Elementa philosophiae scholasticae

81쪽

DE OPERATIONIBUS VII AD SENSITIVAE. 57Seci da illa et tertia haec assertio probari etiam poS- sim in directe, ex impossibilitate operatione sensitiva eX-plicandi per vires physica Vel hemi Ca Corporum an- organi Corum vel PSOrum egetantium. Reactio enim illa Sensitiva, qua, Spe Cie XPreSSa, fit cognitio, vibrationibus mole utaribus vel atomicis sus-ficienter declarari non potest. His enim vibrationibus non X plicatur ratio SufficienS, qua repraesentatio psychica

distinguitur ab imagine physica f

i La sterilite des est oris tentes par te moni Sine materialiste, poli faire entre les Phenomenes psychique dans la categori dessa it d 'ordre purement corporei, confirme notre these Cette in- Suffisance u monisine materialiste ressor et de a divergetice desinterpretation qu 'il a suggeree et de aveu 'impuisSance de Sespartisans te plus autorige S. Les uia on dit: e phenomenes conscient Son de natur chimique. Le cerveat essectu la secrCtion de a pensee , di fait Cabanis. Les pensees , di Sal Kar Vogi, , Son au cerveati e que a bile S au sole ou urine u retias. D'autres es considerent comme des vibration moleculatres ouatomiques Buchner). a lupari se contentent de dire que a Conscience est ne forme 'energie, comme a chaleur ou electricite. Or, ora a tot ait de diremti'une sensation, ne motioniae soni que de reaction chimiques, des motivement moleculatres oti atomiques, ne formel' energi convertibi en chaleur, en tum iere, en electricite. Mais es assertiora n 'os rent acla pense aucun SenSintelligibie. Quelle connexion imaginable existe-t-il , demanda itDv Bois Reymonil, d 'une Par entre des mouVenient determines δ' atomes determines dans mon cerveati, et 'aut re part e saltspou moi primitiis, in contestabies comine ceux-ci: 'eproiive nedouleur, 'epro uve uia plaisir, e PerςOi une SaVeu douce, erespire hin parsum de rose, 'enien d u son 'orgue, e vois necouleur rouges Il est impossibi d 'entre uoi commentes consciencepourrat naitre u concohars des atomes Du Bois- Tmon , Uber

die Grengen de Naturerkennens Die si eben elirat fel, ei petigI884, 39). Taine di que te psychique est te dedans , a face

interne 'un processus phySique ou chimique des centre nerVeia X

82쪽

58 ANTHROPOLOGIA PAR, AN ALYTICA. ARTICULUS M.

DE PRINCIPIO ULTIMO OPERATIONUM SENSITIVARUM SIVE DE NATURA ANIMALIUM.

Assertio L. - Trincipium ultimum operationum senS, Ilvarum est materiale, i. e. ita intrinsecus dependen a materia, mi Sit Ona positum quoddam e v materia et forma. Contra hanc thesim adversario habemus artesianoS, qui sensationem in subiecto omnino simplici fieri contendunt, i. e. in SubStantia nulli partibus ConStante, quae dicitur anima, Orseu Vero in operatione Sen Sationi non nisi instrumenti Vi Cem gerere. Haec artesianorum sententia doctrinae adversatur S. Doctoris qui et Sentire Θ, inquit, non est Proprium ni mae neque Corporis, Sed ConiunCti. Potentia ergo sensitiva est in Coniuncto sicut in subiecto. η Probatur autem OStra propositio

a Ex ipsa natura operationum ita sensis ae Etenim qualis Si operatio, tale est rincipium operationi S operari enim equitur SSe, Cuius est effluxus quidam. Atqui omnis operatio sensitiva est materialis utpote intrinsecus dependens a materia, extensa, divisibilis p. 34 . Ergo principium ipsum operationum sensitivarum S materiale. Quae quidem argumentatio valet et pro principio proximo vel lacultate et laro prinCipio ultimo vel natura.

