Christiani Gottlieb Ludwig ... Institutiones chirurgiae praelectionibus academicis accommodatae

31쪽

PARS I. R. I. INFLAMMATIONES. I9

marrubii, quae moderat Calore placent, applicam da sunt, quo robur vasorum excitetur et humor stagnans discutiatur. Febris in f ammatoria nimis infensa venaesectione coerceatur . 42 sqq. suadenda tamen simul est abstinentia a viiii nimis nutriente: quod si aliqua nutritio concedenda est, ex vegetabilium

partibus facile digerendis eligatur Dandus quoque est potus suffciens ex ptisanis farinaceis et demulta centibus, quibus in saccipienis acida, in siccioribus nitrum adiici potest. Quod si febris nimis depressa sit, victus ex an bmalibus quoque iurulentus tenua concedi poterit, et iis, qui pituita abundant ptisanae acriores conueniunt. Tun temporis quoque haustus vini generosi et cardiaca medicamenta propinari poterunt, quo resolutio humoris stagnantis adiuue tur. Si cum inissam matione cacochymia in corpore Cbseruatur, ad eam quoque corrigendam remedia dirigenda sunt.

Quod si vero infJammatio his ips aux liis discuatienda non est, de ea tantum intra limites coercenda cogitandum erit, quo materia impacta emolliatur, et, suppuratione X Ot sta CCedente, educatur, quae quidem mutatio in externis corporis partibus melius, quam in interni visceribus, adiuuatur.

Ad suppurationem incipiendam edi absoluendam facit febris moderata, quae optimo humores ad locum affectum derivat: in con finiis enim partium in pus conuertendarum, inflammatio semper su-

32쪽

1o PARSI. R. L INFLAMMATIONES.

stinenda est ob hane caussam quoque aeger modice nutriatur, et pars affecta quieta sit.

Locus assectus interea calore moderato et cataplasmatibus emollientibus foueatur. Praestant in hune usum hamomillae et sambuci sores, nec non meliloti summitates, quibus vis antispasmodica simul inest. Emplastrum de meliloto et malacticum, paulo crassius illinita, interdum, de nocte potissimum interponantur, cum usus cataplasmatum eo tempore non commode continuari potest.

Quod si vero cacochymicus corporis status puris boni elaborationem vix permittat, non tantum de prauata humorum indoles medicamentis internis, quantum fieri potest, corrigatur; i. m. . I 72. seqq sed externis remediis nunc commendatis

amara quoque, . . absinthium, ruta et quippe quae corruptioni resistunt, adiicienda sunt. Interne potissimum propinetur cortex peruuianus, quianti septicam et roborantem virtutem habet, et gangraenam sphacetumque auertit.

Generalis autem haec tra Statio omnem diiudi. cationena et medelam inflammationi praestandam non absoluit. In diuersis itaque inflammationis speciebus eiusque mutationibus, nunc plenius declarandis, varia medendi methodus accuratius definienda est,

quod optime fieri posse arbitramur si ab erysipelate ad phlegmonen, ab hac ad abscessum transeam is quo resolutionis et suppurationis ratio clarius

33쪽

De adustis etiam et frigore tam partibus, quae inflammationem coniunctam habent, disserendum erit, antequam gangraenam et sphaeelum, pessimas inflammationum mutatione , examinemUS. In flammationem glandularum tandem tractationi descirrho et cancro praemittendam esse iudicamus.

ERYSIPE LATE.

potissimum stagnant, et inde accedente motu febrili, superficies integumentorum corporis tumet et rubet erysipelas nascitur, quod proinde spurium inflammationis genus s. 23. vel primus eius gradus dici meretur.

sede maxime consueta desumitur haec definitio. Nullum enim dubium est, superficiem viscerum interdum quoque primo hoc inflammationis gradu assici ciuia in tenuissimis tubulis, perspirationem externam et internam praestantibus, praecipua morbi huius sedes est.

Tumor inflammatorius latus est, ad vicinas partes facile excurrens, interdum mollior, interdum durior Color in iis, qui bonos succos habent, ex albo ubera, in cacochymicis autem corporibus ery

spelas liuidum colorem sistiti Digito paululum pressas 3 Para

34쪽

ra PARS I TR. I. INFLAMMATIONES.

pars ruborem arnittit, illo autem sublato, hic illicos edit. Interdum pustulae, immo vesiculae, ichore plus minus acri plenae effores Unt. Si morbus cutem profundius Occupat , quod in plethoricis interdum euenit, superficies tumoris magis rubet et splendet. Hinc differenti erysipelatis edenaatos,

scirrho si pustulos et phlegmonodis intelligitur.

