장음표시 사용
281쪽
ctione emptori praecipue duas actiones este , Unam cX empto , non interposita stipulatione , nisi nominatim actum sit ne venditor cui citonem praestaret , l. 2I. hoc tit. quo tamen casu sciens rem alienam esse nihilominu S ex empto aenetur in id , quod interest , ignorans vero in hoc tantum ut pretium reddat, i. eX empto g. xiit. D. de act. emp. Alteram ex stipulatione duplae , quae usitatior est. Haec vero Cit atristoritas venditionis, ut re jure judicioque evicia emptori, cmptor per hanc vel illam actionem regressum habeat ad auctorem suum , i. vcnditorem, & emptori venditor auctoritati S nomine teneatur. Aliquin sine ista auctoritate nulla emptio venditio est. M. Tuli. XI M.
Epist. Si ca praedia dividentur, quae ipse Caesar vendidit ' quae tandem in ejus venditionibus
cise poterit auctoritas qua tamen in rc recte monet l. D. cod. puta si quaeratur, an pro evictione caveri oporteat, vel in quantum, aut quomodo, consuetudinem ejus regionis di civitatis seu populi in quo emptio venditio con . abitur , spectandam cite. Ergo & legem ejus, ut in populo Judaico ex lege Moisis vcnditis praediis urbanis pro culmone vcnditor emptori obligatur, non citam venditis praediis rusticis , quia & ipse venditor quandoque praedia rusica rcdimere & cvincere potest in pretii rationem imputatis fructibus ab cmptore medio temporc perceptis, & anno quoquc Jobel, vel ut Graeci dicunt anno , ea praedia jure tuo recipit, &evictionis vel auctoritatis nomine eum non teneri illa verba Lx X. demou-
Nam nomine significatur auctoritas
282쪽
& evictionis causa , & ουες, λινο ιν quod alii ha hent , non potest sustineti. Ex consuetudine igitur sive lege regionis, in qua negotium contrahitur , vel ex conventione contrahentiun venditor non omnium rerum , quas vendidicauctoritatem sive evictionem praestat , ideoque non omnium est auctor, non omnis vcnditor aucto : Nam & mancipio datarum , olim non erat auctor , scd mancipio non datarum tantum, ut Varro scribit II. de re rust. c. depastoribus , quia soli domini ex jure Quiritium
mancipio dare poterant , tradeI e , etIam non
domini. Verum qui quid mancipabant . praestabant satis secundum mancipium de qua satisdatione M. Tullius initio V. ad Atticum: nisi lege venditionis dictum esset, ne satisdarent, ut Varro U. de ling. lat.scribi coeptum ait in l. mancipiorum , vadem ne posceret nec dabitur At qui traditione vel mancipatione & traditione, ut apud Paulum a tit. 17. Nam eae duae species nonnunquam conjunguntur , ut l. 7. Cod. Th. de donat non mancipatione solarem venditam transserunt in emptorem, hodie non satisdant de evictione , nisi aliud nominatim actum, sit, sed repromittunt tantum duplam , vel simplam pretii , non veri, sed ejus quod acceperunt. Nec enim de cvictione ulla
actio est nisi pretio, aut pretii parte soluta, &merce per 1 raditionem transata in emptorem ac
postea jure judicioque evicta. X LIV. Enarratio. SEd quanti emit Aeto etiam in summa nu. 13. scribit , duplum reserendum esse ad prae-
283쪽
Ium conventum , non ad rei bonitatem, quae pluris est quam pretium, ex l. cum fundus q8.& l. si fundo s3. D. Cod. In judicio ) l. non tamen 24. D. eod. Re abducta Ut l. habere sq. f. I. & l. emptori 67. eod. Vel ablata d. l. habere , & l. vindicantem
Evincere 9 Sulpitius Severus sacrae historiae lib. I. A rege Mesopotamiae evicti O subacti. Vide Cujacium ad legem 24. D. eodem tract. vi ad Asric. Si ita pactus sit se L si fundum 1 . hoc tit. Ut non in pretium tantum Et ita Glosia, &Fulgosiusis . Apud Paul. 2.9 Sent. tit. XVII. Vel si vaeneant frivola GIosia: Graec. Lat.
