장음표시 사용
291쪽
excepetus tale quid, quod mox enarraturus sum, praestitit. Alteram,quam a do istissimo & magni ni ita in is viro
Po Iono, apud Craco uiciam Meclico, cuius nonagri non citra desiderium excidit, alite viginti sex aunos mutua istus sum.
Is igitur usq; adeo eleganter & Philosopliice apparare norat cinerem, ex omnibus plautae cuiusuis partibus, idque cum omnibus tincturis ac impressionibus omnium plantae partium , earumque usque adeo scite spiritus conseruare , omnium facultatum autΟ- res, ut plures quam triginta eiusmodi artificiose ex cineribus paratas plantas, easque diuersas haberet vasculis suis vitreis contentas, Hermetico sigillo obsignatis, quae titulum plantae ac proprietatis eius inscriptum haberent, ita ut si quis rogaret, sibi rosam ac calendu-him demonstrari, aut aliquid aliud, utpote, papauer
rubrum, album,aut variegatum , tunc cinerem illius plantae arriperet, cuius specimen esset editurus: ut si nempe rosam tibi monstrari cuperes, vasculum rota titulo insignit lim exhiberet, ex cuius vasis fundo, lucernae igni admoto, aliquantum incalescens, tenuis . simus ac impalpabilis ille ciuis ex se apertam rosae speciem emitteret, quam sensim crescere, vegetari. ac formam penitus, caulis, foliorum, tandemque gemuna: floridae rota,umbram ac figuram exprimere,& tandem explicatissimam rosam producere , apertis oculis intueri liceret, ut nihil certius nec clegantius, quam ex umbratili illa rosa, apertissima rosa enuclea-
Dri, ac conspici posset, omnibus usquequaque suis partibus absoluta, ut plane corpoream diceres, quae spirituali tantum idea, reuera tamen spirituali essentia dotata sese intuendam praeberet, cui nihil aliud restaret , quam congruae terrae mandari, ut solidius co pus assumeret. Haec autem umbratilis figura, vase ab
292쪽
igne remoto, rursum in suos hineres relabebatur, suumω lque chaos evanescendo sensim repetebat. Quod qui . dem arcanum cum summo studio persequerer, omnes intendi neruos, ut aliquo vicissim reciproco arcano ipsum mihi comparando retaliarem, quod nunquam assequi potui. Idcirco cum apud me sepius meditarer, qua via ad ipsum perueniri posset , ne manus operiserio admouerem, ut artificium tentarem, varia obstu iterunt impedimenta, partim ex assiduo principum 1 o-' minorum meorum comitatu, quibus inter bellorum procellas adesse volui, nec ab illis discedere licuit, partim quod & publicis negotiis distractiis . & priua
meis peregrinationibus ab hoc studii munere interpellatus sim , ut nullum adhuc oportunum 'teripus nactus fuerim, quo tam eleganti rei insudas, tuerim. .
