Historiae naturalis libri XXXVII

발행: 1784년

분량: 365페이지

출처: archive.org

분류: 약학

31쪽

HISTOR. LIB. XXIX. 1

bus: epiphoris, inflationibus, fastidiis, incipiente te

nesmo, jocineri, renibus, Vesicae: contra cruditates, suspiria. Itaque etiam faciendi ejus exstant praec pia. Eificacius enim cocti cum olere marino, aut cybio, aut cappari, aut apio, aut herba Mercuriali, aut polypodio, aut anetho : utilissime autem in congiis tribus aquae ad tres heminas cum supradictis herbis, & refrigeratum sub dio dari tempestivis antecedente vomitione. Non praeteribo miraculum , quamquam ad medicinam non pertinens: si auro li- roquescenti gallinarum membra misceantur, conSumunt id in se. Ita hoc venenum auri est. At gallinaceis ipsis circulo e ramentis' addito in collum,

non canunt.

XXVI. Auxiliatur contra serpentes & columbarum caro recens concerpta, & hirundinum :.bubonis pedes usti cum plumbagine herba. Nec omittam in hac quoque alite exemplum magicae vanitatis . Quippe praeter reliqua portentosa mendacia , cor ejus impositum mammae mulieris dormientis sini- zo trae, tradunt essicere, ut omnia secreta pronuntiet. Praeterea in pugnam ferentes idem , sortes fieri .Eju dem ovo ad capillum remedia demonstrat. Quis autem, quaeso, ovum bubonis umquam videre potuit, cum ipsam avem vidisse prodigium sit Z qui,

32쪽

αῖ C. PLINII NATUR.

utique experiri, & praecipue in capillo λ Sanguine quidem pulli bubonis etiam crispari capillum pro

mittunt.

Cujus generis prope videri possint, quae tradunt& de vespertilione: si ter circumlatus domui vivus, per fenestram inverso capite infigatur , amuletum esse: privatimque ovilibus circumraptum toties, &pedibus suspensum in supero limine . Sanguinem quoque ejus cum carduo , contra serpentium ictus Eo inter praecipua laudant. XXVII. Phalangium est Italiae ignotum, & plurium generum : unum simile formicae, sed inu tomajus, ruso capite, reliqua parte corporis nigra , albis intercursantibus' guttis . Acerbior hujus, quam vespae imis. Vivit maxime circa surnos & molas. In remedio est , si quis ejusdem generis alterum

percusso oStendat. Et ad hoc servantur mortui .

Inveniuntur & cortices eorum , qui triti & potimedentur: dc mustelae catuli, ut diximus supra. zo .mque phalangion Graeci vocant inter genera araneorum, sed distinguunt lupi nomine. Tertium genus est eodem phalangit nomine araneus lanugino-εus, grandissimo capite . Quo dissecto inveniri dicuntur intus vermiculi duo , ad alligatique mulieribus cervina pelle ante Solis ortum , praestare n.

33쪽

HISTOR. LII. XXIX. ας

concipiant, ut Caecilius in commentariis res It . Vis ea annua est: quam solam ex omni at ocio dixisse fas sit, quoniam aliquarum secunditas plena liberis tali venia indiget. Vocatur & rhagion acino nigro similis, Ore minimo sub alvo, pedibus brevissimis, tamquam imperfectis. Dolor a morsu ejus qualis a scorpione . Urina similis araneis leaetis . Idem erat asterion, nisi di tingueretur virgulis albis Hujus morsus genua labefactat. Pejor utroque est caeruleus, lanugine nigra, caliginem concitans, ct iovomitus araneosos. Etiamnum deterior, a crabrone

penna tantum differens. Hic & ad maciem perducit. Myrmecion formicae similis capite, alvo nigra, guttis albis distinguentibus, vesparum dolore torquet. Tetragna thii duo genera habent: pejor medium caput distinguente linea alba , & transversa altera .

Hic oris turnorem facit. At cinereus posteriore parte candicans, lentior. Minime autem noxius eodem colore, qui telam muscis in parietibus latissime pandit. Contra omnium morsus remedio est gallinaceum et ocerebrum cum piperis exiguo potum in posca. Itemiser iς α quinque potae : pecudum fimi cinis illitus e X aceto: & ipsi aranei, quicumque in ole0 pu tres acti.

Muris aranei morsus sanatur coagulo agnino in vino poto: ungulae arietinae cinere cum melle, mustelae catulo, ut in serpentibus dictum est. Si ju-

34쪽

ao C PLINII NATUR.

menta momorderit, mus recens cum sale imponἰ-tur, aut sel vespertilionis ex aceto. Et ipse mus araneus contra se remedium est, divulsus & impositus. Nam si praegnans momordit, protinus dissilit.

