장음표시 사용
391쪽
tur, plane consequitur ex mente eiusdem ridentini non esse clandestinum, neque irritum, et ideo sussicit clam renovari consensum. Idque locum obtinet eo vel in casu, quo impedimentum ad forum externum et contentiosum delatum sit, non tamen in eodem soro fuerit probatum. Cum enim huiusce Matrimonii valor adhuc constet Ecclesiae,
convalescere utique poterit, si novus onsensus occulte praestetur.
Quod spectat secundam quaestionem , an scilicet sussiciat consensus eius dumtaxat, qui impedimenti praeexistentis, aut per dispensationem, aut
alio modo legitime iam sublati notitiam habeat,
seu potius ex utraque parte requiratur, multis, quos nominat, quorumque rationes perpendit, et consulare satagit Schmalggrueber ad tit. 16, lib. 4, Decretal num. 26 et seqq. ea placuit opinio nempe eo in casu, quo revalidandum sit Matrimonium, quod nulliter ex desectu consensus unius, ficte scilicet, aut per metum , aut per errorem praestitus fuerit contractum, cum impedimentum reducatur ad vitium aliquod consensus solo novo consensu sanabile, salis esse, si ille, qui prius legitime non consensit, consensum suum renovet, alterius partis consensu non renovato, sed virtua
liter perseverante. Hanc sententiam S. Alphonsus de Liguorion 11 14 communiorem ac veriorem dicit, ac confirmat variis iuris textibus; quidquid tamen de
hae sententia sit, quam graves auctores cum Pontio reiiciunt, docentes in casu requiri, ut utraque pars consensum renovet, profecto, si matrimonium nullum detegatur ex alio quocumque impedimento dirimente, quod non ex fictione, metu, aut errore enascatur, ac utramque partem assiciat, utriusque
392쪽
consensus, ut illud revalidetur, intercedat necesso est lia communiter Theologi , a Canonistae, Bomerito quidem Prior quippe consensus, licet naturalis per se fuit omnino ex parte utriusque invalidus, cum super illegitimam et ineptam maloriam fuerit versatus, atque idcirco operae pretium est, ut sublato impedimento, renovetur Aliunde vero assirmari nullatenus potest, quod ill Eprior consensus moraliter perseveret. Cum enim consensus perseverantia illius praeexistentiam supponat iam per se patet, quod consensus, qui nunquam exstitit, perseverare nullo modo possit. Quod tertiam quaestionem respicit, quo nemPemodo praestari, seu renovari consensus debeat, en dissicultates et ambages quotidie tamen occuserentes. Sane Matrimonium antea nullum convalescere non potest, nisi pars, quae impedimentum ignoravit, certior reddatur, priorem contractum
fuisse invalidum , idque duplici ratione convincitur L. quia debet eo in statu constitui, in quo
libere consentiat 2 quia ratificatio, quae ex errore proficiscatur, nullum parit effectum, novamque inducere obligationem non potest, unde ex L. 15 ff. de iurisdictione etc. errantis e ignoran-ιis nullus es consemus. Id ipsum, desumpta paritate a voto, illustratur egregie. Qui enim votum invalidum ratificat, ni essicit, donec praeviam eius invaliditatis notitiam comparaverit. Iam Vero, qui impedimenii dirimentis nescius Matrimonium ratificat illud ex errore ratificat, ideoque per hanc ratiscationem, contractus antea invalidus convalescere non potest. Ex praxi autem S. Poenitentiariae, quae cum dispensat ad permanendum in Matrimonio semel contracto hanc apponere solet clausulam et Muliere
393쪽
via viro de nullitate prioris consensus certiorata, sed ita caute, ut latoris delictum nunquam eoγω seaturo illud tuto insertur, et probe notandum, quod Matrimonium, ut renovatione consensus co valescat, eius prius invalida contracti nullitas, non tamen eiusdem nussitatis causa, utrique debeat innotescere, praesertim si causa landetur in desiacis unius ex partibus, puta in innitate contraeta ex opula illicita, quo delicto patefacto plurima damna, et scandala possint exoriri. Sane superius exposita clausula pro necessitate certiorationis, solum evincit patefaciendam non esse eiusdem nullitatis causam hac enim non patefacta, et libere, et non ex errore ratificat, qui nullitatis duntaxat, non causae nullitatis certior redditur; sed hic dissicultates et ambages, quam maxime excrescunt uua enim arte poterit alteri paruita detegi Matrimonii hussitas, et ad praestandum novum consensum pertrahi, ut delicium ponitus occultetur Hinc varii a Theologis, et Ca- novistis obtinendae consensus renovationis modi proponi solent, quos operae pretium est, iis
censeamus, et ad serium examen revocemus.
