장음표시 사용
671쪽
lahi .Qquod quisque ivr.ubi Deci . de communI , delatissime dixi in
commenta. statui.Ciuitatis Caiete statur. I . lib. I. nu. 3 . Attamen contrarium dico non quia illa exceptio possit quandocunque opponi nec ex rationibus desuper allegatis, ted quia ut dixi supra ex Bal. & ali is fini, illius absolutionis est origo aliarum, adeo ut aliet oriri non possint, de se non copetere,de quia etiam ali et fui flent obreptitie, de sic nullae, de ita potius opponitur contra alias, contra quas seinper opponi Dos Iedixi, quam contra illam. Et ex praedietis uidetur decidi propos tum dubium quod ante probationes ad millas, de sic ante detectiim periviarium , quod possit illa exceptio opponi,dc quod opposita adhuc impediat processum ad ulteriora secus autem lirrobationes ellent admisset& per eas de peri urio constaret, tunc enim illa exceptio non admitte retur,non quia de sui natura admitti no pollet,i ed quia decteto ia periurio de eo cognoscendum dc iudicandum ellet secundum praemissa,
as & hinc si per scripturas in promptu i vel aliter ante factas probationes de periurio costaret, uel aliter derectum ellet, tunc etiam illa exceptio no admitteretur ex eade ratione quia de periurio costaret, ut sumitur ex doctis Soc. in saepius alleg. conii. y 9.Sc multu apposite ponderauit Neviet. alleg. cosi. 2I .cum seq.ut supra iam dixi, imo a inpinis Rim.
ubi supra nu. 3 I. dicit quod cum periuriu est detectu, quod praecipue
cotingit in iurameto de praeterito,ut quia allegatu fuerat Omnia de singula et se uera,ne dum per ueras Probationes, sed et per iuris praesum-3 o ptiones, quod adhuc t satis est, dc exceptio non obstat, imo de pertu
rio cognoscit. allegat Ruimin alleg. cons. I 3 2. ex quo ultimo d. deus
ni in aliqua cosideratione ex his quς supra dixi, quod ubi quis uult admitti cotra iurametu, de allegauerit aliquas causas quas probare obtu. Iit,& para tacet de nihil opponit, quod tunc insurgit iuris piaesumptio ει quidem satis urgens, ut ille tactio quoda modo confiteatur uera es Ie uae opponuntur ut supra ia dixi. Cli ergo sit praesemptio legis depiu-rio,quod sit certo modo detectum,illi id luderetur sequens esse, ut ille amodo non admitteretur ad excipiendum de iuramento, etiam quod probationes non fui sient admisi ς, sed dico quod ille qui tacuit uidetur consen si siὸ illa uera elle si probaretur,postquam probari offerebantur tacite uel ex preste,& ideo ille consensus cic tacita confessio non operetur nisi ad illum effectum ad quem facta est, ita enim dicitur etiam in consessione explicita, ut dicam in aduersario consessio etiam iudicialis, de sic ultra illum effectu in nil operatur, ista itaque taciturni-3i ras operatur ut astimantur probationes, dc ex line illarum t prolpicere, quid sit agendum Sc non ante nec aliter, dc sic interim noti operatur de si consideratio facta procederet, utique nulla alia requireretur probatio, quod est omnino falsi . o o a Sequitur
672쪽
sequitur dispicere de ulteriori effectu, pone enim per Episcopum
uel euis incarium concessam suille absolutionem ad effectum agendi uel excipiendi, Se pars contra quam suit concessa, uel quia fuisset cit ra, uel quia alias habui fiat notitiam de decreto praedicto, ab illo appetulallet i quaeritur numquid appellatione pendente, possit ille absolutus cura Perum, metum agere, & excipere , dc iura sua proponere: &in hoc breuiter dicas quod licet appellatio uel sulpendat uel extinguat
iudicatum secundum uarias considerationes ut per Felin. late in rubr. de appellat nihilominus limitatur haec conclusio ut non procedat ubi agi tur de ligamine anim , tunc enim ut anima remaneat 1bluta illo uinculo quo ligata erat, & minori tempore prout fieri potest ligata, cum peccata quanto diutius infelicem animam detinent alligatam sint gra-33 uiora .c. hn .de consuetudin. t tunc appellatio neque suspendit neque extinguit iudicatum, ita limitat Fel in albi supra ex doctrina Angel .in L furti . n. de his qui notant. insem. ex cuius doctrina Curtius Senior imcontil. vigesimotertio, dixit quod absolutus ab excommunicatione
