장음표시 사용
41쪽
videt simul Hominem in se ipso, & in specula habiturum visoanem magis intensam , clim habeat duas visiones ejusdem objecti in
eadem parte oculi. Praeterea intenfilis auditurum vocem eum, qui
vocem audit in se ipsa, ct in echone , clim habeat duas auditiones ejus vocis in eadem parte organi auditsis. Sequeretur 3. Eum, qui habet intensiorem visionem Dei non visurum illum clarilis, & me. Dctilis : nam liat habeat plures gradus visionis, clim tamen om. nes illi eodem prorslis modo repraesentent Deum . omnes illi non proponunt claritis Deum , qutim quilibet seorsim . Sequeretur 4. Non esse cur qualitates s v. g. calor. S stigus potilis opponantur in gradibus intensis , quam in remissis , quod apertδ est falsum . Probatur tamen sequela cum H Arriaga. Si octavus gradus cal
ris est exacte simi Iis primo. effectus formalis praestitiis ii gradibus superioribus erit protalis similis effectui praestito ab inferioribus t sed effectus sor malis praestitus a gradi hus inferioribus caloris non opponitur cum esseAu formali praestito a gradibus superioribus frigoris . Probatur. Non opponitur eum effectu praestito a gradibus inferioribus stigoris t quandoquidem naturaliter conjungun rur utrique gradus in aqua tepida t sed effectus formalis praestitus is gradibus superioribus stigoris esset prorslis similis effectui praestito gradibus insatiotihus Digotis, juxta nostram sententiam r
g q. Ad r. Respondeo negando utramque sequelam . Tutia quia idem argumentum fieri poterat, etiam si inten fio ex gradibus dissimilibus eoalescati nam pone Deum unire eidem parti subiecti multas quantitates, aut substantias persectione dispares ι ideo ne admittes intensionem quantitati aut substantiae ὶ Tum quia jam dedimus supra rationem , ob quam substantia est inea pax intensionis, quae ratio quantitati quoque aptatur. Ad a. nego suppositum, quia nunquam evenit.quod in eodem puncto temporis sit in eadem aure, & species vocis directae, & vocis ri flexae quae echo appellatur anam ut eonstat experientia vel unam sola audimus,vel pritis vocem directam,& post reflexam,seii echonem. Ite species visuales tantlim repraesentant objectum per lineam , vel ab obiecto. vel , speculo, unde incipit reflexio usque ab pupillam oculi. ctimque non contingat, ut simul durantur lineae rectar ab utroque ad pupillam oculi , idcireo non contingit, qubd dentur duae visiones objecti in seo& in speculo relat8 ad eamdem partem oculi, & ad idem punctum temporis. Ad 3. nego sequelam, cujus probatio est inefficari ..Tum quia
42쪽
quia visio beati Ma non intenditur per additionem gradus ad gradum, ut falsb supponit arguens : quoniam unam visionem esse clariorem altera, provenit ex eo , quM a vividiore lumine gloriae. vel specie Dei naseatur. Tum quia licet componeretur ex gradibus distinctis. & ultimi. seu superiores speeificati vh , seu seorsim sum- . repraesentent Deum eodem modo,quo inferiorest tamen sumpti reduplicati vh pro complexo ex omnibus illis gradibus clarilis reo praesentarent Itium, quam singuli seorsim .as. Ad distinguo sequelam: non esset eur , priori permittor non esset eur a posteriori, nego sequelam. Profecti, non habemus rationem , priori, sed duntaxat a posteriori naturam rerum naturalium. v. g. si rogemur eur ignis comburit Cur homo rati cinetiuὶ apte respondebimus . Qitia ille est natura combustivus. Quia hie est natura sua rationalis . inod si rursus importunε roge. inur, cur ignis sit natura sua combustivus p tutb confugiemus ad
experientiam, quae una naturas rerum nobis sperit ε rationem auistem , priori nullam producemus. imb nec producere valebimus , si quidem natura est prima origo caeterarum proprietatum. Hoc ita praesenti: rationem stricth a priori, ob quam frigus, ct calor potilis opponantur in gradibus intensis, quim in remissis, nullam exhibebimus distinctam a natura ipsarum qualitatum; rationem verb, posteriori dabimus, lichi gradus sint aequales, nempὶ licet sine aequales intensivὸ . seu in persectione specifica, sunt tamen inaequales extensi v δ. hoc est . dantur plures gradus in complexo ex ino , , m in complexo ex quatuor: ergo in complexo ex octo datur malor vis. tum ad agendum, tum ad resistendum: quemadmodum licet complexum ex viginti hominibus sit eiusdem persectionis specificae, cuius est complexum ex quatuor t nihilominus in illo datu e major vis ad agendum. & resistendum: & ratio est: quia non modb excessus persectionis, verlim etiam excessus numeri iuvat ad plus agendum, ct plus resistendum , iuxta illud axioma physicum . Mustitudo agentium jumat ad QeMamr ergo licἡt gradus superiores reduplicati vh ut tales sint aequales intensivῆ inserioribus. datur locus, ut qualitates adversae conjungi valeant in gradibus inseriori.
