장음표시 사용
41쪽
EPISTULARUM I. 15.16.17.18. 150uae sis uxoris sunt, ut adfirmat, siVe ipsius, ut negat, pari gloria dignus qui aut illa componat aut uxorem, quam Virginem accepit, tam doctam politamque reddiderit. Est ergo mecum 7per diem totum eundem antequam scribam, eundem cum scri-b psi, eundem etiam cum remittor, non tamquam eundem lem.
Quod te quoque ut facias et hortor et moneo. Neque enim de 8bet operibus eius obesse quod vivit. An si inter eos quos numquam vidimus floruisset, non solum libros eius verum etiam imagines requireremus eiusdem nunc honor praesentis et gra-iuti quasi satietate languescit At hoc pravum malignumque est, 9 non admirari hominem admiratione dignissimum, quia videre, adloqui, audire, complecti, nec laudare tantum Verum etiam amare contigit. Vale.
C. LINIUS DRNELIO TITIAN SUO S. Est adhuc curae hominibus fides et ossicium, sunt qui de-Ilancibrum quoque amicos agant. Titinius capit ab imperatore nostro impetravit ut sibi iliceret statuam L. Silani in soromponere. Pulchrum et magna laude dignum amicitia principis in Ihoc uti, quantumque gratia valeas aliorum honoribus experiri. Est omnino Capitoni in usu claros viros colere. Mirum est qua 3 religione, quo studio imagines Brutorum, cassiorum, catonum domi, ubi potest, habeat. Idem clarissimi cuiusque Vitam egredigiis carminibus exornat Scias ipsum plurimis virtutibus abun-4 dare qui alienas sic amat Redditus est L. Silano debitus honor, cuius inmortalitati capit prospexit pariter et suae. Neque enim magis decorum et insigne est statuam in laro populi Romani habere quam ponere. Vale.
e. PLINIUS SUETONIO TRANQUILL SU0 S. Scribis te perterritum omnes vereri ne quid adversi in Iactione patiaris, rogas ut dilationem petam et pauculos dies, 35 certe proximum, excusem. missicile est, sed experiar καὶ γαρ τ ονα ἐκ Λιος ἐστιν Refert tamen eventura soleas an 2 contraria somniare mihi reputanti somnium meum istud quod times tu egregiam actionem portendere videtur. Susceperam 3
42쪽
causam Iuni Pastoris, cum mihi quieseenti visa est foerus mea advoluta genibus ne agerem obsecrare. Et eram acturus adulescentulus adhuc, eram in quadruplici iudicio, eram contra potentissimos civitatis atque etiam caesaris amicos quae singula 4 excutere mentem mihi post tam triste soninium poterant. Egi 5
tamen λογισαμενος illadεὶς οἰωνος ἄριστος ἀμυνασθαι περὶ πατρης Nam mihi patria et si quid carius fides videbatur. Prospere cessit, atque adeo illa acti mihi aures hominum, illa ianuam 5samae patefecit. Proinde dispice an tu quoque sub hoc exem-Ioplo somnium istud in bonum vertas, aut si tutius putas illud cautissimi cuiusque praeceptum quod dubitas ne soceris . id
6 ipsum rescribe. Ego aliquam stropham inveniam agamque causam tuam, ut ipsam agere tu, cum voles, possis. Est enim sane alia ratio tua, alia mea suit. Nam iudicium centumvirale 15 differri nullo modo, istud aegre quidem sed tamen potest. Vale.
