장음표시 사용
41쪽
B 28' Proverb. XXXI', o, et corpus Christi ' isticum, de
quo I Cor. 20. Ista es Jerusalem, mater noStru tem
plum domini, regnum celorum et civitas regis magni, que tota inquit Augustinus Enchiridion XLVI', accipi- enda est non solum ex parte qua peregrinatur in
terra a solis ortu usque ad occasum, laudans nomen domini, et post captivitatem eiustali cantans canti-Cum novum, erum ciam ex illa que in celis semper ex quo condita est cohesi deo, nec ullum malum stilio CaSuS Si experta Hec enim in sanctis angelis beata persistit et Sue parti peregrinanti, sicut oportet, pitulatur, quia utraque una erit consorcio ternitatis et nunc est una inculo caritatiS. Hec est sancta ecclesia catholica quam confitentUr h h4'is
i5 christiani immediate post fidem in Spiritum Sanctum uri. tui.i bii propter tria primo quia secundum UgUStinum est iζ. 4 61 spini
summa creatura. Ideo immediate ponitur post trini- betatem increatam. Secundo quia amore spiritus sanctio Christo in matrimonio perpetuo copulatur. Et terciodio quia posita trinitate oportet ipsam habere templum vel domum quam inhabitet. Oportet dico ex necessitate supposicionis atque de congrUO. Ista autem ecclesia secundum partem peregrinantem ch: hi 'hoidi
non habet aliquem rescitum partem sui, sicut non
I. B in marg. Prov. i I Cor. 4. B in marg. Aug. Ench. In codd. XLI. Correxi . . A Ai que; B peregrinat. Io B in marg: Nota quod angeli sunt pars ecclesie in . A Qualiter fides de ecclesia Sequitur immediate post fidem de spiritu sancto B Nota quare immediate post fidem in spiritum sanctum sonitur 1ides de sancta matre catholica.24 AAi in marg: Nota A in marg: Hec sancta ecclesia non habet rescitum partem sui. Continue infra above the col. 28 :). B in marg: Dicit ecclesiam catholicam Secundum partem triumphantem non habere partem sui, dum est huiusmodi, aliquem miserum vel quomodolibet maculatum. Ex isto videtur ut sequitur quod qui non est miser, posterius Suam miseriam dimittens, efficitur pars ecclesie triumphantis. Pro isto ut apparet mihi pro intencione doctoris est notandum quod multitudo, viatores pre- destinati, miseriis et maculis involuti, posterius erunt partes ecclesie triumphantis, cum illas maculas et miserias excusserint. Sed tamen dum sunt huiusmodi miseriis involuti, non censentur partes ecclesie triumphantis. Et ideo notanter dicitur, dum est huiusmodi.
. Aug. Enchir cap. XI. VI. Opera sed Maur. tona. VI, pag. 2IT.
42쪽
IOHANNIS WYCLIV. CAP. I. habet secundum partem triumphantem, dum est huius 8'
modi, aliquem miserum vel quomodolibet maculatum, ut ostendit Augustinus III de doctrina christiana XXXII ', ubi postquam Ostenderat quod corpus Christi et caput eius Christus sunt una persona, increpat Tyconium in secunda sui regula qua vocat ecclesiam corpus domini bipartitum mon inquit ita debuit appellare; Hori enim revera corpus domini est quod cum illo non manebit in ternum. Ideo vocat fideles ad tempus
sed rescitos ad dampnacionem ecclesiam similatam 1 oe ypocritis. Potest autem ista sentencia demonstrari
ex scriptura Johannis VI', 4, ubi dicitur Judeis et per idem cuilibet viatori Nisi manducaveritis carnem filii hominis et biberitis eius sanguinem, non habe
The viriue os itis vitam in vobis. Sed nemo potest esse membrUm ib
iood corporis Christi, nisi fuerit membrum vivum ergo nemo potest esse de illo corpore, nisi manducaverit corpus Christi Q uomodo ques potest continuari cum nervis capitis, nisi fide formata in caput crediderit λ uod est ipsum manducare, ut exponit Augustin Vieto omelia XV R. Habet autem iste cibus contrarie ad cibos corporales virtutem assimilandi sibi manducantem secundum quatuor digestiones, de quibus Rom. VIII', o, scilicet predestinacionem, o cacionem, iustifcaCionem et glorifcacionem. Quamvis enim sic manducans O ab ritur temporaliter, non tamen ternaliter, cum ChriStuS, resurreccio et ita in nati iudicio Diviscat omnia membra Sua quia leo rugiens suscitat suam ecclesiam Caritas autem que nunquam excidit est vinculum
3. B in marg Augustinus. 4. B in marg Christus et corpus eius Sunt una persona. 8. B revereiicia corpus. 2. B in marg Joh. VI.ib. A in marg: Virtus cibi sacramentalis. 6. B Igitur nemo. I. In codd. XXVI. Correxi. B in marg Augustinus. 23. B in marg: o. VIII;
in marg Christus sic digestio.
