장음표시 사용
231쪽
Hispanis Pulvorines merito adpellantur, ita. sunt minuti, & ubique exuberant. Siquis fruticem praeteriens folia contingat veste, ea sic saepe rubebit, ac si colore illo esset imbuta , & nisi omnes illico detergantur,
per totum discurrent corpuS, CUtemque rodere, ac sanguinum sugere pruritu intolerabili incipient, necesseque erit corpuS vel cremato fortissimo , vel certe tabacae decocto abluere.
Genu, aliud testae limacum habet fimbilitudinem, colore albo, pilis , aut potius spiniS armatum. In cutem animalium citra 1ensum ullum, inde in carnem ipsam alte penetrat, ulcusque gignit foedissimum, unda cruor maximo cum dolore exstillat. QuotieS arrodere carnem incipit, aut se intus commovet, hominem fere ad insaniam adigit ; nam pili illi, vel aculei carnem vivam, tanquam totidem aciculta, cum acerbissimo
doloris sensu pungunt , &, nisi ocius exi matur , positis ovulis, mirum in modum O mul.
232쪽
2IO LIBER TERTIUS. multiplicatur. Malo hoc, America recens detecta , multa Hispanorum millia interiiss. ferunt. E canibus incolae nullo fere negotio expellunt: observant scilicet, cum caput nonnihil exporrexit, & tunc pelle undique vehementer Compressa e corpore Ox primunt. Apud homines tabaca: cinereS, aut ipsa etiam tabaca Hispanica ulceri ad-1persa insectum enecat , scd non sine do- lore incredibili, propter tabacae morsicantis acerbitatem.
Est praeterea genus quCddam rubrUm adeo minutum, ut a paucissimis detegi, acuque eximi possit. Haeret inter cutem, &carnem cum continuo, ac molestissimo pruritu , &, quacunque commeat , Vestigium suum linea quadam rubra in cute sinama signat, quam sequuntur oculis, qui excipiendi dexteritate pollent, cumque semita haec sepe labyrinthi instar tortuosa sit, locum, in quo versari animalculum suspicantur, signant,& post horas aliquot, an progressum porro sita
233쪽
CAPUΤ v. 211st, dispiciunt, atque ita latibulum ejusdem
deprehendunt. De vermium apud Moxitas innumerabilitate alibi jam mentionem fecimuS. nu tor speciatim unicum illunI commemorat,
quem Hispani Centoples propter pedum mul titudinem vocant, digiti habentem longitudinent, qui si pilis suis quempiam contingat, dolorem infert non mediocrem, qua de causa solicite vitatur ab insectis. Lumbricorum in canaeis, locisque palustribus exercitum vel e brevicula hac Nostri narratione aestimes. Q Accidit mihi, inquit, si non semel sub auroram cum Indis equi- si tanti, ut equi non secus, ac si lutum aliquod profundius perrumpere debui sient,
incederent, ac pectore tenus pene lumbri
Dolendum sine de Insiectis ab Antore adeo tin- perfecte scripta esse omnia, ut pro eorum notitia nihil quidquam possit sipeciatim erui. Ceterum qui l cunque de calidis Americae regiolithus hactenus sieri-l pserunt, easdem, quas ille pereenset, infestationest eom
234쪽
DE INDOLE, AC MORIBUS POPULORUM GENERATIM.
De corporis externa conformatioΠe , atque habitandi ratione.
λη ationes in amplislsimo hoc, quem jam
descripsimus, terrarum tractu per silvarum latibula sparsas primus circa seculi hujus initium detexit, & ad civilis vitae societatem pellicere coepit P. Μarban, cujuS , & successorum labore indefesso in coloniis, Cum Noster eo delatus esset, jam ultra trigin a Neophytorum millia censebantur. De populorum istorum Origine, quemadmodum de Americae incolis
gemmemorant, confirmantque illud ipsius effatum: ,, ho- , , mineS 1bi reperiri, morarique posse non aliunde , , credas, nisi quia Vides, , . Quamquam si coloni multiplicarentur , dubium non est , fore , ut numeru Si sectorum eadem prope ratione minuatur.
235쪽
generatim, variae exstiterunt autorum conjecturae. Sunt, qui illos e Peruvia in vastam hanc solitudinem metu Hispanorum fuisse compulsos arbitrentur. Verum non te VeS, mea quidem opinione, repugnant ratione S. Imprimis enim satis constat, solem a Per uanis, tanquam numen quoddam, fuisse in delubris cultum z nullum apud Moxitas religionisi sitius vestigium , nulla Hispanorum , Vel Peruanorum notitia. Deinde tota, qua patet , Peruvia duae solum vigebant linguae :is hic vel in colonia Nostri novem, in proxima vero duae supra viginti, a Peruanis illis prorsus diveris , erant in usu. Denique Per uani, monumentis omnibus ad te stantibus , fuere culti, & auro , argentoque abundantes populi : at Μoxitae omnes, si Baures fortasse demas, erant nationes plane barbarie ; auri vero, & argenti non modo nullam cognitionem, sed ne vocabula quidem suismet in linguis habentes. Et qui Standem inducat in animum, regioneS has
236쪽
2I4 LIBER QUARTU s. vastissimas ante Hispanorum in Peruviam adventum habitatoribus fuisse destitutas ὶ Illud negari vix potest, Hispanorum aliquos ad fines , ubi nunc Trium Regum colonia sita Clio, penetrasse, cum illic & aquilae rupi affabre insculptae, & rubigine adesum ensi fragmentum deprehensa fuerint.1 e indole , ac moribus populorum horirum ea hoc loco persequemur, quae g ti
Nogitarum universo, tribubuS autem qui lo usua a speciatim conveniunt. Generatim modus corporiS apud viros mediocris, in mulieribus infra mediocritatem est. Color,ppud nudos pra ipue, fuscus. Ceterum s hrica tota corporis optime conformata, ex
pedita , agilis, nullo plane laborans vitio rgibbum quidem certe, aliamve idmodi corporis deformitatem nusquam videas, tametsi prole S pecudum more sibi relictae nullis
fasciis , aut vinculis membra coercentibus d stringantur. Viri cumprimis plerumque praciles sunt, ncque corpulentum facile repe riaS.