poterit agere , non obstante quod pars ab absolutione appellasset, de propterea pluries in practica obtinuisse dicit Caesar Visii l. an decis AD 3 niet. i 88 in fine i quod absolutus ab excommunicatione, uelatur
mento agere poterit, dc iura sua proponere non obstante quod altera
pars appellasset, Sc appellatio penderet, fuit admissa pars ad probandui e probauit quae allegauit, nam nisi in iudicio ordinario probaret intentionem tuam, utique nihil ageret, &absolutio sic obtenta non opiatularetur, ut concludit Paul.de Castr. & alij allegati in praecedentibus fg. qui tenent opinione quod absolutio concedi possit parte non cit 3 I ta, an tunc t requiratur alia absolutio 1 iuramento, ad effectum roscindendi contractum, an illa prima sussiciat, & Feli. qui rem ex pro- postro examinat an allegat .capitulo primo,& capitulo debitores de iii
retur. dicit tutius este ut iterum concedatur allaab huio, nam prima
suit limitata ad essectum agendi & excipiendi, Sc propterea limitatum enectuna producere debet,&sic immediate quod quis fuit admissus ad agendum & escipiendum, & egit& excepit iam consumpsit uires
ablolutionis, & sic sine alia uidetur quodno possit rescindere uires cotractus ,& in hanc opinionem quam alijs rationibus comprobat, uidetur inclinare Aymo. Craued consilio leptimo , numero 7 .cum seque.& ita mille decisu dixit Pet.ben in te.in decis is rotae bononi.& in hac. etiam inclinare uidetur Bero. cons. 3 o. num. septuagesimaquinto,lib. primo,de irae iam tutius esse dixit Coua. lib. I. practaesolutio.c. q. nil. 6. versic. e contrario tem, & in hanc opinionem etia inclinare uid
tur Guid.pap. quaestio. aas .ubi dicit quod debet pars uocari , ct tunc
in cotumacia potest obtineri, sed quod deinde iteru in probationibus
673쪽
est citandus,& quod si aliter concedatur uel appareat sine cauta cognitione concessam esse, vel ex temporis breuitate, quod erit nulla, & sic apparet tractari de duplici absolutione prout etiam dixit Oldrad.cosi.
I ao.& omnes qui distinguunt in . hac materia, dicentes in una absolutione non requiri partis citationem, in alia uero requiri, nihil
minus quicquid dicant isti doctores quod tutius sit, illa secunda
absolutio non est necellaria , ut dixit Couarr. ubi supra nam illa prima absolutio redetur ex sequentibus probationibus, ita ut tunc extendat effectum tuum , & operetur reicissionem contractus sine alia noua absolutione, de ita in sacro consilio se ille decisum ex sol
Iemni consilio Pauli de Castro de quo supra , dixit Amict. decisio. 322. numero duodecimo, quem sequitur ibi Ursili. Nauac silio I 67. ninuero uigesimoquarto, libro primo , de omnes allegati
desuper in f praeceden. qui sequut sunt Paul. de Castr. in allegat. con 36 silio quod concedenda est absolutio sinet parte citata, ita uluso tinuit de in practica obseruatur,ut dicta absolutio prosit ad obtinendurescissionem contractus uel liberationem ab obligatione licet expresse 37 aliud petitum non suillet nisi iuramenti plenam i relaxationem, ut
optime probat Natta in il .con l. I 66.nu. 2 . qui multum no abiliter loquitur. non tame credas absolutionem hanc perimere uires cotractus, 38 nam i contractus semel ualidus, uel etiam iuramento confirmatus norescinditur ex illa absolutione, imo remanet prout prius erat in suo robore Corne.consi.6.de consi. i 8o. lib. I. de in alijs locis propemodii multis alimatis per Crauett.in allegat.consilio. 7.& ad nauseam usque Becci.consi. 62.dc Natta, ubi supra,qui inter alias illam affert rationem 39 nam cum oriatur duplex uinculum, unum ex tiuramento,unum uero ex contractu, si illud quod ex iuramento prouenit suerit sublatum remanet alterum in suo robore ex contractu , quod nullatenus apparet sublatum, uide Nait. dc Bec ubi supra, de Menoch. in d .consi. 1 .de sic est aduertendum in hac materia quod aliquando contractus est in