Quae vero sequitur demonstratio, bona fide ausiti
assirmare eam esse certissimam, atque a me sepius ten. tatam & eXpertam , quaeque tanquam quid facilimum
: Dominus de Luynes dictus de Formentieres, 'siliarii munere in Principe Senatus Regii Praetorio o- lim defunctus, magnae vir eruditionis ac nominis, no . bilitatis genere clarissimus,&de omnibus tum pubis . ce, tum priuatim bene meritus , magno mihi antini studio ac familiaritate coniunctus, qui indefessa dili-- gentia , praestantissimis naturae arcanis, ac iis potissimum, quae sanitati vel tisendae, vel restituendae conccunt,inuigilarat .Eitismodi enim remediis inquiredis sedulo incubuit, quod olim e Y infirma, qua languebat, valetudine, quum nullis remediis malum euincere potiuiset , ac deploratae salutis a Medicis iudicaretur, una tantum tabella cuiusdam clectuarii Chymici ma- , gnae virtutis, a Domina de la Noue nobilissima & om-
293쪽
D E F E N s I O, C A P. XXIII. 233 dentissima matrona ac heroida adiutus, mirifice &breui conualuit, leni vomitu ab hoc medicamento omnem impuritatem tenacem ac viscosiam instar ouorum album inis, rotundam ac crassitie magnitudineque hylo aequalem, variis infectam coloribus, quam quasi motii preditam dixisses, ex stomacho & ventricula duxerit, unde ingenti gaudio se plane integrae valetudini restitutum essἡ tunc exclamarit. Hinc dcinceps magno flagratui, non tam uiri .huius secreti addiscendi ardore, cuius cognitionem facile ab eadem nobili domina impetrauit, quam habebat amnem, suaque opera&consilio in variis eius negotiis forensibus regebat,sed aliorum etiam non miniis egregiorum inueuigationi incumbendi, quibus non tantum apud se, & necessitateitayrgente,Vteretur , sed ex charitate Christiana, qua
in proximum adducebatur, omnibus liberali subsidio
Is igitur aliquando cum apud me familiariter diue tisset, bellorum tempestatibus cum multis aliis Gallis exulans, animum ad salem ex urticis extrahendum appetiebat, ut inde dissoluens crystalli remedium aduersus calculum pararet. Hid quidem sal lixivio quod concinnaverat ex cineribus urticarum ustarum, affundendo crebro aquam calidam, & subinde multis vicibus traiiciendo; ut solent lixivia a mulieribus fieri in commixtus, edidit siuae essentiae lixivio inclusae . specimen hoc modo. Transfuso lixivio per silirationem etiam crebram optim Erdetacato, in vas terreum. angustioris fundi & latioris aut capacioris oris, quam terrinam vocant : cumque aeri gelido trans sensstras cubiculi praedictum vas expositum isset, ibique substitisset per noctem, concreuit in glaciem, per hye- male frigus. Aperta mane fenestra , & lustrato li-
iuio,mera firmaque glacies illi apparuit, in quam ille P s vrib
294쪽
22 HERMETICAE 'MEDICI MAEchium extrahuntur olea ex serninibus anisi, eniculi et Hah METICAE
& aliorum ici genus, aromatumque omnium, quum ea temporis procellu exacu Crint, assari aut torreri am- , plius non est nec ille. At per ebullitioncm aquae olea in . ea supernatantia facile fuerit extrahere, quae alioqui iper vulgares decoctiones, spirituum vires, quos in suo i primigenio humido continent, oportuno dc congruo Vasclion concluta, amittunt, & in auras ac fumos dici pergunt. Vasis enim apti beneficio retinetur linini dum primigenium citra ullam iacturana, in quo spiritus effi- .caces delitescunt.
Hinc igitur discant omnes, hanc esse unicam causam' qua in nostra dogmatica Pharmacopaea, apOZematum. ἰ saut decoctionum , tu lepis ac syrupis concinnandis in- seruieiuium , formam di artificium restituimus : . ne
