장음표시 사용
351쪽
DEFRNs Io, LIB. II. de quinta ET 'ntia. 183 De quinta Essentia Lapiae Philosophorum Tracta
AN liquitatem arris Spagyric . nedum ipsam arte
videremur modestis ingeniis satis probatie &confirmasse ex quotidiana illa natur experieria , ac inprum is ex artificio illo diuino, quo Deus chaos mundi antea ita disti tractum tam eleganter in partes diuisit, ordine suo copositas, nisi milii cum praefractis senectani ςgrbdeponentibus res esset: ergo ut modestiores animi aliquem ex nostris laborib. quos illis antea & nunc quo que destinauimus, fructum reportent, subnectem us in quintae essentiae confirmationem,quae sequuntur Nihil est a natura creatum, quod puri & impuri partibus non constet.Impuru autem puro officere quo mi- nus pro sit homini, propter que omnia creata sunt, experietia clari us patet,quam ut rationib.res ista indigeat. Hinc necessario inserendum, purum ab impuro esses, parandum, ut in usum hominis res ista transeat, nec purum posse homini conducere, quin impuri facta sit separatio; quod artificiu spagyricae artis propriu est. Hinc est, ut sapientiores Medicoru quartaura Medicin qeolumnam Alchymiam st ituerint, quae aliud nihil est, quam ars puruno impuro separans, illius purioris substantiae ab impuris elementis separatio, ut nobilioris ab ignobiliore. Cum igitur ex naturq luce videamus ista sic habere, quis iam ausit inficiari, coelum esse quintata es: sentiam ab elementis separata Quam tu ipse cumst
tuas, Abnonynae, ab elementis secreta quae solent variagformas inducere, illa vero nequaquam, sed immutabilis semper permaneat, quod propriu est essentiet quintς quς, qudd sit immutabilis, immortalis etia dicituri ais huc ambiges de essetia q uinta,an sit nee neὶ Essentia quintam dicimus idcirci, esse immortalem , t quantust
rea createtimortalitatis posis ut esse participes)quha
352쪽
hil habeat impuritatis, qua corrumpatur, aut vel tam tillum immutetur, nec tantum idcirco quod sincera sit, sed quod inter res creatas maxime sit una. At quod unum est, nil habet a quo violetur aut corrumpatur . de dolorem seu alterationem patiatur, ut docet Hippocrates. Quod enim unum est, pati non potest. Ea ratione coelum quinta estcntia dicitur a quatuor elementis quae vulgo totidem constituuntur, cum quarta essentia potius nobis dicatur, qui tria tantum agnoscimus, aut cum coelo quatuorὶ non tantum quod sincerissimum sit, sed quod unum ab uno illo chaos extractum, cuius viaionis recordatione perpetuo anhelat ad ipsa elementa, visitas formas illis impertiat. Quid enim cutra coelum possint elementa λ Conspiciamus terram,
quae coeli aspectu destituitur, nunquid prorsus inanis& vacua est i At si sub dio exponatur, & coeli selisque
pluuia & calore impraegnetur, num vides illam statim iin herbas erumpere Θ unde illa herbarum forma eis impertitur, quam a coelo formante, &suum agrum, in quem furere debeat, agnoscente Z Hinc generation ps nascuntur, ab illo quinta essentia videlicet, spiritus suos vitales omnibus elementis infundente , es ad rerui a
procreationem illa indacente , ut elementa sint tam tum agri matrices, & reseptacula seminalium viri tum, quas a coelo excipiunt. Lbsurdum igitur est dicere,ccei um cssicientem eise causam, quae ut artifex ab op re suo recedat, cum perpetuo formas matricibus suis ingerat substantiales&eisentiales. Hinc concludimus, cum coelum in substantia sua maxime unum sit&sincerisIimum, nullis mutationibus obnoxium, quantum natura rerum creatarum ferre potest ut ea ratione im- mortale sit, quintam illam esse essentiam, quam quaeriaimus. QMd quidem coelum eum a nobis tradiari non
poisit, nec vasculis nostris includit ut virtutes eius exci-
353쪽
DT FENs Io, LIB. II. de quinta Essentia. 18s piamus, confugimus ad indiuidua creata, ex quorum
corporibus sirum coelum, quod a coelo acceperunt, vi. tamque suam artificiose educimus ac eae Gai Trinus, quod summa in dii stria defucatum S ad iummam tui piaren- tis exterioris coeli puritatem adductum, quintuin eli emerito nuncupatur. Quo parentus noszripiunt prope immortales redditi sum, Ut qui in hac arce optimc versati quum Adam omnium rerum CCgnitionem lia abuerit θ ad nongentos ac m lle piopcinodum annos aruum suum prorogarint. Huius ex arte conficiendae formul .lan hic attexeremuS , ut aliis nostris libris, &passim magnorum Philosophorum scriptis, huius Gliciendae ratio abunde exponeretur. Sed audiamus exempli im huius quintae essentiae a Petro Apono, ac Hermolao: Barbaro in Dioscoride nobis propositum.
