장음표시 사용
191쪽
EPISTULARUM VIII 8 9. 10. 11. 161RIII.
c. PLINIUS URS SUO S. olim non librum in manus, non stilum sumpsi olim nescio lquid sit lium, quid quies, quid denique illud iners quidem,
5 iucundum tamen nihil agere, nihil esse adeo multa me negotia amicorum nec secedere nec studere patiuntur. Nulla enim et
studia tanti ut amicitiae officium deseratur, quod religiosissime custodiendum studia ipsa praecipiunt Vale.
c. PLINIUS FABAT PR0S0CER SU0 S. Quo magis cupis ex nobis pronepotes videre, hoc tristiori audies neptem tuam abortum secisse, dum se praegnantem esse puellariter nescit ac per hoc quaedam custodienda praegnan-15 tibus omittit, facit omittenda. Quem errorem magnis documentis expiavi in summum periculum adducta. Igitur ut necesse 2 est graviter accipias senectutem tuam quasi paratis posteris destitutam, sic debes agere diis gratias quod ita tibi in praesentia pronepotes negaverunt ut servarent neptem, illos reddi-20 turi, quorum nobis spem certiorem haec ipsa quamquam parum,prospere explorata fecunditas facit. Isdem nunc ego te quibus 3 ipsum me hortor moneo confirmo. Neque enim ardentius tu pronepotes quam ego liberos cupio, quibus videor meo tuoque latere pronum ad honores iter et audita latius nomina et nonae subitas imagines relicturus. Nascantur modo et hunc nostrum dolorem gaudio mutent. Vale. XI. c. PLIΝIUS HISPULLAE SUAE S. 30 cum adsectum tuum erga fratris filiam cogito, etiam ma-1terea indulgentia molliorem, intellego prius tibi quod est posterius nuntiandum, ut praesumpta laetitia sollicitudini locum non relinquat Quamquam vereor ne post gratulationem quoque in metum redeas atque ita gaudeas periculo liberatam ut 35 simul quod periclitata sit perhorrescas. Hilaris, iam sibi iam 2 mihi reddita, incipit refici transmissumque discrimen convalescendo metiri. Fuit alioqui in summo discrimine, inpune di- PLINI P. 11
192쪽
xisse liceat, sui nulla sua culpa, aetatis aliqua. Inde abortus 3 et ignorati uteri triste experimentum. Proinde, etsi non contigit tibi desiderium fratris amissi aut nepote eius aut nepte sο-lari, memento tamen dilatum magis istud quam negatum, cum salva sit ex qua sperari potest. Simul excusa patri tuo casum 5 cui paratior apud feminas venia. Vale.
c. PLINIUS INIcIANO SUO S. Hunc solum diem excuso. Recitaturus est Titinius capito 10 quem ego audire nescio magis debeam an cupiam. Vir est optimus et inter praecipua saeculi ornamenta numerandus colit studia, studiosos amat, fovet, provehit, multorumque qui aliqua conponunt portus sinus praemium, omnium exemplum, ipsarum denique litterarum iam senescentium reductor ac refodi152mator. Domum suam recitantibus praebet, auditoria non apud se tantum benignitate mira frequentat mihi certe, si modo in urbe, desuit numquam. Porro tanto turpius gratiam non reserre, 3 quanto honestior causa referendae. An si litibus tererer, Obstrictum esse me crederem obeunti Vadimonia mea, nunc, quia is mihi Omne negotium, omnis in studiis cura, minus obligor tanta sedulitate celebranti in quo obligari ego, ne dicam solo, certe maxime possum Quod si illi nullam vicem, nulla quasi mutua officia deberem, sollicitarer tamen vel ingenio hominis pulcherrimo et maximo et in summa severitate dulcissimo vel 25 honestate materiae. Scribit exitus inlustrium virorum, in his 5 quorundam mihi carissimorum. Videor ergo fungi pio munere, quorumque exsequias celebrare non licuit, horum quasi lanebribus laudationibus, seris quidem sed tanto magis veris interesse. Vale. 30XIII.
