur. Quod inter nobilitatis genera summum fuisse, nihil est, cur dubitemus. Pari modo nobile apud Cheruscos Flavi

Arminiique genus Ann. XI, 17. sistirps regia' appellatur c. 16. . Classicus revir nobilis est et regio quidem ex genere His IV, M.).Jam Civilis quoque Batavi stirpem regiam inis IV, 3. primam

23 Fortasse genitivus obsidum ' ex eo intelligitur, quod Taoito hae seribenti ea sententia obversa hatur: Ex iis, qui apud Germanos obsides dari

eonsueverant, nobilissimi. consueveran autem, ut supra dicium est. nobiles.

32쪽

- 23 nobilitatis Balavae stamilia in suisse, et ceterarum gentium omnium,

quibus regnum fuisse supra stendimus, familias regias suisse nobilitatis, ut ita dicam, fastigium pateti ' Summus igitur nobiIitatis gradus apud eas quidem gentes, quae regnabantur, familia regia et appellabatur et erat ais autem gentibus, quae Taciti aetate sine regibus erant, regnum quondam fuisse, tum aut notum erat aut ignotum. Nam aliquando Germanis omnibus suisse regnum, suo loco demonstrabimus. Sed quum disputatio nostra iam eo pervenerit, ut rerum omnium summam penes nobiles fuisse suspicandum et concludendum sit, via nobis esse munita videtur ad caput tertium.

Konige hallen, Lotante es in Geschlectit eben, das gewis sermasse denAn spruch alte, es Eu sein . . , . . undaonigliel, heisse illi. Cuius opinionis rationem alietius ne minimam quidem asseri sed hae dicit quam maxima ipsi eontraria: Es rei eh nle hi aus, das manis agi, das sint gilium, vo de hie die Rede, luhre mi Unrech den amen; ehenso enis, das man, o vo konigilehem Geschlech ges proelienwird, de Aus druo sit ungena erklart. Tacitus at si chernielit Oh ne Grun dio orte geWahit, und wus ste, as orta amit

33쪽

CAPUT m. De nobilitatis cum regno principatu que

necessitudine.

Priusquam nobilitatis cum regno necessitudinem indagemus, de hoc ipso constare necesse est. Neque enim satis convenit, meritne apud Germanos Taciteos regnum quoddam annon fuerit, neque inter eos, qui fuisse aliquod statuunt, utrum verum iustumque, utrum antiquum, utrum antiquitus gentibus Germanicis omnibus commune uerit necne. Denique a quaestione nostra non alienum erit, ut regnum quoddam si fuit, quale fuerit videamus. II. Esse autem apud Germanos regnum quoddam, qui vel Ieviter Tacitum inspexit, non ignorat. Dubium de hac re nullum relinquunt loci ii, quos pag. l. adhibuimus. ria autem quaerenda sunt, regnum num Per omnes gentes Germanicas patuerit, num antiquum sit, quanta fuerit in re publica auctoritate et potestate in universum. His de rebus iam certi quid statuere

conabimur.

Regnum per multas Germanorum gentes patuisse, primum elucet ex earum numero, quarum reges a Tacito memorantur. Sunt autem Marcomanni, Hermunduri, uadi, ' Suiones,' Rugii, Leinovit Gotones, Lygii, Arii Helvecones, animi, lysii Naharvali, Frisii, ' Sitones' . Ceterum acitus gentium Germanicarum alias regnari, alias non regnari dicit G. 25.ὶ Quae diversitas quo modo orta sit, facile cognoscitur. Ea enim gentes, quarum saepissime apud eum mentio est, meridiem versus habitabant armisque Roma-1 Ann. ll, 29 2 s. 42 3 G. 44. 4 G 43. 5 Ann. ill 54, ad quem quidem locum Uaitzius haec: da gege trage toti Bedenken die Friesen Verritus und Malori geradea fur sinige i ahren Sinne des ories tu halten. Sed viro l. adsentire, quum causae desint, non possumus. Verba enim inquantum Germania regnantur, ' eis, quae sunt . . de regum potestate, satis illustrantur. AE G. 45. Eo tempore, quo Tacitus Germaniam scribebat, regina

rerum summam tenebat.

