Quaestiones physicae

841쪽

viil es acuentes I ruta Et quicquid veneri corpora nostra negat.

R v T AE usus est contra uenena.

ACO NI TVM radicula est gramini similis, illoco nomen sortita: Nam Theophrastus li-hro f. de plantarum historia ait Aconitum diactum ab Aconis Mariandynorum pago ad Heracleam Ponti. Ide scribit Aelius Promo

sere Antigonus in collectaneis paradoxisrubi l

modo uer6 Agatharchs Heracleotas aconito interficeret, Theopompus clare no expressit: cori hci tame potest occultu aliquem modum habuisset quando ipse tanto tempore latuit, at Heracleotae uxillaesi euaderet, antequam e domibus propriis exirent, rutam bibebant, quasi nulla ui aut arte alia se tueri ualerent.

842쪽

I. I B E R x x I x. 8 3 do In casu id uenenum etiam extimaru Parciti contactu forte iugulare potuit,quado quidem Heracleotae statim extra domos uenena formidabant: ac Theophrastus&Plinius retuleriat, aconitum θν φονον genitalibus qua drupedum taminaru solummodo inditum, eo die enecare:alii m scripserunt, aconitu tameπtrinsecus, quam intrinsecus homini noce re. Idem Theophrasthslib 6. de hist. plant. ca. a6.de aconito ait: petrosis locis maxime gaudet: eo nec oves, nec aliud animalis genus pascitur. Nec in uino nec in mulso ad quaecunque alia propinatum sentitur. Ita uerδ componitur, ut quibusdam statis temporibus ueluti duorum, trium, sex mensium,aut Unius an ni uel duorum spacio tollat: at η infelicissi-mὸ moriuntur,quibus longiori tempore corapus consumitur: felicius autem quibus citius. Nec ullum eius antidotum sponte nascen

tium inuenitur, sed quaedam auxilia illis, qui acceperunt, sunt reperta: siquidem nonnulli melle dc uino, ac similibus, sed raro dc cum lauhore,a morte reuocantur. Quod ex Antigono diximus, idem affirmat Athenaeus libro 3.

843쪽

8 q. DE BOTA NOLOGIA.s Citreum, citri odore, Irast

ROBANCH E,quord frumenta strangulat, dicta: unde Theodorus apud Theophrastum

eruanginam interpretatus est,Sommermuri . TRAGOPOCON, barba hirci, Boelibar gauebbrol. Florem aut caeruleum, aut luteu editi A calyce,qui supra caulem exit, promissae barbulae pendent,quales hircorum sunt. Τ v B E R A colore distinguuntur candido, rufo,nigroa p. Nascuntur quovis anni tempore,sed praeferuntur caeteris uerna: Germanice moriam. Carent medulla Sc uena,solo undique circumdata, nec fibris, aut capillamentis ullis

nus. Siliquas profert inflexas in cornicula, seu potius intortas & conuolutas ἐυκωaδωρ cochlearum instar in orbem, in quibus singulis semen lunatum corniculatae lunae specie. Tria eius genera sunt, magnitudine diuersa. Mmedis dicitur,quibus autoribus, Dario Graisciam uastante, in Europam primum uenit. Herba equis quam optima; cuius tanta dos

844쪽

L I B E R xxix. 84 est, ut uno situ amplius quam tricenis annis

duretisi Capitatum, Aricinum,zaueh.

PORRUM Vitigineum,aiumr,oapairoiit: nascitur fio i re eaeruleo non in vineis tantum, sed

L &pratis: mitariauch. Porri uis est calaticere,esere utinam, irritare Venerem, mouere menses,& aluum instare. Vide prouerb. Cupidinum crumena porri folio uine a est:

quia acredine halitus infestat,mordicat & coniuere oculorum pupillas cogit. Rubet alia, alia candicati& penὰ sola inter plantas Luna senescente revirescit 8c germinat, augescente rursus uelut corrugatur & marcescit. Ascalo nia cepa,esebi ch. ' .

845쪽

n A BUTA Noto dii: capite praegradi Scillam praeferret. Hinc p is uerb. E' scilla non nascitur rosa:lic enim Theb

. μὴ. Odor enim naribus raptus,sternutamentum ciet 8c oculos uellicans Iachrymas elicit. Hinc illud poetae:

se lacessenti'et factura napis. i l

inen enim lenticulae effigies Maius, uel sinapi pera habet,sed infringitur: est uel l sieum, aut nasturcisi

846쪽

L I B I R xxix. 8έ maturitate rubescentibus semen gignit albu, tenue,acredine piperis. A PIV M, duplex est: unum crispum, uulo petroselinum,peterlin: alterum lati soli enia prose peterim. Antiquitus extremus hortorum ambitus apio conserebatur, quem qua nondu praeterissent, uelut in horti limine adhuc esse uidebantur : unde prouerb. Ne inter apta quidem sunt.Porrd more apio coronan di putant iam olim ab Hercule inductu, post interfectum Nemeae leonem. C A R V M a Caria regione nomen traπit, rabe,Diesentumme CVMINVM, Kromtummel: frequentior eius usus corpora pallore deformat: unde illud Persq,Sat. p. pallentu grana et ini. 3c Horatij lib.1. epist.penuit.