Optimum , si imponatur qui momorderit . Sed &alios ad hunc usum servant in oleo, aut luto circumlitos. Est contra morsum ejus remedio terra exorbita . Ferunt enim non transiri ab eo orbitam , torpore quodam naturae.

io XXVIII. Scorpionibus contrarius maxime invicem stellio traditur, ut visu quoque pavorem iis adserat, ct torporem frigidi sudoris. Itaque in oleo putrefaciunt eum, & ita ea vulnera perungunt. Quidam oleo illo spumam argenteam decoquunt ad emplastri genus, atque ita illinunt. Hunc Graeci coloten vocant, dc ascala boten, & galeoten. In Italia non nascitur. Est enim hic plenus lentigine, stridoris acerbi, & vescitur; quae omnia a nostris stellionibus aliena sunt.

et o XXIX. Prodest dc gallinarum fimi cinis ill tus,

draconis jecur, lacerta divulsa, mus divulsus, Scorpio ipse suae plagae impositus, aut assus in cibo εumptus, aut potus in meri cyathis duobus. Proprium est scorpionum, quod manus palmam non seriunt, nec nisi pilos attigere. Lapillus qualiscumque, ab ea parte, qua in terra erat, impositu plagae, levat dolorem. Item testa terra operta e

35쪽

HISTOR. LIB. XXIX. at

alIqua parte, sicut erat, impolita, liberare dIcitur. Non debent respicere qui imponunt, & cavere, ne Sol adspiciat. Vermes terreni triti impositi prosunt. Multa &alia ex his remedia sunt, propter quae in melle

servantur.

Noctua ap bus contraria, ct Vespis, crabronibusque, & sanguisugis: pici quoque Martii rostrum

secum habentes non seriuntur ab iis . Adversantur& locustarum minimae sine pennis, quos attelebos. Io

vocant.

Est & sermicarum genus venenatum: non sere in Italia. Solipugas Cicero adpellat, salpugas Baetica. Iis cor vespertilionis contrarium, omnibusque formicis. Salamandris cantharidas diximus resistere. XXX Sed in iis magna quaestio, quoniam ipsae venena sunt potae vesicae cum cruciatu praecipuo . Cossinum Equitem Romanum, amicitia Neronis Principis notum, cum is lichene correptus esset, Voca- 2 Otu stet aegypto medicus ob hanc valetudinem ejus a C. re, cum cantharidum potum praeparare Vo Iuli et, interemit. Verum illitas prodesse non du bium cit, eum succo taminiae uvae, & sevo ovis Vel caprae, Ipsarum canthalidum venenum, in qua parte sit, n0n constat inter auctores. Alii in pedi, εὶ at elabos.

36쪽

11 C. PLINII NATUR.

bus δc capite existimant esse, alii negant. Convenit tantum pennas earum auxiliari, in quacumque

parte sit venenum. Ipsae nascuntur ex vermiculo,

in spongia maxime cynorrhodi, quae fit in caule, sed secundissime in fiaxino: ceterae in alba roga . minus efficaces. Potentissimae inter omnes variae, luteis lineis, quas in pennis transversas habent, multum pingues: inertiores minutae, latae, pilosae: inutilissimae vero, unius coloris macraeque. Condunturio in calice fictili non picato, & linteo colligato, congestae rosa matura, & suspenduntur super acetum cum sale servens, donec per linteolum vaporentur, postea reponuntur. Vis earum adurere corpus, crustas obducere. Eadem pityocampis, in picea nascentibus: eadem bupresti: similiterque praeparantur. Essicacissimae omnes ad lepras lichenasque: dicuntur& menses ciere & urinam. Ideo Hippocrates &hydropicis dabat. Cantharides objectae sunt Catoni

Uticensi, ceu venenum vendidisset in auctione re- O gia, quoniam eas sestertiis Lx addixerat. s. Et sevum autem struth loca melinum tunc venisse sestertiis xxx obiter dictum sit, essicacioris ad omnia usus, quam est adeps anserinus.

XXXI. Diximus & mellis venenati genera: contra quod utuntur melle, in quo apes sint mortuae. Idem potum in vino, remedium est vitiorum, quae C cibo piscium gignuntur.

XXXII.

37쪽

HISTOR. XXIX. 33

XXXII. In canis rabioSi morsu tuetur a pavore aquae, capitis canini cinis illitus vulneri. Oportet autem comburi omnia eodem modo, ut semel dicamus, in vase fictili novo, argilla circumlito, atque ita in furnum indito. Idem & in potione proficit. Quidam ob id edendum dederunt. Aliqui & vermem e cadavere canino adalligavere: menstruave

canis in panno subdidere calyci, aut intus ipsius caudae pilos combustos insuere vulneri. Cor caninum habentem fugiunt canes. Non latrant vero, lingua rocanina in calceamento subdita pollici: aut caudam mustelae, quae abscisa R dimissa sit, habentes. Est limus salivae sub lingua rabiosi canis, qui datus in potu, fieri hydrophobos non patitur. Multo tamen utilissime jecur ejus, qui rn rabie momorderit, datur, si possit fieri, crudum mandendum: si minus, quoquo modo coctum, aut jus coctis carnibus. Ese vermiculus in lingua canum, qui vocatur a Graecis lytta, quo exempto infantibus catulis, nec rabidi fiunt, nec fastidium sentiunt. Idem ter igni circumlatus, datur morsis a rabioso, ne rabidi fiant. Et

cerebello gallinaceo occurritur. Sed id devoratum anno tantum eo prodest. Ajunt & cristam galli contritam essicaciter imponi, & anseris adipem cum melle. Saliuntur & carnes eorum, qui rabidi suerunt, ad eadem remedia in cibo dandae. Quin dea) abscissa, & sic alibi.

