Ungedruckte Dominikanerbriefe des 13. Jahrhunderts

111쪽

gregatis. Qui quasi divinitus moniti concorditer ad hoc votis sincerioribus aspiradant, quatinus conventus nostri ordinis in predicto loco statuatur sub divino nutu et vestre presidio honestatis, qui vobis cedat ad meritum et saluti proficiat animarum. Cum igitur harissimos in Christo . . priorem . et fratres quosdam destinaverim ad hujusmodi negotium exequendum, nobilitatem veStram rogo, Sicut pOSSum, quatenus ipSis adesset et assistere dignemini oportune, impedimenta undique removendo et utilia pro divini nominis reverentia procurando. Semper valeat et creScat proSperita veStra.

74. Der Ronvent on Steire bittet en Ortinuenerat Iohannes um qu nahme in de Verbaud des Dominoanerordens Iari. Honorabili et religioso vitro auido hanni magistro ordinis . .

prior, . . Supprior totusque conventus fratrum de leuga cum devotis orationibus affectum reverenti filialis . . ater amabilis, no SumuS, quorum professioni dederunt originem . . . fratres ordini Vestri,

quos Argentinen sis dioc esis Predicatores habuit primitivos, de quibus adhuc vivit residuus frater videlicet Alex ander). Ipsis itaque

plantantibus . . . rigavit sedes apostolica ratiliabitione, confirmatione et privilegiis favorabiliter prosequendo . . . In huiusmodi itaque bonis collatis celitus exultantes hoc solum ingemiscimus, quod nondum . . . in sanctorum plenitudine detinemur Militamus enim sub loci antistite, cujus iurisdictioni nos subicit ius commune λ). Respiramus autem sub fratrum vestrorum conventus Argentinensis culmine, quibus nos commendat beneficium speciale. Nam ab ipsis visitamur, corrigimur, reformamur auctoritate diocesanorum sibi invicem succedentium ab annis circiter L. Hoc in bivio constituti . . . prosternimus toti precordiis exoranteS, quatinus conventum nostrum cum duabus grangiis vestro incorporari ordini seu uniri immo subici concedatis.

Nuntiis, qui tulerunt litteras, quod domus . . capitulum provinciale celebrare non posset, provincialis. Ex diversarum litterarum serie, qua tranSmisistis, accepi, quod salva pace fratrum propter commocionem vestrarum partium nimiam hac vice celebrari non possit capitulum in ienna. Super quo non mediocriter conturbatus, quid maneret agendum, ex consilio proprio non inVeni Dilationem igitur amplectens ructum maturioris consilii promittentem vobis iniungo, quatenu in loco . . meam presentiam expectetiS,

112쪽

ubi una vobiscum, cum aliis, qui exercitatos habent sensus ad discre-cionem, in dominica Iudica discutere et iudicare, propono, quid facto opus sit et quid expediat ante rei.

Idem provincialis regi Boemie, qui persuasit, quod capituluna

transferretur Serenissimo. ater immense maiestatis, per quem reges regum etc. . . rate agimus et non ingrati gratias solvimus, quas debe-mUS ex eo, quod Vos in prestanti licet culmine constitut i ita manus clementie inclinavit, ut inter tot curarum turbas, quibus regalia pectora frequentantur, pauperum fratrum et eorum, que ad ipsos pertinent, dignemini meminisse Celsitudinis quippe vestre reverendi apice continebant, quod fratrum nostrorum, ut accepistis, in hoc proposituna resideret, quatenus tali tempore . . nostrum celebrari deDeret capitulum in ienna. Verum cum propter opinionem bellorum sollertius oporteat agere hos, qui ad regni vestri custodiam sunt accincti, pia sollicitudine timuistis, ne accedentes illuc etiam vobis ignorantibus personales aut reales iniurias paciantur; unde suasisti provide predictum capitulum potius in tuto constitui quam oborta tempestate periculis navigari. Advertentes igitur, quod non deceat terminos transgredi consilii salutaris, quod benigne mentis vena purior emanavit, ad conventum alium predicti capituli onus transtulimus et honorem, preces conditori omnium . . . humiliter effundentes, quatenus distusa celitus caritate dies vestra in ea, quam mundus dare non poteSt, pace disponat, sanctum tribuens desiderium, recta consilia, opus iustum, quamvis huiusmodi mutacio ordini non consueta multum contineat laboris ac dispendii, addiderim et pudoris, ex eo quod fratres nostri auctore Deo vita probabiles, doli rugam et capcionis maculam nescientes tamquam malivoli repelluntur. Alias vero regna commota transire, urbes obsessas ingredi ac inter strictos parcium gladios versaritamquam superne pacis discipuli sine suspicionis calumpnia permittuntur. Verum cum hoc non sit retorquendum ad iniuriam, quod vobis habundantem proficere creditis ad cautelam, nullius doloris ex hoc fratres acerbitate torquentur, et amatori pacis domino devota promptitudine substernuntur assiduo supplicantes, quatenus dissus in mentibus