43쪽
Objectiones is ratione sumptae.
Hic. primo pro inaequalitate graduum luminatura. lium qualitatu. Actus elicitus a iusto ut quinque v. plus meretur juxta veriorem Theologiam, quinis actus elicitus a iusto ut triar ergo illi datur maius pret. mium. Sed illi datur quintus gradus gratiae. & huic datur quartus tergo quintus gradus major est quarto . Et urgetur: Ponamus justum ut quatuor elicere opus ita servens, ut pro ipso mereatur quinis tum gradum gratiae: S alium justum opus elicere, quod praeeisδ at. tingat medietatem condignitatis prioris actus,in quo nulla est con . tradictio. Si gradus gratiae inaequales non sint, non potest Deus adaequalitatem praemiare secundum actum. Probatur: non praemiabit. si det tres gradus, quia tantum non meretur; non si det duos; quia meretur dimidium premii prioris. & prior merebatur quinque gradus t ergo ut ad aequalitatem praemi et concedendus est gradus, qui neque sit tam perfectus, ac tertius prioris premit, & sit magis persectus,quam secundus. sed hic erit gradus secundus persectior secundoptiotis prςmii. & tamen non attingens persectionem tertii: ergo inter gradus secundos, alii sunt persectiores aliis. & eonsequenter inter octo, intensionem ut odio constituentes admittendi sunt alii persectiores aliis. a . Ad objectionem distinguo minorem subsumptam. Illi da. tur quintus solus . negor cum alio , vel aliis ἔ concedo minorem a , S nego consequentiam . Prosectb qiabd justus ut quatuor plus mereatur caeteris paribus, quam justus ut tria, non stat in eo, quod aliquod praemium indivisibile adipiscatur entitati vh persectius praemio se ledo justo ut tria sed in eo.quod justo ut quatuor dctur duo vel tres gradus gratiae ; iusto aut si ut tria detur unicus. qui a tribus jam
praeexistentibus denominatur quartus. Sic quod Imperator exerci . tuum maius stipendium mereatur, quam gregarius miles , non
consistit in eo . quod ipsi detur stipendium persectius intensi vh sti. pendio huic erogato; sed in eo, quod si gregarius singulis mensibus
duos argenteo1 meretur, copiarum Dux mille v. g. mereatur. In
urgentia latet sophisma ab omnibus solvendum t esto justum ut quatuor elicere opus ita tepidum, ut prqmium tantum mereatur
unius gradus gratiae scum enim per te gratiae sint valdὰ in axiuales in
44쪽
ῆn persectione, fieri potest,ut opus dictum attingat omnibus pensi. tis persereonem primi gradus, & non secundi. Pone item justum
ut duo elicere opus prorsus aequale .a8. Tune sic. Huic secundo, iuxta istum modum discurrendi Ihm poterit Deus dare, si ad aequalitatem ipsum remuneraturussi, dimidium gradum gratiae: vel intra ipsos primos gradus gratiae. admittere debes inaequalitat cm . Ω utrumque est salsum t primum quidem , quia gradus sunt physice indivisibiles: secundum autem quia omnes primi gradus sunt ejusdem speciei, & per te aequales. Quocirca respondeo implicare medietatem indignitatis ad quintum gradum gratiae: nam & gradus gratiae & gradus condignitatis sunt physice indivisibiles t ergo repugnat condignitas ad duos gradus gratiae cum dimidio . Sed medietas condignitatis ad quintum grais dum gratiae esset condignitas ad duos cum dimidio r ergo repugnat talis medietas. Quod si non offendit aures condignitas ut duo cum dimidio, neque offendere debet Deum satisfacturum tali condignitati duobus gradibus cum dimidio: vertim cum haec solutio sit risdicula, illa, ex qua sequetur, est falsa. 29. Objic. a. pro qualitatibus naturalibus non operativis. Gra dus inferiores athedinis v. g. sunt magis persecti, quam superiores. Probatur. Inseriores sunt determinati ad pi us durandum , qui a superiores, siquidem, dum introducitur nigredo, prilis desciunt m. periores, quim inferiores: ergo hi sunt magis persecti. 2. Inseriores non dependent a superioribus, si quidem poteti dari primus gradus albedinis absque onavo; superiores verb dependent ab in se.