Sinon que e Phenoineiae Psychi lues in uia caractere seria qui 'appartient Pas au processus Physico chimique de a nature depourvue de OnScience Car, appareminent e 'est a cliose indisserente uuia ait ait ne existenc unique, ave de caracteres exclusi venient physi lues, chimiqueS, Physiologi lues, oumu'il ait, outre e mode 'existence, a Propriete de Se PoSer, par uia dedanS', par uia aspect interne en sace 'un observatour, a propriete

83쪽

DD PRINCIPIO ULTIMO OPERATIONUM SENSITIVARUM. 59b Em sensu inmno. Usu enim et Xperimento Om- pertum Si no SenSatione noStra eXtenSaS SSe ita Sentire, ut nos ipsos quoque formalifer extensos ne aliquatenus Sentia'nuS. Si e . . quando manu librum quendam tangimus, non Olum librum Xten Sum SSe Sentimus, sed et impressionem Xtensionis libri in manu Xperimur Sse exten Sam, et quidem eadem XtenSione a eam partem

libri, quam tangimus. Sed nosmet ipSOS extensos sentire in hoc Casu non OSSumuS, nisi idem pSum, quod Sentit, sit extensum, ita ut impressionem illam extensam in se recipere possit. Etenim si aliud esset subiectum recipiens impressionem extensam, aliud subieCtum impressionem sentienS, non OnCiperetur quomodo fieret Sensatio impres-Sioni extenSae ab eo, in quo non est inanitate sententiae artesianorum Ratione enim,

quas isti ad simplici arena vel Didivisibili alen principii opera

tionum Sensitivarum asserunt, Sicut Supra p. 33 iam innuimus, unimum ' vel indivisio=Iem huius subiecti declarant, singliciorem vel cindivisibili arena mulio uod Ostendunt.

e La conscience spontanee nous di que nos organes soni deSS et SentantS nou Senton que notre main subit e contact, lechaud ou e roid, que nos membres ous Dent, que nou flaironSPar te ne et outon Par a langue, que nos eu volent et queno oreille entendent, en tin Ot, que e Son te organe de SenS qui Sont les principes immediat de nos sensations. a Sen Sationat Partient ora a non et compose, elle 'est a Pacte de amomai du cors aniυὶ , Sentire non Si proprium animae neque corporiS, Sed coniuncti Potentia ergo sensitiva est in coniuncto

sicut in subiecto Verrier . c. V 229).

84쪽

6O ANTI IROPOLOGIA PAR, AN ALYTICA.

Assertio L. - Tristisium operationum SenSit arum, etsi materiale, altiori tamen Si naturae quam corpora

anorganica et ipsa egetantia. Quod sequitur ex iis, quae Supra diximus p. 56 et 37 de gradu persectionis

operationum animalium. Assertio I . - Trincipimu operationis sensit ae SI SubStantia una Vel indiViSa. Hae propoSitio statuitur contra Materialistas et Positivi stas, qui animal dicunt eSSe agglomerationem quandam accidentium virium nexu nescio quo inter se Colligatorum Probatur autem

a Eodem modo, quo supra p. 26 Sq. principium Opera

tionum vegetativarum Substantiam unam SSe StendimUS. In omni enim Cuiuscumque animalis activitate miram in- enimus inalitatem illam intrinsecam necnon conStantiam, tuarum ratio Sufficiens alia esse non potest intrinseca nisi ipsa animalis natura Una. b Ex sensu infimo. Etsi enim, sicut supra iam in nuimus, impresSiones rerum sensibilium in nobis extensas QSSe Sentimus, tamen ipsum actum Sensationi unum et indivisum esse intime CognosCimUS. Si e g. quando munuapprehendimus aliquem librum, sentimus librum illum luidem SSe extensum et impressionem extensionis libri in nobis SSe extensam, Sed ac tum, quo librum CognOSCinnis, Unum et indivi Siam esse experimur. Neque enim una Cognitione unam partem extensionis libri cognoSCimus, alia cognitione aliam, sed una et indivisa actione totum librum apprehendimus. Item, cum diversae a nolit eli Ciuntur operatione SenSitivae, xum oculi vident, mure Ssibilites. I est in contestatile que la Sensation api artient SSentiellement a 'etre n=s et u 'on ne petit a diviser anscia detrvire doncnul et re compose 'est capable de sensation donc a mattere, quelle que Sol la Superiori te de Son Organi Sation, ne Peu Sentir. . . . Dones Panae des animaux Sion ire simple. ο