quid ex sina plicibus medicamentis virium depereat, ut vulgo assolet fieri, fedintegra virtus, laytilis, conseruetur. Quorsum igitur pluribus ostrepat Anonymus & damnatis distillationibus, in vacuis suis deco- sistionibus animam rerum quaerat λ Cuius errorem,ut i experientia agnoscat, decoquat ipse lib. I. seminis nisi in lib. 6. aquae 'ulgaris suo modo: Ego vero idem pondus etia a sitim : Ille autem suanati aliciat, trans.colet,& prout libuerit praeparet decoctidnem, videbit ne guttulam quidem olei concipi, in quo tamen oleo qtota anisi virtus posita est: certe nihil olei in eo decocto ideprehendet . quod omnis facultas cum eo in auras perto vase evolarit: nec quicquam in decoctione suaseruatum percipiat, quam odorem quendam anisi leuissimum. Cum contra ego artificio nostro possim uncias olei duas prolipere, quod ad gustum sappreandi plane dulcedinem referat, eamque gratissimam, si dul- ce fuerit anisum : cuius guttula multis aqua unciis admixta, aut alii liquori, cum prorsus sapore suciam buat, f
295쪽
Da FENs Io, C A P. XXI. 22, viresque magnas impertiat. Quin & ipsa aqua, quae iam elicito ac separato oleo subsidet & restat, eri ain si sex librarum loco duodecim libras infuderis, plus odoris, saporis & virtutis retineat, aptiorque concinnandis apo matis,aut strupis, gratiorq; palato vulgaribus istis decoctionibus, ac validior fuerit. Nec tantum de atiis hoc fieri certu habeo. At ex omnibus aliis serninib. calidis sua irtus, odor & sapor sic elici possunt, nec non ex herbis ac florib. odoratis, exquib. etiam strupi longε acceptiores ac maioru viri u parari possunt. Libeter paulu tum ab instituto digressi sumus, ut aliquod semper in Iuniorum grai', m artificii documentumae experientiam imitandam proponamus , utq; simul mature discant ab erroribus Anonymi nostri recedere, qui Graculi instar ex capsula sua nilui, quam de rebus
Foeces, quae post liquorum primigenioru ac oleorum extractionem remanent, quas sedulo verus Chymicus sibi asseruat, ab eo in calces ac cineres vi ignis redigun9tur,ex quibus tertium illud principium admodum vitale, salem nempe, prolicit, admirandas adhue in se
continentem essentias: liquorum nimirum mercurialem&sulphur quod iam oleosum, aut oleum sulphureum : nec non alium salem igneum longe essicatiorem,ac promptioris ut Italoquar activitatis, maiorisq; potentiae, quam qui iam fuerit extractus. Quem satis constat, quum tantae sit virtutis, nec vitali suo principio carere, nec humido primigenio ulla calcinatione spoliatum fuisse, ut sentit Anonymus : quo si esset exutus, unde tantae attenuandi, incidendi, reserandi, e tergendi, laxandi sudores, urinas prouocandi vires prodirent, quae in eo tanquam in uniuersali lixivio delitescunt ut hac ratione corpus humanum omnibus prope morbis liberet, tanquam catholicum remedium, si . P in
296쪽
api congrue & ex arte is ab experto & perito Medico administretur.
salium ex rebus omnibuου extractiones se calcinationes ac incinerationes chymi ου Antiquis etiam fuisse cognitas, in medendo usurpatas,contra Ana mi de hac re erroneam opinionem, qu alii omne dimi- lcos causiacos dicit, ideoque damnat. lDE salibus ac eorum virtutibus, proprietatibusque, fusus ac particulatim de singulis in Pharmacopsa
nostra disserimus, de quib. etiam hoc tra statu supra aliquid attigimus, quo fiet, ut hoc argumentum longius hic non protrahamus, quum abundeAnonymus noster hinc doceri possit, quam male hallucinetur,&quam insulse,in sua Apologia,sales Chymicos obterat, ac nihilificiat, cum Mon sit prudentis viri,citra cognitionem ac certam scientiani aliquid effutire aut reprehendere, ' simo quum se dogmaticum profiteatur , dogmata Lpsa celebriorum Medicorum, ab antiquo etiam aevo, explodat,ac assationes,calcinationesque illorum prom .sus reiiciat.
