Descriptio provinciae Moxitarum in regno Peruano

161쪽

instar herum assectetur. Begoardus in An ta concretuS ceteros omneS virtute ante

eellit. Ababari a canis aquaticus , mensura Eorporis molossiS nostratibus par , aquas quidem incolit, se tamen in riparum quinque cavernas recipit , ibique foetum suum effundit. Discrepat autem a marino , ut Vocant, lupo plurimum. Ρellis est colore cineritio subfusco, pilis minutis , sed byssi instar blandis: caput , & rictus, qualiS a pud Anglicanos canes , dentes acutissimi 3 cauda oblonga, solida , complanata ; pedes breves, digiti membrana ad natandum instructi; aures perexiguae. Genus hoc gre satini natat in fluviis , capiteque uItra sum

Ο Castor Huldobrius Linn. edit. XIII. Vid. etiam Molina Lib. cit. pag. a 33- qui primus animali jus notitiam dedit, a

162쪽

r o LIBER TERTIUS. mam aquam arrecto navigantes oblatrando diutissime insequitur. Ferocia , ac viribus pollet fidem peno superantibus. Spectavie Autor noster unum a fluvio nonnihil disjunctum, & a canibus tredecim circumventum , quOS ad unum omnes dilaniasset, nisi fustibus, & cultris indigenarum adcurrentium peremtus fuisset. Sub toto hoc certamine in pedes non consurrexit, sed piscis instar humi se se volvit , & quasi e meris

nervis compactus esset, in partes omnes jactavit, canesque ictu caudae interdum prostravit. Si fame laboret, emergit gregatime cavernis magno cum ejulatu, & agmen Omne per totam alvei latitudinem se se veluti distribuit ; procedit deinde dum in majores pisces incuriat, quos junctis viribus persequitur , captosque in ripa depascitur. Nul- Ium est genus piseium , quod hostes hos effugiat, nullum animal, quod adgredi eosdem audeat: crocodili ipsi ad agminis hujus

163쪽

CAPUT I. I Ipraesentiam exterriti in terra perfugium quaerunt. Si in navicula prietereunte gablus fortasse cantet, vel remiges latratum eorum amitentur , concurrunt illico, & fugientes etiam horae dimidio persequuntur. Caro animalis hujus edi quidem solet, Odore tamen ingrato dissipit.

Captuara a colore fusco , porco

grandiori adfinis est, nisi quod aures minores , caput vero , & os ad leporis similitudinem conformatum, duosque dentes utrinque tantummodo habeat, cauda vero destituatur, sicuti Fig. I. exhibet. Herbis prope aquam vescitur , in quam compulsus a canibus mergitur quidem , ferre tamen diu eam non potest, sed paulo post. eme git, ac e ripa sagittis transverberatur, carnis palato sapientissime gratia. Si domi edu

164쪽

141 LIBER TERTIUS. Retrina, a leporem, cui ceteroquin similis est, superat magnitudine , pelle tamen est coloris plumbei, maculis albis inspersis. Cum venatoreS pertimuit , in Ca-VernaS , vel arboreS cavas se se subducit, nisi lacus, in quem confugiat , in promtu sit. Persistere tamen sub aqua nequit, sed post paulo emergit , & transfigitur. Herbis vescitur, praebetque carnem rengram , candidam, succi plenam , & edenti sic arridentem, ut opinione curionum omnium nihil simile possit Europa mensis sive e ferarum , sive ex avium genere subministrare.

CAPUT II.

De Au ibu S. Agmen ducat, quae Hispanis Gallinato D indigenis Haea dicitur, pavonis magnis

ludi.

Q Verisimiliter Cab;a Paca Linn. edit XIII., sive Mus Paca ejus d. edit. XILO J LGltur Auia Linn. Privilegio per totam Americam gaudet, ut ne liceat eum Occidere.

165쪽

tudine, cauda destituta, colore in nidis can, dido , at deinceps aterrimo. Collum nigra cute inductum implume est, edique prae -- rore non potest. Copia ubique occurrit i credibili, nec sine peculiari Dei providentia: nam quidquid est uspiam sordium, aut

cadaverum odore allecta devorat, aeremque repurgat. Inter incolarum domicilia adeo familiariter inambulat , ut cicurem , atque domesticam crederes : genera nihilominus armorum omnia solicite devitat , quibus conspectis se se momento in loca tutiora recipit.

Quid sine his avibus faceret Paraquaria, ubi propter pelles in Hispaniam administrandas vel intra mensem quinquaginta , & amplius taurorum millia occiduntur, cadaveribus per campos sparsis Quid consilii caperent Μoxitae iis mensibus , quibus lacus, fluviique minores exsiccantur , & putridis piscium corporibus late omnia foedantur

166쪽

144 LIBER TERTIUS.

Pueri hanium exiguum chordae longiori ad-- fixum carne contegunt, inque plateam temere ejiciunt, quem advolanS Gallinago continuo devorat, & capitur: & plumis evulsis, alisque solis relictis, iterum dimittitur,& tunc a ceteris rostro confixus devoratur. Certe tam sunt aves istie carnis avidae I ut bubulam mulis, aut hominum humeris deportatam sine metu praesentiS periculi adgrediantur , & , ne quid dissimulem , cum Indus ventrem in propatulo pro more gentis exonerat, non dejecta modo illico diripiunt , sed ipsam etiam sedentis clunem crebro invadunt. Illud prieterea hac aviditate adserunt emolumenti, quod tigridem, si forte correptum animal depascatur, pro dant venatoribus: adsunt enim magno numero locum circumvolitantes, tigridique pastionem convivae non invitati rapacitate sua reddunt laboriosam.