3. Aug. Opp. III, i, pag. 58. 3. Viator is a travelle one arth, cf. Wyclis, De civili dona pag. 4. Io Tract in Joh. V. cap. VI, opp. tom. III, 2, pag. 489. 28. Joh. VI, o XI, 25. 29. I. Cor. XIlI, 8.
43쪽
:8 continuans membra illius corporis foret ergo contra racionem, vel quod Sponsus in persona propria, velus quod alius ex permissione sua laniaret sponsam suam vdivisione terna. Ymmo claudit contradictorium, si bene inspicitur cum Jeremi e XXXI', , sibi dicitur Incaritate perpetua dilexi te. Ista igitur et non lapides est mater nostra per orbem terrarum confitens caput suum. UO modo Veso tam potens, tam sciolus et tam benivolus, sicut est increata trinitas, ternaliterio eligeret sibi sponsam quam finaliter repudiaret Patet ergo ex ride et signacione quid nominis ecclesie catholice quod ipsa est omnes predestinati presentes, reteriti et futuri. D Ex istis sequuntur alique conclusiones. Prima, Quod Firs conclu-
i, laudus vicarius Christi debet presumere asserere se nould presume
esse caput ecclesie sancte catholice, nam nisi habu He ad finis Y Church. erit specialem revelacionem, non assereret se esse
aliquod membrum eius Patet ex hoc quod capitalem illius ecclesie oportet esse Uper Omne angelo beatos, dio cum ipsi sint membra illius ecclesie, quod soli Christo potest competere inter Omnes predestinatos, ut patet Hebr. IQ, 4. Nam Rom. IQ, , dicitur Christum esse prodestinatum et sic ecclesia est Solum numerus i o ne an
predestinatorum Nicut igitUr homo Sine Speciali re the is predesit es velacione non assereret sine formidine se esse pre destinatum, sic nec assereret Se esse membrum, et
per consequens, non cap Ut illi V ecclesie Unde V kuhuόisu. gustinus super psalmum CXXXIV m postquam ostenderat quod nullum preterquam domum Suam Xau-36 dit Deus ad vitam ternam Ille inquit ad domion Deii B: foret igitur. b. B in marg Jeremi e. o. B: 'at et igitur. ii B in marg: Quid est ecclesia. in marg Prima conclusio. in marg: Nullus papa debet e presumere esse caput huius ecclesie. 22. B in marg: Hebs. I. Rom. I. 27. At in marg Augustinus. 28. B: ostenderet. At ostenderit Correxi . Comp. elow linea O. 29. B: preter domum ib. in marg. Nullum preter domum suam audit ad vitam
28. narratio in Sal. 31. Opp. IV, 2, 477.