c. PLINIUS GEΝΙΑL SU0 S. Probo quod libellos meos cum patre legisti Pertinet ad prosectum tuum a disertissimo viro discere quid laudandum, Mquid reprehendendum, simul ita institui ut verum dicere ad-2 suescas. Vides quem sequi, cuius debeas inplere vestigia. O te beatum cui contigit vivum adque idem optimum et con-
193쪽
ΕPISTULARUM VIII. 12. 13.14. 163
Iunctissimum exemplar, qui denesque eum potissimum imitandum habes cui natura esse te simillimum voluit. Vale.
c. PLINIUS ARIST0ΝI SUO S. cum sis peritissimus et privati iuris et publici, cuius pars isenatorium est, cupio ex te potissimum audire, erraverim in senatu proxime necne, non ut in praeteritum serum enim)verum ut in laturum, si quid simile inciderit, erudiar. Dices ulo cur quaeris quod nosse debebas Τ Priorum temporum servitus ut aliarum optimarum artium sic etiam iuris senatorii oblivionem quandam et ignorantiam induxit. Quotus enim quis-3que tam patiens ut velit discere quod in usu non sit habiturus Adde quod difficile est tenere quae acceperis, nisi exer-15 oeas. Itaque reducta libertas rudes nos et inperitos deprehendit: cuius dulcedine accensi cogimur quaedam sacere antequam nosse. Trat autem antiquitus institutum ut a maioribus 4 natu non auribus modo verum etiam oculis disceremus quae lacienda mox ipsi ac per vices quasdam tradenda minoribus 20 haberemus. Inde adulescentuli statim castrensibus stipendiis 5 imbuebantur, ut imperare parendo, duces agere, dum secuntur, adsuescerent inde honores petituri adsistebant curiae laribus et consilii publici spectatores ante quam consortes erant. Suus cuique parens pro magistro, aut cui parens non erat, 6 25 maximus quisque et vetustissimus pro parente. Quae potestas reserentibus, quod censentibus ius, quae vis magistratibus, quae ceteris libertas, ubi cedendum, ubi resistendum, quod silendi tempus, quis dicendi modus, quae distinctio pugnantium sententiarum, quae exsecuti prioribus aliquid addentium: Mimnem denique senatorium morem, quod fidelissimum praecipiendi genus, exemplis docebantur. Ad nos iuvenes fuimus 7 quidem in castris sed cum suspecta virtus, inertia in pretio, eum ducibus auctoritas nulla, nulla militibus verecundia, nusquam imperium, nusquam obsequium, omnia soluta, turbata ad-35 que etiam in contrarium versa, postremo obliviscenda magis quam tenenda. Idem prospeximus curiam, sed curiam trepi-8dam et elinguem, cum dicere quod velles periculosum, quod
nolles miserum esset. Quid tunc disci potuit, quid didicissu
194쪽
iuvit, cum senatus aut ad otium summum aut ad summum nefas vocaretur et modo ludibri modo dolori retentus numquam 9 seria, tristia saepe censeret Eadem mala iam senatores, iam participes malorum multos per annos vidimus tulimusque: quibus ingenia nostra in posterum quoque hebetata fracta con 510 tus sunt. Breve tempus nam tanto brevius uine quanto selicius tempus), quo libet scire quid simus, libet exercere quod sumus. Quo iustius peto, primum ut errori, si quis est error, tribuas veniam, deinde medearis scientia tua, cui semper fuit curae sic iura publica ut privata, sic antiqua ut recentia, 10 11 sic rara ut assidua tractare. Adque ego arbitror illis etiam quibus plurimarum rerum agitatio requens nihil esse ignotum patiebatur genus quaestionis quod adfero ad te aut non satis tritum aut etiam inexpertum fuisse. Hoc et ego excusatior, si