Similibus nostris calcinationibus veteres v sesse, Oribasius meaeeoEect. lib.13. aperte satis probat, cum de calcinatione tartari, faecumque aceti in olla, argilla incrustata, verba facit. Dicit enim rem calcinandani in olla luto munita esse collocandam , tamdiuque ibi esse assandam, dum colorem album acquirat. odi- ..dem Alchimice docet esse faciendum, initio ipsius & . Η eiusdem libri. . .
vidimus supra quid scripserit Plinius secundus de . auibus&animalibus in cineres redactis,utque eiusnodi
297쪽
, inter singularia ac familiaria auxilia sui usus
: asseru*rit., Antiqui omnes deauicula, quae regulus troglodites, dicites, verba fecerut,ac docuerunt,eam in cineres redin actam singulare esse calculi remediu , nec non de ultrol ac sipongia calcinatis &in cineres adustis in eundem effectum loquuti sunt. Ρlerique etiam recentiores Medi ci eisdem spongiae cineri b. utuntur ex vino albo propiis 'natis in curam broncoceles, toto unius lunae curriculo, quae certissima experientia est. j Aςtius Tetr.rser.a. multa ac varia proponit auxilia, . ab antiquis desumpta, quibus illi calcinatis ac in cin i res solutis uti vulgo solebant, quae quidem arcanorumanstar magni pretii commendatissima habebat, atque vetus sunt verba, quae habentur e .uo. eiusdem libri. Aiunt, in q uit, eornu cerui sipost usturam lauetur. δγ- V senteriam ac sanguinisutu se cor μου noctiones sanaret .micis quos utiliterpraebetur. Datur omnib. duorum eo sti Atarrum mensiura.Et cap. IIT.Abi m ungues urunt, s colicis in potu nabent. Aliqui Ansinorum ungu-i m comitialem morbum sanare aiunt, assidue bi- bantur.
Capite etiam λεi. Ossa usad inquis,omnia disius oriam
Osucatoriam im habent. Ptidam tamen de hominum ossib.idmaxime predicant. Talum uti uilium et stum,de- inde porium Uationes ac tormina sanare prodiderunt. Et nouisanὲ ego quendam n orum hominum, qui ossa et potania dabat, ignorantibus potantibuου quid potarent, ne, Mominarentur. Atquese in multis S morbum comitialem
- Mergi ventrem terrefactum alimorico
, admixtum,crudis bonam coctionem facere credunt. Nec non cap. IIJ. Ceterum cinis cremati CancrisimilS.
reruta v siccat: verum qu da totiussubstantia ο-
298쪽
218 HERMETICAE. MEDICINAE.prietate adrabiosicanis mystim efficax est. Quin &sor. main calcinationis Illorum quandam eaplicat, quam a: praeceptore suo didicisse se lcribit. Patinam,mquit,bebat is ex are rubro , in quam vivos cancros missos in ebat, lignis vitis maximesubiectis,donec adcinerem, υt commodὸ Ereri possent, Atque se habebat semperparatum Pharma- Icum. Agnoscat nunc Anonymus, num Clayrnici illi tune fuerint , & quam sedulo manum operi admouerint, ut sibi ipsi tua auxilia praepararent, ac desinat credere, ilialos aliquid sua maiestate indignum exercuisse, quaeratque alibi suae desidiae, quam In illis operi perpetuo assi- Σis,patrocinium.Non accersebant illi Pharmacopaeos, qui vitrd citroque peri incumberent. Redeanaus ad nostros cancrorum cineres, ac vide ramus, in quem usum Praeceptor ille Aetii reuocarit. eo vero, in Quit ille, quotidie arabido cane commorsis δε-
bat inqua ad quadragesimum diem cochlearium satis rim plum .m aquam inspergens. Si autem non in incipio, se salEquot dies a morsu commors curam suscipiebat, bina chlearia quotidie dabat, ut quadraginta Herum exhibitio u
Tandem cap. II 6, haec scribit: Locustate mistam , ac tritam cum meraco biben am dato, clui infertim - xum compescet. Expurgat eadem , calculsos renes , mul- tam areusam urinam deducens. . PlaQuis iam a seret,calcinatorum &cinerum liquis fuisse inauditum, aut nequaquam in varios em ctus familiarem eis fuisseῖEtsi autem cinis omnis in genere, quatenus proprium suum salem in se contine6, exsiccantis ac detergentis sit potestatis : aliquam ta- lmen apud se retinet eius rei, a qua extractus est,proprietatem.
