장음표시 사용
31쪽
corpus. Nam ut in genere verum est, sescribitur penultimo cap .lib. r. Phyl.omnis praepalatio materiae pendet ex relatione ad formam siue finem; atqui corpus est tanquam materia in qua anima anima forma siue uis illius, ergo oportuit naturam construxisse corpora secundum facultates animae:ergo est necessarium animam uti corpore, tanquam instrumento, operari peripsum corpus, seu secundum modum corporis unde sequitur quod proposuerat nullum animal habcies o mam alicuius specie animalis,&alios seu diue sos mores ab illa specie, ut anima canis habeti O testatem latrandi 5 omnes canes latrant per dispositionem corporis, unde sequitur conclusio iam dicta Probat illiud etiam ab electione animalium qui eligunt equos vel canes non posthiat in
anima, e quieue canis cerne e mores , sed ex disse
positionibus corporis distingunt generosum e quum ab his qui non sunt genetosi tum canes advenandum aptos, ab iis qui ad venationem minus apti sunt. Ergo ex signis in corpore anim lium existentibus, sensu perceptis possumus di
gnoscere propensiones animalium Aduersus primam huius textus propositionem, tria opponuntur arsumenta Primum est si Pithagorici Metempsicolis vera sit, homo referet speciem humanam, S propensionibus erit sua leo: velle refere sp ciem leonis,& moribus erit homo,quod fieri non potest, quando natura accommodauit dispositionem corporis, secundum facultates animae.Atqui disi,ositio corporis leonis est ad rapacitatem, cru-
deitatem. alios mores ferinos, nullamque ii
32쪽
bet potestatem ratiocinandi, ergo eo non potest Iecipere animana hominis. Neque etiam Pith goras intellexit illud reuera,vt anima hominis indueret corpus leonis,aut suis,sed homo initanatura quando habet mores,vulpis fit vulpes quando leonis fit leo Metaphorice propter morum similitudinem. ecundum argumentum homo
potest laborare morbo dicto Lycanthropia, ergo referet speciem hominis moribus erit lupus.
Respon .nos hoc loco intelligere secundiim Aristotcla in de animalibus, bene habentibus, prospera fruentibus valetudine Tertium argum Cn- tum Homo qui a reliquis animalibus sola ratione dissert, in moribus cum omnibus fere conuenit animalibus nam ellerio est audax ut leo, timidus ut lepus, ast itus ut vulpes, mitis ut agnus Atque ita de caeteris ex quibus moribu variis insignitur nominibias. Vt appelletur eo, canis, ulpes,agnus dec Ergo animal est aliquod in reris natura quod formam gerit alicuius speciei de mores alterius animalis. Respond. hominem mundi compendium continere quodammodo, omnia in anima quidem habet facultatem cognoscendi omnia, ut scribitur ab Arist.: . de anima est nodammodo Omnia. In moribu facultate pollet imitandioni nia animalia. in manu consciendi omnia in strumenta , quae animalibus a natura data sunt, fortiora multo, vehementiora, ut licet probare ex instrumentis ex ferro paratis,4 ex tonnentis bellicis, catapultari bonbarda Vt enim homo est superioror, excelleti r reliquis animali ita
pollet facultate duinium, d enimenter continet
33쪽
illam. Neque falsa est propositio mani cuique
animantium generi eli data aliqua proprietas, ho mini quidem facultas ratiocinaudi, quares homo referret speciem seu formam hominis , careret ratione, falla ellet, sed chim omnes homines viantur ratione, vigerunt formam hominis, ita S facultatem ratiocinandi quare vera est illa propositio omnia animalia prae se ferre formam suae speciei. mores eiusdem retinere.
ra hominum perpendebant, tribuspotissimum modis coniectaram inibant unu qui que autem unico mori. Etenim nonnum exanimaliumgeneribus contemptibantur, in ο-gulis nimirum generibus unicam formam unicamque naturam constituentes. Ali vero ex talium animalium genereperscrutabantur,
ad demum quod imile alicui corpus haberet, idem Osimilem animam habiturum continuo ex fimabant. Porro alij idem cum his forebant iudicium, verum non in omnibus animalibus, se tantummodo in humaiso genere id con ideranus . i quide opulos metes corpori or ma, a quo etiam animi moribus d erente
34쪽
Iuc Foretanus Nec deerat qui ex consitutione , qu
bantur. γ ori rin vultu similiteriudicarent, conum-piantes videlicet quam o Diutionem referat iratus homo, quam timidus animoque ser L
M, quam denique libidinoseus,aut quiuis alius
ire petu quodam perturbarus Possibile tamen est, ut omnibus lice modis ac aut multu, animalium natura con Meremos ac ex e emtames eadems ni in ahimalibus variis, di mimiore cothgamus, quemadmori aciunt qui ex vultu dum Lixa iudicant.