forte sum lapsus, et tu dignior laude, si potes id quoque do-1512 cere quod in obscuro est an didiceris. Reserebatur de libertis
Asrani Dextri consulis, incertum sua an suorum manu, scelere
an obsequio perempti. Hos alius quis r inquis ego, sed nihil resert post quaestionem supplicio liberandos, alius in insulam relegandos, alius morte puniendos arbitrabatur. Quarum 20 sententiarum tanta diversitas erat ut non possent esse nisi sin-13 gulae. Quid enim commune habet occidere et relegare 7 non Hercule magis quam relegare et absolvere quamquam propior aliquanto est sententiae relegantis quae absolvit quam quae occidit utraque enim ex illis vitam relinquit, haec adi-25mit cum interim et qui morte puniebant et qui relegabant una sedebant et temporaria simulatione concordiae discordiam dise14serebant. AEgo postulabam ut tribus sententiis constaret suus numerus, nec se brevibus indutiis duae iungerent. Exigebam ergo ut qui capitali supplicio adficiendos putabant discederent Ma relegante, nec interim contra absolventis mox dissensuri congregarentur, quia parvolium referret an idem displiceret quibus 15 non idem placuisset. Illud etiam mihi permirum videbatur eum quidem qui libertos relegandos, servos supplicio adficiendos censuisset coactum esse dividere sententiam, hunc autem qui 35 libertos morte multaret cum relegante numerari. Nam si oportuisset dividi sententiam unius, quia res duas comprehendebat, non reperiebam quemadmodum posset iungi sententia duorum
195쪽
tam diversa censentium Adque adeo perauit mihi sic apud te 16
tamquam ibi, sic peracta re tamquam adhue integra, alionem iudicii mei reddere, quaeque tunc carptim multis Obstrepentibus dixi nunc per otium iungere. Fingamus tres omnino iudi-175 ces in hanc causam datos esse, horum uni placuisse perire libertos, alteri relegari, tertio absolvi utrumne sententiae duae collatis viribus novissimam periment an separatim una quae- quo tantundem quantum altera valebit, nec magis poterit cum secunda prima conecti quam secunda cum tertiar Igitur in se-18 10 natu quoque numerari tamquam contrariae debent quae tamquam diversae dicuntur. Quod si unus adque idem et perdendos censeret et relegandos, num ex sententia unius et perire possent et relegari num denique omnino una sententia putaretur quae tam diversa coniungeret Quemadmodum igitur, 19 15 cum alter puniendos, alter censeat relegandos, videri potest una sententia, quia dicitur a duobus, quae non videretur una,
si ab uno diceretur Quid lex non aperte docet dirimi debere sententias occidentis et relegantis, cum ita discessionem sileri iubet, qui haec sentitis, in hanc partem, qui alia omnia, minillam partem ite qua sentitis 3 Examina singula verba et expende: qui haec sentitis , hoc est qui relegandos putatis: in hanc partem , id est in eam in qua sedet qui censuit relegandos. Ex quo manifestum est non posse in eadem parte re m manere eos qui interficiendos arbitrantur. Qui alia omnia':25 animadvertis ut non contenta lex dicere alia addiderit Omnia . Num ergo dubium est alia omnia sentire eos qui ocidunt quam qui relegant un illam partem te qua sentitis' nomo videtur ipsa lex eo qui dissentiunt in contrariam partem ο- care cogere, inpellere non consul etiam ubi quisque rema-mnere, quo transgredi debeat, non tantum sollemnibus verbis sed manu gestuque demonstrat 'od enim futurum est ut, si 21 dividantur sententiae interficientis et relegantis, praevaleat illa quae absolvit. Quid istud ad censentes ' quos certe non decet omnibus artibus, omni ratione pugnare ne fiat quod est mitius. 35 0portet tamen eos qui puniunt et qui relegant absolventibus primum, mox inter se comparari Scilicet ut in spectaculis quibusdam sors aliquem seponit ac servat qui cum victore contendat, sic in senatu sunt aliqua prima sunt secunda certami-
