Iusti Lipsi Saturnalium sermonum libri duo : qui de gladiatoribus

발행: 1617년

분량: 145페이지

출처: archive.org

분류: 로마

61쪽

CApuae XIX. Finis conuiui sermonisque. per occasionem de Diludiis item de ratione inuitandi adhilaritatem inusitata hode. Ammianus expletus a coniectura De ruatitatione, gellius correctas, em NoniuS.

DIX i. & sit iam sermonum pausa qtuaeso. Nam & serum est, ut video: &in me quidem omnis vis loquendi iam vacuit. Itaque domuitionem paremus. Inclementi Vultu e , Tu Piglii cesses t nec per limites illos eas, quos ipse tibi posuisti Non ego homo trioboli sum, si id feram. Cras licebit, inquit. nunc te Lipsi, per hanc dexteram oro,mitte. Non, si per hanc se rorem laeuam quoque,inquam. Et iamne mitto ad Prae torem,ut te nectam Z Neca etiam, inquit, si voles. Nam mihi decretum in hoc Spoliario mori potius, quam amplius in hanc Arenam. Lernutius cum Victore interueniens: Hercules mutra nox est, Lipsi,inquiunt: & rempus abeundi. Ego commotior, Etiam me latrant meae canes P Sed surgebat iam & Duga . It que ego, Haec quidem conspiratio est, inquam. at sedete saltem dum patera ista circumfertur. Nam Pighio nostro non alia lege diludia do. Sedit iterum &respexit me Dura, Diludia tu quid appellas Z Apposite ad hanc rem, inquam. Nam, tempora quaegladiatoribi conceduntur inter des munerum quibus pusinatur,

Diludia dicuntur, uti scribit ad illud Horatii, 'Pistbcet iste locus,clamo, ω diludia posco.

vetus scholiastes. H1c Victor, Vere fortasse Commentator, inquit. tamen mihi olim sententia mea non displicet, Diludiae secum medij ludi alio genere spectaculi interrumpuntur, &quasi dissinduntur. Ita enim mos, ut in media sepe comoedia aut tragoedia, Venationem aut paria aliquot gladiatorum pOscerenKtaedij leuandi. Horatius testis: Si discordet eques,media inter carmina poscunt Aut Ῥrsum aut pugiles.. C censes dississos ait Venatione dc Athletis inter

62쪽

Seneca I uiter cose

LIBERI. 37 Drrhicam saltarint. Approbo, ait Dura. Et similis calamitas Terentianae Hecyrae interuenit, interposito funambulo. Eius enim sententiae querela illa Prologi,

Ita postulas studio siviris in funambulo

Etiam gladiatoribus : ut statim, Trimo actu, placeo : cum interea rumor venit Datum iri gladiatores. populus conuolat. Tumultuantur, clamant, pugnant de loco. Cum dixisset, patera accepta ego Uichorem intuitus, Hanc ita spumantem,inquam,Latio & Latiae.Eduxi,& Victori tradens, Vivamus, inquam; moriendum est. Ille abominatus tam triastem Vocem, esse, inquit, vitemus hanc δυσφημιαν in menSa:& despue,ne Omen habeat tua vox. Ego risi, &, Homo religi sissime,inquam , ita nescis morem antiquum ἶ Numquam illi ouiso hilarius se inuitabant, quin lacesserent laetitiam hoc sermone. μὰ Atque adeo ipsa verba, ut protuli, apud Vibium Gallum in

Controuersia Senecae vi I. lib. IX. Conmuae certe tui dicunt, Mummus noriendum e 7. Ιαὶ lem,non Bibamus,cum vulgo.Ritum non vulgatu obseruo in hac ipsa admonitione apud Ammianum, lib. xvi. Nam pueri ministri cum lumina mensae inserrent, M

liti similia dicere. Ita enim suppleam legamque defecta haec verba salignitate simili quidem Agens in rebus in Hi*ania, adcae

nam itidem inuitatus,cum inferentes vespertina lumina pueros exclamasse audisset tu, Vincamus perun lem interpretatum atrociter deleuit nobilem domum. LegM,Viua Foer- sinu . eundum est. addiditque Ammianus calumniatorem aliquem sic avim, interpretatum esse, solemne verbum tanquam machinaretur

etum. aut, tanquam id detorsisset in lauitiam Imperatoris, sub quo omnibus pereundum esset.HOc ecphonema etiam in vel ri inscriptione sepulchrali,

AMICI.Dv M. VIVIMUS. v I V A M V S.