Qui referunt ante centum annos aut circiter in Pata, uino agro repcrtas esse in urnula duas lampades , ex quodam sepulchro lateribus constructo erutas, unam auream, alteram argenteam, ardentes, ac suauistimo,
fragrantissimo, elegantissimoque liquore plenas, quae
indicabantur ex artificio. antiquitatem redolente , 3c ex versuum Latinorum iis inscriptorum vetustate, a
multis ante annis ibi ruositas,quem quidem liquorem aiebat ipse Barbarus esse coelestem aquam, aut potius diuinam , quam Chymistae elaborant, Democrito &Hermeti Trim egisto notissimam. Versus erant, ut me
fallit memoria, hi: Primisc MManesepulchro inscriptis
Plutoni hoesareum munus ne attingit urra, Ignotum est vobis hoc quod in orbe latet. Namque elementa auic usit dige labore,
Vas tib hoc modico Maximin Olybium Adstfoecundo custos tibi copia cornu,
354쪽
136 HERMET IC E MEDICINAE , t Alii versus adscripti erant urnulae lampades illas contunenti, qui, ni fallor, tales erant: '
Vos qui voltis cum oculis emissiliis 'Abite hinc vestro cum mercurio Petasato caducea- toque
Olybiud hocIacrum facit. η 'At cliud a turd filii Philosophorum lapis tam celebrati IS,quam q uinta essentiat Etenim tum demu fir quinta essentia, cum purior subsantia trium principiorum
cum coelo tuo rot circulationibus rotatur, Ut in mat
ri=m seu lapidem fixum demum concrescat.Tunc enim Philosi phorum lapis istu ellei. tia quinta perfecta dicitur, de quo lapide sic Morienus: Lapis noster inquit est
aqua extracta Sc 1eparata a corpore nostro, quae dicitur prima materia .Et istud Elixir est,quodMedicina persecta ditatur, quae habet virtutem ante omnes Medicinas& potiones sanandi infirmitates omnes hominum Iam vero quan it virtutis, quantumque in metallorum tum vegetabilium, i sim animalium, tum & hominum restitutionem,&conseruationem valeat, audiamus. Ob id enim veteres Philosophi eam vocarunt Elixir,aurum potabile seuPhilosbphorum aquam vitae,tincturam, i pidem pretiosum, Medicinam, quae in tria rerum gen ra, animale, vegetale& minerale, actiones mirandas producit, unde etiam nomen retinuerit lapidis animalis,vegetatis &mineralis. SiquidemxaMedicina corpus humanum aegrum sanitati restituitur, metalla impe fecta in aurum vel argi n si transmutantur, lapides pro tiosi imperfecti persidiuntur,& vegetabilia hoc imbuta liquore,etsi pIope aridis exucca reuiuiscunt,ac a tabe sua quolibet etiam tempore in virorem prorumpunt.
Est itaque Philosophorum aurum seu lapis quaedam
355쪽
DEIENs Io, LIB. II. de quinta Essentia. at
arte compilata Medicina temperata, quae tanquam fo7rma scp.riata a suo corpore ad tantam labiit italcm redacta est, ut in quod uis sibi obiectiam instar formae coe- . Icliis in praeparatam a natura sibi materiam operetur.
