Historiae naturalis libri XXXVII

21쪽

His To R. LIB. XXIX. 17

sturtio illinuntur. Cibo quot modis juvent notum est, cum transmeent faucium tumorem, calfactuque obi tet foveant. Nullus est alius cibus, qui in aegritudine alat, neque oneret, simulque vim potus ac cibi habeat. Maceratorum in aceto molliri diximus putamen. Talibus cum farina in panem subactis caeliaci recreantur. Quidam ita resoluta in patinis toriareri utilius putant. Quo genere non alvos tantum, sed & menses feminarum sistunt : aut si major sit impetus, cruda cum sarina ex aqua hauriuntur. Et Ioper se lutea ex iis decocta in aceto, donec indurescant: iterumque cum trito pipere torrentur ad cohibendas alvos. Fit & dysentericis remedium singulare , ovo effuso in fictili novo , ejusdemque ovi mensura, ut paria sint omnia, melle, mox aceto, item oleo, confusis crebroque permixtis. Quo fuerint ea excellentiora, hoc praesentius remedium erit. Alii eadem mensura pro oleo ct aceto resinam adjiciunt rubentem , vivumque : & alio modo tempe-τδnt, olei tantum mensura pari, pineique corticis acidusius sexagesimis denariorum, una ejus quod rhum

di imus, mellis obolis quinque simul decoctis, ita ut cibui alius post quatuor horas sumatur. Torminibu quoqu* m Vlti medentur , ova bina cum allii spicis

quatuor una terendo, vinique hemina calefaciendo,

atque ita potui dando . Et ne quid desit ovorum gratiae, candidum ex his admixtum calci vivae glu-

Plinius T. VII. B

22쪽

is C. PLINII NATUR.

tinat ultri fragmenta. Vis vero tanta est , ut lignum per susum ovo non ardeat, ac ne veStis qui dem contacta aduratur. De gallinarum autem ovis tantum locuti sumus, cum & reliquarum alitum re-εtent magnas utilitates, sicut suis locis dicemus. XII. Praeterea est ovorum genus in magna Galliarum fama, omissum Graecis . Angues innumeri aestate convoluti, salivis saucium corporumque spumis artifici complexu glomerantur , anguinum adpel-s Matur. Druidae sibilis id dicunt in sublime jactari ,

sagoque oportere intercipi, ne tellurem attingat. Profugere raptorem equo : serpentes enim insequi, donec arceantur amnis alicujus interventu. Experimentum ejus esse, si contra aquas fluitet vel auro vinctum . Atque, ut est Magorum solertia occultandis fraudibus sagax, certa Luna capiendum cen-

Sent, tamquam congruere operationem eam Serpen

tium, humani sit arbitrii. Vidi equidem id ovum mali orbiculati modici magnitudine, crusta cartilaro ginis, velut acetabulis brachiorum polypi crebris, insigne Druidis . Ad victorias litium ac regum aditus, mire laudatur: tantae vanitatis, ut habentem id in lite in sinu equitem Romanum e Vocontiis, a Divo Claudio Principe interemptum non ob aliud sciam. Hic tamen complexus anguium & efferatorum concordia, causa videtur esse, quare exteraegetntes caduceum in pacis argumentis circumdata

23쪽

HISTOR. LIB. XXIX. ro

εTgie angulum secerint. Neque enim cristatos esse

in caduceo mos est.

XIII. De anserum ovis magnae utilitatis, ipsoque ansere dicturi hoc in volumine, debemus honorem dc Commagenorum clarissimae rei. Fit ex adipe anserum: alioqui celeberrimi usus est: ad hoc in Commagene Syriae parte cum cinnamo, casia , pipere albo, herba quae Commagene vocatur, Obrutis nive vasis, odore jucundo, utilissimum ad peris frictiones, convulsiones, caecos aut subitos dolores, Io omniaque, quae a copis curantur: unguentumque pariter, ac medicamentum est. Fit & in Syria alio modo, adipe avium curato, ut diximus, additis erysisceptro, xylobalsamo, phoenice elate, item calamo, Fingulorum pondere, qui sit adipis, cum vinobis aut ter subserve sectum. Fit autem hieme, quo niam aestate non glaciat: nisi accepta cera. Multa praeterea remedia sunt ex ansere, quod miror, aeque quam in capris R. Namque anser corvusque ab M tale in autumnum morbo conflictari dicuntur. 2PRIV. q. De anserum honore, quem meruere

Gail rum in Capitolium adscensu deprehenso, di i md - Eδdem de causa supplicia annua cai ς' pςR dunt inter aedem Iuventatis & Summani, vivi infuIca iam bucea arbore fixi. Sed plura de hoc βni