riae. Adde Senecam & J uvenalem. Aldhelmus de laudibus virginitatis cap. XXVIII mμ-rim , si Apostolorum oracula , Iurisperiis rum scita profanas frivolorum η ias abomia Nanι uri Ad auctorem suum P Glossae venditor,
M. Tullius XIII. epist. Epistola vi II. Quia & ipse venditor ) Aut donator. Vide Petrum Cunarum libro primo de Republica
Ea praedia jure suo recipit Diuturna poste
Fo pro pretio repuratur. Procopius Gazaeus in Leviticum. Sanctus Hilarius in psal. cxIx. In
Iubilei quoque anni , id est, quinquagesimi lege per quam O laxatis pabiovibus debitorum agria omnibus ad domiηρrsim, si qui soru
284쪽
et enissent, jura redeuntibus, noυa ct caelestis rearum omnium, O remissio, o reformatio prae
Nam cεεμάπος nomine Glota : auctoritas Ut Varro scr. I i. de re rust. 9 Capite X. Ad Atticum ) Epistola prima. Aliter accipit Simeo Bosius ibidem , S: Claudius Salmasius de modo usurarum cap. xv I. Vide Heraldi animadvers. in Salmasi observationes ad jus Atticum libro I v. cap. II.
Nisi pretio 9 inintilian. deesam. cccxx XVI. Im jure vindicare potes eam rem, ιη spretii
Et merce per tradit. translat. 4 Si res tradita non sit, emptori ex empto actio est adversus Venditorem, ut rem tradat l. s. hoc titulo. Sed res emptori evicta non dicitur, quia ante tr ditionem, rei emptat dominus non est , g. 3. in fine, Institui. de empl. &vend.&r S non trudita , ablata ei, vel abducta dici non potest.
Jure judicioque J Si non judicio, vel si judi
cio, & non jure , emptori non est regressita ad venditorem, Cujacius ad Ieg. I. & 8. h. t.
XLV. Creditorem evictionem pignoris non debere.
MUltae quaestiones superiore titulo defintiatae sunt, an venditor hereditatis, an donator , an apparitor judicis teneatur de evictione, & quibus casibus venditor rerum non teneatur , & quid veniat in actionem ex empto pro evictione, & aliae quaedam, praeter quaslizec adhuc supererat, an creditox qui pignus
285쪽
vendidit, teneatur de evictione , cui hic tit. proprie dicatus est. In ea ita distingui solet : aut vendidit jure communi, aut jure creditoris. Si
jure communi, i. si cavit de evictione , ut solent Venditores, proculdubio tenetur de cvictIone, quam si praestiterit , debitor tanquam non liberatus , quod patefecit evictio, creditori tenetur actione creditae pecuniae , vel contraria pigneralitia, propterea quod apparuit cum rem alienam pignori obliga sic , per quam si duplam cavit & praestitit, consequetur duplam , si modo aliter tanti quanti vendidit pignus vendere non potuit, quam promissa dupla : vel debiti quan titatem tantum, si etiam non promissa dupla alii tanto pignus vendere potuit, quia culpae suae & imprudentiae adscribere debet, quod duplam promisit, & praeter debiti quantitatem si debitum usurarium fuit, usuras medii temporis , licet pretio fruitus videatur medio tempo-Xe, i. a die venditionis rei pigneratae in diem evictionis, quia effectu & rc ipsa non potest intcilici pretio fruitus esse qui altero tanto amplius emptori praestitit evictionis nomine. Quod si cavit D praestitit fimplam , per candem
actionem conse luetur tantum dcbiti quantitarem non inturusurium, quia hoc casu verissimum est eum medio tempore pretio fruitum