Varii gradus huius morbi ex vehementia febris et acrimonia humorum definiuntur. Febris erysipelati iuncta viplurimum exigua est. Licet enim ea interdum cum magno horrore ingrediatur, hoc tamen superato, et materia acri primo impetu caloris in cutis superficie fixa reddita, mitior vlplurimum febris gradus persistens discuitioni fauet Dolor non pungens, sed plerumque pruriens est.

g. 6 . Causia proxima est stagnatio seri acris in vasis

minimis, inprimis culaneis ad eam itaque procliues sunt, qui acrimonia humorum, inprimis rancida et bilios scatent, et ita ad habitualem hunc morbum disponuntur spongiosa praeterea et laxa praecipue corpora erysipelate vexantur.

occasionem praebent animi affectus et fristiores et vehementiores, terror inprimis et ira, calor insignis vel fricti cuti admota, irritatio per medicamenta externa in vulneribus sanandis. Hinc si qui deprauatis succis scatent, emplastra leuiter irritantia vel pinguia vix ferunt; sed cutis vicina sacile erysipelaceo tumore assicitur et pustulas contrahit.

S. 66.

35쪽

Diagnos ex antecedentibus patet g. 62. pro- gnosis autem ex dispositione generali humoruna definitur. Si humores stagnantes non adeo acres sunt, perspiratione uita facilis sit discussio, et cuticula sicca reddita sine ulla cutis erosione des qua- matur. Cum etiam serum magis quam cruor stagnet, in suppurationem veram nunquam tendit; quod si enim acris humor abundet et confluat, Cutis pustulis et ulceribus arroditur, et cuticula in vesiculas Cliore plenas eleuatur. Si primus hic inflammationis gradus vel ex plethora, vel ex inepta medendi methodo augetur, haud raro in veram phlegmonen degenerat.

Indicatio curatoria eo redit, ut humor stagnans discutiatur. Discussionem febris moderata iuuat, auctior vero temperantibus, praecipue nitrosi medicamentis, et porro infusis calidis, scordit, hetonicae et et inde excitata blanda diaphoresi compescitur Venaesectione febrim moderante hoc in morbo vix opus est, in languida potius humorum circulatione cardiaca medicamenta vires sustineant.

Externe applicentur medicamenta sicca, quae acre serum absorbent, et vasa culanea roborant, puluere plantarum discutientium et roborantium, quibus terrae bolares et cerussa admisceantur. . Paulo

durior tumor farinas seminum emollientium, lini et Denu graeci admixtas habeat. Haec remedia sicca. moderate calida applicanda et aliquoties per diem mutanda sunt. Humiditas in iis nata bonum signum est, et perspirationem auctam prodit.

36쪽

Nocent erysipelati medicamenta spirituosa, inprimis spiritus vini amphoratus, qui humores cogiti bra que magis stringit, quamllande roborat, et ideo tumorem durum reddit a Emplastra discutiemtia parum prosunt, et primi quia pinguia sunt,nerspirationem impediunt et phlegmonen facile inducunt. f. IO. Erysipelas, quod ex deprauata et valde acri humorum indole per metastasia ad cutim determinatam Oritur, externis remediis vix tentandum, multo minus inepta medendi methodo reprimendum est, sed exigit curationem per interna remedia m. c. g. 67 seqq.). Quod si vero ulcera cu-tanea relinquat, haec, impetu febris superato, sponte saepius exsiccantur, vel unguento ex aceto, lithargyrio et oleo liliorum alborum recenter parat et mixto, optime tractantur.

Qui erysipelate vexantur iis exhibendus est victus parcus, ex cibis boni succi, minime tamen iurulentUS, potu tenuis aquosus commendetur, nisi febris exigua haustum sermentati potus concedat. Quies uniuersi corporis conuenit, praecipue tamen pars affecta modice inuoluta quiescat et perspiret.

Si post ery spelaceum tumorem, spirituosis didicamentis adhibitis induratum . 6υ. pulueres supra laudati . 68, discutiendi vi non satis pollent emplastro molliente v. c. diachylo cum gummi opus est, vel cataplasmata emollientia cum remediis discutientibus mixta adplicentur si tunc ulcera contrahuntur, aptis remediis depuranda et exsiccanda sunt.

CAPUT

37쪽

PARS I. R. I. INFLAMMATIONES. as

tur, quae non tantum in internis, sed etiam in externis partibus sedem figit, et veram cruoris stasin in tota cute et vicino contextu adipola, quin et pro landius interdum sistit. Tumor itaque in phlegmone magis fixus est quam in erysipelate, et grauior quoque vis symptomatum obseruatur. g. q. Febris inflammatoria maiori cum impetu progreditur et crescit, pulsus durior est et calor summopere auctus, tensi et dolor in tumore renitente et eleuato molestiam creant, et si ille ad partes vicinas extenditur, priorem locum non relinquit; color quoque gradu variat, ita ut Repius ex roseo in obscure rubicundum se vertat. Ex his itaque signis potissimum diagno sis patet, et disserentia ab erysipe

Et caussae vehementiores sunt. Saepius enim deprauati et acres, febre concitati nec coitione satis subacti humores, uti ad internas, m. e. f. 27O. seqq. sic non raro ad externas sedes coniiciuntur: saepius ad vulnera, inprimis vexata, et fracturas Omplicatas ossium aliasque laesiones externas accedit inflammatio non raro etiam caussae occasionales grauiore v. c. animi arrectus, ebrietas et leuiores inflammationes intendunte pertinaciores reddunt.