C. PLINIUS MΜATI FI 0 SU0 S. 1 uniceps tu meus et condiscipulus et ab ineunte aetatem contubemalis, pater tuus et matri et avunculo meo, mihi etiam, quantum aetatis diversitas passa est, familiaris magnae et gra-Ves causae cur suscipere augere dignitatem tuam debeam. 2 Esse autem tibi centum milium censum satis indicat quod apud nos decuri es. Igitur ut te non decurione solum verum etiam 25 equite Romam perfruamur, offer tibi ad inplendas equestros 3 sacultates trecenta milia nummum. Te memorem huius muneris amicitiae nostrae diuturnitas spondet: ego ne illud quidem admoneo, quod admonere deberem, nisi scirem sponte lacturum, ut dignitate a me data quam modestissime, ut a me data, M utare. Nam sollicitius custodiendus est honor in quo etiam beneficium amici tuendum est. Vale. .
c. PLIMUS -ΝΕLI TACITO SUO S. Mi Frequens mihi disputatio est cum quodam docto homine et
perito, cui nihil aeque in causis agendis ut brevitas placet. Iuuam ego custodiendam esse confiteor, si ausa permittat:
43쪽
alioqui praevaricati est transire dicenda, praevaricati etiam cursim et breviter attingere quae sint inculcanda, infigenda, repetenda. Nam plerisque longiore tractatu vis quaedam et 3 pondus accedit, utque corpori serrum, sic ratio animo non dictu magis quam mora inprimitur. Hic ille mecum auctoritati-4bus agit ac mihi ex Graecis orationes LTsiae ostentat, ex nostris Gracchorum catonisque, quorum sane plurimae sunt circumcisae et breves ego lasiae Demosthenen, Aeschinen, Ηγ- periden multosque praeterea, Gracchis et Catoni Polionem, I caesarem, caelium, in primis M. Tullium oppono, cuius oratio optima fertur esse quae maxima. Et Hercule ut aliae bonae res ita bonus liber melior est quisque quo maior. Vides ut 5 statuas, signa, picturas, hominum denique multorumque animalium lamas, arborum etiam, si modo sint decorae, nihil ma-l5gis quam amplitudo commendet. Idem orationibus evenit, quin etiam voluminibus ipsis auctoritatem quandam et pulchritudinem adicit magnitudo. Haec ille multaque alia quae a me inrieandem sententiam solent dici, ut est in disputando inconprehensibilis et lubricus, ita eludit ut contendat hos ipsos quo- rarum rationibus nitar pauciora dixisse quam ediderint. Ego contra puto. Iestes sunt multae multorum rationes et cice 7ronis pro Murena, pro Vareno, in quibus brevis et nuda quasi subscriptio quorundam criminum solis titulis indicatur. Ex his apparet illum permulta dixisse, cum ederet, omisisse. Idem 825 pro cluentio ait se totam causam vetere institui solum perorasse, et pro c. cornelio quadriduo egisse ne dubitare possimus quae per plures dies, ut necesse erat, latius dixerit postea recisa ac repurgata in unum librum, grandem quidem, unum tamen coartasse. Ad aliud est actio bona, aliud oratio. 930 Scio non nullis ita videri, sed ego, forsitan lallar, persuasum habeo posse fieri ut sit actio bona quae non sit bona oratio, non posse non bonam actionem esse quae sit bona oratio. Est enim Oratio actionis exemplar et quasi αρχέτυπον. Ideo in 10 optima quaque mille figuras extemporales invenimus, in iis 35 etiam quas tantum editas scimus, ut in Verrem, artificem quem quemnam recte admones Polrolitum esse dicebant. Sequitur ergo ut actio sit absolutissima quae maxime oration ssimilitudinem expresserit, si modo iustum et debitum tempus in Ep. 2
44쪽
accipiat quod si negetur, nulla oratoris, maxima iudicis culpa 11 est. Adsunt huic opinioni meae leges, quae longissima tempora largiuntur nec brevitatem dicentibus sed copiam, hoc est diligentiam suadent quam praestare nisi in angustissimis causis 12 non potest brevitas Adiciam quod me docuit usus, magister 5 egregius Frequenter egi, frequenter iudicavi, frequenter inconsilio sui aliud alios movet, ac plerumque parvae res misimas trahunt. Varia sunt hominum iudicia, variae voluntates: inde qui eandem causam simul audierunt, saepe diversum, interdum 13 idem, sed ex diversis animi motibus sentiunt. Praeterea suae 10 quisque inventioni lavet et quasi sortissimum amplectitur, cum