SCH O LI A. P Robata doctrina possibilitate, nam quaestio
an sit debet praecedere reliquas ex .cap.lib. 2. de demonstr. nunc sequens praecepta peritia siue modi sciendi inquirit modosinu cstgandi cos nitionem naturalium propesionum hominis. Modus autem si multiplex, nam aut progreditura causis aut ab effectis A causis, aut proximis aut remotis Causa pioxima morum est temperametum, spiritus corporis, quod ex doctrina Medicorum est praecipuum, in mediatum animae facultatum instrumentum. Cum ergo animae latsuas actiones per temperamentum, qualis est corporis temperies, tales erunt animae actio-ia . Temperamentum ergo est causa instrumen-
35쪽
talis actionuni auimae, immediata Causa re mota duae iudicantur potissimaei communes, aer,&coelum. Aeriamque assicit suis qualitatibus corpus humanum eiusque mutat temperamentum, unde estactum illud medicum, qualis aeret les spiritus & humores tum etiam temperamen
tum iam ob rem Hipp. lib. de aer.loc. ωaqu. scribit longe pulchriora, maiora omnia nascuntur in Asia, estque regio ipsi Europa nostra multo mansuetior, sunt etiana hominum mores benignioresin cultiores Causa vero omnium corum est temporum anni teniperata mixtura, si quidein medio solis exortu sita est , ad auroram,a frigiditate caliditate omni remotiori. Increnaentu
autem 'enignitatem inde proficisci omnibus est in confesso, cum nihil praecellens lagens violenter, sed per omnia aequalitas vigeat, quamuis non habeant omnia ubique per totam Asiam
secundit meundem modum. Sed hic modus iudicandi est uniuersalis, Physiognomia autem iudicat de inclinationibus particularibus hominum. Alia causa est remotior venas e coelum a coelina
que constitutione secundum diuersas astrorum coniunctiones Astrologi inquirunt mores natu rates hominum hac ratiocinatione, Caelum suis miluentis assicit actim aer altera corpora humana,proindeque eorum temperiem, ergoc lupotest diuersos mores in hominibus procrearC. Quessententia vera quidem est, dummodo ita intelligatur, Astra potestate pollent generandi et produce iiii miles qualitates qualitatibus elem torum .ha ab illis aeternis con eruentur: si ali-
36쪽
ter intelligatur ut iudiciali solent explodenda sententia ex iudicio S. Ecclesiae, luper fuit refutata a I. Baptista Porta in libris Physiognomiae
coelestis. Aristoteles hoc in libro certiorem aggreditur viam, nempe per ea signa quae in corpore existunt, mores inquirit naturales. In eo autem artificio refutat antiquorum sententias , deindestiam confi mat hi omnes in genere ducebant signa a figura, conformatione animalium, quam contemplabantur, ut per aliquam rationis similitudinem conscerent de morious hominum. Primus modus erat eorum qui in singulis genetibus animalium constituebant unicam formam naturam, ut scilicet omnes leones essent sortes feroces, qui esset similis informa leoni, ille haberet mores leoninos&feroces. Qui modus a
secundo quomodo distinguatur difficillimum est percipere, nisi quod in genere illi iudicium ferebant aliquid hanere simile illa animalia, in secun-ἡo autem omnino esse similia Tertius modus est eorum qui coniecturam trahebant inclinationum ex similitudine hominum cum hominibus,ut qui essent similes alicuius regionis viris, possiderent mores similes, qui Scythae existit similis facie, crudelis habeatur qui vero Gallis, liberalis, bellicosus. Quartus modus ducebatur adiuersis con stitutioniblis hominum, quemadmodum dictum est lupi a. Verhim dubitatur num possit homo rationes s norum qua apparent in corpore, comparari cul rutis praesertim clim ex . hys comparatio fattantum interres eiusdem speciei. Re o. compa
37쪽
rationem esse duplicem unam propriam is absolutam, secundum quam si comparatio interres ei idem speciei, alteram impropriam,per rationis similitudinem: analogicam, qua potest admitti inter hominesvi belluas hoc modo Aristio teles brutorii sagacitatem in libro de animalibus prudentiam vocat. Quare antiqui in comparatione brutotum cum homine, intelligebant compara tionem analogicam impropriam.