esse, i. si pignore M. ult. & L seq. D. de pig. act. εἰ haec si jure communi vcndidit. Si jure cre- ditoris Sc pignoris lege, i. non pronailsa cui-ctione, non tenetur de evictione , nec ad pre-
tum restituendum nisi dolo malo sciens rem
esse alienam , vel sibi non obligatam eam vendidit, i. i. hoc tit. l. cx empto g. sententiam
D. de act. emp. quo casu nec regrellas ei est ad
286쪽
contrariam pigneralitiam, l. tutor G. pen. D. de pig. act. 2 sed debitor ipse eo nomine evicta emptori tenetur utili actione ex empto, quasi ipse vendidiste videatur qui venditionem permisit creditori , ne alioquin cum damno emptoris sibi liberationem adquirar. Re autem non evicta domino rei ratam facienti venditionem tenetur pretii nomine, quo liberatus est, utili neg. gestorum , d. l. rescriptum g . I. Quantum ergo attinet ad creditorem, debitor libcratus est, & fidejusior ejus sive mandator, d. l. rescriptum , l. si mandato Titii f. creditor, D. mand. quia creditor ex pretio pignoris debitum consecutus est, nec emptori ex exempto tenetur de evictione , sed in hoc tantum , in quo nihil dispendii facit, ut ei cedat contrariam pigneralitiam adversus debitorem, l. in creditore, D. eod. siquidem cam sibi malit emptor re-di , eaque directo agere potius, quam utili exempto : R ideo cedere cam cogitur creditor ,
quia, ut dixi, sine ullo suo dispendio hoc est facturus qui jam suum consecutus est, & nihi-
laminus tamen intelligitur habere eam actio nem i. contrariam pigneralitiam, ut eam postulanti cedat emptori, non ut ea ipse agat, quia
debito praecepto nihil ejus aliud interest nisi
ut eam habeat quam postulanti cedere possit, i. cum is, D. de fidejuss. l. heredem , D. mand. Ad haec , notandum est, adeo verum esse quod dici- . tur, eum qui auctor laudari , & de evictione conveniri potest, si emptori ficiat controversam repelli exceptione doli mali, I. u. I 3. Iq. sup. tit. prox. cui locus est cliam in specie l. ets. ει L ult. ut patet cx l. Scia , D. eod. & l. 3. su p.
287쪽
de evictione non tenetur : ut puta creditor qui vendidit pignus jure pignoris, licet non teneatur de evictione , tamen ex alia causa facere controversiam emptori, & rem evincere non potest, ne mutet factum suum : ideoque si creditor , qui pignus vendidit lege pignoris postea Iuccesserit in jus & nomen alterius credito ris , cui eadem res obligata est, non potest facere controversiam emptori ex persena defuncti creditoris, non tantum si ipse qui pignus vendidit in eo pietnore fuit antiquior & potior, sed etiam si fuit inferior & infirmior, defunctus potior privilegio temporis, quia & si inferior fuerit is qui pignus vendidit, tamen se potiorem tale praestare debet, l. i. hoc tit. l. &si is D. de distr. pig. XLV. Enarratio. A N venditor hereditatis ) l. I. ut 1 An donator l. 2. An apparitor l. si pignora ueo. D. eod.
Venditor rerum non teneatur ) l. 8. & ibi Cujac. & adleg. s. Vel contraria pigneratia J l. cum debitore 32. D. de pignerat. act. Liberationem adquirat. J l. rescriptum f. I.
D. de distr. pig. Repelli exceptione doli m. J & hoc est quod
vulgo dicitur, quem de evictione tenet actio, eundem agentem repellit exceptio.
288쪽
2ga Parantia in lib. VIII XLVI. De patria potestatC.