24쪽

C. PLINII NATUR.

mali dici cogunt priscorum mores. Catulos lactentes adeo puros existimabant ad cibum, ut etiam placandis numinibus hostiarum vice uterentur his. Genitae Manae catulo res divina fit, & in coenis Deum etiamnum ponitur catulina. Aditialibus quidem epulis celebrem fuisse, Plauti fabulae indicio sunt. Sanguine canino Contra toxica nillil praestantius putantia Vomitiones quoque hoc animal monstrasse homini videtur. Et alios usus ex eo mirex o laudatos referemus suis locis. XV. Nunc ad statutum ordinem pergemus. Adversus serpentium ictus ericacia habentur, simum pecudis recens in vino decoctum illitumque: mures dissecti & impositi, quorum natura non est Sper nenda, praecipue in adscensu siderum, ut diximus:

cum lumine Lunae fibrarum numero crescente atque decrescente . Tradunt Magi , jocinere muris dato porcis in sco, sequi dantem id animal. In homine quoque similiter valere, sed resolvi cyathoxo olei polo. XVI. Mustelarum duo genera: alterum silvestre, distans magnitudine. Graeci vocant ictidas. Harum sel contra aspides dicitur essicax, cetero Venenum. Haec autem, quae in domibus nostris ober rat, & catulos suos sui auctor est Cicero) quotidie transfert, mutatque sedem, serpentes per Sequi tur . Ex ea inveterata sale denarii pondus in cyathi

25쪽

NIsTOR. LIB. XXIX. ar

ietibus datur percussis: aut ventriculus coriandro sartus inveteratusque & in vino potus. Et catulus mustelae etiam essicacius.

XVII Quaedam pudenda dictu tanta auctorum

adseveratione commendantur, ut praeterire fas non sit. Siquidem illa concordia rerum, aut repugnant a medicinae gignuntur: veluti cimicum animalis laedissimi, & dictu quoque fastidiendi natura, contra serpentium morbus, ct praecipue aspidum valere dicitur. Item contra venena omnia: argumento, I quod dicant gallinas, quo die id ederint, non interfici ab aspide: carnesque earum percussis plurimum prodesse. Ex his, quae tradunt, humanissimum est, illinire morsibus cum sanguine testudinis: item fusi situ eorum abigere sanguisugas adhaerentes, haustasque ab animalibus restinguere in potu datos. Quamquam & oculos quidam iis inungunt tritis cum sale& lacte mulierum: auresque, cum melle & rosa - o admixtis. Eos, qui agrestes sint, & in malvand cantur, crematos, cinere permixto rosaceo in- 2 Osundunt auribus. Cetera, quae de his tradunt, VO micri, di quartanarum remedia, aliorumque morbo xum 1 2VJmquam ovo, aut cera, aut faba in Clu Q. cen eant devorandos, salsa, nec referenda arbitror. Lethargi tamen medicinae cum argumento adhibent, quoniam Vincatur aspidum somnifica vis, septenos in cyatho aquae dantes, puerilibus annis quaternoS.

26쪽

C. PLINII NATUR.

Et in stranguria fistulae imposuere. Adeo nihIl parens illa rerum omnium sine ingentibus causis genuit. Quin & ad alligatos laevo brachio binos lana

subrepta pastoribus, resistere nocturnis febribus prodiderunt, diurnis in roseo panno. Rursus iis adversatur scolopeiadra, sussituque enecat. XVIII. Aspides percussos torpore & somno necant, omnium serpentium minime sanabiles. Sed &venenum earum si sanguinem attingit, aut recens ro vulnus, statim interimit: inveteratum ulcus, tardius. De cetero potum quantalibet copia, non nocet. Nota est enim tabifica vis: itaque occisa mor-Su arum animalia, cibis innoxia sunt. Cunctarer in proferendo ex his remedio, nisi M. Varronem scirem L x x xI I I ' vitae anno prodidisse, aspidum ictus emcacissime sanari, hausta a percussis ipsorum

urina.

XIX. Basilisci, quem etiam serpentes ipsae sugiunt, alias olfactu necantem, qui hominem vel si O adspiciat tantum, dicitur interimere, sanguinem Magi miris laudibus celebrant, coeuntem picis modo& colore, dilutum cinnabari clariorem feri. Tribuunt ei & successus petitionum a potestatibus, dca Diis etiam precum, morborumque remedia, ve nesciorum amuleta. Quidam id Saturni sanguinem adpellant.

27쪽

ΠIs To C. LIB. XXIX. 13

XX. Draco iron habet venena. Caput ejus limi ni januarum subditum, propitiatis adoratione Diis, fortunatam domum facere promittitur. Oculis ejus inveteratis, ct cum melle tritis, inunctos non pavescere ad nocturnas imagines, etiam pavidos . Coriadis pingue in pelle dorcadum nervis cervinis ad alia ligatum in lacerto, conserre judiciorum victoriar.