38쪽

l PARS I. R. I. INFLAMMATIONES.

f. 76. Prognosas quidem praecipue ex grauitate caussae partes varia laedentis desumitur, attamen ad indolem quoque humorum, in hac in f 'ammatione congestorum, et ad vim elasticam et vitalem discussioni plus minus fauentem vel resistentem, attendendum est. Cum etiam nimia rigiditas spasmum et condensationem sanguinis inducat, laxitas autem partium et debilitas uniuersalis nimiae humorum congestioni ansam praebeat, statis humorum in utroque casu pertinacior et resolutio dicteilior redditur.

Si humores boni per caussam validam externam ad stasin et phlegmone ducuntur, haec, nisi nimis vehemens sit, apta medendi methodo utplurimum discutitur; si vero humores acres sunt et in contextum cellulosum coniiciuntur facilis sit transitus ad gangraenam. Interna et uniuersalis humorum deprauatio et cacochymia, quae morbum partialem intendit, tristem utplurimum habet euentum. Etsi enim maligni humores, ad externas Corporis sedes derivati,eXternis remediis magis coerceri possunt, peior tamen semper redditur inflammationis conditio, cum non ad humorem tantum stagnantem, sed

ad malignitatem illius potissimum respici debeat.

gQ 78. Venaesectio inprimis ex febre magna et pulsu duro necessaria esse iudicatur, quae etiam symptomatibus porro urgentibus repetenda est. 9. 2 seqq. Alui lotiones et purgantia antiphlogistica non intermittenda sunt; g. 3. 49 febris etiam temperantibus medicamentis et potu tenui acidulo moderanda

f. r. quibus rite perspectis hoc quoque patet, quomodo

39쪽

PARPI TR. I. INFLAMMATIONES. ety

modo victus ratio et reliquum aegri regimen disponendum sit f. II.

Atque etiam praeterea ad externa remedia, quae varii inflammationis gradus exigunt, attendendum est. In recenti et vix se formant phlegmone constrictio partis, vel in loco ipso,vel supra eum impetum sanguinis congerendi cohibeat, in quem finem solutionem salis ammoniaci, addito aceto, affecto loco imponere conuenit.

Non incongruum quoque est, acetum cum li- argyrio coctum, vel plantas discutientes,leuiter aromaticas et adstringentes, in vino rubro coctas, vel spiritum vini rectificatissimum, camphora bene saturatum, in epithematibus applicare, quo his remediis inflammationis primus impetus reprimatur. Necesse tamen est, ut pars laesa in situ tranquillo et

moderato calore consertietur.

In applicatione remediorum reprimentium, quae roborando agunt, praecipue eo rospiciendum est, ut sanis de reliquo corporibus, ex caussa valida occasionali inflammationem alicuius partis suscipientibus, applicentur; porro, num decubitus humorum infJammatorius in contextu celluloso et glandulosis partibus profundus sit hoc enim modo illa vix discutiunt, sed suppurationem impediunt, et scirrho generando ansam praebent.

Si interea, dum haec medicamenta applicantur, tumor increscit, et durior fit, ruborque cum dolore intenditur, spes tamen resolutionis adhuc adest: epithemata ex herbis amaris et resoluentibus V. C. absin-

40쪽

absinthio, ruta, scordio cocta, addito sale ammonia. co, protinu et iterato applicanda sunt. Sedet aegri et tumoris varia conditi varium sum epithematum suadet.

Nam mollior tumor et laxum corpus postulant,ut plantae adstringente addantur, epithema etiam cum vino rubro coquatur, ita enim partibus robur assertur: sin tumor durus et renitens deprehenditur, et sicca rigidaque corpora phlegmone tentantur, flores hamomillae, sambuci et meliloti aquoso decocto addantur, vel omnino cataplasmata ex his parata applicentur.

g. 8 .

I re dubia, ut in neutram partem peccetur, cataplasma simile, vel emplastrum malasticum vel diachylon cum gummis, satis tamen spissum, medio tumor applicandum erit, quo stagnans humor incentro tumori cogatur interea cinae partes epithemate discutiente a proserpente inflammatione defendendae erunt.

Hoc quoque valet, si gangraena iam imminet, et plenaria discussio ferme impossibilis videtux laudant hoc in casu Cataplasma ex herbis amaris cum anatica parte fuliginis splendentis paratum autem color peregrinus medentem in dignoscendo tumore impediat, eundem in mutatione cataplasmatis spiritu matricali lauare conuenit, tunc etiam interdum cutis in medio tumore incidenda est, quo humori stagnanti pro parte exitu Concedatur.

Si itaque febris sensim paulatimque imminuitur