34쪽

Dorum gravissime lacessebantur linque quum sere somper in bello essent, non mirandum est, quod duces tantum principesque eis aut praefuerunt aut praeesse visi unt Cattorum Batavorum prinei pes, Caninefatum dux a Tacito appellantur. Sed eis gentibus regnum aliquando fuisse, acitus nunquam negat. Ubi reges non ominemorat ibi ipso illo tempore reges non erant. Amplius quidquam ex silentio illo ossici nequit. Accedit in id quidem gravissimum. - quod acitus earum gentium, quae tum regibus carebant, quibusdam iisdemque no-hilissimis' familiam regiam fuisse testatur. Quapropter si quae gens o tempore sine regibus erat, minime ex e eoncludi potest ne unquam quidem reges ei misso. Sed dicat quispiam, familias illas tum quidem a solo Tacito, non tamen a gentibus ipsis nomine regio esse appellatas. At vero quid Tacitus verbis regium genus, regia stirps' voluerit, Cheruscorum gentis exemplo edocemur. φὶ Erant inter Cheruscos duae familia nobilitate aliis praestantes, altera Arminii Segustis altera Segestis familia, quam alterius adversariam fuisse notum est, tum genti praeerat: at Segestes non rex erat, sed princeps' . rminii familiae nomen erat regium, quanquam tum regnum non obtinebat Hanc autem misso non nomine tantum vel fama vel Taciti solius iudicio, sed ex constanti gentis ipsius conscientia regiam, ex eo Onsequitur, quod deinde Italicus ex eadem oriundus propter solam illam originem regnum adeptus est. Ex iis, quae iam dicta sunt, id tantum, quod est sano ertissirnum, colligimus, Taciti actate vel paulo ante Germaniae gentibus longe plurimis suisse regnum. Sed res maiori cum diligentia investiganda est Rerum publicarum Germanicarum formis interius discrimen esse quodpiam Tacitus nunquam dicit. ' Duo tantum loci in Germania parte priori sunt, quibus tale quid subesse forsan videatur. Prior est G. 25. ubi esse gentes, quae regnentur, esse, quae non regnentur, annotat quo quum de illo tantum tempore sermo sit, nihil impedimur. Alter Germ. 0. et t. est, ubi Tacitus eum qui gentibus praesit, regem vel principem ' osse

35쪽

- 26 dicit. Sed eas quoque gentes, quae regnari consuevissent, principibus interdum paruisse, ex Cheruscorum rebus didicimus. De interiorum igitur rerum publicarum discrimine acitus, quod in Germania certe debuisset nihil refert. Itaque quum formarum Germanicarum Omnium una sit natura, plurimas autem easque nobilissimas gentes regibus usas esse compertum sit gentibus Germanicis omnibus regnui quondam fuisse iure statuimus. Sequitur, ut de huius regni Germanici antiquitate quaeramus. Quam ad rem iam ira, quae modo essecta sunt, pertinent. Quaecumque enim omnibus Germanis communia erant, ea et in Germanorum communi indole ae natura ipsa sita esse et eam ob causam 'antiquitus extitisse necesse est. Ita autem prorsus Tacitus in .ermaniae parte priori de regia loquitur. Accedunt aliae causae Germaniam si ab ea parte, quae innibus serem manorum incursionibus patebat, quaque primum belli strepitu diuturno instituta domestica labefactata esse consentaneum est, i. . a meridie consideramus apud eas quae a Rheno Iongissime absunt. V regnum stabile invenimus apud eas Vero, quae

ad Rhenum propiores peregrinorumque incursionibus magis obnoxiae sunt,'' regnum labefactatum pauloque ante abrogatum videmus. Quibus igitur magis ex natura sua vivere licuit, apud eas regnum est neque apud reliquas nisi turbatis rebus domesticis esse desiit. Quae ita in universum probata sunt, duobus exemplis confirmantur. De Marcomannorum Quadorumque regno acitus ita loquitur, ut antiquum illud fuisse aperte indicet '' Verbis enim siusque ad nostram memoriam A velut ex longissimo temporis

spatio se repetere significat. Stirpes quoque regiae, quibusne acerrimis quidem discordiis A iura erepta sunt' ut apud

Cheruseosin, certe regni amorem gentium animis innatum fuisse

docent. li CL eas nationes, quibus Tacitus G. 12, 3, 44. regnum tribuit uuain rem etiam a Loebellio investigatam video l. e. p. 20. 12 V. o. apud B;,lavos, CheruSeos.

l4 Earum discordiarum mentio tin. l, M. est hi Arminium regnum assectantem vi popularium raecidisse refertur.

