Institutionum medicinae practicae

61쪽

curatis .

L CCXLIII.

sola Natura motu febrili se liberat. Custi enim ut vere, sapienterque scribit SA UUAGESIUS , νιου a , nujusce febris principium, seu occasio sit guis sturtis ut plurimum, sed Udi copiosus, Tδl f - undum ro perspirabili oncisus. υρl un is particulis foetus v I Avitd . in pissatus per moram in prima casaeum. rmolvit natura in fἀrum perspirabile motu febrici excitato; in altero continuam feri fecretionem tantum molitur; in tertio, potu per sitim imperatoiosius fervorem extingui , s dilatatis urinae , sudoris viis igneas particulas exhalat s in quarto , d . caloris aucH Piscositatem minuit. Iure igitur optimo monuit UALCAREMGHILis b o , non usiter melius suo munere fungi Medicum, quanis si natu-

is ipsi pr. clauAm curationis opus committat , eos

dumtaxat obices forte alicubi adsint ) toliando

qui nempe utiles hosce motus alterare , Vel arcere quomodocumqus possint; in primis autem phlebotomiam, si de plethoricis agatur aegrotis , nece Fariam esse , atque tum maxime ,, quum ob excedentem fan- glirnis copetam, resum tumesunt plus aequo

g. CCXLIV.

Ubi igitur pulsus plenus, magnus , aut du- 'gvi'is rubor faciei, & dolor capitis, aut gravitas, 'Rut sopor aut defectus consuetarum evacuatiO- num,

62쪽

DA FEBRIBU s

num, aut spirandi dissicultas, aut alicubi iminens. aut facta sanguinis congesitio CCXXXVIII. id auxilii postulant; v qna in brachio s ecanda est ,

re pro symptomatam continuatione , Rigri aetate , temperie & viribus sanguinis missio repetenda ;quod interdum, Cum ingens plet hora, aut diathesis inflammatoria iubiit, fieri debet tertia, aut quar, Mi ut ta etiam vice. In synocho tamen choleriba sangui-I, his missio Cautias administranda esst , solumque ut

'qς φ -, fervorque contemperetur; quod unis Vel at tera venae sectione, si cetera consentiant, praestari sane poterit . Non enim largiorem & repetitam languinis militonem cholerica diathesis aut sustinet, requirit. Ad caput quoque levanduin saepe cucurbitulae cum scarificatione scapulis , & cervici admoventur utiliter. Pueris quoque, atque adoles centibus sanguis mitti debet; sed si aliqua do causese in illis vena incidi nequeat , nec narium haena Irrhagia opem serat, tunc hirundines collo &brachiis commode applicantur ; idque infantibus. praecipue convenit.

s. CCXLV

C ' si arteriae capitis validius pulsent, facies.

do satiguis oculique tumeant, dc rubore suffundRntur, sangui, ς 'ς kb 'midiot)e inon juvante, aut e naribus gutta solum aliquot cruoris stillent, provocandus ejus uberior fluxus est vel sacrificatione interiorum narium, Ut Segyptiorum mos eriat, Vel culmo stramineo, firmiori , calamo scriptorio in nares adacto, vel hirudinibus applicitis : sic enim sanguine copiosius manante Vasa Cexebri deplentur proximius , atque ejus inflammatio , aut delirium providentus me avertitur . Quo in casu non nulli ut se ionem

jugularium venarum , atque arterio tomen in tem-

63쪽

CONTIN. CONTINENT 'poribus praeterearia ) venas sublinguales incidendas Sectis ra iubent: at hujusmodi consilium ab aliis ininus tu tum creditur, quod aliquando viderint, sataguinem inde profluentem non facile sisti potuisse. Id autem Qua rati

haud timendum videtur, si sectio prudenter insti tuatur , ct nulla sanguis dis olutione putrida colli- k Θ' quescat . Si tamen mala fortuna plus sanguinis , ' quam oportet, effluere pergat, linteolis duplicatis impositis, dc digito cona prellis , aut gelida jn ore detenta, aut stypticis admotis sisti potest,