44쪽
pertinet qui est in caritate compaginatus lapidibus 28 Dνivis qui autem caritatem non habuerit, nati perseveranci ruinam facit, sed domus stat. Et post docet quod nemo debet ex pretense potestatis vicaria pompare vel minari quod ab eo dependet status ecclesie, sicut fecerunt ude ex filiacione et merito Abrahe, quia filiis imitacione virtutum et non filiis carnis degenerantibus promittitur hereditas. Et sic est in dubie quoad Christi vicarios. Itaque inquit Augustinus in
bj hiis est domus Dei quos predestinavit et rescivit operSeveraturos, de quibus dictum est: Ubi steterunt sedes eius. Et hi qui non perSeνerant, non Sunt
ipsi ecclesia, non ipsi pertinent ad illud modo tabernaculum et tunc domum, sed Solum in hiis qui perseveraverint usque in nem. 5Unde sicut Deus iuravit David, quod de fructu, Dentris sui scilicet Christum, qui fuit natus de ventre virginis, et per consequens, de illo homine manu forti poneret super sedem suam ita iuravit filiis
suis, sub condicione tamen, si custodierint teStamentum dio
et testimonia Christi me inquit Augustinus aliquis
minaretur promissis Dei et in potestate sua ponat quod promisit Deus, ut impleretur, ideo iuravit, annectens condicionem, ne iam glorieris de promissis et dimittas te non cust 'odire tunc eris lius David, q8'si custodieris si autem non, non eris lius David.
Filii David promisit Deus; noli dicere lius sum David, si degeneras sola vidua sedebit in ecclesia
Chusin's benedicta Tota ecclesia una vidua est, cuius mem- φήψης 4 bra sunt pauperes saturati, quia deserti Sunt in s o Seculo, quod non desponsant hereditarie sed relin quunt, non sperant in diviciis honoribus et amicis, sed si habent contempnunt sperando pure in domino.
4. Vicaria. In codd. vicarie. io A in marg domus Dei. B in marg Presciti non pertinent ad ecclesiam catholicam 29 A in marg: Tota ecclesia est vidua.
45쪽
CAP. I. DE ECCLESIA T, si Quid igitur valet dicere quod solum isti qui sunt The Churet is
Rome sunt ecclesia Vel caput ecclesie ales enim throughone
uruntur luna per noctem, Ut exponit Augustinus psalmo CXXV. Quisquis inquit putaverit eccleSiam in una Augustine 5 parte Sse et non eam cognoνeri di usam toto orbe terrarum et crediderit eis qui dicunt: Ecce hic est Christus et ecce illic Sicut loquitur ei angelium Mathei XXII , cum ille totum orbem terrarum emerit quoad alorem preci et ille in proximo candali; aturio et uritur a luna. Ad quid igitur oportet contendere circa caput ecclesie Ipsa inquit Augustinus caro Christi est caput ecclesie, id est, humanita Secun Thel Iead of the
dum quam Christus predestinatus est, Ut dicit de Christ.
scripture Ephes. ' IV et ' capitulis et expressius Col. 9, 18, dicit quod Christus est caput ocius ecclesie Et istam conclusionem declarat bene dicta decretalis extravagans Bonifacit VIII que sic incipit: Unam Sanctam. Igitur inquit ecclesie unius unum
corpus, unum caput non duo Capita quaSi mori Strum Secon con-
F Secunda conclusio sequen e quidltate matri ec oli Catholi eclesie est quod tantum est Una sic quod non multe bii ,hbu i recclesie catholice Demonstratur sic: Eo ipso quod est ecclesia universalis sive catholica, ipsa continet in se omne predestinatos. Non est possibile quod sit et, nisi una talis igitur non est possibile quod sit nisi una universalis ecclesia Nam Secundum philosophos universale est quoddam totum atque perfectum cui The three paris
of the Churis. i. A in marg Ecclesia est per totum orbem diffusa above col. 28 4ὶ. . A CX in marg Augustinus B Augustinus Super primo volumine. ii A in marg: apud ecclesie B in marg Augustinus. I. B in marg Eph. I, 4, . Ol. I. 7. B in marg Decretalis A alia manu inmar Super. Scias quia istam decretalem falsificat, nichil enim ibi de predestinatis, Sed decretalis probat quod subesse Romano pontifici est de necessitate salutis et hoc per unam ecclesiam et unum caput. o. AB in marg. Sec conclusio A in marg. Tantum una et non plures ecclesia catholica 27. . in marg Tres partes eccleSia.
