장음표시 사용
711쪽
DOGMATI Bus LIB. I sysin altero esse,perspicuum est.aequalis penitus longitudo,c qualis latitudo est.tenuitas nihilominus,ct color,' constitutio,nc mianimum quide diuersa,conspicitur.pari mo. do,musculoru numerus, corporisq, ipsoru extuberatio,vna cti figura, ct colore ct con stitutione ςqualio Videtur. Qua quide iusti, tia,in in strumentariis etiam omnibus cor poris mcbris inesse,nemini dubita est. neq; io in iis tatu quae gemina sunt,ut oculis,ut auribus,madibulis,renibus,testibus, manibus eruribus, eadem fabricie similitudo in siniasiis,perinde ac deχtris apparet: veru etiaca quae licet reuera bipartita copagine concias, videntur tam c ese unica, Vniusq; ira
turae,puta cerebrum,lingua,madibuIa, pulmo thoraX,' Vterus in Dominis,ai q; id genus reliqua, dexteras partes sinistris per- qua similcs, ct magnitudine, crassitudinc,
, o torviratcicolore, constitutione natura d multi prorsus invariabiles sortita sunt.Itactiam ariCriarU,' Venarum,& neruoru gestus dumcras partes sinistris aequales,mini, neq; in siil,statiae similitudine littersas ha-L Di. O Memadmodia igitur de humanis a semonidias iudiciδ facimus, sic etiam de diuuiis fa re dςbemus,ac corporis nostri co
712쪽
rari.Quod si propterea quod ipsum no via
demus non esse etiam dicamus, similitudianem iudicii in artibus,minime seruabimus ubi non penes visonem eius qui miruxis.set, vel nauim,vel lectum, iudiciu artis proferebamus, praetermisia utilitatis singularum partium consideratione:sed in hac,vel praecipua vim artis esse statuebamus.Que
admodum enim ridicillum est, si quis eo lvideat aliquem, quippiam fabricantem,idcirco artificem mi stimet etiam si partes aliquas,male fabricatas fuisse deprehederit:
sic cum optime constitutam navim, vel domum,vel lecticam conspexeris, licet ignores,quis ea condiderit,si absq; arte,sed for- una extitisse ea omnia existimes, merito eris deridendus: quippe cum artem raro fine suo frustrari, fortunam raro eundem assequi,nemo sit qui nesciat.Quocirca tem rariam ae fortuitam, neq; arrificialem causam fabricae nostri corporis existimare, absurdum est, si modo similitudinem iudicii
in artificibus qui cernuntur, ' qui non Videntur, seruare voluerimus, non enim extrinsecus, ad earum rerum consideratione
quas omnes natura habemus, adhiberi iudicium debet. His iudiciis usus Η ippocrates haec verba scripsi.N o edocta natura,&nul
713쪽
ro magistro usa,ea quibus opus est,facit. alibi. naturae, inquit,morboru medici sunt eodem modo se habet ' illud. natura sum' ciet prorsus.Vocat autem ipsam iusta Interdum.&medicum ministrum, imitatoremq; Matura eius esse ait, ct semper in peculiaribus tra- iμμι --ctatib', vim cius celebrat, atq; admiratur. dic miniquae tamen siiustantia sit naturae, quae nos sim o i- ct finxit,& gubernat,non ausus est pronu- mitsitore O clare:sed nostrς creationis auctorem,ut o .e μή es innibus hominibus mos est, natura appellat. At vero Plato, fabricae nostrae auctore explicauit,cum inquit, mundi conditorem deum, filiis suis iussisse,ut ratione, hominu genus fingerent, sumerentq; a se immorta 'lis animae substantiam: sed illud tamen ad-der t,ut generabilis efficeretii
Non eadem est demonstrationis forma quaxo dei prouidentiam ct ipsius animaque nostra ac
corporμ naturam indagamur. Plato de anima loquutus est,quaten s νerisimiliter licuit coni ctari. GaleusM autem oe Hippocrates, quatenus
demonstrari potest utiles facultati meditae philosophiaque morali ac ciuili. SCiendum tamen, non esse idem demone strationis genus, cum prouidentia dei de deorum quadam,nos conditos fuisse pro
714쪽
lamus,& cum substantia conditoris ipsus.