Et sententia non semel obuia in poetis. Quid autem dices, si ipsum cranium mortui inferre in mensam soliti, huic rei Θ Granium

63쪽

Sed & in Trimalcionis conuiuio apud Petronium : Potantii sedi accuratissime uinitias nobis mirantibus , laruam argenteam a diu sit nobis seruus dic aptam, marticuli eius vertebraeque locatae in omnem partem flecterentur.Hunc cumsuper mensem semel iterumque abiecisset, , catenatio mobilis atquo guras exprimeret, Trimalcis adiecit, Heu heu nos miseros: quam totus homuncio nil est.

. - .

Sic erimus cuncti,postquam mys auferet Orcus. Ergo visumus, dum licet esse bene. Quod ab AEgyptio quidem ritu videtur, qui ipsum mortui inserre conuiuio stliti , cum monitione, Ita breui Omnes futuros. Plutarchus auctor in Conuiuio. H1c Lernutius: Morem asperum, inquit, & non longe a Scythis . quibus etiam potus in cranio mortuorum. Quin & hodie, ut audio, apud quosdam noui orbis Indos. Tamen inuitatio illa in specie ba bara:re,optima. Quid enim homulli sumus Zaut quamdiu haec vital Ite mortales , & magnis cogitationibus animum implete: cras morituri. Et in Calore illo simul effudit hos Anapaestos: miserum,miserum, mortale genus, cui vix orto satum aboriri est: Heu quam fulgati iactaris

Turbine mitel

IPesiverbi limina regis o bit, , alter populi simi Miter nullo fine parandi

Murum congerit,es' congemmauper in auro es. Ab nescitis vitiere. ec mori. Uone'moneo onite curas:

cursupraecipiti ruit aetas. Ludite,

64쪽

Ludite, vivit dum breuia sinunt Pensa sororum.

Cum sine versuuin omnes surgebant. Dagam ego lacinia tenui, Atque audin Z inqLiam,iam opus vivere. Imis Bitere, ait, ut Comici nostri loquebantur. Tempus nos admonet s certe somnus Non etiam mittis Θ Polypus mihi videre: ita quidquid tetigeris, tenes. Mittam in hanc legem,inquam,vii Cras iterum

apud me sitis. Imo apud me, ait Lernutius. Sit enim haec per dies hos festos quaedam, ut antiqui dicebant, Mutitatio. Mirantibus nouitatem Verbi, Ita dico, inquit, Mutitatio. Agellius: l Legitur in Attei Capitonu Coniectaneu Senatus decretum metus , iu quo iubenturprincipes ciuitatis , qui ludis ci galensibus mutitarent, id ess mutua interse conuiuia agitarent,iurare apud Cos.&c.Vbi lego, fide codicum, mutua inter se dominia agitarent. Dominus antiquis,Praebitor &Dominia, praebitiones hilariores. Lucillius: Opimum dominia atque sodalitia omnia tolluntur. Cicero Frumcntaria in Verrem : Huius argento dominia vestra, huius signis forum comitiumque ornari. Mutilus hic Tullis locus apud Nonium in Erizomui.

Dominus '. Cicero Frumentaria : QAdria argento dominos vestrae: facilis ex Cicerone correctu . Ad haec alternantia conuiuia Virgialius respeXit, utuaque inter se laeti conuiuia curant. Etiam Pindarus Ode I.de Tantalo, qui, remitatα Θεοις δειπνα fiam ridest,alternantia conuiuia diis praebet. Occupauit respondere DuZa, Ergo apud te Lernuti in prandio cras erimus. Nam hic Lipsius petit tanquam Caesaris candidatus. Etiam irrides 3 in quam. At enim Berchemium vocavi. Igitur & is apud nos erit, ait Lernutius. Tu abi,&cum nos bene curasti, valetudianem tuam cura. Et cum dicto facta discessio, vel ut ego appetilabam juga. c

65쪽

citi non certa hisio-

rrato M. De argen-ro apud Germanos re erro.