Dct: primam, aut alteram sanguinis missionem, cococli lii fraci o quodammodo febris impetu , disquirere oportet, utrum in primis viis cacochylia existat, quae purgatione egeat. Itaque, si aliquod in victu peccatum antecessit ; si singua albicat ; si malus oris sapor, pondus ventriculi, nausea, aut vomitus saburram testelatur; protinus cuin primum febris deferbuerit, idoneo medic mento leniter alvus duca- tui . Qua ratione id fieri debeat, quibus auxiliis, cautionibusque, docet Therapeutice generalis at que a nobis pluries a bi jaria traditu pa est . Sales neutri prae ceteris blandissime alvum solvunt . In SFnocho cholerica praeferuntur ea, quae bilem leniter purgant, & simul sanguinis fervorem mitigant, uti Tamarindi, Crernor Tartari, Ser xim Lactis, &similia subacida, aut facile acescentia, i aro ente si opus esst . Si quid vero purgationem vetet , aut nulla purgandi indicatio videatur, solis clysteribdix unc alvus lenienda est,

CCXLVII

64쪽

DA FEBRIBU s

CCXLVII

Ad aestum porro cornpescendum , lentoremque humorum attenuandum potui detur aqua vel simplex cuna succo naali medici, citrei, aurantii, ri-besiorum , vel e multa ex seminibus frigidis , vel ex hordeo, avena , gramine decoissa, addito singulis haustibus nitri puri tantillo. Si succi modo me morati ad manum nequaquam sint, aqua purissima acui poterit aceto, aut oxymelle. Quotiescumque magna sanguinis tenuitas , dc raritas in suspicis ne i ii venit, uti in Syra ocha dbb rica , atqueti usu venit , nec fervor remediis modo propositis fatis obtemperarit, potui aliquid spiritu una acido rum Vitrioli , Sulphuris, aut Nitri adjicere opus est . HosFMAM vos Veterum doctrinam amplexus hoc in casu aquae frigidae largiorem potum suadet, ct meritis fane laudibus extollit .

. CCXLVII L

Morbo jam remittente, si sudor spoiate non prodeat, aut aegre, aut imperfecte prodeat, promo Vendus est pota tepido, aut calenti, praesertim di lutis Veronicae ; cardui benedicti, scordii , florumfambuci, tiliae, papaveris rhoeados, copiose hauriendis . Neque, si cui magis arrident, folia vulgo Thre ab his excludi debent . Ad haec victus ratio accedat tenuis, humectatis , & refrigerans. Pana tella , ut vocant, . poma cocta bis in die dari possunt. Carnes , & parata ex iis jura nimium suc Ctilenta prorsus exulent. Hactenus de Synochae sim plicis, & purioris curatione. Nunc aliquid de com plicata di magis impura. Si cum ea catarrhuS, Vel

65쪽

risuritis, vel diarrhoea, vel putredo, vel peliculae, vel miliaria, 'et scorbutus complicentur, tum ea expedit experiri , quae litice morbis opportune adhiberi solent, e suis quaeque locis transterenda. in ioecida gingivarum corruptione , metuque Pu uidia sanguinis dissolutionis ; post senem alvi ductionem, mOX Rillisepticis , spiritu vitrioli acido in primis potus largilia instillato , vino rubro subaustero cortice per uviano, aceto, succo durantiorum piritu MINDERERI , aliisque malo obsit-stendum est, ne cita morte, ut solet, hominem Jugulet, Symplomatica , si qua quidem synochus vere talis est, curari debet, uti morbui primariuS de iit, postulare consuevit. S=ποcba .

. CCXLIX.