4 Aug. Opp. to in IV pag. 38s. 7. ExtraV. Commura Lib. I. it. VIII. De maioritate et obedientia, cap. I.
46쪽
IOHANNIS HYCLIF. cAP. I. nichil deest. Unde sicut iuxta Aristotelem primo de αν celo omnia primo Silper tria ponimus sic non dicimus ecclesiam catholicam nisi que in se continet ista tria: partem in celo triumphantem, partem in purgatorio dormientem et partem in terris militantem. Theobrue part Et in iis uram illius dicunt doctores hostiam vel
consecrat ea sacramentum eucaristi dividi in tres partes Primam
sigui syibuibrue immersam sacramento liquido dicunt signare ecclesiam
Chii h triumphantem, que insorpta et inebriata est intuicione divine essen cie, ut loquitur caput ecclesie Canti c. V I, io exhilarans cives et commensales suos. Inebriamini inquit carissimi. Due autem alie partes in manu domini et merito ecclesie expurgande signantur per illas duas partes quas sacerdos tenet in manibus Maior supposita signat ecclesiam militantem et minor innixa 5 supposite signat ecclesiam in purgatorio expectantem. Ipsa enim ' innititur suffragiis militantis ecclesie . Et di9'Marii inis Pro Sil duabus partibus geminamus preces agno qui est caput ecclesie, ut misereatur nobis. Sed pro tercia parte ad cuius locum et requiem aspiramus petimUS, O ut idem agnus triplicis nature donet finaliter nobis Christ a man pacem. Et in ut ostendi alias dictus sponsus se-
cundum humanitatem Uam Visitavit tria loca eccleSie,
scilicet umbilicum nostre habilitabilis, triginta tribus annis in Jude et erusalem conversando, limbum in , quo patres purgati sunt, mors ellum sue ecclesie in anima extrahendo; sed tercio finaliter ascendens in celum cepit captivitatem quam post triumphum coronavit ad dei dexteram collocando.
r. B in marg Aristotelem. 6. A in marg Tres partes divise hosti e consecrate Signi licant res partes ecclesie Bin marg Purgatorium. 8. B immensam; b. dicunt dignare. 9. Codd debriata Correxi. Io B in marg Cant. q. 3. B expungnande. I, B et quatuor innixa.i8. A in marg: Nola nota in marg Christus creditur recte dicitur agnia tripliciter. 9. I in marg Agnus tercius. 24. B umbili
47쪽
' Ista ergo est triplex pars unius universalis ecclesie sive catholice, licet quotlibet sint particulares ecclesie, quia tot quot sunt homines predestinati. Et hinc credo quod in sim bolo ecclesie confitentur se credere unam sanctam catholicam et apostolicam ecclesiam Apostoli enim sunt modo in celo in eadem personalitate qua vixerunt in terris, et sunt modo partes plene purgate eiusdem matris ecclesie, auctoritate quorum sui vicari iam regunt adolescentulam modo querentem
sponsum ecclesie et sic loquitur decretum XXIV q. I. Manet inquit Leo papa Petri privile tum ubi Peter's privileget
cunque ex ipsius equitate fertur iudicium. Ipse enim O'sin rem a j HS
residet in celis videns et procurans quod deus liget et i exercised. 1 solvat. Unde supra dicta decretalis sic loquitur: Unam sanctam ecclesiam catholicam et ipsam apostolicam urgente de credere cogimur et tenere. Unde unitatem illius ecclesie probat ex scriptura multiplici, primo per illud Canticorum VI', 8 Una est columba
mea, perfecta mea una est matri sue, electa enio trici sue Ista columba secundum concordem sanctΟ-rum sentenciam est mater ecclesia, cuius mater, Uia The benei tingcreatrix est trinitas vel divina essen cia, cuius genitrix the Chureli.