Vnde constat quotiescunque Philosi,phi de hoc lapide physico aut me thaphysico sunt locuti qui metalla transmutare possit, hoe intellaxisse de metallis corporis humani physicis, minus persectis, hoc est de morbis quae p r metalla me thaphysica, hoc est longi aevi, est emtiam quintam permutari possunt. Est enim fere incorruptibilis ac immortalis,temperata, per elementa ipsa purificata,&secreta a iaci b.quatuor elementorum,quq sunt corruptionis causa polimma,ut volunt Philosephi. quae ideo temperatum & sanum corpus efficit, veluti spiritus vitae, cuius vi & ope omne indigestum natura aut digerit, aut expellit superuacaneos ac peccates immoles, eoru qualitates retundit, sipiritu vivificat, molle .
indurat,duru emollit, spissum raresecit, rarum inspissior, macru impinguat, pingue cxtenuat, calidii refrigdiar, frigidum caleficit, siccum humectat, humiduexuccat, denique calore naturalem seu humidu substanti ficu co roboratac co firmat.Estque veluti ut scribunt,ppemodu, omnes medicinale corpus uniuersalei ad φ omnes M dicinai u particularitates ut ita loquamuri reducte sentac infuse, propterea φ illa est qui uta veluti natura qua dam a Philosophis inducta, siue essentia, siue anima tenuissima, purgatissima, putrefactioni seu corruptioni diutissime plurimumq; resistes, soluta Omaico creatio- 'ne mortali,coelestis simplexque elemeto ru substantia,sublimatione illa chymica ad hanc spirituale natura adducta, ut Platonicii detas a materia seluctas substatiasque eriistimauerint. Quam tamen Medicina nolumus prorsus incorruptibile affirmare, cum ex rebus natura lib. fiat de
costetrat tamen ad eam subtilitate & tenuitate& simplia
356쪽
288. HaRMETICAE MEDICINAE citatem spiritualem reda sta est, ut heterogeneum ni bilin se continere videatur a quo corrumpi possit, quo fit etiam ut aegrotis exhibita eos longo tempore in sanuate conseruet. Q go quidem Philosophi omnes re sp eaerunt, eique perquirendae ac in uestigandae sese to tos addixerunt, non ut ex imperiactorum metallorum' in peet secta mutacione ditescerent, quum multi eorum paupertatem amplexi sint, ac colucrint, sed ut languores & morbos hominum curarent, vitamque illorum diuturna iii sanitate ad prς sicriptum a Deo termintimcitra ullam offensam tuerentur & conseruarent. Dubitabis ne adhucAnonyme, an quinta essentia extet necne, an nostra medicamen pa longe lateque tua superest& antecellant Z Audi praeterea quid scribat insignis a lius Philosophus. Haec medicitia, in quit, est spiritus vibiae,penetrans omnes alios spiritus, praebens vitam,tia.
cturam Sc persectionem , tam corporibus solidis, quam corporibus animatis, cum sit substantia subtilis ac spi.
ritualis naturae, multarum virtutum de virium occub
Et si de veritate huius medicinae, essentiae quintae si ilicet aut lapidis Plailosophorum,& artis Spazyricae amplius dubitare nefas est,& de eius antiquitate ambigere, ut tamen eluamus fucos & puluerem dispergamusAnonymi nostri, graues Philosophos ac sapientes opponemuS, non tantum nostri seculi , sed prisci etiam illius xvi, qui erroneam illam nostri Aristarchi opinionem de nouitate huius artis squam itaque a Theophrasto Paracelso exorditur j mendacii arguant. Ac inprimis audiat siminum illum virum ac Phi osephum Hermetem Trim egistum,in ea exercitatissimum, verissimam ac certissimam artem Spagyricam affirmasse , cum sic scribit in sua tabula smaragdina : Verum sine mendacis
cortum verissimum idquod es superis se cuti ii M
357쪽
DEFENs Io, LIB. II. de quinta Esentia. 189
inferius, ct quod es inferim es sicut id quodes superim ad
perpetranda miracula, rei unim. Pater eius est Sol, mater' eius est Luna. Portauit illam venim in veniresio, nutrix