ab alio dictum est quod ipse praevidit omnibus ergo dandum 1 est aliquid quod teneant, quod agnoscant. Dixit aliquando mihi Regulus, cum simul adessemus, si omnia quae sunt in causa putas exequenda, ego iugulum statim video, hunc premo : 1515 premit sane quod elegit, sed in eligendo frequenter errat. Respondi posse fieri ut genu esset aut talus, ubi ille iugulum putaret: at ego inquam qui iugulum perspicere non possum, omnia pertempto, omnia experior, παντα denique λίθον κινω, 16 utque in cultura agri non vineas tantum Verum etiam arbusta, mnec arbusta tantum verum etiam campos cur et Xerceo, utque in ipsis campis non sar aut siliginem solam sed hordeum, subam ceteraque legumina sero, sic in actione plura quasi se-17 mina latius spargo, ut quae proVenerint colligam. Neque enim minus inperspicua, incerta, sallacia sunt iudicum ingenia quam 25 tempestatum terrarumque. i Nec me praeterit summum ratorem Periclen sic a comico Eupolide laudari, προς δεο αυτου - τάχει πειθώ τις ἐπεκαθητο τοῖσι χείλεσιν. ουτως ἐκήλει καὶ μονος τῶν ρητορων 30το κεντρον ἐγκατελειπε τοῖς ακροωμενοις.
18 Verum huic ipsi Pericli nec illa πειθω nec illud ἐκηλει brevitate vel velocitate vel utraque differunt enim) sine saeuitates una contigisset. Nam delectare persuadere copiam dicendi spatiumque desiderat, relinquere ver aculeum in audientium MI anim is demum potest qui non pungit, sed infigit. Adde quinde eodem Pericle comicus alter, ηστραπτὴ βροντα, συνεκυκα τὴν Ελλάδα.
45쪽
Non enim amputata orati et abscisa sed lata et magnifica et excelsa tonat, fulgurat, omnia denique perturbat ac miscet. 0ptimus tamen modus est. vivis negat sed non minus non m servat modum qui infra rem quam qui supra, qui adstrictius b quam qui effusius dicit. Itaque audis Dequenter ut illud lim-2Imodice et redundanter ita hoc ieiune et infirme'. Alius excessisse materiam, alius dicitur non inplesse Aeque uterque,
sed ille inbecillitate, hic viribus peccat; quod certe, etsi non limatioris, maioris tamen ingenii vitium est. Nec vero, cum haec tala dico, illum Homericum αμετροεπῆ probo, sed hunc καὶ ἔπεα νιφαδεσσιν ἐοικοτα χειμερίῖσιν non quia non et ille mihi validissimo placeat, παυρα μὲν, αλλα μάλα λιγέως si tamen detur electio, illam orationem similem nivibus hiber-15nis, id est crebram et adsiduam et largam, postremo divinam et caelestem, volo. Ad est gratior multis oratio brevis. AEst, D sed inertibus, quorum delicias desidiamque quasi iudicium respicere ridiculum est. Nam si hos in consilio habeas, non solum satius est breviter dicere sed omnino non dicere. Haec 2420 est adhuc sententia mea, quam mutabo, si dissenseris tu, sed plane cur dissentias explices rogo. Quamvis enim cedere auctoritati tuae debeam, rectius tamen arbitror in tanta re ratione quam auctoritate superari. Proinde si non errare videor, id 25 ipsum quam voles brevi epistula sed tamen scribe confirm talis enim iudicium meum: si errare, longissimam para. Num corrupi te, qui tibi, si mihi accederes, brevis epistulae necessitatem, si dissentires, longissimae inposui Vale. xXI. a C. PLINMS PLINIO HERN SU0 S. Ut animi tui iudicio sic oculorum plurimum tribuo non1
quia multum, ne tibi placeas, sed quia tantum quantum ego sapis quamquam hoc quoque multum est omissis iocis credo 2 decentes esse servos qui sunt empti mihi ex consilio tuo sumperest ut frugi sint, quod de venalibus melitis auribus quam oculis iudicatur. Vale. 2.