36쪽

Regnum igitur gentium Germanicarum antiquitus omnium I 20. Taciti aetate longo plurium rei publica formam suisse iam essectum es Quod ut ad nostram quaestionem valeat, videndum erit, potestas regia quae fuerit et quanta Quae quidem res absolvi non potest nisi cognita etiam nobilitatis in republica auctoritate regnum enim et nobilitas separatim considerari ac perspici nullo modo possunt itaqι quum nobilitatis in re publica auctoritas ignoraretur, etiam de regni potestate

magna virorum ruditorum extitit dissensio verum ipsa controversiae acies non in regni, sed in nobilitatis auctoritate publica statuenda versata adhuc est nobilitatis enim regnique causam eandem esse qui rectis rationibus rotus contenderit. nemo dum extitit. cquo vero nobis propositum est, ut quar-stionem de regni aette potestate hoc loco penitus absolvamus: sed in universum deque rei summa disputabimus.

Qua in re quo tutius progrediamur, de aciti locutione quadam ante aliquid annotandum est. Tacitus ipse, id quod si notissimum, in diiudicandis rei publicae formis omne singularis dominationis genus prorsus reiiciebat Ouidquid uiperii vel regni simile erat, id libertati incere arbitrabatur: i erui. 25 'lregnum segentes, quae regnantur' selibertati i. e. gentibus, qua non regnantur opponit similiter Germ. 45, ' ubi Sitones cum Suionibus comparat utrosque regibus parere narrat illorum autem rei publicae formam eo esse deteriorem quam horum, quod posteriores a liberiale tantum l. o. a libera re publicain, priores autem etiam a iusti regni forma, a servitute , degenerassent. Quibus ex verbis altatus et alii concluserunt, regnum apud Germanos tale fuisse, ut multis gentibus suisse non posset. Sed ea verba quum ex Taeiti animo ad pristinam Romanorum libertatem proclivi prolacia sint, non nimis videntur esse urgenda. Etiam in alieno populo describendo rapuit eum exoritas illa x depravata patriae dolore nata.

16 Libertini non multum supra servos sunt, raro aliquod momenium in domo, nunquam in civitate exceptis duntaxat iis gentibus . tiae regnantur. Ibi enim et super ingenuos et super nobiles ascendunt apud ceteros impares libertini libertatis argumentum sunt. 17 Sitonum gentes stetera Suionibus similes, uno disserunt, quod semina dominatur in lanium non modo a libertate, sed etiam a servitute degenerant.

37쪽

- 28 Regnabantur cultu, ipso Tacito teste, Germani tam mitrimperio, ut vix regii uin illud fuisse affirmaret, '' et eas gentes. quarum regnum paullo adductius' i e severius esset, ab aliis distingueret, ' quarum regnum libertati nihil obfuerit. Denique eo loco, quo praecipue de regno i ermanico in universum dicit, G. ., 'V regnum satis arctis linibus circumscriptum esse ait. Quare mirum non est, quod Tacitus G. 43. regnum libertatis non plane impatiens suisse dicit. Ex quibus omnibus id quidentelucet, regnum Germanorum Taciteum quanquam revera regnum fuerit, tamen, si auctoritatem spectamus, ad Roma uorum libertatum, qua in ad dominationem propius accessisso. Fuisse autem illud etiam veteribus temporibus tam mite, non dixerim. Apud Suiones certe tempore Tacite libertatis illius non nimis simile erat. Apud Cheruscos vix aliter comparatum fuisse videtur quod vel ex ea vehementia apparet, qua Λrmini regnum assectanti, '' quanquam magna iam in re publica erat auctoritate, propinqui resistebant.' )Ε haec quidem de regum Germanicorum auctoritate in universum. Quae quanquam minime infinita ' erat neque supra Iibertatem, tamen eam qui propterea iustam veramque potestatem regiam fuisse negaret 3 , Tacitum haberet adversarium. Omnibus enim in rei publicae partibus administrandis rex Germanicus Tacito auctore is suit, penes quum rerum summa fuit. Rex domi militiaeque primus erat magistratus. Sed de hac re pluribus dicendum cs Ex Germ. 10. Udenius, res gravioris momenti omnes, priusquam in concilio deliberaren-