Primum spondylum aditus potestatum mulcere. Dentes ejus illigatos pellibus caprearum cervinis nervis, i. mites praestare dominos, potestatesque exorabiles . to

Sed super omnia est compositio, qua invictos faciunt Magorum mendacia: cauda draconis & capite, pilis leonis e fronte, & medulla ejusdem, equi victoris

spuma, canis unguibus adalligatis cervino corio, nervisque cervi a 'ternatis & dorcadis: quae coarguisse non minus refert, quam contraria serpentibus remedia demonstrasse, quoniam haec morum veneficia sunt . Draconum adipem venenata fugiunt:

item , si uratur , ichneumonum : fugiunt & urticis tritis in aceto perunctos. 2CXXI. Viperae caput impositum , vel alteriusqVam quae percusserit, sine fine prodest . Item siquis eam ipsam in vapore baculo sustineat: ajunt enim praecanere: item si quis exustae ejus cinerem illinat. Reverti autem ad percussum serpentes ne cessitate naturae , Nigidius auctor est . Caput quidem dissecant Scythae inter aures ad eximendum

28쪽

C. PLINII NATUR.

lapillum, quem ajunt ab ea devorari terrIta. Alii

ipso toto capite utuntur. Fiunt ex vipera pastilli, qui theriaci vocantur a Graecis, ternis digitis utrimque amputatis , exemptisque interaneis , & livore spinae adhaerente, reliquo Corpore in patina ex aqua

ct anetho discocto, spinisque exemptis , & addita similagine , atque ita in umbra siccatis pastillis ,

quibus ad multa medicamenta utuntur . Significandum videtur e vipera tantum hoc fieri . Quidam ac purgatae , ut supra dictum est , adipem cum olei sextario decoquunt ad dimidias. Ex eo, cum opus sit, ternis stillis additis in oleum perunguntur, ut omnes bestiae fugiant eos.

XXII. Praeterea constat, contra omnium Serpentium ictus, quamvis insanabiles , ipsarum Serpentium exta imposita auxiliari: eosque, qui aliquando viperae jecur coctum hauserint, numquam postea se-riri a serpente. Neque anguis venenatus est, nisi per mensem Luna instigatus . Sed prodest vivus et o comprehensus, ct in aqua contusus, si foveatur ita morsus. Quin Ec inesse ei remedia multa creduntur , ut digeremus, dc ideo 2Esculapio dicatur . Democritus quidem monstra quaedam ex his conficit, ut possint avium sermones intelligi . Anguis FEsculapius Epidauro Rumam advectus est: vulgoque pascitur dc in domibus. Ac nisi incendiis semina exurerentur, non esset secunditati eorum resistere

29쪽

HISTOR. LIB. XXIX. as

In orbe terrarum pulcherrimam anguium genus est, quod & in aqua vivit, hydri vocantur, nullis

serpentium inferiores Veneno. Horum jecur servatum adversus percussos ab his auxilium est. Scorpio tritus stellionum veneno adversatur. Fit

enim & e stellionibus malum medicamentum. Nam cum immortuus est vino, faciem eorum , qui biberint, lentigine obducit. Ob hoc in unguento necant eum, insidiantes pellicum sormae. Remedium est ovi luteum, di mel ac nitrum. Fel stellionum tritum in

aqua mustelas congregare dicitur. XXIII. Inter omnia venenata salamandrae scelus maximum est. Cetera enim singulos feriunt, nec plures pariter interimunt: ut omittam, quod perire conscientia dicuntur homine percusso, neque amplius admitti ad terras: salamandra populos pariter necare improvidos potest. Nam si arbori irrepsit, Omnia poma inficit veneno, dc eos, qui ederint, necat frigida vi, nihil aconito distans. Quinimmo si contacto ab ea ligno vel pede crusta panis incoquatur , idem veneficium est: vel si in puteum cadat. Quippd cum saliva ejus quacumque parte corpori , vel in pede imo respersa , omnis In toto corp0re defluat pilus. Tamen talis, ac tanti veneni a qui

busdam animalium, ut subus, manditur, dominante eadem illa rerum dissidentia. Venenum ejus restingui primum omnium ab his , quae vescantur illa ,

30쪽

16 C. PLINII NATUR.

ex his verisimile est, quae produntur, cantharidum potu, aut lacerta in cibo sumpta: cetera adversantia diximus, dicemusque suis locis. Ex ipsa , quae Magi tradunt contra incendia, quoniam ignes sola

animalium exstinguat, si serent vera, jam esset experta Roma. Sextius Venerem accendi cibo earum,

si detractis interaneis , & pedibus , & capite in

melle serventur, tradit, negatque restingui ignem ab iis .io XXIV. E volucribus in auxilium contra serpentes primi vultures. Adnotatum quoque minus virium esse nigris. Pennarum ex his nidore, si urantur , sugari eas dicunt . Item cor ejus alitis habentes , tutos esse ab impetu non solum serpentium, edet iam serarum, latronumque, & regum ira. XXV. Carnibus gallinaceorum, ita ut tepebunt avulsae , adpositis , venena serpentium domantur :item cerebro in vino poto. Parthi gallinae malunt cerebrum plagis imponere. Ius quoque ex his po-2o tum praeclare medetur, & in multis aliis usibus mirabile. Pantherae leonesque non attingunt per unctos eo, praecipue si & allium fuerit incoctum. Alvum solvit validius e vetere gallinaceo. Prodest & contra longinquas sebres, & torpentibus membris, tremmulisque, & articulariis morbis : in capitis dolori-αὶ tepebant.