Primo igitur proponunt, quod ille qui conscius est impedimenti dirimentis, dicat alteri parti se
a principio invalide consensum praestitisse, vel se non consensisse, ut par erat, desectu necessariae Instructionis, seu advertentiam, proptereaque ex consilio consessarii oportere, ut ad conscientiae securitatem, invicem consensum uterque renovet, unde ipse iterum consentit libentisssime accipere eam in coniugem, et optat, ut ipsa etiam consentia de novo habere eum in maritum , et tunc si ea quoque consensum suum praestet, recon at
394쪽
Mit Matrimoniunx Cirin veritate autem, et absque ullo mendacio pars impedimenti conscia diuere potest se a principio invalide consensum praestitisse,
vel se non consensisse, ut par erat, desectu necessarias instructionis consensus enim antea praestitus
ob impedimentum dirimens, quod intercedit, nec validus, nec sumoiens est, et perinde habetur ad Matrimonii effectum, ac si praestitus non fuisset. Invalidum quippe aliquid esse, et non esse, iuxta vulgatum iuris principium sunt paria. At quia modus iste graves patitur dissicultates, praesertim si mulier rea sit, et ex delicto suo causam dederit impedimento dirimenti, aliunde vero Maritus impedimenti nescius, perspicacis, vividae, et suspiciosae indolis esse cognoscatur; ideo secundum alii proponunt modum, quo pars impedimenti conscia generatim ignoranti indicet prioris consensus nullitatem V et novum consensum
exigat, dicendo, v. gr. Suspicor ι non me meam eoniugem aliqua de causa, ideo precor ad conscientiae meae paeem nos denuo pro coniugibus habeamus ita post Card Caietanum, Martinus avar-rus in Manuali cap. 22. Tertium non pauci modum suppeditani, quod nempe a parte impedimenti ignara novus reportetur consensus sub conditione puta si eam his vocibus amice compellat et Ita tibi assicio, ut si non esset inter nos Matrimonium, aut illud ex aliqua causa nullum laret et irritum, nihilominus reciperem te etiam de sacto, ita te recipio Numquid, et tu similiter ' , Si respondeat recipio non
enim iuxta omnium sententiam sussiceret vox reciperem huiusmodi enim vox actualem consensum
de praesenti pro essetitia Matrimonii requisitum neutiquam involuth, vel eo affectu se cognoscant,
395쪽
Matrimonium convalescet, ait Salvius, quia lignarus impedimenti non solum in Matrimonio prius contracto permanere intendit, sed et novum Matrimonium contrahit. Unde huiusmodi consensus, prosequitur Silvius mox laudatus est qnidem cum
errore, sed non ex errore. Quartus modus, quem
nonnulli proponunt, ut eum viris indolis, et naturas difficilioribus adhibeatur, hic est, ut putamulier viro suo impedimenti dirimentis ignaro desectum prioris consensus, et contracti matrimonii nullitatem non aperiat, sed dissimulando eum roget, ut pro sua consolatione ipsam habeat coniugem, simulque dieat crat ego te in virum
Ex quatuor praemissis modis novum praestandi consensum, primus dumtaxat, si ad exsecutionem absque periculo mandari queat, tutus est, et ad matrimonium certe revalidandum omnino idoneus,
quia licet certiorem non reddat partem impedimenti dirimentis ignaram de causa nullitatis matrimonii, certiorem tamen reddit de ipsa nullitate, quod sane sussicit, ut supra fuit demonstratum. Reliqui vero modi tres non videntur satis tuti, siquidem nec continent certiorationem sormalem nullitatis Matrimonii, nec certiorationem aequi- pollentem accipi enim lacile possunt ea verba a parte impedimenti ignara, vel tamquam prolata ex praegrandi affectu alterius coniugis, quin nullitatem contracti matrimonii vel a longe suspicetur,
vel accipi lacu possunt tamquam promanBntia ex levi, et oscitanti scrupulo, praesertim si cum muliere res sit. Dum assirmamus huiusmodi modos non esse satis tutos, nolumus quemquam arbitrari eos a nobis prorsus reiici. Cum enim agatur de
396쪽