o se iplo iure nullus t eo quia factus de re prohibita, et tunc substinetur
tantum propter iuramentum cui contra uenire non licet, ut in c.debitores de iureiur. 8c tunc quia contractus non producebat ex se aliquod uinculum, merito si tunc sublato uinculo iuramenti, libere potest agi contra contractum , qui nullum uinculum iniecerat, alioquin uero contractus est ualidus ex se, de producit uinculum, uel etiam licet in se non sit ualidus, tamen firmatur iuramento: uerum contra illum contractum competunt aliquς exceptiones uel aliqua remedia ad illum rescindendum,moderandum uel annpilandum, quae opponi nopoterant uel proponi obstante iuramento, de tunc sublato iuramento
1 non tolluntur i uires contractus nisi probatis can iis producetibus uel
674쪽
concedentibus dicta remedia, ponunt exemplum de contractu metu facto, qui quidem contractus mero iure ualet & tenet, etiam firmatur iuramento , uerum contra illum datur actio ad rescindendum tanquam metu gestum, tunc si fuerit petita absolutio a iuramento ad effectum praedictum proponendi dictam actionem dc remedia, &expressum de metu , & fuerit concella dicta absolutio, tunc ad huc contractus remanet ualidus & firmus , nisi de causis allegatis su rit probatum , quia sublato uinculo iuramenti, remanet uincultaru contractus & uires eius , nisi illa absolutio fuerit repleta ex probationibus postea sectis , ut optime desumit. ex allegatis & deductis per eundem Corne. Menochi. Nait. & Craueti. ubi supra , nam tunc factis probationibus, competunt illa remedia quae vel rescii dunt uel infringunt contractum , uel aliter prosunt probationibus secundum eorum intentionem , perinde ac si iuramentum nunquam adsuillet, Deci. ubi scilicet&alij quos allegat, & si in proba- 2 tione defecerit i tunc illa absolutio in nihilum prodest, & est peo.
inde ac si non suillet absolutus, & iuramentum recepit uires suas, ita& taliter ut operetur omnes essectus, quos poterat .ante dictam absolu- 3 tionem l adeo ut ne dum possit de iuramento excipi, i sed etiam per iurium incusari, ut prius poterat Bald in Imol. in l. hac scriptura. f. de condit in demonstr. ut bene declarat Natta. in d. consi. I 66. col. sin. Se Couar. ubi supra c. . numer. 6. de sumitur etiam ex Menoch in ex hoc quod dictum est quod absolutiones praestita modo praedicto ad effectum agendi, non perimant nec sulpendant vires contractus praecedentis ante factas probationes, sequitur quod si in strumentum a quo suit petita & obtenta absolutio praeparatoria ad effectum agendi habebat η exequutionem paratam ex forma statutorum, uel esset obligatio poenes acta, quae etiam habet paratam exrilitationem , quod adhuc non obstante dicta absolutione, ante tamen probationes, habebunt eande exequutionem & debitor poterit carcerari & retineri in absolutio non 3 opitulabitur t nisi quod poterit opponere exceptiones quas obstante iuramento antea opponere non poterat, & si illas probabit obtinebit, alioquin minime, uerum interim patietur exequutionem secundum pretem illain iudex Ecclesiasticus qui absolutionem concedit d.modo, 6 non poterit inhibere seculari t quominus instrumentum uel obligationem exequatur , cum non innitatur uinculo iuramenti sed uinculo instrumenti & obligationis quod uiget & uires habet prout ante absolutionem,& ita sumitur ex deductis per A mict. decis. 3o. de 3I. de faciunt quae deduxit Ale.consi. 83.li. ἴδε consi. p. lib. . allegauit Gram.