Atque id ipsem est, libro p. de re Medica docet AEgiueta, inquit, ides cinas, non omnis idem l
299쪽
atae temperamentum habet, sediuxta usta materia disse- . rentiam e riat: Et acerborum quidem cinis, vel et quer- cuum se ilicum, non modicam adstrictionem habet, ut eἰ- iam tautaeis eruptionem cotibeat, nusio alio trasente. At acrium cinis, velutfici tithymali acrior es,omagis ex
Oribasius eoiZ idem scribit: attamen.vlterius progreditur. Aperae enim docet salis ex eiusmodi cine- ribus extractionem chymicam, sic loquens: Cinis civ - quit habet: epartim terreum,partim velutfuliginosian,
haquepartes tenues sunt, maceratis aqua cineribis colo traiectis, simulabeunt. Lood verro restat terreum , infirmum morsu vacans, e itur cauda vi in lixivio δε-
posita Atque sic Oribasius, activi a passivo & terreo,quod
infirmum vocat, Chymici vero mortuam&dalntiatam iterram separationem hanc vocant.
Quicquid peritiores nostri lautus seculi Chymici veterum calcinationibus ac in cinerationibus rerum hu- iusmodi, ex quibus antiqui lixi uia excolabant, ut verba ipsa Oribasii testantur, adiicere potuerunt, hoc unum est, quod ex huiusmodi lixiviis aqua totam educunt Sc . exiccant: ac quod in imo subsidet sal impurus, noua illius solutione per communem aquam, aut propriam Lipsus aquam quod utique meliust ante rei in cineratio- nem extillatam, ut totum defcecet ac purissimum reddant instar crystalli. Multoties enim ipsum solvunt, fil-ttant, ac coagul nti non uuidem ad extremam siccitatem, at eductis tantum illius aquae duabus tertiis & amplius per alembici tubum, quem postea ab igne remo-
uent, ut sal in eo contentus de frigido loco expositus in crystallinos grumo aut glaciales concrescat: quod pu-I nilimus rei sal vero est, quodque cothleari ligneo colligi &ieparari debet. Si quae restat aquea pars, denuo P 3 exhalet,
300쪽
exhalet,&vasculum rursus frigido acri obiiciatur, noui inde grumi crystallini congelastent, qui rursum sepa
randi erunt, ac toties operationes istas repetunt,duni
nihil amplius in gelu aut glaciem possit oncrescere. Atque huiusmodi glaciales graimi verum sunt salinuri principium , vitale ac admirandis virtutibus praeditum Quod quidem secum alia duo hypostatica princi*a in se conclusa non desinit possidere.Etenim ut de sale m - rino diximus,& rem oculis subiecimusὶ ab ipsis mercuriale&sulphureum prineipium, hoc dulce &vnctuo lum,illud acidum & aethereum , ab artifice educi adi huc possitnt, fixiore rei parte, nempe salina in fundo re
sidente. CAP. XXIII. Ω- probatur castinatione humidumprimigenium ins libus non absumi,at ipsas etiam formas in consanii vitalique illo principio delitescere..HIne discet Anonymus,ignis vi & calcinatione non fuisse absorptum humidum primigenium , qu6
eiusmodi sales abunde referti sunt, ut iam docuimus a&fusus adhuc demonstraturi sumus ac probaturi, validiores omnes tincturas ac impressiones, proprie- ltatesque rerum, nec non potentissimas illarum qu ditates ac potestates, quales sunt sapores, odores, c Ilores, imb etiam formas ipsas, atque id genus alia, in illo firmo, constanti ac vitali principio concludi ac d litescere. Cuius . rei ut fidem faciamo aliquot demo strati nes experientia a me sepe confirmatas exhibebo. Vnam quidem, quam crebrd post primum istius aut ἔςm ac inuentorem agitaui. Is enim hospitio meo deaccept. i