gravissimi momenti re, ultro latemur, in casti necessitatis unum ex iis adhiberi licite posse, et novum etiam excogitari, ac sequi. Reapse quoniam aliquando in his versamur ei umstantiis, ut nullus omnino ex praemissis modis queat adhiberi, et aliunde scandali gravis, homicidii, infamiae, divortii, et destitutionis susceptae prolis prudens urgeat timor, hinc nonnulli, quos inter Tiburtius Navarrus pari. 20 manual ad prax hunc alium suggerunt m dum ut reportata dispensatione ab impedimento dirimente, habeatur copula assectu maritali ex partei, lius, qui impedimenti dirimentis est conscius; pars enim altera, quae impedimentum ignorat, cum pu-iet matrimonium esse validum eodem maritali aD sectu copulam habebit, atque ita novus aliquis eo sensus ex parte utriusque obtinebitur uaec opinio inquit supra laudatus avarrus probabilitate non caret, maxime cum in dubiis praeserenda sit sententia animabus favens, et hac de causa confertur Baptismus in extremitate digiti, quando partus periclitans illum extrahit. Nec ullum eidem Navarro negotium lacessit superius memorata clausula a S. Poenitentiaria apponi solita om/iere, vel viro de nullitate prioris consensus certioraisa tum quia inquit ipse Sancta Sedes in his casibus relaxare, et meliori, quo potest modo providere de remedio censetur, tum quia clausula haec non ponitur ut onditio necessaria, et allega Sanche lib. 8 de Matrimonio disp. 844 61, qui revera hac in parte es sa-vet Verba anchegi haec sunt: Sed mihi persuadeo meram non esse conditionem, sed instructionem quamdam consessarii. . . Ducor autem ad hoc,
quia quando ponitur, ut conditio , sicut contigit in lacullate commissarii crueiatae, ponitur multo
397쪽
strictioribus verbis denotantibus conditionem . . . Adde saepe frustrandas has divensationes suo valore, si id esset necessarium, quia saepe contingit, non posse nullitatem detegi absque periculo detegendi delicti, et maxime si impedimentum sit ex parte feminae. Raro accidit posse viro nullitatem detegi absque periculo ei suspicione alicuius deli- , et instabit vir, ut sibi causa nullitatis delegatur, et ea non detecta, urgentiorem delicti suspieionem eoncipiet atque inimicitiae inter coniuges orientur. Deinde quia cum stylus habeat, uisemper in huiusmodi dispensationibus haec clausula apponatur, non est credendum Boetores, quos retuli lib. 2, disput. 39 n. 2 hun stylum ignorasse, et tamen consulunt in hoc casu impetrari dispensationem occulte, et tacita prioris consensus nullitate, illud denuo contrahi. Hactenus verba Saneherii. Si verum lateri volumus, recte de Navarro . et iis, qui eius opinionem sequuntur, ab erudito Auctore notatum suit, quod pondere difficultatum oppressi omnem movent lapidem, quo gravibus malis modicantur, imitati hac in parte medicos, quibus solemne est, ut post exhausta scientiae, et artis remedia, illa etiam adhibeant, quibus nec ipsi fidem habent, et quorum ope non tam expellere morbum, quam morbo laborantem solari, et pacare moliuntur. Esto enim clausula illa continens ruorationem nullitatis matrimonii, iuxta stylum Sacrae Poenitentiariae, apponi non soleat tamquam oonditi necessaria, sed veluti instructio quaedam consessarii, quod tamen admitti nullatenus potest,
ex dictis a Benedicio XIV , Inst. 87 n. 7-71
semper tamen verum est, quod certioratio haec ex ipsa natura rei requiritur, ut initio huius te
398쪽
ita quaestionis sui supra demonstratum Fatente autem ipsoare Navare in modo, quem ipse proponit non sit vera, ima, et sumterra eruoratu, nullitatis prioris consensus Perperam proinde ad suae opiniona probabilitatem demonstrandam e iam ex paritate Baptismatis in extremitate digiti conati, quando partus periclitans illum extrahit, amauit ad easum, de quo agimus; siquidem cum etiam in extremitate digiti, quae humani corporispars est, vera et propria lotio fiat, aut dubia, aut non omnino improbabilis opinio est, quae urgente morte partum sic baptizari posse contendit iungitur etiam quod Baptisma aut conseret, aut repeti sub cotiditione potest, si partus integer, et vivus prodeat, verum in circumstantiis casus, de quo agimus, nulli coe ditioni loeus est, aut esse potest denique ex eo etiam capite male arguit Navarrus a paritate bapti matis in eas necessitatis ad