Specimen literarium inaugurale exhibens Prosopographiac Juvenalis partem priorem ...

111쪽

Libr. I, cap. VIII ODux deerat, abducto VERGINIO perosimulationem amicitiae quem non remitti atque etiam

'reum esse tanquam Suum crimen accipiebant; insam

verat enim eum legatus FABIUS VALENS. In ejus locum igitur milites VITELLIU ducem sibi elegerunt, eumque imperatorem salutarunt; qui quum deinde cum OTHONE de principatu contenderet, ab hoc consulem esse destinatum VERGINIUM legimus apud AOITu mas Liar.

I, cap. LXXVII: ut aliquod exercitui Germanico de- Olenimentum,' Huic igitur imperatori adfuit in bello oontra Vitellianos; sed quum THO post pugnam Bedriacensem voluntaria morte de vita decedendum statuisset, milites VERGINII domum obsidentes minitatiaunt, fortasse quod auctorem eum putarent funesti OTHONI consilii. At is strepitu audito propere intervenit, tumultum sedavit nec diu post manum sibi intulit. Sepulto OTHON milites iterum VERGINI persuadere conati sunt, ut imperium susciperet, qui tamen, ut narrat AcITus Hi/L Libr. I, cap. I uper aversamndomus partem furtim digressus irrumpentes frustratusnest. V Mox tamen cum VITELLIO in gratiam rediisse videtur, certe apud eum coenasse narrat AcITus μει.

Libr. ΙΙ, cap. LXVIII, quo die imminens sibi periculum vix effugit. Rixa enim exorta inter legionarium quendam et militem e Gallis auxiliaribus, magnus commotus est tumultus, in quo VERGINII servus, qui sorte militibus obvius erat, insimulatus est consilii VITELLIUM occidendi, qua accusatione audita, exercitus VERGINI mortem ab imperatore exposcebat quem tamen tumultum sedavit VITELLIUS et ipsum VERGINIUM, dubitans quamvis de ejus innocentia, incolumem a se dimisit neque passus est ei vim inserti a militibus, quo-

112쪽

rum dux olim fuisset. Insens enim in eum animo fuisse milites ob bis spretum imperium ex iis apparet, quae addit TACITUS: νΝec quemquam saepius quam νVERGINIu omnis seditio infestavit. Manebat admi-

oratio viri et fama sed oderant ut fastiditi.' si illa livilia bella nulla apud historicos mentio fit VERGINII, sed permulta de eo legimus in Epistolis

PLINII, cujus tutor VERGINIUA suit, quique eum valde dilexit et admiratus est. Inprimis Libr. II, p. 1 multa memoratu dignissima de VERGINI memoriae prodidit. Ei autem aes publicas semper cordi fuisse jam inde apparet, quod legimus eum tertio consulatu perfunctum esse, nut summum fastigium privati hominis impleret, νcum principis noluisset.' Tutelam vero ii 1N11 ita gessit, ut in omnibus rebus gravioribus ei adesset ejusque commoda juvaret, quod in epistola laudata ab illo his verbis memoratur: νSic candidatum me suffragio

βornavit, sic ad omnes honore meos ex secessibus accu-ocurrit, cum jam pridem ejusmodi ossiciis renuntiasset, issicillo die, quo sacerdotes solent nominare quos dig--issimos sacerdotio judicant, me semperi nominabat. -Quin etiam in hac movissima valitudine veritus neosorte inter quinqueviros crearetur, qui minuendis publi--cis sumptibus judicio senatus constituebantur, cum illiolo amici senes consularesque superessent, me hujus uaetatis per quem excusaretur elegit, his quidem verbis, oesiam i lium haberem, ibi mandarem V. Ubi autem in secessu vixerit VERGINIUS, idem nos docet Libr. VI, ep. X, o his verbis: OCum venissem in socrus meae ovillam Alsiensem, quae aliquando RUFI VERGINI fuit,

oipse mihi locus optimi illius et maximi viri deside-orium non sine dolore aenovavit. Hunc enim colere