196쪽
na, et ex duabus sententiis eam quae superior extiterit tertia 22 exspectat. Quid, quod prima sententia conprobata ceterae pediemuntur Qua ergo ratione potest esse non unus adque idem 23 locus sententiarum, quarum nullus est postea Planius repetam. Nisi dicente sententiam e qui relegat illi qui puniunt 5 capite initio statim in alia discedant, frustra postea dissentient 24 ab eo cui paulo ante consenserint. Sed quid ego similis docentiet cum discere velim an sententias dividi, an iri in singulas portuerit optinui quidem quod postulabam nihilo minus tamen quaero an postulare debuerim. Quemadmodum opti-10nui Qui ultimum supplicium sumendum esse censebat, nescio an iure, certe aegustate postulationis meae victus, omissa sententia sua accessit releganti veritus scilicet ne, si dividerentur sententiae, quod alioqui fore videbatur, ea quae absol-Vondos esse censebat numero praevaleret. Etenim longe plu-1525 res in hac una quam in duabus singulis erant. Tum illi quoque qui auctoritate eius trahebantur transeunte illo destituti rei, querunt sententiam ab ipso auctore desertam secutique sunt 26 quasi transfugam quem ducem sequebantur. Sic ex tribus sententiis duae actae, tenuitque ex duabus altera tertia expulsa, mquae, cum ambas superare non posset, elegit ab utra vinceretur. Vale. XV.C. PLINIUS IUNIORI SU0 S. 251 neravi te tot pariter missis voluminibus sed oneravi primum, quia eXegeras, deinde, quia scripseras tam graciles istio Vindemias esse ut plane scirem tibi vacaturum, quod vulgo 2 dicitur, librum legere. Eadem ex meis agellis nuntiantur. Igitur mihi quoque licebit scribere quae legas, si modo unde 30 chartae emi possint quae si scabrae bibulaeve sint, aut non scribendum aut necessario quidquid scripserimus boni mali
delebimus ' Vale. XVI. 3 c PLINIUS PATERN SUO S. confecerunt me infirmitates meorum, mortes etiam, et quidem iuvenum Solacia duo nequaquam paria tanto dolori, solu-
197쪽
EPISTULARUM VIII. 15.16.17. 167
cia tamen unum lacinias manumittendi videor enim non omnino inmaturos perdidisse quos iam liberos perdidi alterum, quod permitto servis quoque quasi testamenta sacere eaque ut legitima custodio. Mandan rogantque quod visum pareo ut I5 iussus Dividunt, donant, relinquunt, dumtaxat intra domum. Nam seritis res publica quaedam et quasi civitas domus est. Sed quamquam his solaciis adquiescam, debilitor et frangor 3 eadem illa humanitate quae me ut hoc ipsum permitterem induxit. Non ideo tamen velim durior fieri meo ignoro aliosis eiusmodi casus nihil amplius vocare quam damnum eoque sibi magnos homines et sapientes videri Qui an magni sapientesque sint nescio, homines non sunt. Hominis est enim adfici 4
dolore, sentire, resistere tamen et solacia admittere, non solaciis non egere. Verum de his plura fortasse quam debui, sed 5M pauciora quam volui. Est enim quaedam etiam dolendi voluptas, praesertim si in amici sinu desseas, apud quem lacrimis tuis vel laus sit parata vel venis. Vale.