113쪽

hominum caritate arcum conterat, arma confringat, conflet gladios in ligone . . .

Provincialis universis per Teuthoniam fratribus de translatione capituli. Universitati vestre presentibus innotescat, quod nuper, cum in partibus degerem transalbinis recepi litteras illustris regis Boemorum

ac fratrum conventus Wiennensis nec non aliorum sub obtestacione multifaria suggerentium, quatenus propter opiniones bellorum et sediciones, quibus Austria cum adiacentibus sibi provinciis lacessitur, provinciale nostrum capitulum transferatur, perturbatis enim conscientiis SeVa preSumentibus. Ita per omnium viarum capita et itinerum compita custodum industria vigilat armatorum, ut nemo cuiuScumque

vite aut professionis illuc ingredi aut regredi valeat salva pace. Si que inveniuntur littere inter discussam suppellectilem et lustratas

exuvias nudatorum, ipse totius secreti iacturam subeunt laniate vel certe, si quicquam continent, quod maiestati regi sit adversum, tremende mortis dispendia portitor non evadet. Quamvis autem experimenta et testimonia nimis credibilia astruerent hunc rumorem, ea tamen ut non debui potestate, ut per me convellerem aut mutarem, quod per conscriptorum acta patrum fuerat racione ordinatum. Unde in domum . . priores et aues quosdam alios dono consilii preditos conVocavi, quibu una mecum visum est bonum et expedietis habundante cautela prospicere ordinis honestati, ut videlicet secreta fratrum direpta non ponantur sub oculis solis huius, etiam si nullas ipsi paterentur contumelia et errores. Igitur in nomine patris et litet spiritus sancti onus et honorem provincialis nostri capituli, quod in Wienna debuerat celebrari, ad domum . . tranSser per preSenteS, mandans quod priores singuli cum electis sibi sociis ad locum predictum in nativitate virginis gloriose curent accedere, Ut portet.

So HS. Fol. 24. E solgi: Fratribus, ubi ponitur capitulum, sere per hunc modum usque ibi celebrari ad domumst. Addatur vestram . Fratribus, ubi post sui positum capitulum simpliciter ut supra λ).

114쪽

78. Provis risi taricho teli dem Lehtor Alexander in onstanas die Grunde mit, arum e dorthi das apite vertere Ia76. Provincialis fratri Alex andro lector ibidem de eodem. Cum

inter ascitos docte prudencie viros de loco transferendi capituli ageretur et in hoc, quod videlicet staret in Constantia, patrum Sentencie concordarent, veStram verebar faciem tamquam cominus apparentis timens, ne in sperata nautacio et super ordinacio improvisa mentem VeStram, quam serenam Semare Studui, aliquali molesti nebula supervolans obumbraret . . . Verum ut inter cetera vobis intencioni mee portio innotescat, hanc unam de causis noveritis, ob quas hac vice superiorem provintiam locum dare capitulo oportebat. Nam si absolucionem meam, quam affectuose postulo, essicaciter imPetrabo, item si provinti fuerit per certas vicariorum custodia partienda, examinate discretionis vestre et aliorum consilium habebitur admodum oportunum. Qui cum non possetis in partes remotas sive transalbinas et cum gravi laborum dispendio vos conferre, tamquam subducta lucerna consilii sanioris ad montes caliginosos impingerent pedes nostri.

caliginosas S. Fol. Ia4. Die Absolution erlangie tricli m Migenden Jahre Alexander scheint in de Famili des ouig Rudois seli angesehen e esen u sein. Zuia 76 ericlitet a Chron. Colmar in G. S. XVII, 244 Lector redicatorum Constantiensis Alexander nomine eundem Rudois Solin ari de sacro fonte levavit.