SAT URNALIUM

SERMO NUM

LIBER II.

loco , de inuentione argenti apud Germanos. crebra manuum lautio antiquis. E C v N D v s dies erat, quo Lernutio constutuCraINUS: Venitque ad me ante conuiuij h

ram Victor. Iamne vales ἰ inquit. Ab animo Victor, inquam: a corpore svi Augustus loquebatur betizo. Quid ergo mirum,inquit,amorbo tam propinquo P Sed animum quod purgas; crede mihi, ab illo fonte hic languor. Studia animum, animus Corpus fatigauit. Nec vultu aspernere. Est enim & animorum lassitudo quaedam, non minor quam corporum, sed occultior: quae fugienda nobis, & scintilla illa diu ini ignis non obruenda est. Sed cui rei in mensa libri P quos peius Odisse te Volo,quam fullo vlulam. Ne erres Uiisto inquam : libris nihil

nunc facio pericli. Tacitum aluc1nans modo in manus sumpseram, atque aliud agens. Ecce autem versabar & vexabar in loco isto,De Gei manorum moribus. Murum , argentum pro pisty an irati aiy negauerint, dubito. I lec tamen affirmauerim, nuciam Germaniae venam argentum aurumvegignere. quis en scrutatus est possessione in usu hautperinde adficiuntur. Ne assi ecce clare inlaetatam in Germania argenti venam,quaes1tamve. At contra An in ' LINec muliopo i Curtius Russus eundem honorem adipistisin 'M tu agro Mattiaco reclustralpecus quaerendis venis argentr. Qua

anuentio argenti, quinquaginta, ante hunc libellum Taciti scriptum,

66쪽

SATVRNA L. SERMONUM LIB. II. IscriptUm, annis. Non concilio prorsus. Libri veteres achiaco. Igitur lago, ciaco,ves, ima aco. Non enim apud Germaniae Mattiacos haec Curiij fossio , ut arbitrantur: sed apud Macas vel Magyas Africae populos . cui ipsi prouinciae

hic Curtius praefechus. Plinius certe in Germania Venam ar-zenti nullam ambigue aeris commemorat: multis taculis post , inuentionem hanc adsignant medij temporis laiptores. Ditinarus libro 11. Chronicorum: Temporibtis Othonis aureum illaxit seculum, apud nos inuentά primum vena argenti. Windl-chindus monachus vixit ante annos DC. lib.III. Ergo quabier Otho Romanos duobin proeliis xvicerit, terra Saxonia CDenvi argenti

aperuerit, imperiumque cum silio quam magnifice dilatauerit, nostrae tenuitatis non es dicere. Haec taliaque, Victor, historica & oblectantia muginabar. Ne ista quidem fas,inquit sed eamus. Soliam duodecimam lineam tangit. In Via eramus ; ecce obuiuS nobis Duga. Bona scaeua est, inquam. Capio ex nominC tuo Omen hodiernae voluptatis. Sed quod here oblitus, Hautenus noster qu1 valet ξ ille flos poetarum P Nam certe hoc elogium illi debemus, Vnum esse inter Belgas, qui nostra lingua viam viderit ad carmen. Ille quidem recte, inquit: & te amat Sed carminam eius famam scis quam premant iudicia vulgi Nempe vulgi, inquam: sed dic illi a me, sodes: peruincet hanc nouitatis inuidiam : & ut arbores quaedam,sic fama eius aetentior erit,qub tardius crescet. Pulchrum est cum Manilio gloriari, - nec in turbam , nec turbae carmina seribo. In his sermonibus peruenitam ad Lernuth aedes.Tristior nobis visusAtaque Dura

ad illum,

uis istic voltu quae caligans triaitas Parumne in rCmpore, aut parum grati aduenimus P Ille singulos at extas, Vos quidem portuni &gratis Imi,inquit. Pighius dedit me in hunc tumorem, qui puerum iam 1 1nc mi sit,'& renuntiari iussit 1 Negotium sibi natum esse. Id tu tristis3 inquam ego. Ne veniat. an de illius vespere victuri sumus Θ &succidaneu in ecce tibi hunc Berchemium do, qui in portia. SLmul intrauit Berctemius,& ad eum Lernutius, Tu certe fidem amas,& te fides.Nasiternam huc puer:lauate. Non ego,ait Vuctor: iam ante laui. Hem l ait Lernuti , adeo remotus a more

67쪽

z. per singula fercula & misias lauabant. Ita apud Athenaeum lia

τας id est, ω manus toti coronas sumpsimm. Apud Lampridium in Eliga heso, Exhibuit Eiquando stati conuiuium, mi haberet riginti duo fercula ingentium epularum, per singula fercula lauarent. Idem in eodem Principe: Fara situ inflecunda mensIs r ceream caenam sepeligneum,sepe eburneam exhibuit: cum tantum biberent per singula'ercula, manus quasi comedissent laus rent. Hoc quidem molestum more Romano, inquit Victor. Quomodo enim in lectoZ3c surgebantiae 3 Minime, inquit.sed

auertebant a mensa. Sidonius bene adsignificat,lib. 1.cum apud Caesarem epularetur: Retrorsusque conuerius, tanquam manibuNaquam poctularem, tantumque remoratus quantum stiba circulum celerantia ministerispercurrunt, cubitum thoro reddidi. Fateor Le

nuti, inquit, hoc me hodie doces.