18 Ami. XIll 54 in quantum Germani regnantur. 19 Germ. 43: Trans Lygios Gotones regnantur, paullo iam adductius.

quam cetera Germanorum gentes, nondum tamen supra libertatem.

20 -Νe regibus libera aut infinita potestas. 21 Germ. 43 v. Sup. 22 Ann. l, M. 23 Quaecunque iam de regno essectae sunt, ex consideratis iis gentibus,

quorum regnum non obnoxium erat Romanorum auctoritali, nobis apparuere. Ne quis tamen ea regna, quae Romanorum auctoritate stabilita erant, quae Sunt perpauca, contra nostram sententiam pugnare opinetur, etiam eos regus,

qui veterrim instituto regnabant, imperatores Romani, ad incienda oonsilia sua sibi devincire studebant Aun. Xl. 16: igitur caesor V

38쪽

- ris tur' duplici modo placerent diis necne, cognosci esse solitas sortilegio et- vel auspici a vel equorum sacroruui praesagiis. O tilegium, si de re publica consulendum fuit, sacerdos civitatis solus administrabat alterum vero oraculum cum sacerdote rex obibat auspiciis quidem num rex interfuerit, acitus nihil monet illud quum Germanis Romanisque commune fuisse dicat, nihil est, cur aliam eius rei apud Germanos quam apud Romanos rationem suisse, suspicemur Romanorum autem auspicia publica consules cum sacerdotibus obiisse notissimum es Equorum vero praesagia, quae sunt Germanorum propria, cum Sacerdote regem et obiisse et observasse acitus diciti Nec ulli auspicio maior des, non solum apud plebem, sed apud proceres, apud saeerdotes. Regis igitur auctoritas etiam in rebus sacris summa erat secundum sacerdotes. Rem publicam autem ipsam quod attinet, regia potestas tanta erat, ut rerum omnium, sive minoris, sive maioris momenti, aut solum ' apud regem esset aut gravissimum y arbitrium. Quis in iudicio summam tenuerit auctoritatem, ex O O-gnoscimus, quod ea pars multae, ' quae ei vitati debetur, Jegi, si quis adest, exsolvitur. De muneribus principibus conserendis quae reseruntur Germ.lo. ea ad reges quoque referre certe licet. Et haec de regum auctoritate domestica, Quae quum ita se habeant, mirum esset, nisi eis etiam rerum inilitarium summa

fuisse Qua quidem de re qui locus est sere solus G. T: Reges ex nobilitato, duces ex virtute sumunt diversissime explic tus a viris eruditis est. Eiinhornius ' verba duces e virtute ita accipit, ut in iis civitatibus, quibus reges non fuerint, ad

2b Si surculi prohibuerunt, nulla de eadem re in utidem diem eonsul

26 G. t Do minoribus rebus principes consultant. 27 s. l. o. et Mox rex vel prineeps .... audiuntur ' De loco isto accurauus explieando erit, quod disputemus. in s. 15 Mos est civitatibus, ultro a viritim eonferre principibus. 29 p. o. s. p. 86.30 p. 70 Wo ei ne lini glicho Gewali hestand besummieneinetetnen Fallen, o inmeerstare nothicwar, dis peradnliehen Egensoliastendessen alii.