duae tempestates et crebra diluvia. Tiberis alveum excessit et smissioribus ripis alte superfunditur. Quamquam lassa 2 quam providentissimus imperator fecit exhaustus, premit val-mnes, innatat campis, quaque planum solum, pro solo cernitur. Inde quae solet flumina aecipere et permixta devehere velut obvius sistere cogit, atque ita alienis aquis perit agros quos ipse non tangit Anio, delicatissimus amnium ideoque adiacen 3tibus villis velut invitatus retentusque, magna ex parte nemoram quibus inumbratur fregit et rapuit subruit montes et decidentium mole pluribus locis clausus, dum amissum iter quaerit, impulit tecta ac so super ruinas eiecit atque extulit. Viderunt 4 quos excelsioribus terris illa tempestas deprehendit alibi divitum apparatus et gravem supellectilem, alibi instrumenta ru-35 ris, ibi boves aratra rectores, hic soluta et libera armenta, adque inter haec arborum truncos aut villarum trabes, varie lateque uitantia. Ac ne illa quidem malo vacaverunt quae non 5 ascendit amnis. Nam pro amne imber adsiduus et deiecti nu-
198쪽
bibus turbises, promta opera quibus petiosa rura cinguntur, quassata adque etiam decussa monimenta. Multi eiusmodi ca-6sibus debilitati, obruti, obtriti, et aucta luctibus damna quid simile istic pro mensura periculi vereor teque rogo, si nihil tale, quam maturissime sollicitudini meae consulas, aedinet si tale, id quoque nunties. Nam paulum differt patiaris ad-Versa an exspectes nisi quod tamen est dolendi modus, non est timendi. Doleas enim quantum scias accidisse, timeas quantum possit a idere. Vale.
c. LΙΝlUS RUFIΝ SU0 S. 1 Falsum est nimirum quod creditur vulgo, testamenta hominum speculum esse morum, cum Domitius Tullus longe melior 2 apparuerit morte quam vita. Nam cum se captandum praebuis-Ibset, reliquit filiam heredem, quae illi eum Datre communis, quia genitam fratre adoptaverat. Prosecutus est nepotes plurimis iucundissimisque legatis, prosecutus etiam proneptem. In summa omnia pietate plenissima, ac tanto magis inexspe-3ctata sunt. Ergo varii tota civitate sermones alii fictum in-m gratum inmemorem loquuntur seque ipsos, dum insectantur illum, turpissimis consessionibus produnt, ut qui de patre Vopromo quasi de orbo querantur alii contra hoc ipsum laudibus serunt quod sit frustratus improbas spes hominum, quos sic decipere pro moribus temporum prudentia est.biaddunt metiam non fuisse ei liberum alio testamento mori neque enim reliquisse opes filiae, sed reddidisse quibus auctus per filiam 4 fuerat. Nam curtilius Mancia, perosus generum suum Domitium Lucanum frater is Tulli), sub ea conditione filiam eius,
neptem suam, instituerat heredem, si esset manu patris emissa κEmiserat pater, adoptaverat patruus, atque ita circumscripto testament consors rater in patris potestatem emancipatam illiam adoptionis fraude revocaverat, et quidem cum opibus
5 amplissimis. Fuit alioqui fratribus illis quasi lato datum ut divites fierent invitissimis a quibus facti sunt. Quin etiam Domi-35tius Afer, qui illos in nomen adsumpsit, reliquit testamentum
ante decem et octo annos nuncupatum adeoque postea inpro-6 batum sibi ut patris eorum bona proscribenda curaverit. Mira
199쪽
illius asperitas, mira felicitas horum illius asperitas, qui numer civium excidit quem socium etiam in liberis habuit selicitas horum, quibus successit in locum patris qui patrem abstulerat. Sed haec quoque hereditas Am ut reliqua cum Datre 76 quaesita transmittenda erant filiae fratris, a quo Tullus ex asse heres institutus praelatusque filiae suerat, ut conciliaretur. Quo laudabilius testamentum est, quod pietas fides pudor scripsit, in quo denique omnibus adfinitatibus pro cuiusque ossicio
gratia relata est, relata et uxori. Accepit amoenissimas villas,8 10 acoepit magnam pecuniam uxor optima e patientissima ac tanto melius de viro merita, quanto magis est reprehensa quod nupsit. Nam mulier natalibus clara, moribus proba, aetate declivis, diu vidua, mater olim, parum decore secuta matrimonium videbatur divitis senis, ita perditi morbo ut esse taedio posset Ibuxori quam iuvenis sanusque duxisset. Quippe omnibus mem-9bris extortus et fractus tantas opes solis oculis obibat ac ne in lectulo quidem nisi ab aliis movebatur. Quin etiam laedum miserandumque dictu dentes lKvandos ricandosque praebebat. Auditum frequenter ex ipso, cum quereretur de contume-2oliis debilitatis suae, digitos se servorum suorum cotidie lingere. Vivebat tamen et vivere volebat, sustentante maxime uxore, loquae culpam inchoati matrimonii in gloriam perseverantia verterat. Habes omnes sabulas urbis: nam sunt omnes sabulae II Tullus Exspectatur auctio. Fuit enim tam copiosus ut amplissi-25 mos hortos eodem quo emerat die instruxerit plurimis et antiquissimis statuis. Tantum illi pulcherrimorum operum in horreis, quae neglegebat Invicem tu, si quid istic epistula dignum, ne graVare. Nam cum aures hominum novitate laetantur, 12 tum ad rationem vitae exemplis erudimur. Vale.