aut animae etiam nostrae indagamus. summae quippe esse sapientiae ct potentiae indicium,nostri corporis qdificatione,his quas superius attuli rationibus,satis demon stratum est. Quae vero de animae deoru qui . . nos finxerunt,substatia profertitur, aliisq;r item quae de toto nostro corpore, a diuino. Platone dicta simi,probabilitatem,& vcriae similitudinem non excedunt. ut ipse in Ti 'maeo declarauit, primum naturalem dissertationem auspicaturus, deinde etia in pro- ressu sermonis,de his rebus sententiam interserit. Inceptur' enim hoc Timaeus Hsic enim proposuit, ut de reru natura quae in uniuerso orbe sunt,dissereret in hunc modum inquit: Ne mireris quaeso ὁ Socrater, si cum nita e diis, deq; uniuersi gener tione multa ia dixerint, nos probatissimas hac de re, certissimasque rationes afferre No possimus.sed contenti esse debetis,si nostue N minus quam quiuis alius probabiliter diLrisimili tu seram :illud memoria tenentes ' me qui didine in se co,& vos qui iudices auditis,humana pra babere tisitos esse nanira, ut de his rebus verisimile setis. Orationem admittentes,nihil ulterius quaerere debeamus.Ita etia quae de anima scripsit probabilitatem, verique smilitudine '
715쪽
In se haberexantum assumat, cu sic inquit. De anima igitur quam partem mortalem, quam diuinam sortita sit,' Ubi,ct quibus- ,, Cum, dc quamobrem separatim condita sue in Tit,si deus aliquis comprobaret,una hac demum ratione certum aliquid possemus co ifirmare. Quyd vero a me illud quod verisimile videtur,di tum fuerit, Rc minc.in postea maiori etiam adhibita consideratione, O asserere non dubitamus . atque ita in pyaesent a dictum lit. Platonem igitur eatenus de anima locutum suisse, quatenus probabili, verisimilique coniectura assequi polluit , ex his facile cognoscere possumus.
Ouocirca etiam ego temere de his pronu- iciare non audebo. Plura vero esse animae 'genera,tripartitoque distincta partemque unam diuinam,qua ratiocinamur,reliquas', o duas esse affectibus Cbnoxias, alteram qua irascimur qua Voluptates corporis conia cupiscimus alteram , quam etiam in plantis esse manifestiim est: in cerebro illam, Quada duas has, in corde alteram, alteram in is animasa core collocatas esse,haec inquam omnia,de-cultatib'
monstrare me posse affirmo. sunt enim de demsere his demonstrationes, atque illae quidem eiuscemodi, quae scientiam partant. de quibus , in sex prioribus huiusce tractatus P a comm
716쪽
s 8 Ds HIPP. ET PLATONI scommentariis,omne nostrum certamen Institutum est. neq; de trium animae generii substantia, neq; de immortalitate eorum, quicquam sim locutus .neq; demum , Utrui duas animς partes mortales propriὲ appel larit in Timaeo Plato,an tale nome illis imi 'possierit,licet sint immortales,eo quod ratione videantur esse insertorcs,atq; ut mortalia animalia tantum operentUr, in Praesentia requirendum iudicaui. Ouia vero orquaestiones illae, tripartito ne animae species viributae sint,deinde totne,ac tales facultates,unaquaeque ipsarum habear, ae ad medicinam artem,& ad moralem,ciuilemque,quae appellatur,philosophiam , utiles iunt,idcirco ab Hippocrate,& a nobis merito de illis sint disputatum. virum autem irascibilis, & concupiscibilis immortalesi sint,sicut multi ex Platonicis opinatur, Pris mortales proprie in Timaeo dictae sucrint hoillae duae paries,cum non admodum, neque
medicinae, neque morali, ' ciuili philos ' phiae conserat,merito a medicis, ct a plerisque etiam philosophis praetermissum fuit quippe cum speculatiuae potius,quam amuae philosophiae hoc esse videatur,neque tamen certam aliquam demonstrationem habeat, ut Platonem ipsum ostendi, in his de
717쪽
n G. MATIBVs L I s. ι x. 1 9 'Timaeo citatis verbis etiam lateri. Quod de illis quae in quarto de repu. scriptae ab eodem sunt demonstrationes, minime di- . Cendum est,quod nimirum probabilitarte tantum progrediantur. mihi enim sciena iam efficientibus confirmationibus planhvidetur Plato, illic aliam esse rationalem, aliam irascibilem, aliam concupAcibilem demonstrare,