39쪽

- 30 gerendum bellum duces electos esse putes. Ubi igitur rex erat, ei imperium traditum misso significat. Savignius ea ad illas iritates refert, quae regnentur, in eisque imperium non ad reges collatum esse existiniat,'' sed ad alium quendam vel nobilem vel ingenuum. Loebellius ea omnino praetermittit, sed p. llo ducis δὶ munus ita memorat, ut minus appareat, locum ad civitates regnatas reserat, necne. attrius ea de civitatibus non regnatis interpretatur, ducesque peracto bello dignitatem amittere contendit. ' Sed ceterorum sententiis omissis, ut nostram Proseramus, Verborum sireges ex nobilitate et duces ex virtute Oppositionem non ad unam eandemque gentem, sed ad regnatus et non regnatas reserimus. Primum enim his ducibus iustam apud Germanos perennemque dignitatem non fuisse constat. Quae in eodem . . sequuntur, quaeque sunt e solis ducibus, non pertinent nisi ad belli tempora Praeterea ducum in tot de Germania libello nulla usquam alias mentio est. Quare perennem eum magistratum acitus signisscare non potuit. Atque ita se res habere mihi videtur Tacitus a capite T. rem publicam descripturus, recte ab iis incipit, qui utique rerum summam tenent. Quum autem non Omnes Germanorum gentes regnari probe pedispectum haberet neque gentium non regnatarum magistratum,

qui aliquo saltem tempore primus est, praetereundum sibi existimavi Deinde vero, quo duces' ad gentes non regnatas pertinere confirmatur, illud est, quod tempore Taciteo ubicunque sedux memoratur, regnum non est: ' ubicumque regnum est, praeterregem dux alius memoratur nullus. ' Recte igitur ex G. c. I. reges etiam militaribus rebus praemisse concludimus. Itaque quum rerum publicarum omnium eis fuerit principatus, nihil est, cur iustum illud verumque regnum fuisse negemus. Postremo accedit crecundia illa ac religio, qua Germani regnum semper amplectebantur. Quae quidem tanta erat, ut

32 Sav. p. 8 Al hesummier orauides deis ird wortliel, nur dieseser ahnt, das in de vonino nige heherrsoliten Sta a te dio ontgs, aber nichi die Heerldhre aus dem de genomme werden. 33 Satis obseur loquitur de praesectis militum Heermhrerstellen. 343 aittius, p. 102. 35 Arminius dux erat, dum regnum nullum apud Cheruscos erat. 36 omnes reges, quos supra appellavimus, ipsi duces erant.

40쪽

ne turbulentissima quidem ac diuturna temporum spatia aut tollerent, ut, si quid genti vigoris atque indolis pristinae inerat, ex multorum annorum licentia ac perturbatione nonnunquam repente expergesserent, neque regnum tantum, sed stirpem ipsam regiam restituerent. Sane qui id, quod facit Sybelius, regnum Taciteum nullum fuisse contendit, is maximis certe erroribus implicitus esti Illud igitur iam a nobis essectum sit, gentibus Germanicis omnibus aut Taciti aut proxime praecedenti aetate regnum fuisse antiquissimum atque ab ipsis gentium primordiis oriundum Veneratione maxima cultum, crum publicarum omnium s l. principatu praeditum. Iam cum isto principatu quae sit

nobilitati Germanica necessitudo ideamus. Quam quaei Stionem summi momenti esse, nemo ignorat. Quanta enim nobilitati cum regno est necessitudo, tanta ei prorsus non solum apud populum reverentia, sed in republica auctoritas atque potestas. Ad illam autem necessitudinem investigandam ea, quae una de regno restat quaestione commovemur inquirendum enim nobis est, quonam modo regnum illud Germanicum continuatum sit propagatumque.

Nobilitatis gradus considerantes ad investigandum regnum PerVenimus regni successionem indagantes ad nobilitatem revertimur.

-Germaniae locus de regni successione gravissimus cap. T. I 22. est: Reges ex nobilitate, duces ex virtute sumunt.' Quem, praesertim quum sit tanta de re unicus, acitum, qua erat sidea diligentia, maxima cura et diligentia scripsisse tenendum esLPrimum igitur quaequae interpretationes a iusta veraque ac Tacite vocabulorum reges ' et nobilitas notione recedunt, ea omnes nullae sunt. Sed aggrediamur ad rem. Duplex est in hac sententia oppositio reges- duces et ex nobilitates ex virtute quarum altera rege duces quum paullo anto exposita a nobis sit, altera: ex nobilitate - ex virtute accuratius consideranda est. In his verbis explicandis omnis quaestio vertitur.