Et gaudium mihi et solacium in litteris, nihilque tam lae-itum quod his laetius, tam triste quod non per has sit minus
35 triste. Itaque et infirmitate uxoris et meorum periculo, quorundam Ver etiam morte turbatus, ad unicum doloris levamentum studia coniugi, quae praestant ut adversa magis intellegam, sed patientius seram. Est autem mihi moris quod sum 2
200쪽
daturus in manus hominum ante amicorum iudiei examinare, in primis tuo. Proinde, si quando, nunc intende libro quem cum hac epistula accipies, quia vereor ne ipse ut tristis parum intenderim. Imperare enim dolori ut scriberem potui, ut vacuo animo laetoque non potui. Porro ut ex studiis gaudium, globstudia hilaritate proveniunt. Vale. - .c. PLINIUS GALLO SU0 S. 1 Ad quae noscenda iter ingredi, transmittere mare solemus, Ioea sub oculis posita neglegimus, seu quia ita natura comparatum ut proximorum incuriosi longinqua sectemur, seu quod omnium rerum cupido languescit, cum facilis coasis, seu quod differimus tamquam saepe visuri quod datur videre, quotiens 2 velis cernere. Quacumque de causa, permulta in urbe nostra Ibiuxtaque urbem non oculis modo sed ne auribus quidem novimus, quae si tulisset Achaia, Aegyptos, Asia alliave quaelibet miraculorum sera commendatrixque terra, audita perlecta 3 lustrata haberemus. Ipse certe nuper quod nec audieram ante nec videram audivi pariter et vidi. Exegerat prosocer meus ut m Amerina praedia sua inspicerem. maeo perambulanti mihi ostenditur subiacens lacus nomine Vadimonis simul quaedam 4 incredibilia narrantur. Perveni ad ipsum. Laeus est in similitudinem iacentis rotae circumscriptus et undique aequalis nullus sinus, Obliquitas nulla, omnia dimensa, paria et quasi artist ab cis manu cavata et excisa color caerulo albidior, viridior et pressior, sulpuris odor saporque medicatus, Vis, qua fracta solidantur. Spatium modicum, quod tamen sentia ventos et 5 fluctibus intumescat. Nulla in hoc navis sacer enim), sed innatant insulae, herbidae omnes harundine et iunco, quaeque malia fecundior palus ipsaque illa extremitas lacus effert. Sua cuique figura ut modus cunctis margo derasus, quia frequenter vel litori vel sibi inlisae terunt terunturque Par omnibus altitudo, par levitas quippe in speeiem carinae humili radices descendunt. Haec ab omni latere perspicitur eademque su-35spensa pariter et mersa. Interdum iunctae copulataeque et continenti similes sunt, interdum discordantibus ventis digerantur, non numquam destitutae tranquillitate singulae stultant.