Olim super montem Syon reges constituti populis inperantes, tribubus dominantes, terrarum terminos possidentes, ne vi iuste compendia preterirent et ne quando irasceretur dominus, cuius nutus ipsorum corda sicut divisiones aquarum ad quecunque voluit inclinavit, hanc utraque manu curaverunt apprehendere visciplinam, ut sibi niterentur attrahere familiarius affectu puriore, sociare fidelius studio

115쪽

propensiore, stringere tenacius glutino fortiore, quos Dei noverant domesticos et amicos, nec ista ad insipientiam sibi. Nam sub tantorum patrum presidio, sollertia, patrocinio et tutela in fide stabiles et in opere efficaces dirigebantur ad salutaria, retrahebantur a noxiis et pie conversacionis augmentum et continuum divine protectionis auxilium meruerunt. At ut constet immobile duorum exemplo vel trium testium verbum istud: ecce ad tubam propheticam David, qui in saxo funde humiliaverat exaltacionem Golie, postquam de ovicula pauperis cibos paraverat pe re)grino, compunctus et perterritus paradigmate, peccavi, inquit, et peccatum audivit translatum a culpa ad veniam, ad ignoscenciam ex reatu. Ogias in diebus Zacharie videntis requisivit dominum et nomen eius propter crebra victoriaSusque ad Egipti introitum vulgabatur. Ille quoque, qui florens in

palacio suo et quietus in domo sua rerum summam et regnorum

tenuit monarchiam, ad oraculum Danielis peccata sua elemosinis et iniquitates suas misericordiis pauperum redimebat. Quare iam veteribus utimur novis supervenientibus Cur non ocius quod una fide, uno spiritu sub complexu unius lapidis angularis vates convenerunt et principes profitemur. Multi, ait veritas, reges et prophete voluerunt videre, que videtis, et audire, que auditis, tamquam in auctorem fidei et consummatorem Ihesum totos sese disciplinabiles spiritualiter convertenteS. Nos igitur regum successores, vos prophetarum imitatoreS, no regnantium domestici, vos sub celesti policet cives Dei, nos homo natus ad laborem, vos avis subvecta alarum remigio ad Volandum, Vos semen bonum, quod in terram cecidit oblimam, Ductu multiplici redimitum, nos semen, quod ex amministracionis sollicitudine positum inter spinas vel quod iuxta viam commeantium fi equentia per catur. Proinde ad quam dilecta tabernacula ordinis vestri in absconsionem et sanctitatem fidelium ab estu et pluvia preparata et tentoria, que fixit dominus, properantes, benignitatem

vestram desideriis, quibus possumus, exoramus, quatenu inter bSecrationes, orationeS, OStulaciones, graciarum actiones, qua pro

omnibus, qui in sublimitate positi sunt, iubet fieri magnus aulus,

nostri memores et inclite consortis nostre Anne necnon harissimorum liberorum nostrorum non immemores existatis, ut ad veritatis agnicionem promoti tranquillam et quietam vitam cum pietate, que tronos roborat, transigamus. Ad hoc venerandum et sublime crucifixi negocium, cuius signum cum multis viris magnificis nobis assumpsimus sub florido Nagarent titulo gloriantes, habeat sibi vestradeVocio commendatum, quatenus victrice Dei dextera virtutem faciente et mirabilium suorum memoriam renovante fastum Egiptiacum et feritatem barbaram conculcemus et purgatis abhominacionibus gentes revelata facie fidei gloriam speculentur, ad matris gremium et ad pastoris ovile de lupi faucibus reducende. Semper bene valeat uni