C A P v T II. In ipse conuiuio, de carptorum munere vario nomine. Item de Structoribus. Transeatis coeptus sermo 2 Pi is ad Duetam.

AM adsederamus j & illatae sunt epulae sane lautae,&quae ut Plauti iocusὶ cinerem non quaererent. Inter alia Capus, qui magnitudine sua omnium oculos in se conuertit. Tamen ad nos Lernutius: Mi hospites, inquit, pauca praestinaui. Nam per hos dies, ut scitis promiscuae carnae non solum cande, sed Vacuefaciunt annonam macelli. Itaque hic Capus prandij nostri fundus & fundamentum est. Tu Duza,divide hunc spad nena,quod sine fraude legis Scantiniae sit. Carptor h1c ego Z im quit Duza.tibi hoc ius erat in domo tua. Mirantibus, ut Videm batur,nobis insolentiam vocis: Dueta, Carptores, inquit, anti quis disti,qui cibum scindentes carpentesque praeminis rarenti Iuuenalis: carptores, archimagiri.

68쪽

LIBERII. 63Vbi tamen frures, de , caditores substituum non boni arbitri

veterum conuiuiorum. Proprium enim huic muneri Carpen iactis.

di verbum. Apud Petronium Trimalcio, quasi per deliciam,

identidem imperat, Carpe : & explicat conuiua Veteranus, Vides itam qui obsonium carpit' corpus vocatur itaque quotiescumque dicit, Carpe,eodem verbo vocat imperat. QDd proinde eit, quasi tu Lernuti hunc puerum pocillatorem Voces Fundum. Scisores ijdem dicti. Petronius: 'Froc sit statim scissors'adfri urintvmphoniam isagesticulatus lacerauit obsonium, rut putares Darium hydrauli cantante pugnare. Qui locus satis indicat, clar eosdem

Cheironomonias Iuvenalis dixerit m cheironomonia, Chiarimolanti cultella Itemque Sidonius lib. IIII. Inter Apicios epulones, in B et antinos chironomonias. Nescio an eos ipsta, Diribu ἡ

rores dixerit Apuleius lib. II. TDiribitores plusculi Jknduriamicti, fercula copios citiae se inistrata. an potius, qui fercula puer

rum manibus allata commode disponerent, & collocarent ut ille iocatur velut sub signis. Utraque certe notio in verbo Veteri Diribendi. Hos tamen postremos,Verbo magis trito Structores nominabant Iuuenalis :Structorem interea, nequa iussignatio daesit, Sullantem Je 3,

dari libro De vita beata, cap.xvii. mare ars est apudte,mini' re ἶ nec temere in ut libet codocatur argentum se perite seruatur, ess aliquis scindend ob sent' magister Z rescribique , perite 'Mimri Tertullianus libello De cultu : Structores capillaturae, paullo alia ter dixit. Desierat Duga, excepit Lernutius, De verbo optime,3 magistere rem vide. Et simul admouit lancem. Dueta captim etiam atque etiam adspiciens, Heu gallum decumanum i inquitiae mirum ni istum submiserint Brugae tuae. Itae esst,inquit: sed tu Carpe Carpe. m pinguis autemi ait inter carpendum Dura.viden . Lipsi,quis stuctus caelibis vitae Z Fateor,inquam:

69쪽

64 SAT vRNAL. sERMONUM M si libem quasi caelitem agnosco, nec in alio etymo Grammaticis Credo magis. Sed ut epulae tam lautae condimentum aliquod habeant , placetne Lernuti in Arenam redeamUS,sDe- tum Gladiatores 3 Placet maxime, inquit. Haeret enim adhuc animo meo hesternu; Pighij sermo: cum delectabili r Cordatione Veterum morum. Atque viij qui syiUphoniam audierunt, ferunt secum in auribus modulationem illam & dulcedinem cantus: sic ego in animo narrationem Pighianam. Sed quis absente illo nune Editor Θ Quis, nisi tu dominus ξ inquam-Ita enim ius,inos,ut qui mensam,praebeat & ludos. Ain' tu Z Inquit. At per meam editionem , aetatem estote sine ludis. Ex pugnem ipse potius, quam ut edam. Cur non autem nostCrDUZaξ ἄσπέρ μω MMει άuia ν. Conuersi taciti omnes ad DuZam sumus,quasi rogantes. At ille, Amici, inqui unde muhi ea vis ξ ab invenio tantum, an a memoria possim Z Denique coepit here Pighius, & uniuersum hoc argumentum disposuit& intra sese formauit. Eam partitionem ordinemque qua di uinatione adsequar Θ Illud modo fiet, ut ego ipse qui ludos paro, vobis sim ludus. Imbomnes nos in partem iuuabimus, ait Berchemius: spondeo. Et ego respondeo, inquam: aude m do. 2Estuo,ait DuZa,-- melut minuta magno Deprensa nauis in mari, vesaniente vento.