casum nostrum in hoc enim nostro casu non datur extrema illa n cessitas, prout in baptismate existit, quo non collato, de aeterea morientis partus salute omnino actum esset. Et sane, quemadmodum a Sylvio probe notatum suit, contingit non raro, ut impedimentum dirimens eius sit generis, in quo Ecclesia numquam aut perraro dispensat, si v. g. Monialis iam professa virum duxerit religiosi status penitus ignarum. In his circumstantiis nemo non videt, quod omnino separandi sunt putativi isti coniuges, quidquid mali inde evenire possit; neque revera necessitas extrema reapse adest, ita ut aliquo modo sibi mulier nequeat consulere, sellioe se absiandendo sugiendo in loca remota. et incognita, regrediendo praesertim occulte ad religionem, quam per apostasiam deseruiι sicuti ergo extrema ne-
399쪽
cessitae loeum non habet, quando impedimentum eius estimeris, in qu Ecclesia numquila aut rarissime dispensat, ita etiam locum habere non poterit quando super eo impedimento dirimente, unde oritur matrimonii nullitas, dispensatio uerit obtenta, quia Eeclesia in eo impedimento dispensare consueverit.
Inter tot tantasque expositas ambages, quae diversos certiorandi de nullitate matrimonii modos respiciunt, non abs re erit, si proci tructione praesertim consessariorum , ut conscientiae suae tutius queant prospicere, tres regulas proponamus. Prima regula est, si Consessarius advertat
intercedere aliquod impedimentum dirimens, quod ab utroque coniuge ignoratur, ita ut ambo sint in bona fide constituti, non temere debet eisdem matrimonii nullitatem aperire tum solum aperiet,
quando compererit eos in coniugio esse conco des, seque amore sincero complecti a si malo inter eos convenerit, et frequentes intercedant rixae, potius eos in bona fide relinquere debet, quam impedimento non satis caute detecto, gravissimis incommodis, et scandalis ansam praeberet cap. 6 de cons et mn. et Instructio card Caprara 25 Apr. 1803. Haec praxis locum etiam habet, ubi agitur de aliquo iuris naturae impedimento ex. g. de impotentia, nec audiendi sunt qui monitionem in hoc casu praemittendam esse arbitrantur. Secunda regula est, si consessarius detegat unum ex coniugibus conscium esse impedimenti dirimentis, et in mala fide versari, nec illi suppetat modus aliquis tutus, quo certior reddatur altera pars de nullitate matrimonii , in hoc casu rem totam cum omnibus suis circumstantiis Maiori
400쪽
Poenitentiario aperiat, qui magnis illis di vitatibus adductis, aut aliquid de meritate remi tet, removendo clausulam de certioranda parta, vel facultatem ara Pontine postulabit, pro matrimonii sanatione in radice. Si vero S. Apostesim adiri nequeat, et periculum sit in mora, rem Episcopo harum materiarum primari Iudici detegat, eiusque decisionem expectet. Tertia regula est siserte non possit ad piscopum recurrere, g quatur saltem consilium, quod hisce in casibus
suggerit Anaeletus Reiffensiue ad lib. 4 Doeret. in appendie de disp. super impedimentis n. 603. En consilium, quod iisdem Anacleti verbis exhibemus Habito tempore, et Occiasione prudenter , ne advertatur, per Consessarium V. g. vel
prudentem aliquem istium, ut fidem habet coniux nussitatis ignarus, fiat discursus de praestantia matrimonii, eiusque dissicultatibus, et crueibus item, et praecipue de gratiis sacramentalibus, quantum videlicet per has coniuges adimventur, in amore mutuo conserventur, in variis benedicantur, et ad matrimonii onera portanda comlartentur, qua gratiae si non essent, matrimonium saepe valde miseros et infelices effectus haberet, prout multiplex experientia demonstrat, et in illis, qui existente inter illos occuli impedimento, nulliter matrimonium contraxerunt, etsi illud ignorantes bona fide contraxerint, quia nullum tunc fuit Sacramentum Matrimonii, et per eonsequens nullae gratiae sacramentales ob quod pergere potest Consessarius iam aliquibus omsului, vel consultum duco, ut cum plura sint impedimenta occulta, et variae musae, ob quas matrimonium, coniugibus in optima fide existentibus,