in addit. ad Amict.ubi supra,& quavis decisiones praedicte loquantur. ubi lis pendet super absolutione a iuramento, ita ut contrariu uidean
675쪽
tur innuere quando iam esset concessia absolutio, nihilominus quae in illis continentur habent etiam locum quando absolutio concessa esset ad enectum agendi & excipiendi, probationibus non factis, nam militat eadem ratio, quia ut supra dictuni est, absolutio non impedit uires contractus in strumenti, uel iuramenti, sed tantum uinculum iuramenti,& propterea non impediretur exequutio ex illa absolutione, S: ita
bene & optime declarat Vrsili. in d. decis. trigesima prima , & ideo in illis declarationibus fiebat mentio tantum de litis pendentia, quia in illis non agebatur simpliciter ad enectum agendi uel excipiendi, sed ad essectuna rescindendi vel declarandi contractus illicitos δ: usurarios, quo casu coram Ecclesiastico citata parte allii muntur probationes, ut supra laepius est adnotatuna , & propterea non procederent quando iam esset concesia ablolutio ad enectum rescindendi , nam cum tunc uires contractus essent evacuatae & sublatae, merito sit tunc
non pollet amodo tractari de exequutione, & quod dictae decisiones procedant in dictis terminis, manifestius patet, nam Asflict. in decis. aeto.ut iam dixi, concludit absolutionem ad effectum agendi, conc di sine aliqua partis citatione , de sic quasi statim & in continenti, deinde male pollet considerari aliqua pendentia litis, S propterea satis concluditur quod instrumenta liquida, uel obligationes magne Curi quae alias sine iuramento habebant exequutionem paratam , quod adhuc ita habebunt,dato quod suerit cocella absolutio ad finem agendi & excipiendi, Imo sortius dico quod ii iudex Ecclesiasticus aditus super absolutione a iuramento ad effectum asendi, qui illam conce, dii parte non citata, si in ipsa absolutione inhibuerit iudici laico quod non exequeretur obligationem uel instrumentum, quod adhuc iudex laicus pollet exequi , & spernere illam inhibitionem cum non
possiti in similibus iudex Ecclesiasticus sine causae cognitione in-ibere iudici laico ne sua iurisdictione et utatur cum non sit illius superior in illo casu , nec excommunicatio teneret in illo casu, sed illa sperni posIet, ad notat. per Abb. in capitulo tuam , de o din. cognit. Aretin. consilio uigesimo, consilio trigesimo tertio , &consilio septuagesimo quinto, Iason in leg. nec quicquid. g. ubi decretum columna septima, isde proconc& Marin. Frec. in tract. deprς sentatio. instrument. pari. nona, quaestio. decimatertia ubi ex mente49 aliorum limitat non procedere t quando iudex Ecclesiasticus exosticio inquireret super instrumento , eo quod vel saperet usura- Uam prauitatem , uel contineret aliquid illicitum , nam tunc posset inhibere , de ex his potest uideri quanta sit utilitas etiam in actu practico, ultra alias allegatas in praecedenti b. 6 . quod absolutiones 1 iuramento non concedantur nisi parte citata, nam tunc cum de
676쪽
et 1 Iudex nedum ex officio potes hoc facere, sed etiam ad instantiam partis.16 Procedunt praedicta in iuramento quod ciuiliter obligauit, sic oritualitatem non habet.
II Ubi spiritualium cognitio contingit circa materiam iuris,ladistincte cognitio pertinet ad EcclesiaRicum: sim cognitio es circa actam 'tunc cognoscit etiam laicus. is Sub hac conclusione casus,o exempla ponuntur O num. I9.LO. 2I. 22.
a I Tenet illa conlitisio in contractu simulationis, quae dicitur nihil agentium: non autim simulationis quae dicitur asquid agentium.
26 Simili modo si ageretur super iuramcnto assertorio de praeterito, ct constaret desistate eius. O nu.seq.a 8 Data fictisne oesmulatione indictincte contractus est nullus, lara entum non obligat.
29 Episcopus uel adius praelatus qui absolutionem concedere habet,an debeat esse ordinarius petentis absolutionem, an illius contra quem petitur e cornum. O. seqq.3o An si reus originalis puper allua exceptione sibi compretii vel iure vocat actorem in iudicio, eum uocare debeat corum iudice ipsus rei qui nunc agit, an coram iudice actoris ipsius qui nunc dicitur reuse Et num. 33. de excommunicato ct bonito. 3x Actor sequitur forum rei, es communis rutila. 3 3 Sed contra tenetur communiter,ut ad dignoscendum an sit quis actor uel reus,quod debet attendi origo rei oe cause. 34 Illa origine obtenta iudicari potest quis actor sit uel reus: non attento qκi prius prouocet ad iudicium uel non. 3I AVolutio a iuram. peti debet ab eo Episcopo coram quo conueniri quis potuisset ad obseruantiam eius: Et sic coram Episcopo illius qui illam petit. 36 Exterus contrahens in cubate ut tu Caietae apposito iuramento ad eo utim illa ciuitate conueniriposset,lune etiam iIle posset ab Epistopo cae
tam petere absol. a iura ento.