116쪽

Provincialis magistro ordinis. Pater tam amabilis mihi uam venerabilis, usquequo clamabo vim paciens, Vociferor, nec auditis, plagas meaS detego, nec videtis dolorem, exaggero, nec sentitis Iam ΙΙΙΙ super me mutantur tempora, ex quo grandi pressus lapide ossicii incumbentis non datur respiratio vel, ut Salivam meam degluciam, indulgetur. Cura deprimit, curatio non defendit, onus mergit, honor desipit, corpus deficit, cor tabescit. Nescio quid faciam, quo me vertam. Interim tamen fastiditus revertor ad benignitatis vestre Stium, queritanS, utSanS, petens, quatinus intuitu meritorum Christi, cum propriis destituar, quibus valeret forsitan vestra paternita Submoneri, pauperem eStrum absolvi, quibus coartor institis, procuretis. Ac ne quietem captare videar per hunc modum, ecce, me offero ad mari transitum, exhibeo me, quamdiu potero, ad legendum, impendo me cunctis vestris placitis adparendum, dummodo de liberalitate veStra tam egregium munus aSSequar, quod tamquam appensum ecclesiis cunctis stipendiis gracius tenax, quoad vixero, memoria non amittet. Et cetera.

Fol. 133. Utricli urde au dem Generali apite in Bordeau ia77 absolvierimit de Bemerkung et assignamus eum arisius ad legendum sententia isto anno. gl Thes. Nov. IV, 79 I. Naclidem e in ari angelionamen ar, sol er vor Begin de Vortesun gestorbe Sein Vielleichi angi dami de Brie des Ordens- generat ZuSammen, de sicli vor en ahlbriesen trictis sol. 16 findet, morin es heisit Cottidiane sollicitudinis instantia . . . non parum incrementum accepit, cum de transitu pie memori vestri quondam provincialis ad nos fama deserente pervenit Dan werden die ur ah de Provinκialpriors usammen gehommenen Prioren u inmutiger ah au eforderi.

Cassatur electio fratris, ut predicet. Provincialis . . . Ut carissimus in Christo frater Eberardus iuxta mensuram talenti sibi

117쪽

celitus commendati tanto liberalius, quanto liberius esurientibus frangeret panem verbi, dudum fuit, sicut nostis, prioratus ossicio absolutuS, . . . qui importune et portune ac spirituale prebere debet, parvulis ac simplicis historie et excercitatis cibum solidum anagoge. Hoc de predicto atre tenuit magistri ordinis sentencia, hoc meum comprobavit iudicium, hoc fratrum laudavit racio plurimorum, quod videlicet utilius et fructuosius tamquam lucerna luceret omnibus, que sub unius conventus modio moderato restrictus limite poneretur. Proinde electionem de ipso factam et mihi per atres vestros exhibitam et oblatam ad confirmacionis beneficium non promovi set sussicienti deliberacione fretus eandem cassavi et cassam pronuntio per presentes, presertim cum in Constanciens capitulo litteras nostras super hoc habuerit, quod infra biennium in priorem non deberet postulari, eligi vel assumi. Dilectioni igitur vestre iniungo attencius,

quatinus unanimiter studeatis in alium per electionem sive postula-cionem canonicam conVenire, qui iuxta conventus vestri decenciana vobis preesse valeat et prodeSSe.

