장음표시 사용
821쪽
lia quibus coriarq depsitores ad spissandae. tria utuntur sunt oblonga,modice rutila, liti iratim in ambitu per oras incisa. lcYTIS us quoque frutex est ait Plinius pi ibulo ovium, suum, iumentorum, apum laudatus, nutricum etiam lactis inopia laborani ilium cibus. ilHEDER A uuam fert, quae GraeciS corym hus dicitur, ex acinis, dense, confertim. cir ca scapum in sphaers figura conglobatis. Eius tria genera sunt, candida, nigra, helix. Canadida hedera, fructum fert candidum : nigra,
nigru aut croci aemulum. Helix fructum non
gignit, sed albas habet uiticulas & folia par.
ua,angulosa, dc cocinniora. Baccho sacra fulsiunde κιnopopol, qui in ludis Bacchanaliorum serebant hederas. Hederae natura est omnia liuo complexu uincire:sed complexu suo eneacat arbores,quod idem amantibus faciunt lasciuae puellae: Vnde Romae flamini Diali nefas erat tange,e hederam , atm adeo ne nominare quidem fas erat: quo indicabatur puriatatem dccastitatem decere uiros sacros. Vide prouerboedera lasciuio v. Bacchus ex India uictor dc triumphans, hedera coronatus re dqt,ea que postea plurimum usus est, potis i- 'um nigra:indidem. Alexander uictor exe citum hedera coronauit ut triumphum Librari patris imitarςtur: poetae quoque heder
822쪽
apud laeteres coronabantur; in cuius tutela se esse dicebant. Hedera satis omnibus est in inarca,sepulchra φ ac muros rumpes, serpentium
frigori gratissima, ut mirum sit illam in honore ullo habitam. o
gnit sceniculo similis folijs Sc caule, nisi quod
caulem habent risules altiorem 6c crassiorem: profert enim saepd ternum cubitorum: 8c folia ipsa asperiora & latiora. Nascitur locis ca lidis Stransmarinis olim: olim magistri manus puerorum ferula cedebant, Mart. lib.et . Inuise nimium pueris,gratres Ityis, Clara prometheo munere ligna fumus. Graecis ναρθηIdicitur , utilis ad fulciendos uacillantes aetate senes. Vnde& Baccho, si- leno. sacer ut uino titubates fulcia nec oneret tamen. Est enim li*no durissimo fous,liacet intus lignum non habeat. Hac exceptum 1gnem coelestem poets fingunt Prometheum deportasse in terras. Postremo hinc fiunt sceptra paedagogoru,ut Martialis appellar, quo terreant magis quam laedant. Vndeproue hio dicuntur manuum ferulae subducere, qui desierunt in ludo literario uersari. Dioscoridis interpres putat hodie prorsus esse incoa
nita:at uisitur in hortis Parisiensibus,qualisi Dioscoride describitur. CORI LUS
823쪽
gal DEND. LIB. xxv m. coRYLVS plano loco nascitur &nuptia, rum fac1bus familiarissisima olim. Fert nuces dictas avellanas, uel ab auelledo,uel ab Auel lano Campaniae oppido, ubi abundant , ait Isidorus:dicuntur & mices Pontics, quὀdcirca Pontum multae: item, Praenestins & Hera cleoticae. Conditae ollis in terra seruantur ut rides. Coryli surculo uel uirga serpetem ictu obtorpescere, tandemis emori obseruatum est. Colurnae radices dicuntur uitibus no cere. At haec de arboribus Buticibus:sequuntur Herbae,
824쪽
dicea radice , foliata proueni semen Q caule fert. Est autem herba aut aromatica, aut uesca,
aut non uesca. HERBAE AROMATICAE.
NARDVS est herba spicosar uuIg0 Spica- nardi,& nardus Indica seu Syriaca. Celtica ueror nardus nascitur in alpibus Liguriae,saliunca patrio nomine diei a,prouenit in Istria 5c exigue fruticat & cum radicibus in manuales
fasciculos componitur. Fuit autem nardi apis pellatio generalis Graecis , ut&μνρων ad unguenta,que uel fori s inunxerunt corporisuno de lauim dicta sunt uel hauserunt, quae mna κα uocata sunt a zi ω:id est, potabilia.Inde ναρδο urinκst in historia passionis Christi. PhuPonticum, etiam nardus rustica dicitur, vul-gὀ Valeriana. Η E L E NIV M,Alant νε:quod ex Helenae lacrymis extiterit. uulgo enula campana. Haec
825쪽
t1έ DE BOT AN O L O cIA: incocta uino, facit uinum quod Helenites&Nectarites est Plinio. ANGELICA, contra pestem utili S. E ABSINTHIvΜ, Nematb, itide uinu fit ab la sinthites. R O s M A RIN V S,λισανωτις Η YS S O P V S, uox peregrina & Hebraea est.
νε ν ά- ψ υ; οἷ:reficit enim dc recreat spiritus mi rifice, suauitate temperati odorij. Prouerbi Nihil cum amaricino sui. D E HERBIs V Ε s cis sE, oleribus. plantas uescas Latini olera uoca t, Graeci : quae coctae aut crudae comeduntur: uel ad acetaria usurpantur aut adhibentur ci- his reliquis condimentorum gratia. Earum ataliae radicibus,aliae coliculis 3c foliis,alis seminibus, aliae bulbis,aliae acredine μὴ es mordacitate coni- mendantur.