eius est terra,se vis elim es integra iversafuerit in terram. Sic habebis gloriam claritatis totim mundi. Ideo fugiet a
re omnis obcuritas. Hinc totam artem potes addiscere
in nonyme, si vales ingenio, & fugiet a te omnis obscuritas. Ex hoc fonte omnes aliiPhilo phi siuas experientias hauserunt, non tantum in lapide Philosophieo ad metalla transformanda,sed etiam ad uniuersidem illam Medicinam seu quintam essentiam extrahendam, quae omni b. infirmitati b. mederetur, ad quam potissimum
respexit Hermes. Ad eam specta rudomnes omniuPoetarii Historiae, quae ideo dictae sunt Fabulae, qudd fictis
narrationib.&multis verboru inuolucris ae sub fabulis rem tam nobile ac pretiosam tegeret ac vulgo bccultarent. Qualis est peregrinatio Iasonis in Colchos,ad vellus aureum reportandum. Quilis etia fabula de hortis Hesperidum aurifero nemore pretiosis, ubi draco peruigil custos ac obseruator, malis aureis conservandis
inuigilabat, quem Hercules dicitur interfecisse, & aurea poma ad Eurist heu retulisse. Quae quidem figmenta Eustathius & Suidas celeberrimi autores Graecida arte chymica interpretati sint, cuius quidem artis tam nobilis virtutib. acesseetis multi leprosi, epileptici, hydropici, paralytici pristinae sanitati sunt restituti. Cuius rei fidem faciunt Albertus ille tiagnus Ralisbonensis, Thomas de Aquino silmtirus Phystcus, & naturae arcanis indagantis sagacissimus, Arnaldus Villanouanus insignis Medicus, qui Neapolitanum quendam Regem leprosum,auro suo potabili, restituit: de quo celeberrimus illeIuristonsuli Ioannes Andreas scripsit inCominentariis in Speculatore, titulo de falsis, se eum nempe Romae vidisse ante ducentos & aliquot annos a
358쪽
Daps Ns Io, LIE. II. de quinta Einno. ik. bain Philosephoru collegit.Raymondus Lullus, Amalo aus Villanouanus, Ioannes de Rupescissa, Clemens de secretis animae, GilbertusCardinalis,AEgidius Eremita,il Andromicus Episcopus, Magister Hospitalis, Petrus Scl Durandus Monachi, Ualerandus de Boscho, Theodorus,Petrus Villa nouanus fraterArnaldi, Thomas de est sentiis essentiaru, es eiusdem breui loquiu, Scotus, Sce phanus, qui libru scripsit de magna&sacra scietia, Ioannes Dastinus Anglus, Ripleus, Scotus, Isaacus Holadus, Rogerius Baccho, Guillermus Parisiensis, Christopho rus Parisiensis, Dum beleius, A brisius, Martianus, Ber nardus de Grania, Ioannes de Viterbio, Licharsus Anglicus, Bonus Ferrariensis, Ianus Lacinius, Picus Mirandula. Taceo reliquos innumerabiles. Hos Autores, si e- uoluisses, dubitares ne de arte, an sit nec iacὶ de eius antiquitare, ac de virib.&adni tradis eius esse istisὶ si autem eos nosse vis,qui perfectione istius artis assecuti sint,&cuius vi admirada praestiter ut, lege Avicenna chymicu lib.de anima,&Vincentiu in speculo naturali, ubi enu- meratos illos coperies, ad quoru imitatione industriani tua copone. Quid enim elegatius, ac utituis discat Me- dicus, quam semius metalloru & mineraliu extrahendi scientia Z Quid praestatius quam subtilissimos sales herbarii qdi suis aquis denuo reddantur, coagulentur,sol - uantur,& randem perfecte fixentur, pr parandi ratione calleret quam rerum essentias elicere ZNunquid si se do. ctorum opera, labores& exercitationes esse oportere testantur celeberrimi illi Philosophi Medici, Marsilius Fi- - . cinus, Amydelaus, Rissius Bulcasis, Petrus Aponensis, - vis adius Manardus,Ferrielius, Caidanus ΤSed Cardani testimonium non pigebit huc inserere, tum ad rern maxime faciat. Quod tame, inquit,perm utari metalla possitit, multis visum est ob experimetitum setis, iat 1 superius adductum. Videntur etia permutarea OIortari & pondus ob ignem. quare &substantiam v