S pr CCXXXVI. CCXL. non dubita '

mus inter disterentias lius uice febris SD crum; ma ignam Iecensere . Ne vero dubitent alii , faciet pimui in QUIES NEI a) auctoritas , qui certo sta- bynocliuin imputrem interdum Coll-

66쪽

ό1 DE FEBRI πUS. tur . Reliqua SDmpto mata, ut ipse n.irrare pergit ; milli a erant iis, quae proditura exanthemata prae fagiebant etρnim oculi erant turbidi, facies rubra , respiratio discisis 3 incle qualis cum tussiculis sicca, rara , praecordia erant anxia , caput , Iumbi v hJmenti doIors texabuntur . Hi tendinum subfultus iuras statim in morbi principio debilitarunt. ; n qu ullo rem uio nIrdino, campborato ; aut optato, aut cortice pdruviano bis Juncto , aut oesicantibu i ad moderamen redigi potuere. Fulfus fuit inaequalis , de

bilis, multunn febrilis , lingua humida , elutine fusco obducta, sitis magna, mans subin id prismens ; fubm

de turbata : Tendinum subfultus eadem h msntia fem dier durantρs ; dtimsbant omnem somnum, vi res . utque morbum letha&m effecerunt Demedia Ela kiphcirmaca excitarunt jadorem debiritantem, , ma iopa adhuc deliria; Ania simulantiis aegras non mu- tarunt; fota diluentia , rorigerantia frequentes Iiρο- tbnnius pro iuvars . Undil una ex his aegris sub initium quarti uidi inter tendinum subfultus ; cen- tu ohes , apparentibus paucis pete hiis exspiravit e itera Ourto die copiosas petechias habuit absque

illis lemum in , , sub finem diei sexti ; exi entibus isdem S)mptomatibus , orto horrore b) obiit . Eiri

ni fallor, luculentisiimum exemplum S Fno hi e ma Bonae cum curationis , et si iri felicis , quam ei ad hibuit expertissimus vir, specimine. Quid vero in tanta temporis angustia , tantoque systematis her vosi vitio sperandum 1 upererat

67쪽

CONTIN. CONTINENT.

sκern plum vero b noch e m ilignae quod prosertex Ddenhamio a) QDES MAEUS , non videtur eam dein vi in habere pr9babilitatis . Suspicatur si qui dem hujusce generis fuisse u et in Febrim A. 168 .a SYDENHAMIo descriptam multisque verbis osten dere conatur, ejus descriptione in , et sit imperfe-ictam , latilis magis morbo convenire , quam S Fns- imputri maiignae b) . Veruiri quaecumque sit: illius natura atque origo, de qua nihil hic definiendum arbitror, nullo synochis aequiparanda est i quia non solum manifestas quotidie , nocturno inlprmys tempore, accessiones habebat, tertiananaque: duplicem i, aut quotidianam continuam referebat . Verima etiam n=1 raro ex Contamin intermittens fiebat, & cortice peruviano tum vii ac batur. Ouod ut continuis remittentibus, sive Sis, bais maxime

'Irmo a continenti

ous, fave onochas dissentit . a) Schedul. monitor de Nov. febr. ingress

quam febribus accensendi sunt , ut alibi 6 ) indicavimus ; z. quia febres , Istic hos co

68쪽

DE FEBRIBU snullumque statum typum habent, & si quem unquam alium mi , is omnino remittenturin, atque eae acerbantium morem 1 equitur. Idem dictum velim de febribus , quarum caussa est peculiaris ali qua inflammatio. Hae perperam a quibusdam bynocharum species habentur , dum e febrium nil mero, qui per se ingens jam est, his augeri debet, omni jure eκ pungendae V. 2 videntur . Sic innumerabilis alioquin febrium cohors intra justus limites , quos natura constituit , Coercebitur.

SYNOCHUS PUTRIS VETERUM

I. CCLII. Ut ephemerae Synochus simplex , sic Synocho

simplici 5 3nochus putris, quam proκime ACcedit , utpote quae sine omni re messom , po,

Per una etiam putredinem accersunt. FERNELIO

chus ista est contarernium altera , m mi anguis incaluit praei r naturam , ut

ἡib i id est simplici merum ἰθ' computruit . Ouoniam vero hodie variae de Synochi putris natura & sumptomatibus eκtant scriptorum 'pii Ola , dissicilliniuim iit , quid hoc nomine intellIgere

debeamus, decernere; operae pretium erit , ante- ouam in ea describenda progrediar , excutere, qui

de hac sebre, e usque caussa Primum. idn-

69쪽

C O N T I CONTINEM T. uel seritat, qhii l deinde recentiores, ut phanius iter adi veriorem ejuidem indolem i& characterem aperiatur.