167쪽

Partubus equarum, & Vaccarum Cumaprimis insidiantur. Foetui in lucem edito oculos primum effodiunt, deinde umbilicum

carpunt, tergum denique adhuc tenerum dis laniant, atque ita multoS quotannis hinnulos , aut vitulos perimunt. Sed praedatio ista in primis tantum partubus succedit: nam matres periculo admonitae deinceps --tandi causa in silvas se recipiunt , nec prisus inde proles educunt , quam cum jam nonnihil convaluerunt. Habent autem quasi ducem quemdam, aut regulum Jyssere parvonis nostri habitu, plumis candidis, cristula rubra , oculis unionum instar pulcherri mis. Haec prima se se in altum tollit , cetera turba pacate sequitur ad eam usque altitudinem, ut vel Indorum , cet ra per spicacissimorum, aciem effugiat , Unde tamiquam e specula omnem peri ustrat regio inem , & sicubi cadaver pisciS, aut crocoa

diti secundo flumine devehi conspicatur, cen

168쪽

146 LIBER TERTIUS. tatim adsidet , atque ita navigando epulatur. ReguluS ceteris audacior oculos hiamestri quoque vitulo effodit, cogitque lenta morte contabescere: ceterum tam hic , quam reliqua volucrum istarum familia vo

ce penitus destituitur. su)

α Tametsi insuetum non sit aves gregarias quemdam veluti ducem sequi, quod de Paradisea vulago traditur , & nos quoque in gruibus nostris , &feris anseribus, cum peregrinantur , obser amus illud tamen in genere hoe inuolens videtur esse , ut dux ille, seu regulus colore, eorpori Sue modo a reliquo marium , atque feminarum grege disieriminetur. Jaequin certe, qui mores horum Vulturum, Omnem iaque vivendi rationem minutatim descripsit, nullam peculi iris hujus reguli facit meu tionem. Ceterum cum Autoqis narrationem Giiij quoque confirmet, Vero vidOtur esse simile gregi Aura rum mi sidere se interdum quempiam ex illo vulturum genere, quod Linneo in Syst. Nat. edit. XIII. VtiItur Tota dicitur, di quod primum a Μolina pag. 23 s. fuit descriptum. Vultur hie colore, ae magnitudine parum ab Aura differt , sed caput cute rubra rugosa obductum habet , inque prima juventa albus est, it eum aetate sensiim nigrescit. Facile illum Ad

169쪽

CAPUT II.

Struthio magnitudine avium omnium princeps si collum extendat, humerOS equbiis rostro adtinget. a) Iuniores cineritio, ad ultiores albo sunt colore, qui apud seniores in nigrum degenerat. Vagantur per campos passim, & vescuntur locus s. Pluviam voce tam funesta, & lugubri de- nunciant, ut nemo sit, qui domi hospitem tam importunum Velit alere. Capiuntur ab indigenis non tam edendi , quam plumarum gratia. Cursione selis cedunt campestribus damulis: certe praestanS sit, oportet , senipes , qui fugienteS Consequatur.

rae sua in societate patiuntur, eum faetore , Ceterisque moribus maXi me eum iis conveniat. Videmus certe nos etiam quotidie gregi Corvorum cornices, ae monedulas comites se jungere , cumque iis familiariter versiari.

a Est Struthio Rhea Lin n. distinctus ab Africa no pedibus tridaetylis , cum Africanus pedes habeat di dactylos. Vid. etiam Molina Lib. citi pag. 232.

170쪽

1 8 L1BER TERTIUS. gallinae suppeditant, deservitura. Super temere congestis herbis enititur unicus etianseptuaginta, partim incubatione, partim solis calore excludenda. Ut primum incubae

Te coepit, ovum unum extra nidum seponit, illudque pullis jam exclusis pertundit, ut scilicet muscis, aliisque insectis foe- rore allectis pasci tenelli possint. Arma struthio, quibus hostem impetat, nulla habet, sola pedum velocitate securus. Ad hoc genus volucrum reVocat Autor aVeS quaSdam minoreS pavonis magnitudine, quas Hispani Phasianos pro arbitrio Vocant, cum ceteroquin nihil plane cum his commune habeant. Idem his, qui struthionibus majoribus , cibuS, eadem pene currendi velocitas, nisi quod citius delassentur. Evolant interdum ad arboris meis diocris altitudinem, verum persequentes fuga poti stimum eludunt. Rostrum, &pedes rubent, plumae colorem praeferunt

plum .