riotibus, cum nequeat dari octavus absque primo et ergo. I. Intro.
ducto primo gradu nigredinis abit octavus albedinis. Ergo huic primo nigredinis imputandum est ille desectus t ergo quia primus
nigredinis opponitur determinat δ cum octavo athedinis. Sc non eum caeteris. Probatur prima consequentia. Desectus octavi albe .dinis potius tribuendus est causae creatae tune praesenti, quam Deo tergo potius tribuendus est primo nigredinis, quam Deo. Hec tertia probatio applieatur quoque qualitatibus operativis , ut calor. & . Nego assumptum, & primam probationem : verum est, quod inter gradus componentes intensionem albedinis alii prilis deficiunt . alii plus durant. caeterum hoc non provenit ex intrinseca determinatione utrorumque. quia ad hoc probandum tibi erat hos gradus esse
inaequaliter perfectos . & de hoe est quaestio . Sic quod pars animae equinae , quae est in brachio, semper eonjungatur cum dispositioni. C hus
45쪽
bus brachii, non provenit per te ex intrinseca natura utriusque ,
sed ex sola determinatione Dei, nempe quia censes has partes sollim distingui individualiter. & pro determinatione quo ad individuum plerique confugimus ad Deum. Cum igitur eadem ratione adducti
nos reamur gradus componentes intensionem distingui soldm numerice . mirum non est quod recurramus ad Deum tum pro deteris
minatione illius , qui producendus est, tum illius qui expellendus est, & similiter ad tertium .so. Ad a. distinguo secundam partem. Stapetiores specifieativa sumpti non possunt dari absque inferioribus i nego: s quia eum hoc
quod est esse Octavum vQ. non probetur esse denominationem adaeis quate intrinsecam illi gradui. idem, qui nunc denominatur octavus ob praecedentiam septem graduum , denominaretur primus, si nullus praecessisset: quapropter octavus specificative sumptus existere potest absque aliis . superiores reduplicati v δ sumpti dependent ab inferioribus. sub dis in gno : tanquam ii termino extrinseco , nego a tanquam a constitutivo intrinseco , concedo minorem e quia den minatio superioritatis intrinsech constituitur per gradus inferiores , sicut denoruinatio prioritatis respectu diei crastini intrinseeδ eonstituitur per diem crastinum. & nego eonsequentiam . Vel sermo est de gradibus superioribus specificati vh sumptis , vel reduplicative sumptis : fi primum, nego praetensam dependentiam. Si secundum, verum est, quM dependent ab inferioribus tanquam ii constitutivis hujus denominationis et caeterlim id genus dependentiae non redindit superiores minlis persectost nam hoc modo etiam Homo dependet ii corpore . quin propterea imperiuctior sit ipso. Ad 3. nego consequentiam. Probatio esset bona. si ostenderet proportionem inter naturam primi gradus nigredinis secundhm se inspectam . &expulsione minavi gradus albedinis; clim id non ostendat. nisi reeurtendo ad salsam dissimilitudinem horum graduum, idei reciprobatio absoluti est nulla .gi. Objic. g. pro qualitatibus operativis r Gradus superiores ea loris v. g. sunt magis activi, quam inferiores. ergo & magis per sectit probatur antecedens et gradus superiores possunt producere inseriores si enim calidum ut s. applicetur passo bene disposito. producet duos, vel tres gradus caloris , sed inferiores non possunt
producere superiores et ergo. Probatur minor. DeΦt ealidum ut 4. penetretur cum calido B. etiam ut 4. non produeet in illo
quintum gradum caloris, aliis simile intenderet sibi simiter ergo
46쪽