Plinias T. VII.

38쪽

C. PLINII NATUR.

necantur catuli statim in aqua, ad sexu in ejus, qui momorderit, ut jecur crudum devoretur ex iis . Prodest & fimum gallinaceum, dumtaxat rusum, ex aceto impositum: & muris aranei caudae cinis, ata ut ipse, cui absci a Sit, Vivus dimittatur: glebula ex hirundinum nido illita ex aceto: vel pulli

Itirundinis combusti: membrana sive Senectus anguium, vernatione exuta, cum cancro maSculo ex vino trita. Nam ctia in per se reposita in arcis ar-IO mariisque , tineas necat. Tanta vis mali est, ut urina quoque calcata rabiosi canis noceat, maximo

ulcus habentibus. Remedio est sinum caballinum adspersum aceto, & calfactum in fico impositum. Minus hoc miretur, qui cogitet, lapidem a cane

morsum, uSque in proverbium discordiae venisse. Qui in urinam canis suam egesserit, torporem lumborum sentire dicunt. Lacerta, quam hi sepa, alii Chalcidicen vocant, in vino pota morSUS Suos Sanat.

XXXIII. Veneficiis ex mustela silvestri lactis, et o contrarium est jus gallinacei veteris large haustum: peculiariter contra aconitum, addi parum salis oportet. Gallinarum sinum dumtaxat candidum, in hyssopo decoctum, aut 'mulso, contra venena fungorum boletorumque: item inflationes, ac strangula tione S: quod miremur, cum, si aliud animal gusta-

vexit id fimum, torminibus & insationibus adficia

39쪽

HIs TOR. LIB. XXIX. as

tur . Sanguis anserinus contra lepores marinos valet, cum olei a qua portione. Item contra mala medicamenta Omnia ad Servatur cum Lemnia rubrica

ct spinae albae succo, pastillorum drachmis quinque, qui in cyathis ternis aquae bibantur: item mustelae

catulus, ut supra diximus, praeparatus. Coagulum quoque agninum adversus omnia mala medicamenta pollet: item sanguis anatum Ponticarum. Itaque es spissatus servatur, vinoque diluitur. Quidam seminae anatis effcaciorem putant. Simili modo contra xo

venena omnia, ciconiarum ventriculus Valet, coagulum pecoris. Ius ex carne arietum privatim adversus cantharidas: item lac ovium calidum, praeterque iis, qui bu prest in aut aconitum biberint. Columbarum silvestrium fimum privatim contra argenti vivi potum. Contra toxica, mustela vulgaris

inveterata, binis drachmis pota. XXXIV. 6. Alopecias replet smi pecudum cinis cum oleo Cyprino & melle: item ungularum

muli vel mulae ex oleo myrteo. Praeterea ut Var- 7 Pro noster tradit murinum fimum, quod item mur cerdas adpellat. Et muscarum capita recentia, priu solio ficulneo asperatas. Alii sanguine muscarum utun tur. Alii decem diebus ei ne rem earum illinunt cum Cinere chartae, vel nucum, ita ut sit tertia parae muscis. Alii lacte mulierum cum brassica cinerem muscarum subigunt. Quidam melle tantum. Nul-

40쪽

36 C. PLINII NATUR.

tum animal minus docile existimatur, mInorIsve I tellectus: eo mirabilius est, Olympiae sacro certamine, nubes earum immolato tauro, Deo quem Mytodem vocant, extra territorium id abire. At pectas cinis e murium capitibus, caudisque, & t tius muris, emendat: praecipue si veneficio acciderit haec injuria. Item herinacei cinis cum melle, aut corium combustum cum pice liquida. Caput quidem ejus ustum per se, etiam cicatricibus pilos et o reddit. Alopecias autem in ea curatione praeparari oportet novacula, & sinapi. Quidam ex aceto uti maluerunt. Quae de herinaceo dicuntur, omnia tanto magis valabunt in hystrice. Lacertae quoque, ut

docuimus, combustae cum radice recentis arundinis, quae ut una cremari possit, minutim findenda est: ita myrteo oleo permixto cineres capillorum desuvia continent. Effcacius virides lacertae omnia cadem praestant. Etiamnum utilius admixto sale, &adipe ursino, & cepa tusa. Quidam denas viridesao in decem sextariis olei veteris discoquunt, Conten ii semel in mense ungere. Pellium viperinarum cinis, alopecias celerrime explet: item gallinarum fimum recens illitum. Corvi ovum in aereo vase permixtum illitumque deraso capite nigritiam capilli

adfert: sed donec inarescat, oleum in ore habendum est, ne & dentes simul nigrescant. Idque iaumbra faciendum, neque ante quatriduum abluen'

SEARCH

MENU NAVIGATION