Hinc preces vestrae sunt: illinc molimentum rei & difficultas. Tamen quoniam iubetis nam mihi amicorum preces, iussa)re quod in hac re apposite dicitur, Gladiator in

eam vim arena consilium Capiam.

Propositio dicendorumprimoque de conditionegladiatorum, quosdam seruos esse aut quasi seruos: quosdam initio liberos , imo nobiles. Equites Senatoresquepalfm arena sepolimss. quodalias Princ 'bus missum,aliis vetitum. COMPOs viae se Dueta ad dicendum r nos adaudienduna. Et meditatione aliqua interposita, sic infit: Quattuor, Uxmzminisse Potui, limitibus terminatus a Pighio hic sermo Origine,

70쪽

origine,Loco, Hominibus, Modo. Priores duo bene & legiti me ab eo destituti sunt: tertium nunc collocabo, & de Hominibus duo dicato. conditio gladiatorum fuerit: & Quae eorum genera, quodque discrimen. Ad conditionem quod a

tinet : e seruis plerumque comperior ibisse, aut captiuis. Serui aut vendebantur in ludum, aut damnabantur. De venditione Morus Tertullianus: Obm captiuos , vel malo ingenio seruos emercati. Et Suetonius Vitellio: ob nimiam contumaciam ω ferocis tem grauatin , circumforaneo lanistae vendissit, dilatumque ad finem muneris repentesurripuit. Adeoque id increbuit,&ob levem smpe caustam : Vt Hadrianus Imp. Lenoni in lani ae seruum vela ciliam vendi vetueris,ca auon praeritia, ait Spartianus. De damnatione , passim hi itoriae & legum libri, ubi damnati ad ' gla- dium,leguntur, vel ad gladio ludum. Sic enim etiam loqueban

tur. Capitolinus in Macrino : Seruos qui a dominis gissent reperto adglad 1 Lais deputabat. Eos conquiri moris etia in prouincios fu1r EX Tacito,qu1 lib. III. Annal. in Gall1a nom1nar, Eseruitiis Vm gladiaturae destinatos. De Captiuis etiam,no ignotiam. Atit enimvediti illi ipsi lanistis, aut ab Impp. postquam in triumpho ducti,ciati in ludum. lnvita Pr 4: Edita gladiatorum paria trecenta, Blem 1splim priuantibus,qui ρον-- -m erant ΔΩ plerisque Gemmunis , 5 armatur. Vopiscus de triumpho Aureliani: Per ω dinem ducta gladiator u paria octingenta, praeter captiuos gentium basehararum. Saepe & sine triumpho. In vita Claudij: claudii omnes qui rebedes animos extulerat,capit,atq; in vincula Romam etiam mittit ludo publico deputatos. Ad captiuos pertinere Tertulliani qta relam puto: Certe quidem ωinnocentesgladiatores m ludum ν iusive voluptatis publicae hostiae fiant. Serui ergo captivique prim6 ad hoc munus. Sed paullatim etia liberi & ingenui; nulla quidem Diam δ li- aliunde vi, sed pretio inducti vel mala libidine pugnandi. Utri que genus coniunxit Liuius lib.xxv III. Glidiatorium Oectaculum se fuit,non ex eo genere homimum ex quo lanisiis comparare mos est,seruo rum Aletiu ac liberorum qisi venalem sanguinem habent: iratuita Mauomnis pugnantium opera fuit. At de liberis, Labienus apud Sene- όό cam patrem lib. X. Controuers uratis quis exsobtudine infantes a Drat,perituros nisi auferantur : Nou curatis quod iuuenum miserotarum plucitatem circumueni mi, ωθeciosissimum quemque maxi I me

SEARCH

MENU NAVIGATION