ideb est quia ea lidum ut 4. non habet virtutem producendi quintum gradum. Probatur consequentia ii doctis RR. Quodvis agens naturale applicatum passo operatur juxta pasti capacitatem quantlim potest sua virtute r sed calidum E. ut 4. est ea pax habendi quintum gradum caloris et quandoquidem ipsum reciperet ii ea lido ut octo si applicaretur sibit ergo si calidum A. ut 4. haberet virtutem productivam quinti gradus caloris , ipsum produceret in calido L. ut 4. ergo si ipsum non producit, id eb erit, quia non hahet virtutem ipsum producendi. 32. Respondeo l. negando primam consequentiam . Etenim viginti Homines ex una parte magis activi sunt, quam duo e Raltera : & nihilomin lis illi non sunt magis persecti intensi. . quam hi et ergo qubd gradus superiores reduplicati sumpti si enim loquatur de illis specificative acceptis . negabo illos esse magis aEU- vos: nunquam enim experti sumus septimum , ct octavum seo sm ab aliis sint magis activi, non concludit determinati esse magis persetior et & ratio est . quia non tantum persectio agentis . verum & multitudo agentium juvat ad plus agendum. Ergo quod gradus inperiores reduplicative ut tales sint magis activi. probat, vel in illis dari majorem persectionem , vel majorem numerum agentium et sed hoc secundum ei certius primo i siquidem evidens est, quod in ea lido ut 8. v. g. dantur plura agentia . quam in calido ut 4. v. g. ergo juxta Philosophiam supra allegatam excessus aetivitatis potilis. tribuendus est excessui numeri, quam excessui persectionis. Respondaci 2. negando antecedens. ct minorem probationis .iAd hujus probationem distinguo consequens, quia non habet virtutem productivam in adiu primo proximo quinti gradus caloris in alio calido ut 4. concedo consequentiam,in actu primo rem to . nego consequentiam. Ad hujus probationem distinguo ma- jorem . si habeat omnia prae requis ta ad operandum nullo dempto, concedo. Si careat aliquo. nego majorem , ct concessa minori, distinguo consequitis. Si haheret virtutem productivam quinti gradus . & ulterilis omnia praerequis ta ipsum produceret, concedo consequentiam . si seclis, nego consequentiam . Qubd agens applicatum passis disposito . ct capaci non prodii eat i flictum , probae unum e duobus . vel quod non habeat virtutem productivam , vel quod earet aliquo alio praerequisitor ergo qii bd calidum A. ut 4. penetratum cum calido B. ut 4. non producat in ipso quintum gra-
47쪽
2Οdum calorit, probat, vel quod non habet virtutem productivam, vel quod caret aliquo praerequisito ad operandum : sed hoc secundum est eertius,quam illud primum: quandoquidem longh certius est calido A. ut 4. deficere superioritatem respectu calidi B. ut 4. naturaliter exactam ad movendum hoc . quam quintum gradum caloris esse persectiorem calido ut 4. proindeque hoc non habere viris tutem in actu primo remoto ad producendum quintum gradum :ergo quod ealidum A ut 4. non producat quintum gradum calor;s in calido B ut 4. potius tribuendum est desectui sit perioritatis na. turaliter praerequisitae ad operandam, quam excessui persectionis in quinto gradu respectu quarti : ergo quod calidum A ut 4. non producat quintum gradum in calido B ut 4 non probat earere vi tute productiva , seu esse minhs activum . Et profecto eum calidum A ut 4. neque primum , neque secundum gradum caloris in
altero calido ut 4. producat, poteras quoque arguere carere virtute
productiva primi gradus caloris. Quod ergo praestat productum ramese primum gradum caloris , praestat in nostro casu desectus superioritatis respectu passi . is . Instant iideni Docti R R. Si omnes gradus sint tequaliter