46쪽
C. PLINIUS MI SEVER SU0 S. 1 Diu iam in urbe haereo, et quidem attonitus Perturbat me longa et pertinax valitudo Titi Aristonis, quem singulariter etimiror et diligo. Nihil est enim illo gravius, sanctius, doctius,
ut mihi non unus homo sed litterae ipsae omnesque bonae ar-2tes in uno homine summum periculum adire videantur. Quam peritus ille et privati iuris et publici quantum rerum, quantum exem lorum, quantum antiquitatis tenet Nihil est quod discere 10 velis, quod ille docere non possit mihi certe, quotiens ali-3 quid abdituni quaero, ille thesaurus est. Iam quanta sermonibus eius fides, quanta auctoritas, quam pressa et decora cunctatio quid est quod non statim sciat Et tamen plerumque haesitat, dubitat diversitate rationum, quas acri magnoque iu-15 dicio ab origine causisque primis repetit, discernit, expendit 4 Ad hoc quam parcus in victu, quam modicus in cultu Soleo ipsum cubiculum eius ipsumque lectum ut imaginem quandam 5 priscae frugalitatis aspicere omat haec magnitudo ancimi, quae nihil ad ostentationem, omnia ad conscientiam reser recteque m6 facti non ex populi sermone mercedem sed ex laeto petit. In summa non facile quemquam ex istis qui sapientiae studium habitu corporis praeserunt huic viro comparabis. Non quidem gmnasia sectatur aut porticus nec disputationibus longis aliorum otium suumque delectat, sed in toga negotiisque versatur, MPmultos advocatione, plures consilio iuvat. Nemini tamen istorum castitate, pietate, iustitia, sortitudine etiam primo loco cesserit. Mirareris, si interesses, qua patientia hanc ipsam valitu dinem toleret, ut dolori resistat, ut sitim disserat, ut incredibi-8lem febrium ardorem inmotus pertusque transmittat. Nuper 30 me paucosque mecum quos maxime diligit advocavit rogavitque ut medicos consuleremus de summa valitudinis, ut, si esset insuperabilis, sponte exiret e vita, si tantum difficilis et 9 longa, resisteret maneretque dandum enim precibus uxoris, dandum filiae lacrimis, dandum etiam nobis amicis ne spes O Mstras, si modo non essent inanes, Volu ria morte desereret.
10 Id ego arduum in primis et praecipua laude dignum puto. Nam
impetu quodam et instinctu procurrere ad mortem commune
47쪽
cum multis, deliberare vero et causas eius expendere, utque suaserit ratio, vitae mortisque consilium Vel suscipere vel ponere ingentis est animi. Et medici quidem secunda nobis pol-11 licentur superest ut promissis deus adnuat tandemque me haco sollicitudine exsolvat qua liberatus Laurentinum meum, hoc est libellos et pugillares studiosumque otium repetam. Nunc enim nihil legere, nihil scribere aut adsidenti vacat aut anxio libet. Habes quid timeam, quid optem, quid etiam in posterum 12 destinem tu quid egeris, quid agas, quid velis agere, invicem 10 nobis, sed laetioribus epistulis scribe. Erit confusioni meae non mediocre solacium, si in nihil quereris. sale.