113쪽

osecessum atque etiam senectutis suae nidulum vocarenconsueverat. ' Ibi igitur 'in altissima tranquillitate,npari veneratione ' vixit usque ad annum tertium et octogesimum, donec funesto casu mortem obiit. Quum enim in ipso consulatu, R MAN imperante I), principi gratias esset acturus, gravi libro manibus elapso, ipse cecidit coxamque fregit. Nec subito tamen mortuum esse apparet ex his LINII verbis ex epistola I, Libr. ΙΙ νUsus est firma valetudine, nisi quod sole-οbant ei manus tremere, citra dolorem tamen Aditusotantum mortis durior longiorque, sed hic ipse lauda-obilis.' Cruris autem fracturam imperitia chirurgi letalem esse redditam, in eadem illa epistola legimus Magniscos autem VERGINII exsequias fuisse narrat, cujus omnes mortem lugerent. Quantopere vero etiam rima

laudibus efferretur, his verbis docemur: νLegit scriptande se carmina, legit historias et posteritati suae inter-osuit.' LINIUS quoque, qui magnum ex ejus morte dolorem ceperat, eum laudat in illa epistola eloquentissimis verbis simulque amicissimis legimus enim DP νEt nille quidem plenus annis abiit, plenus honoribus, illis

uetiam quos recusavit nobis tamen quaerendus ac deside-urandus est ut exemplar aevi prioris, mihi vero praecipue, ..qui illum non solum publice quantum admirabar tanotum diligebam cet. V et 11: 'Vivit enim vivetque sem per atque etiam latius in memoria hominum et sermonenversabitur, postquam ab oculis recessit.' Ipse autem

VERGINIus epitaphium illud tumulo suo inscribi jusserat:

i Hoc eonfieitur e Limi Epist. Libr. II, p. I, 8 3: Caesares

aquibus suspectus atque etiam invisus virtutibus fuerat evasit, reliquit,incolumem optimum atque amicissimum, tanquam ad hunc ipsum hono rem publici suneris Ieservatus.

114쪽

Hio situs est Rulas, pulso qui Vindice quondam imperium adseruit non sibi, sed patriae. Ingratos vero heredes monumentum illud imperse tum reliquisse memorat PLINIUS Libr. VI, ep. X atque ita queritur: νSubit indignatio cum miseratione, postodecimum mortis annum reliquias neglectumque in ore sine titulo, sine nomine jacere, cujus memoria noctem terrarum gloria pervagetur.' Quum autem Ruso quidam, PLINII amicus, epitaphium illud VERGINII tanquam arrogans reprehendisset laudassetque FRONTINUM, quod omnino monumentum sibi fieri vetuisset, PLINIus carissimi sui tutoris defensionem suscepit epi tota, quae est Libr. IX p. XIX. Dicit autem se et FRONTINu e VERGINIUM dilexisse, hunc vero magnopere admiratum esse, ita addens: ut non putarem usatis unquam posse laudari cujus nunc mihi subeunda aedesensio est.' Deinde tradit VERGINIuu maxima indicendo verecundia fuisse nec saepius de suis ipsum rebus loqui solere; nam semel tantum CLUVIO historico dicenti Oscis, VERGINI, quae historiae fides debeatur: oproinde si quid in historiis meis legis aliter ac velis,nrogo ignoscas,' tale responsum eum reddentem se audivisse: tune ignoras, CLUVI, ideo me fecisse quod feci,nu esset liberum vobis scribere quae libuisset pVTalem igitur virum, qualem VERGINIUM suisse cognovimus, ab omnibus aequalibus ob res gestas et integritatem laudatum, a suis autem ob vitam privatum et morum facilitatem amatum, JUVENALI culpare vix potuit nec secit quidem, nam obiter tantum, ut vidimus,

VEROINII nomen memoratur.

115쪽

10 Im de belli ducibus peractis, quorum plerique viri

fuerunt optime de civitate meriti, quique a JUVANALA non tam culpantur, quam memorantur, jam transeamus ad viros primarios, quorum in Satiris magna copia traditur.