3 7 Similiter si exterus alibi contraxisset, deinde Caieta domicissum contraxi et b eodem I piscopo cuileia petere posset absolui.a iuram. 38 Id procedit nedum si petatur absolutio ad essectum excipiendi ,sed etiam ad essectum agendi. 3o Id ipsum procedit omnibus modis is quilus quis fortiretur foru adeo ut δῆdcm conueniri posset ιt semper eodem in loco ab olui. petere posset. o Excommunicatis O brumitis non sunt aperta tribunalia in omnibus cambus ubi sunt rei ed tantum ubi sunt rei necessari, ita ut iudicium euit re non possint. Eadem
677쪽
M Eadem ess ratio in liberto reo vocato a patrono in iudicium. Om. 2. 3 Qui es originarius loci ct transilalit ad assum locum domicilsium, a quo Dpi copo d beat ab lat. petere a iuram.
4 Quando quia reperitur in foro originis quod non mutatur,ibidem quidem conueniri potest: sted quid si pro momento ibidem reperiatur, ex
quacunque causa e 1 Qui con lituto alibi domicilio ad locum origiuis accedit ea intentione, veil copo illo absolutionem petat,ei non prodes asscctata illa praestem
46 Episcopus aditus pro absolutione iur. praeparante causam,an ille idem dileret esse iudex in causa ipse principali e 7 Iuramentum addit forum foro: id intelligitur in fauorem eius qui instat agendo pro obseruatione iuramenti, oe quoties agitur de vinculo stir,
8 concessa absolutione cum agitur de uiribus contractus O de re mere ciuili,iudex Ecclesiasticus non potest ste intromittere. 9 Iudex secularis, coram quo absolutio praesentatur, potest de viribus eius cognossere,oe de obreptione, subrept e.
Bsolutionis a iuramento quis sit iudex competens in hoc g. ponam; unde dico quod duae sunt inspectiones, una
ex parte antecedenti, alia ex parte consequentit hoc est ante concesIam abiblutionem, ut quis super illa prou dere possit, alia post ipsam concel Iam quis de ea cogn scat, de successive de negotio principali ila quoad primum de Papa noest dubitandum, & de cuius potestate nihil est dicendum; remitto te ad doctores in allegat. cap. I.&c. debitores,& cap. cum contingat de iureiur. Verum in hoc illud tantum aduertam quod aliquando itat Summus Ponti sex est iudex in hac causa, ut nullus alius elle possit, ut puta quando periurium est incursum ; tunc enim nemo praeter Papa absolutionem concedit, ut in magno poenitentiario dixit Bero. s.concso. num. 7 . lib. I. & de ipso loquitur Grammat. d. decis. 66. dc delegato de latere loquitur Rimines. Iun. d. conii. χοῖ. numer. 77. &in Episcopo omnes sine dubitationes consentiunt ut in locis iam supra allegatis,& per doctores quos in hoc citat Riminat. ubi supra, &ego allegauim praecedentibus dum deperiurio incurso tractaui; imo uoluerunt multi in hoc casu, stante exceptio. periuri j, neque etiam Papam posse absoluere ut dixerunt Celitas Vgo in consi. 9 . nume. 3. Abb. & Dec. in c. qua fronte de iureiur.& in tacum parati de appellat. '& multi alij, nihilominus in hoc illud dicam, quod dixerunt Specu. Ita titui. de delegato. f. nunc Ostendendum uersic. 24. GlO. Buirius,
678쪽
Abb. &Imol. in c. quanto de iureiuran. Felin. in c. 2. de sponsal. nu.
16. Geminian. in c. 2. de re nunc. in s. Soc. consit. II S. col. 3. libr. I. Corn. consi. 7I .col. fin. lib. I. dc Riminat. Iun. cons. F. nume. I 12.