C. PLIΝIUS P0ΜΡΕI FALC0Ν SU0 S. consulis an existimem te in tribunatu causas agere debere. 115 Plurimum reser quid esse tribunatum putes, inanem umbram et sine honore nomen an potestatem sacrosanctam et quam in ordinem cogi ut a nullo ita ne a se quidem deceat. Ipse cum 2 tribunus essem, erraverim ortasse qui me aliquid putavi, sed tamquam essem, abstinui causis agendis primum, quod defor-20 me arbitrabar, cui adsurgere, cui loco cedere omnis oporteret, hunc omnibus sedentibus stare; et qui iubere posset tacere quemcumque, huic silentium clepsydra indici et quem intersari nefas esset, hunc etiam convicia audire, et si inulta pateretur, inertem, si ulcisceretur, insolentem videri. Erat hic 325 quoque aestus ante oculos, si sorte me appellasset vel ille cui adessem vel ille quem contra, intercederem et auxilium ser- rem, an quiescerem sileremque et quasi eiurato magistratu privatum ipse me Iacerem. His rationibus motus, malui me tri . bunum omnibus exhibere quam paucis advocatum. Sed tu, ite-530rum dicam, plurimum interest quid esse tribunatum putes, quam personam tibi inponas, quae sapienti viro ita aptanda est ut perseratur. Vale.
C. PLINIUS BAEBI HISP 0 SU0 S. J Tranquillus, contubernalis meus, vult emere ageIlum quem 1 venditare amicus tuus dicitur. Rogo cures quanti aequom est 2 emat ita enim delectabit emisse. Nam mala emptio semper in-
48쪽
grata, eo maxime, quod exprobrare stultitiam domino videtur.3 In hoc autem agello, si modo adriserit pretium, Tranquilli mei stomachum multa sollicitant, Vicinitas urbis, opportunitas Viae, mediocritas villae, modus ruris, qui avocet magis quam distrin-4gat scholasticis porro dominis, ut hic est, sufficit abunde tan-5tum soli ut relevare caput, reficere oculos, reptare per limitem unamque semitam terere omnisque Viteculas suas nosse et numerare arbusculas possint. Haec tibi exposui, quo magis scires quantum esset ille mihi, ego tibi debiturus, si praediolum istud, quod commendatur his dotibus, tam salubriter emerit ut 10 paenitentiae locum non relinquat. Vale.
c. PLINIUS R0ΜΑΝ SUO S. I Post aliquot annos insigne atque etiam memorabile populi Romani oculis spectaculum exhibuit publicum funus Vergini 25 Rufi, maximi et clarissimi civis, perinde felicis Triginta an-2nis gloriae suae supervixit. Legit scripta de se carmina, legit historias et posteritati suae intersuit. Perfunctus est tertio consulatu, ut summum fastigium privati hominis inpleret, cum 3 principis noluisset caesares quibus suspectus atque etiam in-30 visus virtutibus uerat evasit, reliquit incolumem optimum atque amicissimum, tamquam ad hunc ipsum honorem publici su- 4neris reservatus. Annum tertium et octogensimum excessu in altissima tranquillitate, pari veneratione. Usus est firma valitudine, nisi quod solebant ei manus tremere, citra dolorem in Mmen. Aditus tantum mortis durior longiorque, sed hic ipse 5 laudabilis. Nam aeum vocem praepararet acturus in consulatu principi gratias, liber quem sorte acceperat grandiorem et sem
49쪽
et stanti ipso pondere elapsus est. Hunc dum sequitur colligitque, per leve et lubricum pavimentum sallente vestigio cecidit coxamque s egit, quae parum apte collocata reluctante aetate male coiit. Huius Viri exequiae magnum mamentum 65 principi, magnum saeculo, magnum etiam for et rostris attulerunt Laudatus est a consule comeli Tacito nam hic supremus felicitati eius cumulus accessit, laudator eloquentissimus. Et ille quidem plenus annis abiit, plenus honoribus, illis 7 etiam quos recusavit nobis tamen quaerendus ac desideran- 10 dus est ut exemplar aevi prioris, mihi vero praecipue, qui illum non solum publice quantum admirabar