les moribus, eadem tamen habeant multas accidentia , ut puta magnanimus atque impurins, qui cum pr 'similemi an vultum, moribus amensunt quam maxine disserentes. Secundo vero quodper inceruasta temporumg mina et ultus gura in alienam peregrinamque mutatur. Interdum namque comingit,
si qui trist/s est se calamitosus furticem aB-- quam transigat diem , atque ita eliciorem ommam accipiat sicuti non raro etiam euenit euis
contraris , ut videlicet qui tui sua natura aliqua tristitia a ciatur, ac demum hilarem vultus conssilutionem in aliam triforem commutet, it itaque his de caussis, ut de auriscorum qu videntur si sumend. con
38쪽
At istoteles reprehendit primo quartu modum progrediendi in Physiognomia, .ex constititione eius qui aliqua animi perturbatione assicitur,qui posterior descriptus,ut facillius memoriae haereat. Probat autem fere hoc modo,
Physiognomiae scientia quae progreditur a posteroribus ea debet eligere signa, quae aut la&singularia solum significent, aut plura simul collecta Atqui ea quare constitutione eorum si,muntur, quae mentis perturbationibus exagitantur, neque sola, neque plura collecta necessario significant mores hominum ergo hic modus improbandus. Probat minorem quaedenotant Varios mores ea neccssaria non sunt neque protria, atqui facies magnanimi impudentis sunt timiles,& tamen mores utriusque toto coelo disteriit,
ergo modus qui capitur ex illis est reijciendus haec minor propositio non eget probatione, sensu enim iudicio omnium certa est. Item pallor facies potest esse signum aegritudinis. timidita
tis timentes namque pallescunt. Secunda ratio. ea quae certo aliquid significant mutationi non sunt obnoxia, at quae sumuntur ex vultu in dies nati tantur, ergo certa illa non possimi esse signa.
am qui calamitatibus opprimuntur, quiue melancholici sunt, possiunt transire aliquem diem Optatum in celicem, in qua vultus Ticiles omnino mutata erit , sine ulla permutatione propensionis naturalis ad agendum. Ergo ex
vultus dispositione de moribus innatis no est sim pliciter
39쪽
pliciter ferendum iudicium. Quaeritur autem num mores insiti naturales mutentur secundum tempora varia, sicuti dispositiones quae apparent in facie. Primo ad mutationem complexionum corporis sequitur
diuersitas propensionum naturalium,atqui secundum aetates temperamenta mutantur, ergo mores Minor confirmatur Medicorum sententias qui adolescentes Languineos calidos, Jumidos Iuvenes calidos siccos enes siccos frioidos constituunt. Quae temperamenta varia, diuersos in ipsis procreant mores. Adolescentes enim synt hilares, iuuenes iracundi, senes rixosi quaeruli Neque tantum haec temperamenta ina'
nautantur per aetates, sed etiam per tempora an
an, ut etiam Medicorum scriptis potest confirmari: Nam an variis temporibus dominantur vari humores in nostris corporibus. Hyeme pituita Quae est frigida humida vere an uis calidus, humidus. Estate bilis calida . cca lautumno humo melancholicus Oidus siccus.Cilna ergo temperamenta mutentur secundum anni tempora' inclinationcs mutabuntur. Qti 4stis ref pondeamus argumentis, licendum inclinationes
naturales hominum non mutati, omnino prodi Uerlitate latum, aut temporum anni secundi speciem,sed tantum ratione gradus: Nam ea ullae sunt in corpore manent eadem toto vitae decursu secundum speciem, sed variantur secundum Ur dus.Ad argumentum autem de complexione duplex est complexio,vna stradicatis primio e nia altera accidentaria sue acquisita ex Gal. hb de
40쪽
tempera. Haec mutari potest secundum aetatesitempora anni, illa autem nequaquam. Quare siquis natus sit frigidus siccus, proindeque melai cholicus, talis erit semper propensione naturali, licet sit futurus hilarior in adolescentia, quam in aliis aetatibus : erit tamen minus hilaris, quam sanguineus Secundum ergo gradum diuersi sunt mores in variis talibus: complexio namque primigenia sua petitur latitudine, secundum gradus, ergo immutata mutabit ridus pari modo.
res,non recte ne exsignis ratiocinantur, quandoquid 1 singulorum naturas inaesi-ganii minime licebit dicere, qui huic corpores mitis est,illum continuo etiam etiam anima futurum milem.
Primo quidem ut paucis a b tuum hominem bisti fimilcm nequaquam est inuenire , licet
quodammodo eius cferat tineamenta econ-d veris animalia pauca quirim habent secu-lliaria signa, piarim vero communia. o siquidium animati alicui metiis sit, non, cu udumproprium ac pecualiare signom ist-cundum commune, o fieri potest, ut huic quis cerus dicatur milior Verissimile naque