116쪽

3 DE SENATORIBUS CETERISQUE VIRIS PRIMARIIS.

Satis multa in Satiris offendimus nomina Virorum, qui claris originibus , senatoria dignitate, imperatorum favore inter principes civitatis viros sunt recensendi, quorum tamen alii a poeta levius reprehenduntur, alii acerbius perstringuntur, nonnulli etiam ob malos mores et turpissima vitia maximo contemtu vituperantur. In horum autem numero partim videmus, qui ab historicis quoque atro carbone notati, ab omnibus omnium aetatum hominibus merito contemnebantur partim, qui ut ignavi et viles principum adulatores vel etiam delatores apud historicos nonnullis quidem locis memorantur, nec ceteroquin tamen satis noti sunt: non paucos denique, quorum nomina nusquam alibi leguntur, sed scia esse videntur a poeta, ita quidem, opinor, ut semper sere alludat ad viros, qui suo tempore aut paulo ante vixerint, quorumque lacta, culpatu digna, Suppresso nomine notet. Nec sacile tamen est indagare qui singulis locis ictis cillis nominibus indicentur; et nunc

117쪽

quidem de iis tantum agere mihi visum est, quorum vera nomina in Satiris leguntur. De his igitur, quantum fieri potest, temporis, quo vixerint, ratione habita,

videamus, atque ab iis quidem ordiamur qui suerunt TIBERI imperante. Ex his autem primo loco mentio facienda est de ELIO EaANo, qui sub TIBERIO magna auctoritate usus, vel potius abusus est. De hujus igitur morte agens Sat. X, s. 56-113, maxima elegantia poeta depingit pericula, quibus obnoxius sit is, quia saevo tyranno ad magnos extollitur honores, et quanta sit levitas multitudinis, quae, donec principum favore tales viri utuntur, eos adulatur, quum vero principibus invisi esse coeperint, maximo eos persequitur dio, quod deinde E1ANI exemplo probare studet Levitatem istam multitudinis his verbis reprehendit s. 72sqq.: sed quid turba Remi aequitur fortunam, ut semper, et odit damnatos. Idem populus, si Nortia Tuscosmisset, si oppressa ore secura senectus

principis, hac ipsa Sejanum diceret hora

Augustum.

Tum SEIANI quoque imprudentiam, qua perniciem sibi ipse contraxerit, ita culpat s. 10 sqq.: Ergo quid optandum foret, ignorasse lateris Sejanum; nam qui nimios optabat honores

et nimia poscebat opes, numerosa parabat excelsae turris tabulata, unde altior esset casus et impulsae praeceps immane ruinae.

Jam de hoc SEaANo saepe mentionem lactam invenimus apud TACITUM DIONEM CASSIUΜ, SUETONIUM,

118쪽

alios, quorum testimoniis de genere ejus moribusque exponamus, quaeque res gestae viri ac sata fuerint 1 .

Natus igitur Vulsiniis, in urbe truriae 2ὶ patre

1 STRABONE, equite Romano, jam ab adolescentia malis sui moribns, quippe qui esset, teste DIONE Assio,

παιδικα Μαρκ- Γαβιου --ιου, quod idem tradit ΤΑ- cITU addens 'et prima juventa C. CAEsAREM divioAUGusae nepotem sectatus.' Idem scriptor h. l. SEIANI

mores tali modo depingit nCorpus illi laborum tole-

orans, animus audax sui obtegens, in alios criminator: uxta adulatio et superbia palam compositus pudor, nintus summa piscendi libido ejusque causa modo lar--gitio et luxus, saepius industria ac vigilantia, haudirininus noxiae, quotiens parando regno fingantur.' Nimio autem honoris studio adductus ΙBERII imperatoris avore usus est ad maximam auctoritatem sibi acquirendam, qua de re legimus apud TACITUM l. l. omox nTIBERIUM variis artibus devinxit adeo, ut obscurum Oadversum alios, sibi uni incautum intectumque essiceret, Onon tam sollertia, quippe iisdem artibus victus est νquam Deum ira in rem Romanam, cujus pari exitio origuit ceciditque.' Initio tamen, donec DRUSUS, I-BER11 filius, vixit, quem timebat, imperatorem non incitavit ad saevitiam, cujus rei causam affert Actaeus Annal. Libr. IV, cap. VII oquia incipiente adhuc po-

I.ibr. lV, cap. I. 2 Hanc ob rem a JuvENALE Sat. X vs. seu vocatur. De ejus genere id inprimis VELLEaus ArgacuLus Libr. II, cap. XXVII: ......SEaason AELIuu principe equestris Ordinis Patre natum, materno vero,genere clarissimos veleresque ei insignes honoribus complexum familias, ,habentem consulares statres, consobrinos, avunculum ipsum vero ei.