quod quando i absolutio est concella a Papa, non est de uiribus eius disputandum , etiam quod adest et aliqua dubitatio; & uidendus est Neuietan. in allegat. consi. 2 2. num. J . usque ad finem; in alio etiam calii dixerunt inferiores absoluere non polle, qn videlicet probabiles dubium est et i an concedenda esset absolutio uel non, ut tunc in isto probabili dubio inseriores ab sol titionem non concedant; ita enim dixerunt Imol. in cap. cum contingat de iureiur. col. 28. uersi c. nota diligenter; Innocent. in c. venerabilem de electio. Geminia. in c. fines. de foro competent. in 6. Felin. in c. l. de iureiur. num. IT. & in c. 2. de sponsal. num. 24. Celsita vgo allegat. consi .s . num. 8. Ferret t. consit. 23 . in princi p. ubi ostendit Felin. qui in s. cap. I. num. II. uidebatur recedere ab hac opinione, illam amplecti,& ita dixit etiam Corne. consi. TI . num. II. lib. 3. Quicquid tamen isti dixerint, commu-6 nis opinio est in contrarium, ut Episcopi possint i absoluere a iurameto, etiam quando probabile dubium est, an absolutio concedi debeat uel ne, ita enim dixit Felin. in . .c. a. de sponsal. num. 24. uersi c. &in hoc puncto allegat Speculat. in titui. de legat. f. nunc ostendendum vers. 24. Abb. in c. uenerabilem col. 8. de electio. in cap. cum uenissent colum. 3. de iudici & in sua disputat. incipient. Stante statuto columna i8. Anton. de Butrio in c. quanto col. pen. de iureiur. & Geminian. in c. sin. de foro compet. in 6. de ultra quod sit communis
opinio, ita usus obtinuit &se habet i ut Episcopi indistincte & in omni casu ante periurium incurium concedunt istas absolutiones quodcunque dubium sit, licet Felin. in . .c. I. aliter uisus est uelle,& ibi r probat distinctionem quae erat speculatoris ut in causis arduis,& inter magnas personas, solus Papa cognosceret per rationes ibidem per eum allegatas, de nihilominus in d.c. 2. allegat. num . . . uersic. fateor tamedixerit quod contraria opinio procedit tantum ubi ellet maximum dubium Se non aliter; sed communis opinio obseruatur indistincte; nam 8 Episcopi indifferenter cognoscunt, & contraria opinio, in practica obseruati dissiculter pollet,nam quando Episcopi uellent concedere, dicerent ne dum probabile dubium non este,nec maximum, sed penitus nullum, & quando nollent concedere, contrarium assererent, &proinde haec materia ad nutum amouibilis ellet, & iurisdictio in hoc casu contra suam dissinitionem non esset cum necessitate iurisdice di, ut requiritur,ad notat. in l. i. ff. de iurisdiet. omn. iud. unde indistincte obserua communem opinionem ; sed illud aduerti oportet, ut
9 in dubio & in conflictu probationum & opinionum t iudicetur pro
679쪽
patet recte per Violant. suisse petitum partem cogi ad relaxandum iuramenta & ind. colum. i. respondet ad doctrinam Bald.in rubr. C. de rerum permutat. qui dixerat quod iuramentum captiosum debet
per Episcopum relaxari; na dicit ipse quod no per hoc negat quin etiapossit per laicu relaxari, cum ipse Baldan loco superius allegato id ex .
prelle dixerit, & ita exprelle etiam dixerit, Fedeti. ubi supra; hoc etiam uisus est uoluisse Ripa in is no. in titul .de donatio.re On. num. I 3& etiam certo modo Calderii .in consi. ran titul .de donatio.& quamuis supradicti doctores ita generaliter loquantur, nihilomiuus res est quae aliqua animaduersione eget; nam nemo dubitat, nec dubitauit
unquam quin iuramentum sit quid spirituale, ut dixi supra ex Felin. . & alijs & ita etiam dixit. Corne. inconsit. 28 s.lib. . in fine;&Bero. inconsi. 2 i I .lib. 3. & prout est res spiritualis & ligat animam,debet cognosci determinari a iudice Ecclesiastico, prout est regulare in omni materia spirituali; prout ita ex his inserunt doctores praeallegati, adnotat.in cap. tuam, de Ordin. cognit.in c. lator,qui matrim accus possi& in l. Titia cum similibus. fi .lolu t. matrim. haec autem pugnare ui
dentur cum his quae supra dicta sunt Vnde declaratione opus est, de propterea meminis te oportet horum quae in praecedenti g. dicta sunt dum dixi iuramentum aliud esse ciuile, siue ciuiliter ligare, aliud uero