I onge diis cillimum ei similitudines diiudi. eare propter nimiam falsorum probabiliumque similitudinem cum tu qua vere demonstrantur. Hine dogmatum oborta multitudo,cum in medicina,tum philosophia. Laudanduη proinde Pluto,qui methodos copiose trassiderit,ac nisi gulis nos exercuerit. Dce lum Platonis exponitudem non posse sim*l cctraria facere aut pali ad idem oe secundum idem: obiectionibus eoi futatis. Vnde patetiqua νia idem a diuerso limie a dissimili distingaturiquod nisi mμlto para
X quo proculdubio patet, sin ilitudi- similitu nes posse discernere, id quod a prin- dines poscipio dicebam,longe esse difficilimum. Nase discer-
qui contra quam Plato ipse pronunciarit, Opinati fuerint, quo modo mirari postea cillim Φ . P 3 vis,
cum multi ex ipsis etiam Platonicis sint, nemio e
718쪽
' vis,si aliqui alii philosophi, probabilitate
tantu videatur,nec sit a certo, Vcroq;
discernere nesciat Quod profecto minime contingeret, si nulla in salsis, di probabilibus,ta iis quae ex certa scientia demonstratur esset similitudo.Ηoc idem poteris mi- dentisssime etiam,m quarto rei p. cognoscere.cum enim ad demonstrandu plures animi partes esse,quoda pronunciato esset v-suriis, animu illi aduertere, diligenter admonet. quippe cu fore aliquos sciret, qui vera ea esse negarentreo P a veris, ea quae probabilia quidem sunt, non tamen Vera, ob maximam similitudinem discernere no l valeret. Hinc san b decretoru ,& in medic na, Sc in philosophia multitudo extitit,dunequeut omnes,ea quae solummodo id habet, ' esse possunt ab iis que ex necessitate rebus insunt, vel c6sequutur,vel repugnat vel alia mutua habitudine inter se cone mi et otur,distἰguere. Na hic magna est in multis necessariis similitudo,cu his quae cogitatione tantia depingi, non aute re vera esse possunt.QuPru dignotione,etia hic a solis iis qui rite fuerint exercitati, facta esse arbitratur. Quin sola ipsa haec distinctio,ad demostrativae artis peritu reddendu Vn
719쪽
s satis esse poterit.Quocirca maximop xe admiradus est Plato, qui no modo vias breuiter docuerit, ver u ctiam in singulis,
nos exercuerit.sunt enim tria capita. primum de diuisione & copositione, secundude cosequentibus ae repugnatibus,tertium ad haec de rertim inter se mutatione quantum ad magis & minus,aequale,&simile attinet. quibus correspondet eiusde ad diuersixo cognitio.quibus omnibus comunia contii, gunt, in quibus exercere oportet necessarium ' colingcias , similitudo ' dissimilitudo, quae in his est. Scopi igit ruxta quos singula haec, recte aliquis tractare posset, 'Orsns pauci sunt.exercitatio vero in his, Exercisa Mon paruo temporc videtur indigere. Hoc ιio in bis demon strat etiam in quarto de rep. Plato. no pam ubi animam non simpli m etiam probat. tempρ neque uniformem substantia,sed ex tribus videtur partibus costare asserit: quarum singulam, indiger propria speciem,nec unam facultatem sed plures habent, ad cuius rei demostratione propositiorie quada intellectui patente utitur, his Verbis. Soc. Ide proculdubio in eo dena ct ad ide contraria vel facere vel paci simul nequaqua valet. hoc est pronuciatu illud quo demonstratione construere vult.
. quia dictu hoc, uo omnibus puspicuu
720쪽
suturum esse dognoscebat,subiugit. S .ut idem inqua 'simul stet & simul circa idemoueatur fieri nullo pacto potest. Sed neque hoc coiciatus,propterea quod breuius paulo disiu suerat, latius hanc eandem rationem prosequitur ad hunc modum. Soc. exactius adhuc conueniamus,ne in processu sermonis aliqua ambiguitas nobis sub- oriatur .si enim aliquis di xet, hominem
moueri simul non ita credo ceseremus dicedum,sed aliam eius partem moueri, aliam stare.ndiane ita Gla. ita fane.Post hoc exe-plum utilius aliud ad contradictionem antedicti pronunciati infert.hoc modo. Soc Quod si adhuc mabis iocetur iste,argutiusque nos Vrgeat asserens rurbines ipsost tos & stare & moueri, clim in eodem loco centro infixo circvuoluuntur: vel aliud qppiam etia quod circunsertur, hoc idem in sua ipsius sede ac statione facere cotendat, non assentiremur. quippe cti nequaquam quantum ad easdem sui partes vel moueatur vel maneat.sed diceremus habere huitiscemodi res in se,'rectitudineae rotundi-rat .vnde quantum ad rectitudinem spectat, stare, nunqua enim declinat.quantum