826쪽
s satus. Nam densiore satum a-lsculescunt, radice procurrε- te in longum. Rariore, effina in minantur , radice in rotun consid. l dam globata.
t Semen: quod ferunt in sili quis
quod expetitur olei eausa. Rapunculus. Huius recens. terra prodeuntis asparagula est, tenera ac summa ac pau-sylue I lulam supra terram extantiastris. ἰ cacuminae, colligunt r prismo uere ad acetaria. Luteo fore in segetibus Ra-L scens. NAPI duo genera. Vnum maiushrapo ac aphano simile, Graecis βηνιαρ. Alterum mi nus,β--,quod maiore melius est: utrumque Germanis dicitur Ste trueblin. s Loga,Theophrastus uocat RAPHANVS s Horten Syriaeum re Booetierim.
ἀπ τι ροιπα- l sis ra- Rotuda,Theophrastus u. - ν'ν. Tertio si l dice L cat Algidensem. enim die a fias Sylvestris,uvigb Armoracia, mererreatu prosilit l ticb. Nascitur in segetibus, raro fri- rupit de terra L uestri no absimilis,sed multo minor
827쪽
rit DE BOTA NOL et I A. P A s TI, s satiua κεν νηοῖ οῦ ς x dix, pastino ,gese NACA moren .l sylvestris dc errati ea iid pastineγ.sIsER satiuum est δέ erraticum,Goerlin Ti. herii Caesaris commendatione nobile est, qui omnibus annis id e Germania Romam adue lihi curauit a Gelduba castello Rheno impo
RUM EX Germanis Ampser, Graecis dicitur ειτον λαπariat siquod est exinanire. D cocta enim folia molliunt & deiiciunt aluum . . Lapathum hortense duum generum est. Vnum grandius, non dissimile lyluestri, sed mollius,pinguius,& delicatius. Alterum minus, quod miniatu dicere possiimus a miniato succo &fibris pulchre rubentibus. Syl- uestre uulgd basinam er aut buttera fer, quasi hutyraceu dicitur, quod butyru recens 'lijselus tegitur & obuoluitur, ne tepore liquesicat & difflua aut mollescar,uel a muscis coh- spuis
828쪽
LIBER. YYΙx. tryspurcetur.Dic1tur Germanis etiam Gmdmur , quo d linimentis miscetur, quae scabiei exteri gendae 8c extirpandae adhibentur. Dicitur 6c Ocbρπια, s figura foliorum, linguam bovis referentium. Oxylapathum, uulgd lapathum acutu in officinis,dictu est ab acuta & mucronata folioru effigie, i9ram eriOxalis a sapore acido, &ἀναIopte i figura fo lioru, soleas cal-l ceoru exprimentium,denominata Saurampser. t Duum generum est maior, in hortis 8c pratis: minor,in aruis, prssertim in arenosis 6caridiorib. prouenit. Hippolapathu: id est, gran delapathum,duum generia est: Vnum mota-l num,quod quia a monachis seri in hortis primum & coli coepit, Rhabarbarum monachol rum uocatum est. AlterΠm in aquis nascitur,
longitudine duorum cubitor' ',asteram eri
a see. Vulgo nascitur in umbrosis Iocis,gratum acorem habetulenem: propterea ad acetaria mirificὸ expetitur:uulgor panis cuculi. l LAMΡS ANA ἀωτιλά, α, qudd foliis terram lambit,Reintil. Olus sylvestre,fui 3 Cssaris carminibus iocis p militarib. praecipv celebratum. Alternis quippe uersibus exprobrauεre milites Lampsana se apud Dyrrhachium uictitasse, praemioru parsimoniam cavillantes.
829쪽
E ROTA NOLOGIA, tuum,sine acrimonia . Vnde Graeci tuos uqcant & stolidos.
Id ALVA, Graecis a molIiendo diovem , Puppein. 'Ialua hortesis, cultura assurgit
grandescit in arbore : uocatur malua arbo-rascens, . ROS eiuS quem aut ca ladidum, aut ex candidQ purpurascentem,aut purpureu, aut uermiculato rubore nitentem pro fert,eumq; aut plicem,rarum Φ,aut ex pluribus dense confarctu foliis) Germanis ustratur Ernrosen,erdirosen,oder Herbstrosen.Μagnitia.dme& uenustate rosas uincit, sed in odorus est.Crispa malua, ita ampla,mollia, rotuda, δέ in ambitu laciniata ac pli cato, sinuato F ui-
ne maluarum genus folia eum sese circuma/git, eodem que se inclinat, quo sydus fertur. A λθωαμαλ-κt 1γίας ἀAtlas, ait Dioscorides lib.
830쪽
sicam uim habet in molliendis tumoribus Scneruorum contusionibus sanandis.. Nomen ei datu'ab utilitate in curationibus. Nam est curare seu molliter fouere. Est que malua agrestis : adhibetur 3 etiam in pleuriatide, ut foenum graecum , S similia mollim cantia.Cum autem omnium maluarum multiplex sit utilitas: iuste uituperat Hesiodus inascitiam S negligetiam hominum, qui rerum communium quae ubiqν ad manum sunt,utialitatem nec inquirunt, nec uti frui his naturae bonis discusicu inquit: Homines stultos esse, qui no curent , quatum adiumenti sit in malua&asphodelo.
quod statim in altum adolescit. Mox enim alatu profert se in emersum, confestim m incre mento proficit: Sc ut oeyssime crescit,sic mox quoque senescit&perit. Vocam r&ουν λα - χοινοιν a colore uiridi, in luteum languescente S auri sinitii neue ,rammelten. Huic cognatum olus,quod Spinachiam aliqui Sc Spinaeeum olus , aliqui exis Musi, αχον , aliqui atriplicem uiridem uocant, binet ch. Atriplex sylvestris,