activi. & persecti . non plus virtutis est necessarium ad producer dnm quintum . quim ad produeendum quartum t sed calidum ut 4. applicatum calido ut duo, producet in ipso tertium gradum caloris r ergo applicatum alii calido ut 4. producet quintum. Confirmaturi. Expetientia constat. simile non agere in simile et praeterea experientia constat, agens naturale produeere effectum, quem potest , si applicetur passis capaei ergo una experientia alteri contradicat. dicendum est ideli simile non agere in simile. quia non continet essedium . per quem aIterum simile intendem dum est. Confirmatur a. eaten lis dissimilitudo inter agens S pansum esset prsrequisita ad operandum, quatenus passum simile age ti esset inea pax suscipiendi effectum , quo intendendum erat, vel quatenus agens non haberet virtutem produEtivam huius effectus. Sed primum est absolute salsum , secundum negatur a nobis et ergo juxta nostram se utentiam dissimilitudo non est praerequisita ad ope. randum . Confirmatur 3. Non est dubium . quod simile non potest intendere active sibi simile ἔ si hujus autem experientiae poscitur ratio, nos nullam aliam exhibemus praeter solam naturam
agentium Adversarii autem aliam producunt. videlicet quintum gradum, quo intendendum erat calidum ut quatuor, non contuneri Disitired by Orat
48쪽
OH ectioner a ratione sumpta. 2 I
neri intra virtutem alterius calidi ut 4. ergo Adveissarii congruam rationem producunt praedictae experientiae et ergo propinquiores
3s. Ad argumentum, concessiis praemissis. nego consequentiam: etenim aliud est quod calidum A ut 4. virtute polleat ad producendum quintum gradum caloris specificati v d sumptum icthoe .est verum , nec non legitime insertur ex his praemissis aliud quod producat ipsum quintum gradum in alio calido ut quatuor, & hoc 'neque insertur ex his praemissis, neque est verum, scilicet quiali edi habeat virtutem in actu primo remoto producendi quintum .gradum , non tamen in actu primo proximo , eo qubd deficiat superioritas respectu passi naturaliter praerequisita ut agens moveat passum. Ad primam confirmationem distinguo secundam partem antecedentis ; si adsint omnia prae requisita ad operandum , concedo: si secus, nego, & nego consequentiam , quippe in casu praesenti tametsi agens habeat virtutem produm vam quinti gradus
specifieati v δ sumpti, & sit applicatu passo, & hoc habeat ex se capacitatem suscipiendi quintum gradum a nihilominus deficit praere.
quisitum , nempe superioritas agentis, quam esse praerequisitam docet experientia , ex qua deprehendimus rerum naturas . 36. Ad a. confirmationem nego majorem : sicut enim ratio, ob
quam propinquitas agentis, & passi est tonditio necessaria ad operandum,non est,quia passum distans sit ex se incapax reeipiendi es.sectum , neque quia agens sit ex se incapax producendi essedium .s utrumque enim est salsum in sed quia experientia docemur agens non operari in passo valde distante : & hinc deducimus, adjuncta
limitatione suarum virium , approximationem localem isse condi. tionem naturaliter exactam ad operandum; ita neutra ex istis rationibus est ratio, ob quam simile nequit intendere a Si ve sibi simi. te; sed quia experientia instruimur de eo. quod simile non inicia.dit sibi simile, & hine deducimus , dissimilitudinem iandatam insuperioritate agentis ad passum esse conditionem prae requisii tam ad operandum et qnemadmodum , ut assignetis rationem probaturam , approximationem localem esse prae requisita in ad operandum . non confugitis ad ambiguum titulum inaequalitatis esse diu uin . sed ad caput certum experientiae, quam ab absurdo , si oppositum accideret inde nascituro roboratis ς ita nos in praesenti. Ad ultimam
.confirmationem nego, quod non aliam assignemus rationem prae
ter experientiam et damus quippe ulterilis absurdum nasciturum
49쪽
ex eo . quod smile intendat activὰ sibi simile . praeterea hegbptiarnam consequentiam ι rationem namque esse eongrua in duo dicite nempe esse proportionatam , ct esse veram . Dissimilitudo, atque inaequalitas graduum esset quidem proportionata , ne simile intenderet sibi simile at priarandum ethi restat esse veram ι nam de hoe est quaestio. 3 . Sic qui diceret, ignem produrendum in passo distante esse persemorem igne producendo in passis vieino; proportionatam .