83. Brude Hermann versari den Schwestern et ou St. Lamber die Hlaubnis in Freten ru speisen. I 277, SI Fraterier mannus sororibus de sancto Lamperto, qui stulte petiverunt, quod liceret eis comedere in gramine iuxta infirmariam Audivi, que a Conr ado patre provinciali vestra discretio profundo fundata consilio postulavit, quatenus vobis tamquam lucis filiabus inclinatas umbras fugientibus prope posito muris undique circumsepto liceret, cum liberet, sedere, prandere, edere, bibere in pratello inprudencia laudabilis et inventio predicabilis auferens opprobrium seminarum, que putantur habere industrie parum Inferior vobis mater filiorum Zebedei, que correpta fuit, quod, quid peteret, ignoraVit. Ρlantavit quidem dominus Ιhesus paradisum voluptatis a principio, in quo posuit hominem, quem formavit, et Ihesus frequenter in ortum legitur cum amabilibus discipulis convenisse. Sponsus quoque in canticis descendit ad areolam aromatum lilya collecturus. Nec minus sollicite agri lilia contemplari iubemur, quomodo non laborant necnent et tamen ampliori quam Salomon gloria vestiuntur. Annon locus ille, quem petitis, tam serenus quam amenus future P promissionis instar obtinet, cum florum diversitas signat merentium varietatem, odor blande spirans fame redolentiam, auster levis spiritalem gratiam, garritus ovium concent um ymaginat angelorum Ros lapsus de altissimis colore aureo pendet in gramine, monStranS,

118쪽

quod omne donum irredibile desursum veniens super quiet um et humilem requiescat. Quid plura Nisi forcior superveniat, hec sentencia cum Esdra torquem auream reportabit et dicet omnis populus fiat litati et ecce, quod hec Θ amplecti, quamvis liceat, cum non expediat,

est in promptu. Nam omissis parumper mediis primus Adam in orto temptabatur, secundus Adam in orto tradebatur, ut merito posteriores fore debeant ex agnitis periculis cauciores. Ad hoc cumventi non solum e dulci meridiano et e regione deserti vel ab aquilone, unde omne malum panditur, frequentius producantur, posSibile fieret, IIII angulos domus concuti et de tecto carbunculo cadere, qui illis sedentium capitibus de oculis radios igneos exsumarent. Et

cum vapore terre inΠrmantia reumata procreent, utilius Sset quam

fraglanciam florum sentire olfactu fraglanciam thuris in exequiis mortuorum. Ceterum cum locus vester hoc privilegium re ceteris mereatur, ut ibi filomen taceant, passere singultiant, corvi cracitent, noctu stridant, cicius ibi cocodrillus quam catadrius audiretur, postremo mille muscarum examina in templo vestro sacri aSsueta, Sic ut copiSet flabellis abigi nequeant ab altari, cum beneficio temporis ad auras liberiores avolare ceperint cibosque proposito. invenerint bonum

est nos hic esse, inquient, exinanite, exi nanite, cum Sororibu comedanaus et bibamus, suavitatem perdamus unguenti, cras etenim moriemur Esto, besti terre pacifice vobis sint, ut majorum incursio non contristet, quis securus faciet de formica scilicet urente aranea currente, culice terebrante. Hiis insuper quiescentibus, cum dixeritis pax et securitas, tunc repentinus irruet frater Mengogus, murmurans

phiscus, quod rore calceos destruxeritis, irrugiet Atheidis de Argentina, quoa humare vestes infeceritis, priorissa, quod perperam egeretis, verbis et verberibus iudicabit. Cum igitur cunctis, qui foris sunt, tam multiplex e dicatur, consulo, quod hec postulacio non adiciat, ut resurgat. Moramini in foraminibus petr et in caverni macerie, sicut turtures, que thorum nesciunt in delicto, renciam magis quam virenciam requiratis Valete.

Pro studentibus arcium provincialis et eius vicarius. Ut modum

119쪽

studentibus tenere debetis, tenore presencium vos cupio reddere cerciorem. Ad terminos namque vel extra terminos domus emitti non debent, nisi causa eiicionis dumtaxat duplicis, bladi videlicet atque vini, exceptis estis maioribus, quibus dies festivi plures coniuncti sunt, aut acacionis tempore, permittantur exire, ciciu reVersuri. Ipse vero, qui lectoris ossicio Iungitur, ad chorum non tenebitur nisi ad completorium assidue et in festis X lectionum horis intererit ceteris, nisi cum ipso ex causa aliqua dispensetur. Ad hec, quia labor et sollicitudo studentes etiam exercitatos assicit, quanto magi imbecelles, . . . o neo et requiro, quatenus huic ossicine deputatos ampliori cura et sollertiore gratia perspecta eorundem indigentia foveati . . .