Decipit exemplar uitljs imitabile:quodsi

Pallerem casu biberent exangue etininum. Impendio parcus olim κνμiνone τι rnid est,cumini sector dicebatur. Cuminum olim serebatur a male precantibus, at ita felicius prouenire creditum est.

quod macrescit& syderatur, comminuitur facile in puluerem. Saluia cum ruta faciunt tibi pocula tuta. FOEN L

847쪽

s 8 DE BOTA NOLOGIA,sOENICVLV oculis medetur. Ac ANTHus topiaria, urbana herba est elatoilongoq; solio crepidines marginum aesurgentium, F puluinoriim tho os uestiens. Ea in Corinthijs pretiosis uestib. ided ex primitur: brancam ursinam uel hircinam uul gό nominant, berentiam. Virgil .ini. Ecloga, . Georg. dc primo Aeneid. meminit, & Theo critus idyllio primo:

BACCARIS seu baccar herba est radicisti

tum odoratae. lCOLoc ASIA herba est Aegypti,cuius ra

dix colocasion dicitur: ipsa est amaro odore; lcibo tamen Aegyptiis gratissima, uel cruda, uel tosta uel elixa: &eius flos coronamentis lapud Aegyptios dicatur. THYMVS uel thymuherba hortesis odorat lia,quo tantu delectantur apes, ut eo large84- irent prouentu speret apiarhi,Aschissuendet fCΙC V Τ A herba est uenenata 8c publica A theniensiu poena infamis:attamen caulis eius estura pleris Q 8c saepe altior est binis cubitis:

di isterich. Graecis κωνa . Cicuta sturhos nutri ri GaIenus Sc alii notarui: cuius rei causam is lib. .de Simpl.attulit, quod aues huiuscemo di angustos corporis meatus habentes , haud

sinunt cicutae succu ad cor penetrare , sed eues

in uenis

848쪽

εhuentriculo tamdiu retinent, quoad natiuo calore superatus, in nutrimentum conuertatur cum hominibus secus eueniat,quibus nimirum obuenarunt amplitudinem cicuta in cor celerrime pei ducta natiuum caIorem extinguat.Itam illud admiror, quomodo Lucretius huc effectum non iri sturnis, sed in capris apparere attestatur in lib.

Qnippe uidere licet pinguescere sepe cicuta

Bavigeras pecudes , homini, quae est acre uenenu. Dod quando uerum esse experientia constaret, causam hanc assignarem , qudd caprae quas mirum in modum siccas esse Sc perpe- tud febrire Varro atque Plinius tradiderunt

cicutIs feruorem ac squalorem temperet:quo postmodum temperato nutrimetum melius

conficitur,&in pinguedinem concrescit. Hoc enim pacto lactuca quo sanguinem augere putant medici:quando scilicet bilioso corpori exhibita, seu frigiditate essicit ut iecinoris calor remissus sanguinem & no bilem faciat. Cicuta autem aconit6 lenius est uenenum &idcirco maiori mesura propinaturato interdum fallit: uino phausta iriemediabile mala induciti si tamen post ipsam uinum bibatur,

eius prauitatem ac uim castigat i sic enim Pli nius lib. 16. cap. s. altssicut homini uenenum est cicuta,ua cicutae uinum. Cuius rei hec cau-

II sa est,

849쪽

fa est,quod escula pauco uino hausta citiui ad uitalia penetrat, nec ab illo sui uis hebetaturiat si uinum longὸ bibatur, postquam ipsi petaliquod tempus cum natiuo calore pugna M. it, uim eius in pugna iam retusam ab illo uti pote calido penitus extingui necesse est:&id. circo apud Platonem in Phaedone uoluerunt satellites, ut Socrates hausta cicuta non in

uereturitimentes ne calore motus ueneficum

cicutae frigus nimiu retusum foret, fidi mors uel impedita,uel saltem prorogata esset. Eliapud Plutarchum in lib. l a stoM: rasar histo.

xia scitu digna de illis, qui templum depecu. llaturi, prius cicutam potarant,secum. laga, nain uino plenam attulerant, ut si capti fuissenqueneno interirent: sin minus, uini pota sese a ueneno liberarent. is AT IS herba saliua est,quae Gallis cauto re Caesare lib. 1.debell. Gall.& Plinio nastuiri dicebatur, nunc Guadum Sc Pastellum uoca. tur Insignibus uirore cauliculis notatura sutico inficit caeruleo: quam trusatilibus molis Premutit, ut herbaceam saniem estcludant; deinde exuctam digerunt in pastillos tabu- latis putrescere sinunt: post cortinis infecto jηs coquunt, Sc post tinctos panos, ceruleam

850쪽

. SARDINIA herba uescentibus mentem adimit, &quadam neruorum distetione Iabsain rictum contrahit, ut risus speciem praebeαant: a qua affectione de Sardonio risu adagiuin uulgus infausto omine manavit. VERB EN A herba est,qua nulla plus Rota a. Hae nobilitatis habet: quae& Αρκβρταν dicitur. Autores Rom. imperst Sc conditores immensum quiddam hinc sumpsere, quoniam non aliunde sagmina, in remediis publicis fuere Sc in sacris legationibus qua in uerbenae:certὰ utroc, nomines dem significatur:hoc est,gramen ex arce cum sua terra evulsum: hae semper & Iegati cum ad hostes clari gatum , mitterentur,ufi: id est, res captas cIaare repetitum,unus utio uerbenarius uocabaatur. Hac Iouis mensa verrebatur,aedes purga-hantur,lustrabantur : hac sortiebantur Gal. i dc praecinebant responsa: sed magi utici; eirca hanc herbam insaniebant. Hac pe unctos impetrare quod uelint,febres abigere, amicitias conciliare; nulli. non morbo mederi: a-iuhr si aqua spargatur triclinium, qua maduerit,iectiores conuictus fieri: aduersus sera Pentes conteritur ex uino

CA REX herba acuta dc durissima,spa to g-milis,ait Seruius ecloga s. Virgilii. Ex ea calfi Ruellius mollissimae texuntur cathedrae, foulio fere arundinis , uliginoso&palustri loco II x plua