sed non veram assignaret rationem, propter quam agens producit
ignem in passis vicino, ct non in passis distanti. Idem iudieium profero de his rationibus. Neque dicas, quo fundamento adducimur , ut primo gradui caloris tantam persectionem concedamus, quanis tam octavo Etenim, dum ponimus gradus aequales, non evehi.
mus primum gradum ad persectionem octavi, quasi hie esset multo majori sed potida deprimimus octavum ad gracilem persectionem primi: ideoque non multiplicamus 4 sed potilis superfluas rescindimus persectiones. Nota demum, praecipuum contrariorum aris umentum sumi in praesenti ex eo, quod simile non intendat sibi simile, quasi ratio unica hujus sit, quod gradus componentes intenissionem dispares sint. Nos conclusionem admittentes rationem reis seindimus istam, utpote arbitrariam , aliamque certio em. & in re. hus philosophicis universaliorem . nimirum experientiam , atque absurdum ex opposito emersurum assigna must quemadmodum adprobandum , agens non posse operari in passo valde distante, noureeurrimus Philosophi ad inaequalitatem effectuum et sed ad experientiam , ct absurdum i scilicet quia non suppetit ni bis alia ratio a priori aa probandas naturas rerum. Adde Adversarios ipsos post circuitum salsum inaequalitatis graduum . in experientia demum sistere * aiunt enim gradus esse inaequales, quia alias simile intenderet acti vh sibi simile i ct eur , quaeso non intendit sibi simile Respondent; quia oppositum foret contra experientia in tergo tandem ad experientiam devenitis. Quod
ergo iter vos per circuitum , nos Per compendium confiis i
50쪽
Ptrum simiis possit intendere sibi si iis Z
Espondeo eum distinetione: simile potest intendere formaliter sibi simile; non tamen activὸ . Probo primam partem t similem intendereformaliter sibi limite stat in eo, quod ex qualitatibus similibus unitis eidem parti subiecti resultet qualitas intensiori sed hoc ita
contingit per Caput secundum, ubi statuimus, aequalitatem, atque similitudinem graduum componentium intensionem et ergo. Pr ho seeundam partem . Simile intendere asiτὸ sibi simile consiste retineo, quod calidum A ut quatuor applicatum alii calido uequatuor produceret in eo aliquos , vel aliquem gradum caloris. sed non potest ullum gradum in eo producere. Probatur i. ab absuris do. Si unum calidum ut quatuor produceret in altero aliquem gradum caloris, citis imὶ se intenderent reciprocε. usque ad sum. mum . quod experientiae repugnat. Probo sequelam . In primo
congressu calidum A produceret quintum gradum in ea lida Scob paritatem rationis calidum quoque B produceret in eodem instanti quintum gradum in calido Ar ergo iam ambo essent calida ut quinque. Praeterea in secundo instanti calidum A produceret sextum gradum in calido B, ct hoc alium sextum in calido A t ergo in secundo instanti iam essent ambo ut sex . Quo fieret, ut in
te, tio, aut in quarto instanti utrumque esset calidum ut Octo t et .go si unum calidum quidquam caloris produceret in altero, mutubse intenderent usque ad summum in brevissimo tempore .
39. Et ratio quasi a priori est. Finis agentium naturalium in effectu univoeo est assimilare sibi passum, qua firmatiter, producendo nimirum sermam suae speciei. qu, dispoirλὸ . scilicet disponendo ad talem sormam. At quando calidum A ut quatuor appli-eatur calido B, etiam ut quatuor cessat hie finis: siquidem passu inest persecth simile agentii ergo in hoc casu nequit operari uni voce in calido B, idest nequit producere calorem in illo. Major constat perientia. Siauidem qualitates activae semper ac passum est dis positum conantur illud sibi assimilare producendo in eo qualitatem suae speciei ubi prim limeam produxerint sistunt: ergo, quia
is est sinis , quem intendgat, Et ecce rationem a priori doctrinae,