Synonyma. Synoesius . putris , vel putrida NI C. Piso&Is de febrib. Ogn. & curand. l. I. cap. IV. Synochus putrida FERNELII Pathol. l. q. cap. V. Synocha putrida FORTis de febrib. &SgMMERTI de feb. lib. 2. cap. XI. Synochus putris, sive febris continens BELLINII de febrib. Κopp. Pag. I 6 I. T. I. Synoelia composita, quae a veteribus Synochus putrida appellatur, JUNCKE LI Tab. 18. Febris simplex continua PAsico LI de Febr. P. z. cap. 9. Febris critica simplex Q 7ΕSN EI Des fie v. T. 2. P. 289. z9q. Febris Continua acuta , aut ardens , aut inflammatoria BUCHANI Med. Donaestiq. Tom. 2. Chap. q. p. 6 . Febris Continua benigna sporadical LE ROY Ptem. Memoir. sur te sevr. algues. Febris continua putrida BOERHAAvII de dognos. & Cur. morb. g. 7So. R LIEUI AUDII synop. l. I. Se t. I.

CCLIII.

Soenochi, ut altius rem ipsam repetam, sive con itinentes IV .) febres sunt eae, quas nullae

certae accelliones, aut sane exiguae admodum, eXa- .icerbant, aut distinguuntur. Harum alias imputres , t putres alias Ver CreS vocaverunt . Imputres , quae

ephemeras etiam tam simplices, 'quam extensas, dummodo puras, comples untur , brevi temporis spatio ad finem properant, & plerumque ab evii dentibus caussis, aut a sanguinis copia, aestuatione, . aucto motu, aut se tentiS recrementis, aut immisia1 1is noxiis, atque alienis, facile tamen, e . brevi. nissi malignitati jungantur, excernendis excitantur, nulla interim intercedente sanguinis, reliquMNm-

70쪽

661 si si h R I I ty Ique humorum putredine. Ῥutres vero illae a Veteribus habebantur, quae pari quidem continuitati passii decurrunt, sed graviora sibi adsciscunt symptomata , longioreque tempore produCuntur , nequdesinunt, nissi coctione humorum, ut vocant, purulenta, tit pote quae a sanguine pii trescente α Ec praeter naturam effervescente oriri nutabantur

A putredine igitur, quam a Synochis ' imputribu

abesse communiter opinabantur, nomen accepere a) SENAER'. lor. cit. PIso l. G FERMEL. Ioc. Cit. 'reliqui .

I. CCLIV.

I eumὸή- Praecipua, quibuS in hanc sententiam adduceren argumenta erant potissimum duo, calor nem sce e san pe peculiaris, quem in hac febre laborantibus mi

, hi num admotam acri quadam punctione mordebat, quae juxta ipsos non nisi a putredine, esse poterat. Hic concrescebat illic , ct crassa, flava, aut albida, & firma crusta ut plurimum obtegebatur. Talem sanguinem putridum, corruptum, Gut purusentum dicebant. Quam porro longo a vero aber rarent, quantumque fallerentur, ille noverit, qui putredinem, corruptionemque in intima partium componentium , Omnisque mixtionis resolutione si tam non ignoraverit. De putredinis deinde genere inter ipsos non conveniebat, imo disceptabatur, utrum sanguiS, ut Ceteri humores, putresstere in tia, his V. sa posset. Plerique tamen in hac febre puta impe fecta trescere languinem poste affirmabant, sed hoc accipiendum . ac si quasi universus putresceret forsan ad extremam corruptionem perdencris

morbosque lethalis sis ) dum talitum partes qu.