tantum diligebam: primum quod utrique eadem regio, municipia finitima, agri 8 etiam possessionesque coniunctae, praeterea quod ille mihi tuis relietus adfectum parentis exhibuit Sic candidatum me 15 suffragio ornavit, sic ad omnes honores meos ex secessibus accucurrit, cum iam pridem eiusmodi officiis renuntiasset, sic illo die quo sacerdotes solent nominare quos dignissimos sacerdotio iudicant me semper nominabat. Quin etiam in hac no 9vissima valitudine veritus ne sorte inter quinqueviros creare-20tur, qui minuendis publicis sumptibus iudicio senatus constituebantur, cum illi in amici senes consularesque superessent, me huius aetatis per quem excusaretur elegit his quidem verbis etiam si filium haberem, tibi mandarem . Quibus ex cau-10 si sis ne esse est tamquam inmaturam mortem eius in sinu tuora desteam si tamen fas est aut flere aut omnino mortem Vocare, qua tanti viri mortalitas magis finita quam vita est. Vivit enim Ivivetque semper atque etiam latius in memoria hominum et sermone Versabitur, postquam ab oculis recessit. solui tibi 2 multa alia scribere, sed totus animus in hac una contempla-30tione defixus est. Verginium cogito, Verginium video, Verginium iam vanis imaginibus, recentibus tamen, audio, adloquor, teneo cui fortasse cives aliquos virtutibus pares et habemus et habebimus, gloria neminem. Vale.
c. PLIΝΙUS MLIΝ SU0 S. Irascor, nec liquet mihi an debeam, sed irascor. Scis 1 quam sit amor iniquus interdum inpotens saepe μικραίτιος
50쪽
semper. Haec tamen causa maDa est, nescio an iusta sed ego, tamquam non minus iusta quam magna sit, graviter ira-2 scor quod a te tam diu litterae nullae Exorare me potes uno modo, si nunc saltem plurimas et longissimas miseris. Haec mihi sola excusatio vera, ceterae salsae videbuntur. Non sum 53 auditurus non eram Romae vel occupatior eram. Illud enim nec di sinant, ut infirmior. Ipse ad villam partim studiis a tim desidia mor, quorum utrumque ex oti nascitur. Vale. m. 10 c. PLINIUS NEPOTI SUO S. Magna Isaeum fama praecesserat, maior inventus est. Summa est facultas copia, ubertas dicit semper ex tempore, sed tamquam diu scripserit. Sermo Graecus, immo Atticus praelationes tersae, graciles, dulces, graves interdum et erectae. 152 Poscit controversias plures, electionem auditoribus permittit, saepe etiam partes, surgit, amicitur, incipit statim omniarao paene pariter ad manum, sensus reconditi Occursant, Verba,
sed qualia quaesita et exculta. multa lectio in subitis, multa 3 scriptio elucet. Prohoemiatur apte narrat aperte, pugnat acri-m ter colligit sortiter, ornat excelse, postremo docet, delectat, adiicit quid maxime, dubites crebra ενθυμηματα, crebri syllogismi, circumscripti et effecti, quod stilo quoque adsequi magnum est incredibilis memoria repetit altius quae dixit ex 4 tempore, ne verbo quidem labitur. Ad tantam ἐξιν studio et 25 exercitatione pervenit: nam diebus et noctibus nihil aliud agit 5 nihil audit, nihil loquitur. Annum sexagessimum excessit et adhuc scholasticus tantum est quo genere hominum nihil aut sincerius aut simplicius aut melius. Nos enim qui in foro verisque litibus terimur multum malitiae, quamvis nolimus, ad-306 discimus Schola et auditorium et ficta causa res inermis innoXia est, nec minus felix, senibus praesertim. Nam quid in 7 senectute felicius quam quod dulcissimum est in iuventa uuare ego Isaeum non disertissimum tantum verum etiam beatissimum iudico, quem tu nisi cognoscere concupiscis, saxeus 358 serreusque es. Proinde si non ob alia nosque ipsos, ad certe ut hunc audias, veni. Numquamne legisti Gaditanum quendam Titi Livi nomine gloriaque commotum ad visendum eum ab