85쪽

audiunt, membra sese movent, ab uno et eodem indiviso principio diversas illas actiones procedere intime nobisConSCii Sumus. Quae omnia evidenter ostendunt principium operationum sensitivarum in nobis esse substantiam quandam unam et indivisam. Neque tamen X OC Sequitur ut sit simplex vel indivisibilis. Principium enim vitae Sensitivae, etsi indivisum, quia unum est tamen d isibile, utpote Compositum ex materia et forma LAssertio IV. - Principium formale in animalitis vel anima sensitiva be Ia est forma informans materialis. Animam sensitivam materialem esse Contendimus eo Sensu, quod a materia Sit dependens in exsistentia, sicut rem supra p. 28 declaravimus. Quod quidem eodem modo probatur et animae vegetativae materialitas. Neque enim in vita sensitiva ulla umquam Observata est aut Cognitionis aut appetitionis aut motus Operatio, quae a proprie 'tatibus materialibus sit immunis. Aliis verbis anima sensitiva independenter a materia non P. Ne lue proinde independenter a materia ipSam SS POSSe recte qui Squam affirmabit . Scholion. I. De ori in et exitu animalium . in iis, quae de materialitate principii operationum sensitivarum diximus, iam nobis Concludere licebit animalium originem et exitum Similes esse generationi et Corruptioni plantarum. Quae quidem Conclusio Xperientia Comprobatur. Et re quidem Vern

i Compositum animale non mi inquam dicitur indi i sibile propter suam simplicitatem amralem, quia Scilicet partes quibus revera constat, interno nexu ita colligantur, ut altera Sine altera esSe non

possit divisione interit): non autem dici potest indivisibile propter

simplicitatem entilativam, quasi in pSo Parte revera non SSent, quae dividi possent. Revera enim componitur e materia et forma. Cf. si ara P. IS.

86쪽

Ι. Experientia Compertum habemus nova animalia oriri aliorum animalium dipisione quadam. a Animalia enim quaedam inferiora prologoae simplici cellulae scissione oriuntur. b Alia vero puta quaedam ClaSSi vermium in CtSi, motu naturali, impii Ci scissione non generantur, ab agente tamen externo divisione recte instituta multiplicari possunt in nonnulli CasibuS.C Superiora denique animalia, quam quam generatio eorum prOCeSSu quodam multiplici perficitur, divisione nihilominus oriuntur omnia, Cum omnium origo Sit principio coniuncto, Si Cui rem Supra P. 24 deClaravimus. 2. Item experientia Cimus omnia animalia Corrumpi, Sicut Corpora an organi Ca Vel ipsae Plantae Corrumpuntur. II. De divisibilitate animae sensitivae. - Sunt qui de simplicitate vel indivisibilitate animae beluinae quaerant. Sed proprie vereque hae quaestio poni non O te St. Anima enim beluina ut talis, sicut omnes formae in seriores aquae e g. , neque divisibilis est neque indivisibilis, quia ut talis separatim a Composito non exsistit. Diximus enim Supra animam beluinam non exsistere nisi exsistentia Com-l ositi vel dependenter a materia. Proinde ratione sui vel per se anima beluina non est