et fotrix est patris sapiencia et ipsa mater virgo et sponsa humanitatis Christi sui capitis. Ex quibus pa- rentibus spiritualiter, et per consequens, ignicione virginea filii ecclesie procreantur, iuxta quod loquitur apostolus a Cor. XI', 2, Despondi os ut iro virginem castam exhibere Christo. Cum ergo in tota scriptura non ponitur vel una sillaba sine sensu, non restat quid pertinencius signaret hoc adiectum una
4. In codd quo in sim bolo: AAi confitetur. i. A in marg: Privilegium Petri ligandi et solvendi. B in marg 24. q. I. Leo papa. 16. Is et tenemur. 8. B in marg. Cant. VI. b. Una enim columba mea, perfecta mea, una matri sue. I. A in marg: Procreacio liliorum ecclesie 27. B in marg a Cor. 2. 28. B cum igitur. 29. B in marg: Quare in cod. quid ecclesia sit una, hic deducitur.
io Decreti Secunda pars causa XXIV q. I, cap. V.
48쪽
IOHANNIS WYCLlF. CAP. I. in libro sapientissimi Salomonis nisi Unitatem eccle Sie diis catholice excludentem pluralitatem. Unde spiritus sanctus in patre Salomonis David sic orat in Christo Theonii os psalmo XXIV, 21, Erue a framea Deus animam
of scripture tum Secundo per decretalem allegatam beatus Augusti anus sic exponit tractatu secundo eiusdem psalmi Framea inquit gladius est, et per gladium mortem intelligi voluit. Unicam meam dixit eccleSiam CaneS sunt qui cec more latrant nec intel 'ligunt contra icti quos eciam cum nichil eis si latrant contra ianteS, licet elint eis proscere. Et utinam nostri possessio nati non sint tales qui conspirant contra catholicos, tangente eorum potestatem, fastum et ablacionem temporalium solummodo ad medelam. 5Scivit autem Christus ecclesiam suam in pace re Hiens per antichristianos pocritas amarissime persequendam Tercium testimonium scripture est unitas a arche, de qua Gen. VI', 69, legitur quod in tempore diluvii in cubito consummatur. Q. ad sensum mi Sti stocum figurat sanctam matrem ecclesiam que in brachio domini conservatur et unico fine mandatorum que est caritas consummatur. uartum testimonium est 4 dictum apostoli Ephesiorum IV', , asserentis quod unus deus, una des ex cuius unitate sequitur quod bsit correspondenter Una lex, unum regnum sive familiaque in dubie est universalis ecclesia. Quintum testimo linium est de una tunica inconsutili, que non sine misterio ex testimonio Johannis XIX', 23, remanserat indivisa Correspondenter oportet esse unicam Christi oecclesiam infringibilibus vinculis caritatis contextam iuxta illud apostoli Rom. VIII ', 35. Quis no Separa-4. B in marg Psalmo ii A in marg: Unitas ecclesie probatur ex multis scripturis below col. 29' . b. B: carnis. 6 B in marg Augustinus. II AAi antichriStinos. I9. B in marg Gen. 6. 2 and 23. Codd: consumatur Correxi ' . B in marg Eph. 29. in marg Joh ib.
