장음표시 사용
301쪽
experimenta observari debent. Adeoque, nescivit quoque distinguere, inter illa, quae passerculis ratione concoctionis ordinario & per se, atque e traordinario & per accidens, contingere solent. 3. Nam hoc in omnibus pauseribus observari non posse, ego nota
piaer jam, sed statae per Dei gratiam
aetatis vir assirino. Filioli mei, passerculos alere quoque soliti, in pullis hoc duntaXat notarunt, me in quibusdam idem observante. quod accidit ratione alimenti assumpti. Pane acido & sero laetis si cibentur, exhalabunt odorem acidum, quem non percipies, si comederint micas panis triticei aqua pura subactas. Iniquum Vero, odorem qui exhalatur ab alimento ast umpto , illique est proprius,peculiari alicui ventriculi fermento acceptum referre. In adultis passeribus, sorte captis, aut raro, aut nunquam, hunc acidum Ventriculi non tam odorem,quam nidorem notabis. Facile & levi impensa haec e N perimen--
302쪽
perimenta institui possunt. optarem , plures operam suam, circa haec & similia Hel montii nova e Xaminanda, conferre dignarentur: Brevi
homini, qui talibus praesidiis suffulius, ausus fuit aspirare ad dictaturam in Me - dicina & Philosophia, persona detraheretur. . At dato, omnes pasteres, qua minores, qua adultos acidum odorem exhalare, quae Unsequentia a passe seribus ad homines ς An non cervi ,& ut quidam perhibent ) pavones
quoque, Viperas Vivosque serpentes, sturni cicutam, corurnices Veratrum, devorant' quis tamen acervis, paVO
nibus, sturnis, & coturnicibus argu mentando ad hominem progredi ausi Si hoc semper conveniret palleribus , quod nondum tamen probatum est, sic forte nunquam plobabitur imputari deberet, citra aliorum animalium praejudicium, passerinae ἰδεο συγκταεια. . Sed, si quod momentum huic Helluontii argumento , ab experimento
303쪽
Fermentatione. 299 puerili, singulari, fallaci, & mere ac
cidentario desu napto, inesset; certe, plus momenti inesse deberet huic argumento negativo: Pauci, aut nusti homines sani, quandojejunisunt, tum temporis enim attendi hoc potissimum debet) exhalant odorem acidum: Ergo, neque in ventriculo illorum reconditus estfuccus acidim, qui sit fermentativus. Nec in
Hel montii chirotheca plus praesidii, pro firmanda ipsius sententia, est reconditum. Si quidem quod minime fieri deberet a viro, ex sua opinione Chymiae consultissimo per errorem
summum confundit corrosionem, cum fermentatione. Corrosio quantum ego
quidem Chymicos mihi videor intelligere j quaedam quasi calcinatio est, qua
res concretae , intervenientibus arrodentibus spiritibus , in calcem reducuntur : atque sic instituitur & peragitur quoque, ut ad dissolutionem, quae ipsius opera contingit, nihil omnino xea ipsa, quae distatuitur, conferat; cum
304쪽
tamen sermentatio ut jam antea patuit, fuseque ostensum est proveniat ab intrinseco, illiusque caussa principalis & primaria agnosci debeat spiritus
rei fermentandae proprius, eique inhaerens. 7. Quae Hel montius subjicit de acidis, appetitum quasi prostratum excitantibus, dextre intelligi debent , atque accuratius Examen merentur, forte in nostro de Fame Commentario modo supremus Conatuum nostrorum Arbiter annuerit aliquando instituendum. Hoc loco suffecerit dixisse, haec esse. Nobis contentio est non de cibi appetentia Odde concoctione. Quanquam enim, qua appetentia qua concoctio cibi,ad totum Ventriculum convenienter referri possunt, potissimum tamen in Ventriculi orificio appetentia , concoctio autem in ipsius fundo residet. Vero, ab aliis dicta, ut a Variis cauilis provenit, videatur vel solus Galanus libr. 1. de CauctrisImpi. cap. 7.
305쪽
De Armentatione. 3Orita acida ei non medentur, nisi provenerit a resolutione superioris orificii ventriculi, laxatis partibus, quas co rugaras esse convenit: quas cum SP rupi acidae constringant, incommodo huic remedium adhiberi, mirum non est. Quae vero consequentia : Acida emendant aliquando inappetentiam, quatenus corrugant ventricubi orificium plus aquorelaxatum, ergo, concoctio cibi in ventre,
animalis non potest absolri, ni si siubsidio
fermenti acidi. Verum , ut nihil intactum hic relinquamus omissis Helinon. tio quoque , obiter occurrendum est hominibus quibusdam, nimium quam pertinacibus sententiae suae: quam ut
videantur cum caussa propugnare, provocant ad experientiam, cujus tantam quoque fiduciam habere videntur, ut non dubitent negantes in rem praesel tein, simulque ad porcum adducere quod in illius, recenter quoque mactati, Ventriculo, acidus flaccus occurrat.