Cassatur electio prioris. Visis litteris, qua pro confirmacione electi vobis prioris mittere decrevistis, ne cuiquam cito manuSimponerem, discretorum invocavi consilium iuxta morem. Inter quos plures numero priores aderant cum aliis, qui certam admodum vestri conventus noticiam habuerunt. At cum inquisitio medium iter ageret, displicuit nonnullis, quod non erat exposita racio, quam ob rem

Scilicet, cum electores una tantum persona medietatem excederet, par alia non consenserit, vel cur vota Sua non coaptaverit aut transtulerit ex post facto, presertim cum eadem pars, minor computo, bene maior auctoritate, gelo et merito videretur, si hoc ordo advertere consuevisset. Quin etiam, quod erat difficilius, inventum est, quod state . . , qui medietati eligencium addebatur, caret dilucida racione, cum tamen ipse constituciones satis indicent prelatorum provisionen debere fieri per discretos, sicut etiam de substitucione supprioris dicitur, et ingressi ab electione prioris ad quinquennium alieni per annum, licet sapientia polleant, eo tamen, quas Sufficientem experientiam non habeant, suspenduntur. Memorat . . fratre pro non adiecto habito, ne utile per inutile vicietur, relinquitur, quod electio canonica dici non poterat, que ultra medietatem eligencium non habebat. assieri die Wali und sorderi u Walil ines neven

120쪽

Visitacionis opus, correctionis opem, re rmacioni operam circa collegium vestrum tanto exercui lioerius et exequebar libencius, quanto illa suscepistis gratius, excepistis quietius et sollicicius retinetis. Est quippe paternis affectibus dulce pariter et iocunduna, cum spiritualis sua progenies apprehendens disciplinam et harismata emulans meliora manum mittit ad fortia, brachium oborat ad virtutem, dominatur passionibus, illecebris non capitur, mentem gubernat, corpu regia quadam auctoritate castigat ac terrestrem habitacionem celestis puritate conversacionis induit et obducit. Mitto igitur ammoniciones quasdam vobis haut dubium profuturas, quas si humiliter servaveritis et iuxta statuta regularia vixeritis, tamquam regis terni ille . . . obtinebitis gloriam . . . Ceterum curam veStri, patrocinium, regnum et tutelam priori et fratribus fideliter commendabo . . .

Fol. 38. Das Frauenkloster Vallis ducis stetit et auetis-Echar I ais interminis ovaniensis monasterii vergeichnet Zu dei ammoniciones gi Archivis Litt. u. irchengesch. II, 44 Anm. 2.

littera vestra sonuit, misericordie in ira non sum immemor, nam me iratum non profiteor et turbatum, si vos perdidi, quem fide conceperam, Spe genueram, SUStuleram caritate. Misericordie non sum immemor, quia, si bene me ipsum mecior ab infantia, crevit mecum miseratio. Set in organo prophetico proportionata modulo misericordia domini et iudicium canitur, quia suo vigore destituitur, si alterum premissorum sine altero teneatur. Iusticiam igitur cum non liceat offendere et si liceat, dum fuerit severior, mitigare, neSci per quam humilitatis preces vestras possim admittere, nisi vellem contra conscientiam actitare. ostulastis enim licentiam transeundi ad ordinem

Cisterciensem et non ad determinatam domum . . . VOS . . . Umfabricam fratrum in Herbipoli amministraveritis et vos aliquando in concilio, quod haberetis, C libras iactaveritis, post vero in itinere 3 versus Parisius et alibi multa in equis et apparatu de rebus ordinis expenderitis, nichilominus libros et vestes ordinis, quorum tantum Sum obtinuistis, quamdiu in ordine mansistis, abduxeritis, rue ratio de hiis et similibus non posceret rationem Sunt et alia

ebita, quibus ordini nostro estis obnoxius, graviora, culparum Videlicet, peccatorum, offensarum, iniuriarum, de quibus oportet prius satisfacere, quam ad alium ordinem cum tanto debitorum spiritualium