. spirituale,& ibi de praedictis docui per exempla; & ex his possiem unico responso dare solutionem ad omnia qui allegantur exaduerso ut procedant in iuramento quod ciuiliter obligauit:& sic spiritualitatem I 6 non habet, ut i sit per eo cognoscat etiam laicus, illudque remitti iaciat,& compellat etiam ad petitionem partis, ut dixit Natta ubi supra,& cellarent omnia in conuenientia nam cti aliqua spiritualitate non ageretur;& hoc quamuis in se uerum sit secundum praemii Ia, nihil minus quia doctores praeallegati magis generaliter loquuntur: ideo& generalius dico quod hoc quod dicitur de iurameuto, regulari debet prout regulantur omnia alia spiritualia de quibus supra dixi, nam illis in locis allegatis illa traditur communis doctrina de conclusio 37 quod ubi spiritualium cognitio cotingit circa materiam iuris,quod
indistincte cognitio pertinet ad ecclesiasticum: sin autem cognitio est circa factum, & tunc etiam cognoscit laicus,& ita communiter dicunt doctores ut uidere est apud illos quos hic recensere non curo, ne aliam & generalem tractationem hic admiscerem , satis enim interim fuerit haec adnotasse, quae satis erunt pro lucida & clara distinctione huius articuli,& quod in hac iuramenti materia fiat illa eadem distinctio, sumitur ex his quae in proprijs terminis adnotauit Berous in daeonsi. a O dib. s.sub ista regula Se conclusione poterunt compraehendi plures casus de illationes in quibus iudex laicus poterit de iura
680쪽
it mento cognoscere; pone enim esse statutum in loco ut i co tractus A.
cti sine certa solennitate&forma, sint nulli,&non inducant aliquam probatione, tunc iudex laicus cognoscet de iuramento interposito super ipso contractu, nain cum in eo deficiant sollenitates, non dicitur de iuramento constare, & propterea non cognoscit tunc de uiribus de substantia iuramenti, sed tantum de hoc facto, an de eo constat uel non constitii ta simitur ex consi. 3.& .Hierony.Gabriel.& dicam latius in aduersatio statutum licet non disponat de iuramento: similiters statutum annullaret contractum factum sine solennitate certa, etiam quod haberet in se iuramentum apposita cla ulula tali ut tolleretur statutum factum alaicis luper iuramento: iuxta ea quae dicam in supradicto aduersario de sumitur ex allegatis per d. Gabrielem in consi. i 3. de late per Mandos. in cons. Romani I 2. qui probant de communi, ut dicam tibi supra; tunc si allegatur instrumentum nullum, & iuramentum super eo interpositum similiter nullum,pari modo secularis compellit relaxare illud iuramentum, uel super eo cognoscit, cum non agatur de uiribus iuramenti prout in iure consistit, sed prout in facto, an scilicet interuenerint illa requisita vel ne; Roland.a Valle consit. 19.
lib. 1 Ripa ubi supra & sumitur hoc ex Felin. ubi supra, tum dicit quod potest laicus declarare an iuramentum habeat locum in illo casu particulari vel non, & dum dicit illo modo posse saluari verba Bal. quae insolentia dicit; simili modo cum supra in praecedenti s. lictum
fuerit quod data enormissime lesione, eo quod ex illa praesumitur dolus, quod non sit neces Iaria ablolutio a iurameto, & sine illa agi poeto test, secularis poterit eua prospicere an costet i de illa laesione uel ne, modo ut scilicet dixi, &sic compellere ad relaxationem illius, uel liaberare illum ab eius Obseruatione,aut declarare prςdita,cum alioquinuanti in esset tunc dicere absolutionem non requiri, & sic tunc similiter de spirituali non agitur, sed facto tantum, an adsit illa laesio vel non adsit,cum doctores de plano secundum communem opinionem con sentiant quod iuramentum non est obligatorium; & si hoc procedit in dolo praesumpto quod desumitur ex ipsa enormissima lesione, multo magis procedet in dolo uero; nam illo existente iuramentum non
obligat Ripa ubi supra Roland.&alij praeallegati Δ: signanter Neuiri etan dc Riminal. in allegatis consilijs; Eodem modo dicendum est si
inter aliquos factus est contractus simulatus, ea tamen simulatione quae dicitur nihil agentium iuxta declarat. Bald. C plus ualer. quod agitur de in leg. cum precibus. Qde probat.& Bal. in i .ei qui .C. de distractio. pignor. & Bart. in consilio lex.igesimoquinto Petrus Nac let . Ei quae tunc dicitur habere supelficiem ueri non autem media Laa lam, de dicitur tanqua corpus, rens t spiritu ,cuiu consens us rem O. uetur