359쪽
, Ii1imile est posse permutare. Creditum est etiam quosdaid fecisse , ut apud illulicissimum Venetoscin Prinose, paucis alite a unis assistenti b. sipientib. ciuitatis a quodam Taruis no pharmacopola, cuius rei manent adhuc vestigia. Cumque herbarum species quaedam inuicem, perin uactur, haud initu videri dehet metalla permutati posse. Verum pbstea addit ut inexpertus non omnia rosiunt inuicem permutari ideinde subiicitὶ soluin il- lud dubium esse, an argentum in aurum postir mutari, i quod heri polle existimo. Na argento,Vt aurum fiat, se- sunt dent eat, ob quam ponderosius fieri oportet,&co- blor. At haec metallo addi possunt. Si densius reddatura . ij. gen tu, Pinguedo abolebitur,&ignibus melius resistet, . . . atque ut dixi pondus acquiret Haec ex Cardano, quem , experientia rerum magistra ita esse docuit, verum dumv. cit , ad tramia suae rationis vult artificium illud expendere fi ibi haeret incertus, etsi veritatem ab illo extorqueat aspectus artificii) immemor Alberti illius magni sente- 1. tue dicetitis: De transintitatione horum corporum me- tallicoru;c muratione unius in aliud non es Physici de- terminare, sed artis, que est Alchymi. Sed de his satis hoc unum addam in corollariu: si nulla sit ars Chymia, t , . . aut incerta vel falsa, ut tu vis, Suida autorem graue cum --muhis aliis mendaci j perfricta fronte insimulas, qui scripserit, Chymia esse auri & argenti cofectione, cuius libros omnes Diocletianus, subacta Egypto,perquisi i i ros exusserit, ne iis amplius confisi, ex assi uentia pec . imarum, qua inde sibi comparabant AEgyp vij, nouas res in ImperiumRomanum molirentur,& ab eo desciscere snereia r. Quod si ea asterenda esset iurisconsilliorum . doctissi iudiciis ac sententiis, q ilibus icinerario, tuo a bitrio, rest garis, dies nobis deficeret ad eorum
tias citaydas in veritatis eius Mantiquitatis confirma
360쪽
DETENs Io, LII. II. de quinta Essentia. 2s; Sie enim Oldradus Iurisconsulius Lib. Con cap. γψ.& Ioannes Andreas, C bymica artem, quam Alchymiam
vocant, veram est e probat, nec prohibitam, nEc nactaulum unum in aliud transmutari in conueniens esse. Videmus, aiunt, qudii quandoq; ex re mortua producitur viva, ut licet ex vermib. conspicere, exquib. producitur
sericum , & aliis plurib. & ex herba producitur vitrum, mul id magis ex metallis, in q uib. maior est conuenientia S similitudo. Nasut ipsi aiunt,&habetur in Lib. de Proprietatib rerum, cap de Alchymia omnia metalla procedat ex eodem principio, sic. ex sulphure & argento vivo Cum ergdars imitetur natura mari Ede adopt. l. si adopt. non videntur isti Alchrmi stet peccare. Nam cum sint quasi ex codem principio, se ex sulphure &argento viso, in similia, i si habenti b. symbolu,sacilior est tiansitusati sint enim cui dicit August. Lib. de Cillitate Dei. quem iam citauimus reb corporeis occultae seminariae rationes, qui b. cum data fuerit opportunitas tempora. iis de cpasualis prorumpant in species suis modis & finib. Hic vides Anonyme, & rationes , quibus ars certa iavera esse probatur, & artificem quos inique suo suprlisecio tuo mulctandos velis,cum non peccent.
Audiamus adhuc sapiente Iurisconsilitum, quid de
veritate huiuς artis pronuntiet. Sic Fabius de Monte Seuer. n tractatu deven clues.sina. Quaeritur inquit, an Alchyria ista, vel faciens Alchymiam puniendus sit de falso Z Dicas cinquit quod non,quia est ars
perspicaci ingenio inuenta, ubi expenditur tantum pro tanto, Stale pro tali sine aliqua falsificati0 ne formae vel materiς. Albericus de Rosite indiction in verboAlchy mia, postquam utrinq; multa disputauit, allatas in contrariam partem quaestiones exposuit, sic tandem