306쪽
admodum esse consueverit, vulgoque credatur, ratione partium interiorum, homini non absimile esse , compendiose totum hoc negotium conficere posmeexistimant, atque oculis quasi & linguae fermentum stomachicum exponere. At viri egregii nimo expendere de . berent , quaestionem non esse de qualitate ciborum certorum in chylum
converti coeptorum, caeterum deluc
eo quodam , acido quasi , ipsi ven triculo insito & proprio, cujus subsidio cibi, duriusculi quoque, in chylum
converti possint. Non deberent ostentari animalium ventres pleni, &cibo aliquousqtie, qui & digeri coeperit, saburrati, sed inanes & vacui. Tales enim ventres soli apti sunt fidem facere, Secundo, hoc certum, ex pluribus rebus, dulcibus quoque v. c. melle, & fac- charo, ubi coqui in culina quoque incipiunt , exprimi solere succum aliquem, si non acidum plane, saltem sub- acidum; at iniquum existimare, Ventriculum
307쪽
l triculum, a cibo assumpto , atque prima resolutione attenuari coepto, acorem contrahentem , aut ratione suaei temperiet acidum esse, aut saltem suc- cum acidum fermentativum insitum s habere, cujus subsidio hos similesve cit bos resolvere, resolutisque aciditatem: conciliare queat. Tertio , quae depor-lcorum ventribus dicuntur, haut sem-r per talia deprehendi possiunt. Acorem talem non notabis in porco glandibus saginato, aut, si quem notes, te Vis a r que subobscurus admodum erit: quat manifesto se exerit in ventribus illo-l rum, quos rustici nostrates staginarunt.: Solent enim iis apponere serum lactist acidum, affundendo subinde farinami siligeneam aut fabaceam, vice pabulit laetioris, & cujus subsidio pinguiorest evadere possint: alias objiciunt cervi.l siae siliquas, quas acidas esse in compermi to est. Quomodo & certum est, in quot cunque frumenti genere notari quandam aciditatem : quae tantum abest, ut coctio-
308쪽
ut coctionem per se promoveat ut haut absque caussa jam olim dictum fue irit, panis repletionem esse pessimam : la qua caeteroquin nihil metuendum es. lset periculi, si aciditas per se feliciori lChylificationi serviret, Quam , ob via nec sumtuosa eXperimenta Occurrere possunt in gallinis, quas, digestiva facultate prae multis animalibus valere, in aperto est. Sed, si quis accuratius earum Ventriculos, eXinanitos quoque atque cibo jam antea concoeto evacuatos contemplari instituerit, mecum in iis aliud notare non poterit, quam succum quendam ad flavedinem vergentem , interiorique tunicae adhaerentem; quem si gustare institue ris, non quidem acidum, sed nitrosum esse deprehendes. 2uinto, ovium ventres, septima, aut octava a pastu hora si aperueris, inanes ferme deprehendes, atque, si superfuerint quoque cibi reliquiae, nullum tamen ne
quidem levissimum aciditatis ullius yestigium
309쪽
t vestigium notare poteris. Vellem viri: egregii, quibus prae nobis uberior o i fertur occasio, in aliis animalibus diligentius omnia eXpendere niterentur. l Hactenus non infeliciter visi sumus nos: expediitIesin quibustamen non ita nobist placemus, quin simul parati simus ce-ldere liquidiora argumenta ladferenti. l Sed redeundum est ad D n. Corn. abi Hogelande, cujus quartum argument tum, ex ordine expendendum venit.
l Verba licet supra fuerint exhibita cant didi enim Disputatioris est, nihil suot adversario,imo nequidem apicem,prael ter mentem assingere iterum reponi
debent: Quia inquit huic seli liquori
cum is solvi cibo in stomacho accedat tan- quam fermento asscribendum videtur , quod in male valentibus cibus per se salubris in vitiosum sanguinem θ nutrimentum vertatur , ct contra; juxta illud, sanis omnia sana. Miror vero , virum sane judiciosium, ita argutari verius, quam ar- gumentari s inasi probatum praesup ponit,
310쪽
ponit, quod in Quaestione est, atque
cum maxime controvertitur. Probandum antea fuisset, & quidem ex certist indubitatisque principiis, Ventriculo vinesse fermentum digestivum. Atque itum lictasset progredi a statu naturali, itum hujus fermenti, tum etiam Chylificationis inde dependentis, ad statum hpraeternaturalem: cum frustra infera- tur , minus commodam Chylificatio- tnem per vitiatum fermentum stoma - chicum contingere , quam diu liqui do nondum probatum est, revera dari fermentum stomachicum digestivum. Quinta & postrema ratio Dia. Corn. ab , Hogelande, pariter non nisi κωφὸν βε- , λω est. Neque enim consequentia pro- cedit a statu praeternaturali animalis, speciatim hominis, ad statum natura Iem. Quae enim consequentia, aliquando aegris a cibo sumpto contingit
intumescentia, Ergo subsidio fermenti stomachici Chylificatio in animali,