Vide lib. I. Instit. tit. 9.SUperioribus libris & titulis hoc semper egit
conditor Codicis jam inde a parte ferc media libri tertii, ut varias actiones proponerύε in rem & in personam , quae de proprietate , Vel dc pollessione, vel de jure pignoris , veI de flatu hominum in judicio civiliter instituuntur ;- S varias exceptiones, quae his actionibus subjici solent, quae&ipis uuasi quaedam actiones sunt , ac deinde generalem actioncm ex stipulatu, quae etiam omnibus actionibus subjicitur. Nullum enim sere negotium geritur cui non contrahentes subjiciant stipulationum, quam ob eam rem appello Vm JAM : Et his quidem omnibus peractis atque praestitis, quia su p. lib. v II. tractans de statti personarum, de colantum praejudicio, eave tantum praejudiciali actione egit, qua quaeritur an aliquis liber , pta libertus sit, illud vero praejudicium omisit, quo quaeritur an aliquis filius L sit, ideo 3rimc de eo ut tractet dat hunc titulum & sta- . tim l. i. agit de praejudicio , quo quis in sua potestate filium esse adscrit, ut Ι. I. f. per hanc , D. de rci vind. ait liberos qui sunt in nostra potestate a nobis peti praejudiciis, quae in rem quidem non sunt actioncs , sed esse videntur , g. praejudiciales, Inst. de act. I. vcluti proprietaris causam continent, nempe cum aco sUrvum neunt, aut libertum meum , aut filium meum
cse , sicut interdictum de liberis exhibendis , quo etiam petuntur liberi , qui sunt in potesta-
289쪽
te nostra , dicitur quasi proprietatis causam Continere , l. 2. q. quaedam , D. de interd. e tenim patria pote stas quasi proprietas , quam patres iure civili habent in liberos 1 tuos j cste procreatos. Est ctiam I. pen. huius rituli de praejudicio de partu agnoscendo , de qua satis scripsi in eXtremo XIX. Obs.
XLVI. Enarratio. Vae & ipsae quasi quaedam actiones s. J In
exceptionibus enim reus partibus adt Yis stingitur , ipseque exceptionem velut in tentionem probat , I. in exceptionibus D. de probat. Appello πιινδίκτID J In Parat. D . de Verb. o-hlig. & ad leg. I 6. cod. tit. a
Juste procreatos Vide ad caput Ix. Insti
Lex pen. J In qua libri veteres quos vidi, liabent , petendi. xix. Observ. Cap. ult.
V. lib. 1. Inst tit. II. tit. 7. lib. I. U. HIc titulus est etiam de patria potestate, quia non tantum beneficio naturae & procreationis ex justis nuptiis , scd etiam bcncficio adoptionis patria potestas adquiritur. Adoptiocst imago naturae, & civilis ratio quaerendorum liberorum , qui in nostra porcstate sint
perinde atque liberi procreati ex justis nuptiis. ν cI actus legitimus, quo quis Patrenas. veΙ fi-
290쪽
liumfam. non contradicentem auctorc patre sibi. adserit in locum filii vel nepotis naturalis S Iegitimi. Actus legitimus , Theophilo
initio ejusdem tit. quo sermone hodie solemnibus adoptionis sublat is nec xclata adoptione in l. actus , D. de reg. ita. intelligam civilem rationem, & ita accepille Theophilunipatet ex eo, quod scripsit in s. adoptivi, de exh. lib. Jurc antiquo intelligerem actum solemnem ex I. 4. hoc tit. & l. s. su p. de suis &Ieg. lib. sive legis actionem, quae peragatur lemniter , vel per magistratum trina mancipatione, & bina manuniissione adoptando filios& una mancipatione sine manumisidne adoptandis ceteris liberis , l. ult. vel per populum adoptando patris curiatis comitiis & adhibitis Pontificibus Romae tantum, illa commune nomen fecit suum, haec adrogatio dicitur, hac paterlam. ilia filiusf. pdcytatur. Haec fit auctore seipso , illa auctore patre, haec Romae, tu Ia etiam in provinciis, & illo Ioco Auli Gellii, Pleque pupillus, neque mulier, quae in parentis
potestate est, adrogari postunt, una negatiooeest, quia nec mas, qui in parentis potestate est, adrogari potest. V erum hodie omnes eae solemnitates obsoleverunt , & in adoptione acta publica sussiciunt, in adrogatione rescriptum principis. Duo vero sunt casus quibus Odoptione patria potcstas non adquiritur , Si mulier aliquem adroget: qui a patre, cui soli competit haec potestas , asiuinit appellationem,
qua & avita & proavita continetur, non materna, quae nulla fuit unquam. Denique filium mulier habere potest, non fili unafam. Ilcm si pater naturalis filium extraneo in adoptionem