119쪽

otentia bonis consiliis notescere volebat. ' ostea vero, quum eius auctoritas crevisset, ne inimici apud imperatorem se criminarentur, huic persuasit, ut procul ab urbe vitam degeret. Adulantibus semper senatoribus ceterisque nobilibus, SEIAN arrogantia magis magisque aucta est, donec postremo Caesari invisus esse coepit et, conjuratione ejus in TIBERII vitam patefacta, ad mortem ductus est, gaudentibus sere omnibus, qui prius metu magnopere eum adulati erant. De hac Sκ1ANI arrogantia atque superbia agit JUVENALI vs. 103 sqq. jam supra laudatis, tum etiam s. 0 sqq. Visne salutari sicut Sejanus, habere

tantundem, atque illi summas donare curules, illum exercitibus praeponere, tutor haberi principis angusta caprearum in rupe sedentis

cum grege Chaldaeo pJam patri, quem sub AUGUSTO praesectum praetorii fuisse legimus, collega additus suisse videtur 13. 1Bκ-RIus autem, qui ei favebat, primo imperii anno una cum filio suo Ruso in annoniam eum misit ad militum seditionem sedandam Quum autem . U.

768 p. Chr. 15 seditio in Germania ab GRIPPINA,

GERMANICI uxore, compressa esset, aegre serens seminam tantopere apud milites valere, IBERIUM in eam accendit scribit enim ACITU Annal. Libr. I, cap. LXIX: MAccendebat haec onerabatque SEIANUS peri- otia morum IBERI odia in longum jaciens, quae oreconderet auctaque promeret.' Quod tamen dissicile

ei non fuit propter suspiciones quae in rancipis animo

I Vid. Iacitus annui libr. l, cap. XXIV Libr. VI, cap. VII et Dro Cassius Libr. LVII pag. 616 B.

120쪽

jam Sponte surrexerant, quas ACITUS l. l. his verbis indicat: ONihil relictum imperatoribus, ubi seminaumanipulos intervisat, signa adeat, largitionem tentet, utanquam parum ambitiose filium ducis gregali habituncircumserat Cae/aremque Caligulam appellari velit.

νPotiorem jam apud exercitu AGRIPPINAM quam le-Vgatos, quam duces compreSSam a muliere seditio-onem, cui nomen rincipis obsistere non quiverit. SE1ΛΝus autem etsi jam tum multis invisus erat, o- rebat avore principis et nonnullorum ex ejus propinquis, quin etiam A. U. 773 p. Chr. 20 CLAuDIus filio suo Ruso SΕaΑN filiam despondit I), quod multis displicuisse legimus apud AcITUM, qui causam his verbis addit: ΟΡolluisse nobilitatem familiae videba-Vtur suspectumque jam nimiae spei SEIANEM ultra nextulisse. imperatore tamen semper eum honoratum laudatumque suisse, in aliis apparet ex iis quae legimus apud AOITu Annal. Libr. ΙΙΙ, cap. LXXILQuum enim IBEMus A. U. 775 p. Chr. 22 theatrum

ΡΟΜPEII reficiendum curaret: nsimul laudibus SE1ΑNuunextulit, tanquam labore vigilantiaque ejus tanta vis unum intra damnum stetisset.' Quo tempore etiam senatores aeneam ejus statuam juxta renovatum ΡΟΜ-PEa theatrum ponendam decreverunt 2). Dum tamen e senatoribus, CORDUM libere dixisse sententiam suam legimus apud SEΝECA in conoolatione ad Marciam pag. 115 sq. ejusmodi nΤunc vere theatrum perire.' Ipse quoque SENECA, hac re indignatus, addit: νQuis ergo

Unon rumperetur, supra cineres N. OMPEII constitui νSEIANUM, et in monumentis maximi imperatoris con-