6. Aug. in Sal. XXI. Opp. tom. V pag. 8.
49쪽
CAP. I. DE ECCLESIA I 11 bit a caritate ei Sextum testimonium est illudi ' Johannis X0 16 Fiet unum ovile et ιnus paStor, quod ovile oportet confiteri eandem matrem ecclesiam. uotlibet sunt scripture et raciones docentes istam sentenciam, ut sicut primus Adam terrenus sine bigami habuit unicam sponsam carnaliter, sic secundus Adam sine bigamia possibili necessario habet unicam sponsam spiritualiter. Et illum sensum exponit apostolus ex scriptura Genes ΙΙ', 24, ut patetio ad Ephesios Q, i, de Christo et Sua ecclesia. Unde racio potest capi de textu apostolici' Timothei III', , et ad Titum Ι', , ubi ex isto fundamento dat legem, quod oportet tam epiSCOpum quam diaconum esse unius uxoris virum. Oportet enim Christi clericum i 5 in monogamia consequi caput suum. Unde credo cum decretali fideli non verti in dubium quin foret hereticum pertinaciter negare quod Christus sponsus ecclesie,
quem dignatus est Vocare Sponsam Suam, Sit monogamus racione unitatis ecclesie sponse sue in pateteto Secunda conclusio. 1 ercia conclusio est quod extra sanctam ecclesiam Thir conclu-
catholicam non est salus vel remissio peccatorum ille Hol Catho-
- , . . .. sic Clitarcii there
Hec est conclusio predicte decretalis in termini cum Dis no salvation
fensum arbitror esse de salute perpetua poS hanc in s.
25 vitam, et de remissione peccati contracti, data vita spirituali per graciam. Et tunc conclusio proxima per se est nota quia nemo potest habere talem salutem nisi vel Christus vel aliquod eius membrum, sed eo ipso quod sic est infra predictam ecclesiam ergo con-3oclusio et ad hoc vadunt exempla. Sicut enim tota generis humani posteritas fuit primoi 29ς virtualiter et materialiter in primo carnali coniugio', sic tota christianorum posteritas est virtualiter in Christo
2 B: oh. 8 in marg Joh. 8. Joh. o. io-I2. B in marg: Ph. b. I. Tim 3 et ad Titum . i. AB in marg Tercia conclusio A in marg: Extra sanctam ecclesiam catholicam non est salus vel remissio peccatorum belo col. 29hὶ B arbitri.
50쪽
IOHANNIS WYCLIT. CAP. I. et ecclesia, et per consequens, in primo spirituali con idiosa iugio. Solis enim ex deo sic natis dedit potestatem filios dei fieri, et per consequens, iuxta argUmentum apostoli coheredes. Cluircli is like Iterum, sicut extra navem Noe non remansit bestia b
salvata m diluvio sic extra navem ecclesie non restat homo salvandus post spirituale naufragium. The reprobat Iterum, Sicut membrum non vivit prescisum a cor o
oli rom ille Ore sic nec natura humana per reprobacionem precisa a capite. Et ad hoc sunt quotlibet leges, Ut o XXIIIR, . VIIJ, sub auctoritate Augustini ad Vincen-So ars tum decretum sic loquitur: Quemadmodum si pre-
scindatur membrum ab hominὶ vivi corpore, OH
potest tenere spiritum ite sic homo qui rescinditur de Christi iusti corpore, nullo modo poteSt i5 tenere Spiritum iusticie. Et tota ista sentencia patet XXIV ' q. I, per multa capitula..ha s. d. Unde ex dictis Bede sic loquitur unum decretum Quicunque ab unitate dei et Societatis Petri quovis modo semetipsos segregant, tale nec inculiS pec stocatorum absoluti sunt nec ianuam regni celestis possunt ingredi. Item aliud decretum captum ex dicto Bede super primam canonicam Johannis: Omnis qui recedit et non permanet in doctrina Christi, Deum
non habet; qui permanet in doctrina, hic et filum 5
et patrem habet. Ex talibus dictis sanctorum et decreto ecclesie duce racione scripture patet tota predicta sentencia, et quod precipue timendum est, patet quod nullus christianus, sed precipue Christi vicarius non est membrum ecclesie, nisi perseveranter Secutu Scio fuerit Christum in moribus et doctrina.
. I in marg apostoli S. B in marg: Dicit enim extra ecclesiam non esse remissionem peccati contracti Quare igitur addit hoc contracti tum ut verbum extra illam nec est remissio peccati contracti nec non contracti. Ii B in marg. 23 q. i7. B in marg. q. I. I. B duce Romane.
I 2. Decr. Sec. pars causa XXIII, . VlI, c. IV. 8. b. Causa XXIV, . , cap. XXVII. 22. Decret. Sec. aTScausa XXIV q. I, cap. XXIV.