divisibilis aut indivisibilis est tamen divisibilis vel indivisibilis per accidens, in quantum Cilicet ipsum Compositum dici potest divisibile vel indivisibile lier Se .i I 'ame des etes, comine telle, 'est ni divisibi ni indivi. Sible, attendit que, comine telle, elle 'existe pas elle 'a a deSubsisterice propre, distincte de celle de organism qu 'elle informe et dans eque elle est comme immergee, penitus immerSa , Seloni mo de alia Thomas L question ne petit ora Porte directe- mens que sur a divisit, lite ii indivisibilite de anima et 'ap- Plique, 'une ason in directe seu lement a fame sensitive Colle- Cin 'est ionc mi divisi hie mi indivisibi per se, lour in prunier e

87쪽

APPENDIX DE ORIGINE SPECIERUM ORGANICARUM. 63

Iam vero mi illa animalia inferiora, sicut iupra diximus, per se dividi possunt simplici scissione in plura animalia. Animae proinde illorum ratione divisionis totius et ipsae in plures animas dividuntur. Animae vero animalium Superiorum, puta equorum, aliter sunt indivisibiles, quiane Ue PSUm CompoSitum, equiis scilicet, taliter dividi

potest . Quemadmodum vero omnia animalia sunt substantiae quaedam unae et indivisae, Sed tamen, Corruptione Saltem, divisibiles, ita et animae eorum, etsi unae et indiViSae, corruptione dividuntur in omnes formas, quae in ipsis inveniuntur non actu, Sed potentia. Anima egetati 'n', ait Aristoteles, una est actu, sed multiplex potentia. Idem dicendum est de principio sensitivo. 'APPENDIX DE ORIGINE SPECIERUM ORGANICARUM'. I. Theoriae generale eXPonuntur. Illa quae supra de ortu animalium retulimus Cholasti Corum placita, Me proxinia sunt uniuscuiusque animalislangage de Ecole, mais seulement divisibi ou indivisibi feraccidens, en tant que e compos animal es divisibi ou indivisibie

per se Mercier, Psychologie I 339 sq). Cf. Lerimen-feci, Lehrbuch de Philosophie ID 28 sq:ILaan, Philosophia naturali. 484 sqq.

88쪽

origine. De prima vero vitae Sive sensitivae sive vegetativae origine non philosophia proprie sed scientiae disserunt inferiores. Quas nostris temporibus in hoc iam scimus Convenisse, ut in Pisae produc te explicanda generationem omnem reiciant aequiocam p. 15S l l .

Diversarum ero Specierum orgonicarum ortum quod attinet, duplex exstat generatim sententia theoria stabilitatis et trans firmiSmUS. 1 Et primo quidem omnium olim in unum Convene runt sententiae, diversitatem illam, qua varii organismorum ordine inter se Separarentur, in ipsa essentia fundari ita lue Unam quam lue l)eCiem Seorsum ortam SSe ita, ut Variae PerseCtiones Cum quadam continuitate viventibus distributae OnSpi Cerentur. Quae sententia nomen theoriae

stabilitatis sibi adepta est Qui nostra aetate an Sententiam propugnant, ii omnium hominum communi persuasioni fidentes firmiter tenent omnes era or anismo um

Species eaSdem semper fuisse. Concedunt illi quidem multas in scientiis naturalibus enumerari species, quae veri nomini SSpeCie non sint item non negant observationibus palaeonto, logicis multos detectos esse procedente tempore ranSitus ad diversas species in rerum natura, Sed trala SitUS illos tale esse, ut una spe Cies ex alia evoluta Sit sacti Spataeoniologicis comprobari infitiantur Fautores huius

prii che ei modernen En twichiungstheoretilieria M. Magno cultas ructu etiam legi possunt quae de hac re erudite scripsit L. Lel=n3r

Cf. etiam G. Sormis, Trait de philosophie II 3 5o6 sqq. Trach, Inst. philos mat. II 274. Sic de Nadat ac in Congressu scientis in terra. 89 VIII 34:ti Uri fait subsiste les ravali de M. Gaudry on mi hors de