237쪽
perias. Capillos ad feritatem quamdam oste utandam passos gerunt. Corpus duplici potissimum colore depingunt , aut foedant potius. Rubeum e fruetii arboris Asore sa)capsula sua grana includente ruberrima, conficiunt, quae ad solem desiccant, conte O runt,
o Arbor haec verisimiliter est eadem , quae alibi in Amerida meridionali passim Rueu, a Gallis Roucouadpellatur , arbustula potius dicenda , Bixa Diellana Lina. quae in Guyana peculiariter colitur in gratiam pigmenti in Europam transportandi. Μos depingendi corpora etiam Paraquariensibus adeolis item fluπiorum Amazonum, & Orinoeco, immo pene omnibus in America calidiore , quin nonnullis etiam in Canada populis in usu est positus , fuitque jam olim in ipsa Europa gentibus quibusdam familiaris. , , Equidem , inquit Plinius , & forame gratia , , , rituSque perpetui, in corporibus suis aliquas ex , , teraru in gentium uti herbis quibusdam adverto ani- , , mutn. Illinunt certe aliis aliae faciem in populis, , barbarorum feminae , maresque etiam apud Daeos, , , S Sarmatas corpora sua inscribunt M. Lib. 22. C. I. Idem ab antiquis Britannis Glastum quod nos I fatidem tinctoriam vocamus ad corpora sua dolore ceruleo perlinienda adhibitum is i ste tradit. Adeo sci' licet in omni hominum utcunque regionibus disiunctorum genere, si absit cultura, mira est morum si' militudo.
238쪽
116 LIBER QUARTUS.runt, aqua, vel cocorum oleo subigunt, &digito corpus sine ulla lege infucant: colo rem alium in violaceum vergentem, nec ulla vel aqua, vel fricatione, sed sola mora reni poris detergendum suppeditat arbor Iono hocO. Sunt, qui manibus , ac vultui simulacra crocodilii, simiae, vel avium acutissimis piscium dentibus ad ferociam conciliandam insculpant , & sanguinis vestigia fuligine, aut illo arboris Ionoboco succo imbuant, qua quidem arte illud obtinent, ut effigies ille insculptae, nisi cute detracta , obliterari non possiit. Dentes ordine aequabili positi, sicut
eburni, albent: Frons admodum lata est, Oculi pene rotundi , cavitatibus angulo carentibus , Europaeis longe perspicaciores :supercilia rara , e quibus ipsis pilos succrescentes, uti & e barba studiose evellunt, nec uspiam , nisi in capite , patiuntur sa .
Omnes fere Americani in more habent pilos o Diravis corporis parte, vertice capitis demto, eventerer
239쪽
CAPUT I. 2I7 Nares, uti simorum, compresse , & oh- tuta, mentum prominens, labia rubicunda ,& grandiuscula, os plerumquc amplum , ac diductum, digiti nostris minoreS, quorum minimus ad supremum proximi articulum nunquam pertingit, quo indicio facile dignoscaS Hispanum e mixto connubio procreatum , idque ad quartam interdum usque generationem. CapilloS alunt longos, nigros,& asperos, quos splendoris, atque nescio cujus feritatis causa creberrime ungunt O leo amygdalorum illorum, quae intra cocum crescere in superioribus diximus. Sunt, qui communem narium parietem, seu cartilaginem pertundunt, annulum
quempiam, aut filum, lapillis ex utroque sine dependentibus, inserunt, quorum mu-
lere , ad ideo imberbes sivit, sνe quod pilos in mento succrescentes continuo e&stirpent, sive quod post diuturnam sedulorum consuetudinem ipse jam natura barbam iis deneget, quod tamen postremum sustinerio niverse non potest, eum constet esse in America po pulos, quibus barba, tametsi rara , in mento emi
eat, quod de Megicanis Clavigero tradit.
240쪽
118 LIBER QUARTUS. tua collisione delemntur. Alii labium utrumque in medio perforant, & bacillos teretes infigunt, qui inter loquendum in sese impingentes peramoenum, si diis placet, strepitum excitant. Duo hujusmodi capita
adumbrata habes in Fig. 3. a . Sed nequid ad elegantiam desit, est bar
barorum natio, quae, more apud mulieres nostras recepto, aures quoque perforat , perque foramina virgulas sensim crastiores
trajicit, dum earum ope diducta pisi adse-qUantur magnitudinem. Ingerit deinde iisdem viminis contorti , & valde elastici fasciculum , cujus se se expandendi vi ita in
n) Consuetudo haec tota fere America meridionali est diffusa. Vel ipsi Mexieani , populus jam olim
cultissimus , conchilia , ambram , cristallos , uniones , sinaragdos , aliasve gemmas auro inelusas e naribus, aut labio suspensas ciri umferebant. Morem etiam aures pertundendi, & foramen trajectione V riorum cylindrorum sensim dilatandi, ita ut infimus aurium limbus ad humeros usque defunt , communem habent Moxitae barbari cum nonnullis fluvii Ar onum ac dolis , quos Hispani Orbones ea de causa vocant. Condamine Lib. eit. Dag. 2 9.