89쪽

sententiae inter alios stant Linnc unier, Du' eris, A.

de Guare ames, de Nadaillac aries, M. Post, L. L. Bian

2 Stabilitatis sententiae adverSatur ea quae rean or-misses descend Entiarismus, theoria descendentiae, transmutationismus vel evolutionismus dicta est theoria. Cui systemati qui addicti sunt, unam speciem or anicam ex alia natam esse generatim Contendunt; quomodo vero diver-Sarum SpeCierum evolutio facta sit, alii aliis modis explicant. Distinguunt enim ransformismum vel evolutionismum absolutum amarchii Darwinii, Neo Dar inianorum, Neo-LamarChianorum et transformis in Vel evolutionismum moderatiorem de quibus iam Singillatim est agendum. H. Diversae evoholionisvri oporaese declarantur. A. amaressemus. Transformismi doCtrinam primus Laniares 18o9 argumentorum robore munire S aggreS-sus. Et ille quidem, Cum viventium Originem Generatione

illa spontanea, de qua Supra p. 15SQq diximus, explicari

POSSO autumaret, Omnem eorum Varietatem deinde accidentalem esse contendit inde ab initio non nisi unum genus fuisse animantium sed sub condicionibus externis maxime diversis Cum diversae in Viventibus orirentur necessitates, desideri procreata esse: desideria mona

assectionne, pariis trange entre des tres ussi disserent quoles Oisson et les amphibies, es reptiles et les iseaux, es simili ludes, es affinites que ron releve 'impliquent ni ascenda iace, ni descendance des Speces usqu' a reSent dii moin S, nou n 'en IVon nulle pretive, et a seiale conclusion possibi dans etat actuet de nos connaissance est que nos ClasSification dolvent tre revisees, modi fiees et probablement simplifiees C est la, i faut en convenir, uia mince resultat ou les orgiaeilleuses Sperances que ron avait ConςUeS. a Verite, par a Seut force, a prevali contre les talenistes plus incontestabies, contre a Science a Plu SerieuSe, et CC qui est bien autrement difficile contre les Passion te Plus ardenteS. η

90쪽

parasse facultates, qui biis sibi satisfieret facultates autem generasse organa apta ad exercitiuna harum facultatum organismum ita ConStitutum ultra evolvi ac perfici usus conSuetudine, at Sine exercitio paulatim deficere et

B. DamoinismuS. Celeberrimum tranctorinismi systema est Darminismus. Dar in plantas bruta, ipsum hominem docuit orta esse ex uno individuo, Cui Creator primitus

vitam indidit'. volutionem illam docuit factam esse non interventu speciali Dei transformismus passivus , sed

nativa agentium virtute Sola transforrnismus Clivus); non tendentia agentium intrinseca et nati, sed Casu mechanismus); non per saltus transformi sinus subitus , sed longissimo tempore et per stadia fere innumera transformismus lentus Haec itaque SSerit I. Individua non plane aequalia generantur, Sed mini mis quibusdam determinationibus inter se differunt.

a. si Iutatione hae minimae a generantibus Constanter in poStero transmittuntur. 93. Augetur Continuo numerus individuorum, dum copia rerum, quae ad Vitam Conservandam sunt neCesSariae, sere eadem l ermanet. Quapropter luna de viam Xoritur,

praesertim inter individua eiusdem speciei, cum iisdem rebus ad propriam Conservationem et Speciei propagationem indigeant.' 4. In hoc bello ea individua, quorum mutationes minus utiles vel iocivae sunt aliis individuis alitioribus

Daru in initio Deu in creatorem agnovit, Sed versu si nomvitae a nosticis num Professus est, cum negaret hominen Scire OSSe, utrum Deus sit necne. Neque in ipsa sua doctrina explicanda sibi Semper constitit Darwinismus, cum malitatem omnem intrinsecam

activitatis corporum reiceret, in mechanicismum incidit f. I 376.